สุภาษิตพระร่วง
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
การปรับปรุง เมื่อ 02:57, 26 เมษายน 2554 โดย CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
เนื้อหา |
ข้อมูลเบื้องต้น
ผู้แต่ง: ไม่ทราบ
บทประพันธ์
| ๏ ปางสมเด็จพระร่วงเจ้า | |||
| เผ้าแผ่นภพสุโขทัย | |||
| มลักเห็นในอนาคต | |||
| จึงผายพจนประภาษ | |||
| เป็นอนุสาสนกถา | |||
| สอนคณานรชน | |||
| ทั่วธราดลพึงเพียร | |||
| เรียนอำรุงผดุงอาตม์ | |||
| อย่าเคลื่อนคลาดคลาถ้อย | |||
| เมื่อน้อยให้เรียนวิชา | |||
| ให้หาสินเมื่อใหญ่ | |||
| อย่าใฝ่เอาทรัพย์ท่าน | |||
| อย่าริร่านแก่ความ | |||
| ประพฤติตามบูรพระบอบ | |||
| เอาแต่ชอบเสียผิด | |||
| อย่ากอปรกิจเป็นพาล | |||
| อย่าอวดหาญแก่เพื่อน | |||
| เข้าเถื่อนอย่าลืมพร้า | |||
| หน้าศึกอย่านอนใจ | |||
| ไปเรือนท่านอย่านั่งนาน | |||
| การเรือนตนเร่งคิด | |||
| อย่านั่งชิดผู้ใหญ่ | |||
| อย่าใฝ่สูงให้พ้นศักดิ์ | |||
| ที่รักอย่าดูถูก | |||
| ปลูกไมตรีอย่ารู้ร้าง | |||
| สร้างกุศลอย่ารู้โรย | |||
| อย่าโดยคำคนพลอด | |||
| เข็นเรือทอดทางถนน | |||
| เป็นคนอย่าทำใหญ่ | |||
| ข้าคนไพร่อย่าไฟฟุน | |||
| คบขุนนางอย่าโหด | |||
| โทษตนผิดรำพึง | |||
| อย่าคะนึงถึงโทษท่าน | |||
| หว่านพืชจักเอาผล | |||
| เลี้ยงคนจักกินแรง | |||
| อย่าขัดแข็งผู้ใหญ่ | |||
| อย่าใฝ่ตนให้เกิน | |||
| เดินทางอย่าเดินเปลี่ยว | |||
| น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ | |||
| ที่ซุ้มเสือจงประหยัด | |||
| จงเร่งระมัดฟืนไฟ | |||
| ตนเป็นไทอย่าคบทาส | |||
| อย่าประมาทท่านผู้ดี | |||
| มีสินอย่าอวดมั่ง | |||
| ผู้เฒ่าสั่งจงจำความ | |||
| ที่ขวากหนามอย่าเสียเกือก | |||
| ทำรั้วเรือกไว้กันตน | |||
| คนรักอย่าวางใจ | |||
| ที่มีภัยพึงหลีก | |||
| ปลีกตนไปโดยด่วน | |||
| ได้ส่วนอย่ามักมาก | |||
| อย่ามีปากกว่าคน | |||
| รักตนกว่ารักทรัพย์ | |||
| อย่าได้รับของเข็ญ | |||
| เห็นงามตาอย่าปอง | |||
| ของฝากท่านอย่ารับ | |||
| ที่ทับจงมีไฟ | |||
| ที่ไปจงมีเพื่อน | |||
| ทางแถวเถื่อนไคลคลา | |||
| ครูบาสอนอย่าโกรธ | |||
| โทษตนผิดพึงรู้ | |||
| สู้เสียสินอย่าเสียศักดิ์ | |||
| ภักดีอย่าด่วนเคียด | |||
| อย่าเบียดเสียดแก่มิตร | |||
| ที่ผิดช่วยเตือนตอบ | |||
| ที่ชอบช่วยยกยอ | |||
| อย่าขอของรักมิตร | |||
| ชอบชิดมักจางจาก | |||
| พบศัตรูปากปราศรัย | |||
| ความในอย่าไขเขา | |||
| อย่ามัวเมาเนืองนิตย์ | |||
| คิดตรองตรึกทุกเมื่อ | |||
| พึงผันเผื่อต่อญาติ | |||
| รู้ที่ขลาดที่หาญ | |||
| คนพาลอย่าพาลผิด | |||
| อย่าผูกมิตรไมตรี | |||
| เมื่อพาทีพึงตอบ | |||
| จงนบนอบผู้ใหญ่ | |||
| ช้างไล่แล่นเลี่ยงหลบ | |||
| สุวานขบอย่าขบตอบ | |||
| อย่ากอปรจิตรริษยา | |||
| เจรจาตามคดี | |||
| อย่าปลุกผีกลางคลอง | |||
| อย่าปองเรียนอาถรรพ์ | |||
| พลันฉิบหายวายม้วย | |||
| อย่ายลเยี่ยงถ้วยแตกมิติด | |||
| จงยลเยี่ยงสัมฤทธิ์แตกมิเสีย | |||
| ลูกเมียอย่าวางใจ | |||
| ภายในอย่านำออก | |||
| ภายนอกอย่านำเข้า | |||
| อาสาเจ้าจนตัวตาย | |||
| อาสานายจงพอแรง | |||
| ของแพงอย่ามักกิน | |||
| อย่ายินคำคนโลภ | |||
| โอบอ้อมเอาใจคน | |||
| อย่ายลเหตุแต่ใกล้ | |||
| ท่านไท้อย่าหมายโทษ | |||
| คนโหดให้เอ็นดู | |||
| ยอครูยอต่อหน้า | |||
| ยอข้าเมื่อแล้วกิจ | |||
| ยอมิตรเมื่อลับหลัง | |||
| ลูกเมียยังอย่าสรรเสริญ | |||
| เยียสะเทินจะอดสู | |||
| อย่าชังครูชังมิตร | |||
| ผิดอย่าเอาเอาแต่ชอบ | |||
| นอบตนต่อผู้เฒ่า | |||
| เข้าออกอย่าวางใจ | |||
| ระวังระไวหน้าหลัง | |||
| เยียวผู้ชังจะคอยโทษ | |||
| อย่ากริ้วโกรธเนืองนิตย์ | |||
| ผิว[1]ผิดปลิดไปร้าง | |||
| ข้างตนไว้อาวุธ | |||
| เครื่องสรรพยุทธอย่าวางจิต | |||
| คิดทุกข์ในสงสาร | |||
| อย่าทำการที่ผิด | |||
| คิดขวนขวายที่ชอบ | |||
| โต้ตอบอย่าเสียคำ | |||
| คนขำอย่าร่วมรัก | |||
| พรรคพวกพึงทำนุก | |||
| ปลุกเอาแรงทั่วตน | |||
| ยลเยี่ยงไก่นกกระทา | |||
| พาลูกหลานมากิน | |||
| ระบือระบิลอย่าฟังคำ | |||
| การจะทำอย่าด่วนได้ | |||
| อย่าใช้คนบังบด | |||
| ทดแทนคุณท่านเมื่อยาก | |||
| ฝากของรักจงพอใจ | |||
| เฝ้าท้าวไทอย่าทระนง | |||
| ภักดีจงอย่าเกียจ | |||
| เจ้าเคียดอย่าเคียดตอบ | |||
| นอบนบใจใสสุทธิ์ | |||
| อย่าขุดคนด้วยปาก | |||
| อย่าถากคนด้วยตา | |||
| อย่าพาผิดด้วยหู | |||
| อย่าเลียนครูเตือนด่า | |||
| อย่าริกล่าวคำคด | |||
| คนทรยศอย่าเชื่อ | |||
| อย่าแผ่เผื่อความผิด | |||
| อย่าผูกมิตรคนจร | |||
| ท่านสอนอย่าสวนตอบ | |||
| ความชอบจำใส่ใจ | |||
| ระว้งระไวที่ไปมา | |||
| เมตตาตอบต่อมิตร | |||
| คิดแล้วจึ่งเจรจา | |||
| อย่านินทาผู้อื่น | |||
| อย่าตื่นยกยอตน | |||
| คนจนอย่าดูถูก | |||
| ปลูกไมตรีทั่วชน | |||
| ตระกูลตนจงคำนับ | |||
| อย่าจับลิ้นแก่คน | |||
| ท่านรักตนจงรักตอบ | |||
| ท่านนอบตนจงนอบแทน | |||
| ความแหนให้ประหยัด | |||
| เผ่ากษัตริย์เพลิงงู | |||
| อย่าดูถูกว่าน้อย | |||
| หิ่งห้อยอย่าแข่งไฟ | |||
| อย่าปองภัยต่อท้าว | |||
| อย่ามักห้าวพลันแตก | |||
| อย่าเข้าแบกงาช้าง | |||
| อย่าออกก้างขุนนาง | |||
| ปางมีชอบท่านช่วย | |||
| ปางป่วยท่านชิงชัง[2] | |||
| ผิจะบังบังจงลับ | |||
| ผิจะจับจับจงมั่น | |||
| ผิจะคั้นคั้นจงตาย | |||
| ผิจะหมายหมายจงแท้ | |||
| ผิจะแก้แก้จงกระจ่าง | |||
| อย่ารักห่างกว่าชิด | |||
| คิดข้างหน้าอย่าเบา | |||
| อย่าถือเอาตื้นกว่าลึก | |||
| เมื่อเข้าศึกระวังตน | |||
| เป็นคนเรียนความรู้ | |||
| จงยิ่งผู้ผู้มีศักดิ์ | |||
| อย่ามักง่ายมิดี | |||
| อย่าตีงูให้แก่กา | |||
| อย่าตีปลาหน้าไซ | |||
| ใจอย่าเบาจงหนัก | |||
| อย่าตีสุนัขห้ามเห่า | |||
| ข้าเก่าร้ายอดเอา | |||
| อย่ารักเหากว่าผม | |||
| อย่ารักลมกว่าน้ำ | |||
| อย่ารักถ้ำกว่าเรือน | |||
| อย่ารักเดือนกว่าตะวัน | |||
| สบสิ่งสรรพโอวาท | |||
| ผู้เป็นปราชญ์พึงสดับ | |||
| ตรับตริตรองปฏิบัติ | |||
| โดยอรรถอันถ่องถ้วน | |||
| แถลงเลศเหตุเลือกล้วน | |||
| เลิศอ้างทางธรรม แลนาฯ | |||
| ๏ บัณ เจิดจำแนกแจ้ง | พิสดาร ความเอย | ||
| ฑิต ยุบลบรรหาร | เหตุไว้ | ||
| พระ ปิ่นนัคราสถาน | อุดรสุข ไทยนา | ||
| ร่วง ราชนามนี้ได้ | กล่าวถ้อยคำสอนฯ | ||
เชิงอรรถ
ที่มา
ขอขอบคุณ คุณวิลลี่ มาลัยทอง ผู้พิมพ์เป็นวิทยาทาน
