สวัสดิรักษา

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

การปรับปรุง เมื่อ 08:10, 9 กรกฎาคม 2552 โดย Admin (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
(ต่าง) ←รุ่นก่อนหน้า | รุ่นปัจจุบัน (ต่าง) | รุ่นถัดไป→ (ต่าง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น

ข้อมูลเบื้องต้น

ผู้แต่ง: สุนทรภู่

บทประพันธ์

๏ สุนทรทำคำสวัสดิรักษา
ถวายพระหน่อบพิตรอิศราตามพระบาลีเฉลิมให้เพิ่มพูน
เป็นของคู่ผู้มีมีอิสริยยศจะปรากฏเกิดลาภไม่สาบสูญ
สืบอายุสุริย์วงศ์พงศ์ประยูรให้เพิ่มพูนภิญโญเดโชชัย
อย่าลืมหลงจงอุตส่าห์รักษาสิริตามคติโบราณท่านขานไข
ว่าเช้าตรู่สุริโยอโณทัยตื่นนอนให้ห้ามโมโหอย่าโกรธา
ผินพักตร์สู่บูรพ์ทิศแลทักษิณเสกวารินด้วยพระธรรมคาถา
ที่นับถือคือพระไตรสรณาถ้วนสามคราจึงชำระสระพระพักตร์
แล้วเอื้อนอรรถตรัสความที่ดีก่อนจะถาวรพูนเกิดประเสริฐศักดิ์
ด้วยราศีที่ชะลอนรลักษณ์อยู่พระพักตร์แต่ทิวาเวลากาล
ยามกลางวันนั้นว่าพระราศีสถิตที่วรองค์ให้สรงสนาน
พระอุระประสุคนธ์วิมลมาลย์จะสำราญโรคาไม่ราคี
ครั้นพลบค่ำคล้ำฟ้าสุธาวาสฝ่ายเบื้องบาทซ้ายขวาเป็นราศี
จงรดน้ำชำระซึ่งราคีห้ามสตรีอย่าให้พาดบาทยุคล
เสวยนั้นผันพระพักตร์ไปบูรพ์ทิศเจริญฤทธิ์ชันษาสถาผล
แม้นผินพักตร์ทักษิณถิ่นมณฑลไม่ขาดคนรักใคร่เวียนไปมา
ทิศประจิมอิ่มเอมเกษมสุขบรรเท่าทุกข์ปรากฏด้วยยศถา
แต่ทิศเหนือเหลือร้ายวายชีวาทั้งชันษาทรุดน้อยถอยทุกปี ฯ
๏ อนึ่งนั่งบังคนอย่ายลต่ำอย่าบ้วนน้ำลายพาเสียราศี
ผินพักตร์สู่อุดรประจิมดีไม่ต้องผีคุณไสยพ้นภัยพาล
แล้วสรงน้ำชำระพระนลาฏจึงผุดผาดผิวพรรณในสัณฐาน
เสด็จไหนให้สรงชลธารเป็นฤกษ์พารลูบไล้แล้วไคลคลา ฯ
๏ อนึ่งพระองค์ทรงเจริญเพลินถนอมอย่าให้หม่อมห้ามหลับทับหัตถา
ภิรมย์รสอตส่าห์สรงพระคงคาเจริญราศีสวัสดิ์ขจัดภัย ฯ
๏ อนึ่งวันชำระสระพระเกล้าอังคารเสาร์สิ้นวิบัติปัดไถม
ตัดเล็บวันพุธจันทร์กันจังไรเรียนสิ่งใดวันพฤหัสสวัสดี ฯ
๏ อนึ่งภูษาผ้าทรงณรงค์ราให้มีครบเครื่องเสร็จทั้งเจ็ดสี
วันอาทิตย์สิทธิโชคโฉลกดีเอาเครื่องสีแดงทรงเป็นมงคล
เครื่องวันจันทร์นั้นควรสีนวลขาวจะยืนยาวชันษาสถาผล
อังคารม่วงช่วงงามสีครามปนเป็นมงคลขัตติยาเข้าราวี
เครื่องวันพุธสุดดีด้วยสีแสดกับเหลือบแปดปนประดับสลับสี
วันพฤหัสจัดเครื่องเขียวเหลืองดีวันศุกร์สีเมฆหมอกออกสงคราม
วันเสาร์ทรงดำจึงล้ำเลิศแสนประเสริฐเสี้ยนศึกจะนึกขาม
หนึ่งพาชีขี่ขับประดับงามให้ต้องตามสีสันจึงกันภัย ฯ
๏ อนึ่งว่าถ้าจะลงสรงสนานทุกห้วยธารเถื่อนถ้ำแลน้ำไหล
พระพักตร์นั้นผันล่องตามคลองไปห้ามมิให้ถ่ายอุจจาร์ปัสสาวะ
อย่าผินหน้าฝ่าฝืนขึ้นเหนือน้ำจะต้องรำเพรำพัดซัดมาปะ
เมื่อสรงน้ำสำเร็จเสร็จธุระคำนับพระคงคาเป็นอาจิณ ฯ
๏ อนึ่งวิชาอาคมถมถนำเวลาค่ำควรคิดเป็นนิจศีล
จึงศักดิ์สิทธิ์ฤทธิรณพ้นไพรินให้เพิ่มภิญโญยศปรากฏไป ฯ
๏ อนึ่งสุนัขมักเฝ้าแต่เห่าหอนอย่าขู่ค่อนด่าว่าอัชฌาสัย
เสียสง่าราศีมักมีภัยคนมิได้ยำเยงเกรงวาจา
อนึ่งเขฬะอย่าถ่มเมื่อลมพัดไปถูกสัตว์เสื่อมมนต์ดลคาถา
อนึ่งพบปะพระสงฆ์ทรงศีลาไม่วันทาถอยถดทั้งยศทรัพย์
อนึ่งอย่าว่าแดดแลลมฝนอย่ากังวลเร่งวันให้พลันดับ
เมื่อเช้าตรู่สุริยงจะลงลับจงคำนับสุริยันพระจันทร
อนึ่งเล่าเข้าที่ศรีไสยาสน์อย่าประมาทหมั่นคำนับลงกับหมอน
เป็นนิรันดร์สรรเสริญเจริญพรคุณบิดรมารดาคุณอาจารย์ ฯ
๏ อนึ่งผ้าทรงจงนุ่งเหน็บข้างขวากันเขี้ยวงาจระเข้เดรัจฉาน
อนึ่งอย่าไปใต้ช่องคลองตะพานอย่าลอดร้านฟักแฟงแรงราคี
ทั้งไม้ลำค้ำเรือนแลเขื่อนคอกใครลอดออกอัปลักษณ์เสียศักดิ์ศรี
ถึงฤทธิ์เดชเวทมนตร์ดลจะดีตัวอัปรีย์แปรกลับให้อัปรา
อนึ่งไปไหนได้พบอสภซากอย่าออกปากทักทายร้ายนักหนา
ให้สรงน้ำชำระพระพักตราตามตำราแก้กันอันตราย ฯ
๏ อนึ่งเครื่องผูกลูกสะกดตระกรุดคาดเข้าไสยาสน์ยามหลับทับฉลาย
เครื่องอาวุธสุดห้ามอย่าข้ามกรายอย่านอนซ้ายสตรีมักมีภัย
อนึ่งวันจันทร์คราสตรุษสารทสูรย์วันเพ็ญบูรณ์พรรษาอัชฌาสัย
ทั้งวันเกิดเริดร้างให้ห่างไกลห้ามมิให้เสนหาถอยอายุ
แม้นสตรีมีระดูอย่าอยู่ด้วยถ้ามิม้วยก็มักเสียจักขุ
มักเกิดมีฝีพองเป็นหนองพุควรทำนุบำรุงองค์ให้จงดี ฯ
๏ อนึ่งนั้นวันกำเนิดเกิดสวัสดิ์อย่าฆ่าสัตว์เสียสง่าทั้งราศี
อายุน้อยถอยเลื่อนทุกเดือนปีแล้วมักมีทุกข์โศกโรคโรคา
อนึ่งบรรทมถ้าลมคล่องทั้งสองฝ่ายพระบาทซ้ายอย่าพาดพระบาทขวา
ข้างขวาคล่องต้องกลับทับซ้ายมาเป็นมหามงคลเลิศประเสริฐนัก
อนึ่งว่าถ้าจะจรแลนอนนั่งสำเนียงดังโผงเผาะเกาะกุกกัก
คือคุณผีปิศาจอุบาทว์ยักษ์ใครทายทักถูกฤทธิ์วิทยา ฯ
๏ ขอพระองค์จงจำไว้สำเหนียกดังนี้เรียกเรื่องสวัสดิรักษา
สำหรับองค์พงศ์กษัตริย์ขัตติยาให้ผ่องผาสุกสวัสดิ์ขจัดภัย
บทโบราณท่านทำเป็นคำฉันท์แต่คนนั้นมิใคร่แจ้งแถลงไข
จึงกล่าวกลับซับซ้อนเป็นกลอนไว้หวังจะให้เจนจำได้ชำนาญ
สนองคุณมุลิกาสามิภักดิ์ให้สูงศักดิ์สืบสมบัติพัสถาน
แม้นผิดเพี้ยนเปลี่ยนเรื่องเบื้องโบราณขอประทานอภัยโทษได้โปรดเอย ฯ
             

เชิงอรรถ

เครื่องมือส่วนตัว