จากความคิดเห็นที่ ๑
สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงเล่าถึงประวัติครูแจ้งไว้สั้นๆว่า
ครูแจ้งมีอายุอยู่มาจนถึงรัชกาลที่ 4 บ้านอยู่หลังวัดระฆัง เดิมมีชื่อเสียงในการเล่นเพลง ถึงอ้างชื่อไว้ในเสภาขุนช้างขุนแผนตอนทำศพนางวันทอง ว่านายแจ้งมาว่าเพลงกับยายมา
มีเรื่องเล่ากันมาว่าสองคนนี้เป็นคนเพลงที่เลื่องลือในรัชกาลที่ 3 อยู่มา ไปเล่นเพลงด้วยกันครั้งหนึ่ง ยายมาด่า (ในเพลง) มาถึงมารดาครูแจ้ง แล้วครูแจ้งแก้ไม่ตก จึงขัดใจเลิกเล่นเพลง หันมาเล่นเสภา กลายเป็นครูเสภาสำคัญคนหนึ่ง แต่งเสภาไว้หลายตอน
เป็นคนแต่งกลอนดี แต่กระเดียดจะหยาบ เห็นจะเป็นเพราะเคยเล่นเพลงปรบไก่มาก่อน การเล่นเพลงพื้นบ้านที่มักกล่าวถึงการสังวาส และเรื่องเพศอย่างชัดแจ้ง ถูกมองว่าหยาบ
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเล่าว่า ครูแจ้ง เป็นครูเสภาสมัยกรุงรัตนโกสินทร์รุ่นหลัง มีอายุอยู่มาจนถึงรัชกาลที่ ๕ ในบทเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผนตอนทำศพนางวันทอง มีการนำเอาเหตุการณ์ที่ครูแจ้งว่าเพลงกับยายมา มาใส่ไว้ ความว่า
"นายแจ้งก็มาเล่นเต้นปรบไก่ ยกไหล่ใส่ทำนองร้องฉ่าฉ่า
รำแต้แก้ไขกับยายมา เฮฮาครื้นครั่นสนั่นไป"
คิดว่านี่เป็นครั้งแรกที่เราได้เห็นฉากนี้ ในละครโทรทัศน์ คือเรื่อง คุณพี่เจ้าขา ดิฉันเป็นห่านมิใช่หงส์ ตอนที่ ๑๙ เหตุเกิดในรัชกาลที่ ๓ ตามเวลาซึ่งคนทั้งสองมีชีวิตอยู่จริง ฉากครูแจ้งเล่นเพลงปรบไก่กับยายมา ครึกครื้นประการใด ขอเชิญทัศนา
