จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
ข้อมูลเบื้องต้น
แม่แบบ:เรียงลำดับ
ผู้แต่ง: สุนทรภู่
บทประพันธ์
แม่ก กา
|
|
| ยานี ๑๑
|
| ๏ สาธุสะจะขอไหว้ | | พระศรีไตรสรนา | |
|
| พ่อแม่แลครูบา | | เทวดาในราศี | |
|
| ๏ ข้าเจ้าเอา ก ข | | เข้ามาต่อ ก กา มี
|
| แก้ไขในเท่านี้ | | ดีมิดีอย่าตรีชา
|
| ๏ จะร่ำคำต่อไป | | พอฬ่อใจกุมารา
|
| ธรณีมีราชา | | เจ้าพาราสาวะถี
|
| ๏ ชื่อพระไชยสุริยา | | มีสุดามะเหษี
|
| ชื่อว่าสุมาลี | | อยู่บูรีไม่มีไภย
|
| ๏ ข้าเฝ้าเหล่าเสนา | | มีกริยาอะฌาสัย
|
| พ่อค้ามาแต่ไกล | | ได้อาศัยในพารา
|
| ๏ ไพร่ฟ้าประชาชี | | ชาวบูรีก็ปรีดา | |
|
| ทำไร่เขาไถนา | | ได้เข้าปลาแลสาลี
|
| ๏ อยู่มาหมู่ข้าเฝ้า | | ก็หาเยาวนารี
|
| ที่หน้าตาดีดี | | ทำมโหรีที่เคหา
|
| ๏ ค่ำเช้าเฝ้าสีซอ | | เข้าแต่หอล่อกามา
|
| หาได้ให้ภริยา | | โลโภพาให้บ้าใจ
|
| ๏ ไม่จำคำพระเจ้า | | เหไปเข้าภาษาไสย
|
| ถือดีมีข้าไท | | ฉ้อแต่ไพร่ใส่ขื่อคา
|
| ๏ คะดีที่มีคู่ | | คือไก่หมูเจ้าสุภา
|
| ใครเอาเข้าปลามา | | ให้สุภาก็ว่าดี
|
| ๏ ที่แพ้แก้ชนะ | | ไม่ถือพระประเวณี | |
|
| ขี้ฉ้อก็ได้ดี | | ไล่ด่าตีมีอาญา | |
|
| ๏ ที่ซื่อถือพระเจ้า | | ว่าโง่เง่าเต่าปูปลา
|
| ผู้เฒ่าเหล่าเมธา | | ว่าใบ้บ้าสาระยำ
|
| ๏ ภิกษุสะมะณะ | | เล่าก็ละพระสธรรม
|
| คาถาว่าลำนำ | | ไปเร่ร่ำทำเฉโก | |
|
| ๏ ไม่จำคำผู้ใหญ่ | | ศีรษะไม้ใจโยโส
|
| ที่ดีมีอะโข | | ข้าขอโมทนาไป
|
| ๏ พาราสาวะถี | | ใครไม่มีปราณีใคร
|
| ดุดื้อถือแต่ใจ | | ที่ใครได้ใส่เอาพอ
|
| ๏ ผู้ที่มีฝีมือ | | ทำดุดื้อไม่ซื้อขอ
|
| ใล่คว้าผ้าที่คอ | | อะไรล่อก็เอาไป | |
|
| ๏ ข้าเฝ้าเหล่าเสนา | | มิได้ว่าหมู่ข้าไทย | |
|
| ถือน้ำร่ำเข้าไป | | แต่น้ำใจไม่นำพา
|
| ๏ หาได้ใครหาเอา | | ไพร่ฟ้าเศร้าเปล่าอุรา
|
| ผู้ที่มีอาญา | | ไล่ตีด่าไม่ปราณี
|
| ๏ ผีป่ามากระทำ | | มรณะกรรมชาวบูรี
|
| น้ำป่าเข้าธานี | | ก็ไม่มีที่อาไศรย
|
| ๏ ข้าเฝ้าเหล่าเสนา | | หนีไปหาพาราไกล
|
| ชีบาล่าลี้ไป | | ไม่มีใครในธานี
|
| | |
|
|
|
| ฉบัง ๑๖
|
| ๏ พระไชยสุริยาภูมี | | พาพระมเหษี | |
|
| มาที่ในลำสำเภา | |
|
| ๏ เข้าปลาหาไปไม่เบา | | นารีที่เยาว์
|
| ก็เอาไปในเภตรา | |
|
| ๏ เถ้าแก่ชาวแม่แซ่มา | | เสนีเสนา
|
| ก็มาในลำสำเภา | |
|
| ๏ ตีม้าฬ่อช่อใบใส่เสา | | วายุพยุเพลา
|
| สำเภาก็ใช้ใบไป
|
| ๏ เภตรามาในน้ำไหล | | ค่ำเช้าเปล่าใจ
|
| ที่ในมหาวารี
|
| ๏ พะสุธาอาไศรยไม่มี | | ราชานารี
|
| อยู่ที่พระแกลแลดู
|
| ๏ ปลากะโห้โลมาราหู | | เหราปลาทู
|
| มีอยู่ในน้ำคล่ำไป
|
| ๏ ราชาว้าเหว่หฤทัย | | วายุพาคลาไคล
|
| มาในทะเลเอกา
|
| ๏ แลไปไม่ปะพะสุธา | | เปล่าใจนัยนา
|
| โพล้เพล้เวลาราตรี
|
| ๏ ราชาว่าแก่เสนี | | ใครรู้คะดี
|
| วารีนี้เท่าใดนา
|
| ๏ ข้าเฝ้าเล่าแก่ราชา | | ว่าพระมหา
|
| วารีนี้ไซ้ใหญ่โต
|
| ๏ ไหลมาแต่ในคอโค | | แผ่ไปใหญ่โต
|
| มะโหฬาร์ล้ำน้ำไหล
|
| ๏ บาฬีมิได้แก้ไข | | ข้าพเจ้าเข้าใจ
|
| ผู้ใหญ่ผู้เฒ่าเล่ามา
|
| ๏ ว่ามีพระยาสกุณา | | ใหญ่โตมะโหฬาร์
|
| กายาเท่าเขาคีรี
|
| ๏ ชื่อว่าพระยาสัมพาที | | ใครรู้คะดี
|
| วารีนี้โตเท่าใด
|
| ๏ โยโสโผผาถาไป | | พอพระสุริไสย
|
| จะใกล้โพล้เพล้เวลา
|
| ๏ แลไปไม่ปะพสุธา | | ย่อท้อรอรา
|
| ชีวาก็จะประลัย
|
| ๏ พอปลามาในน้ำไหล | | สกุณาถาไป
|
| อาไศรยที่ศีร์ษะปลา
|
| ๏ ฉะแง้แลไปไกลตา | | จำของ้อปลา
|
| ว่าขอษะมาอะไภย
|
| ๏ วารีที่เราจะไป | | ใกล้หรือว่าไกล
|
| ข้าไหว้จะขอมรคา
|
| ๏ ปลาว่าข้าเจ้าเยาวะภา | | มิได้ไปมา
|
| อาไศรยอยู่ต่อธรณี
|
| ๏ สกุณาอาไลยชีวี | | ลาปลาจรลี
|
| สู่ที่ภูผาอาไศรย
|
| ๏ ข้าเฝ้าเล่าแก่ภูวไนย | | พระเจ้าเข้าใจ
|
| ฤไทยว้าเหว่เอกา
|
| ๏ จำไปในทะเลเวรา | | พายุไหญ่มา
|
| เภตราก็เหเซไป
|
| ๏ สมอก็เก่าเสาใบ | | ทะลุปรุไป
|
| น้ำไหลเข้าลำสำเภา
|
| ๏ ผีน้ำซ้ำไต่ใบเสา | | เจ้ากำม์ซ้ำเอา
|
| สำเภาระยำคว่ำไป
|
| ๏ ราชาคว้ามืออรไทย | | เอาผ้าสะไบ
|
| ต่อไว้ไม่ไกลกายา
|
| ๏ เถ้าแก่เชาแม่เสนา | | น้ำเข้าหูตา
|
| จระเข้เหราคร่าไป
|
| ๏ ราชานารีร่ำไร | | มีกำม์จำใจ
|
| จำไปพอปะพะสุธา
|
| ๏ มีไม้ไทรใหญ่ใบหนา | | เข้าไปไสยา
|
| เวลาพอค่ำรำไร
|
| | |
|
แม่กน
|
|
| สุรางคนางค์ ๒๘
|
| | ๏ ขึ้นใหม่ใน กน
|
| ก กา ว่าปน | | ระคนกันไป
|
| เอ็นดูภูธร | | มานอนในไพร
|
| มณฑลต้นไทร | | แทนไพชยนต์สถาน
|
| | ๏ ส่วนสุมาลี
|
| วันทาสามี | | เทวีอยู่งาน
|
| เฝ้าอยู่ดูแล | | เหมือนแต่ก่อนกาล
|
| ให้พระภูบาล | | สำราญวิญญา
|
| | ๏ พระชวนนวลนอน
|
| เข็ญใจไม้ขอน | | เหมือนหมอนแม่นา
|
| ภูธรสอนมนต์ | | ให้บ่นภาวนา
|
| เย็นค่ำร่ำว่า | | กันป่าไภยพาล
|
| | ๏ วันนั้นจันทร
|
| มีดารากร | | เป็นบริวาร
|
| เห็นสิ้นดินฟ้า | | ในป่าท่าธาร
|
| มาลีคลี่บาน | | ใบก้านอรชร
|
| | ๏ เย็นฉ้ำน้ำฟ้า
|
| ชื่นชะผะกา | | วายุพาขจร
|
| สาระพันจันทน์อิน | | รื่นกลิ่นเกสร
|
| แตนต่อคลอร่อน | | ว้าว่อนเวียนระวัน
|
| | ๏ จันทราคลาเคลื่อน
|
| กระเวนไพรไก่เถื่อน | | เตือนเพื่อนขานขัน
|
| ปู่เจ้าเขาเขิน | | กู่เกริ่นหากัน
|
| สินธุพุลั่น | | ครื้นครั่นหวั่นไหว
|
| | ๏ พระฟื้นตื่นนอน
|
| ไกลพระนคร | | สะท้อนถอนฤไทย
|
| เช้าตรู่สุริยน | | ขึ้นพ้นเมรุไกร
|
| มีกำม์จำไป | | ในป่าอารัญ
|
| | |
|
แม่กง
|
|
| ฉบัง ๑๖
|
| ๏ ขึ้นกงจงสำคัญ | | ทั้งกนปนกัน
|
| รำพันมิ่งไม้ในดง | |
|
| ๏ ไกรกร่างยางยูงสูงระหง | | ตะลิงปลิงปริงประยงค์
|
| คันทรงส่งกลิ่นฝิ่นฝาง | |
|
| ๏ มะม่วงพวงพลองช้องนาง | | หล่นเกลื่อนเถื่อนทาง
|
| กินพลางเดินพลางหว่างเนิน | |
|
| ๏ เห็นกวางย่างเยื้องชำเลืองเดิน | | เหมือนอย่างนางเชิญ
|
| พระแสงสำอางข้างเคียง | |
|
| ๏ เขาสูงฝูงหงส์ลงเรียง | | เริงร้องซ้องเสียง
|
| สำเนียงน่าฟังวังเวง | |
|
| ๏ กลางไพรไก่ขันบรรเลง | | ฟังเสียงเพียงเพลง
|
| ซอเจ้งจำเรียงเวียงวัง | |
|
| ๏ ยูงทองร้องกะโต้งโห่งดัง | | เพียงฆ้องกลองระฆัง
|
| แตรสังข์กังสดาลขานเสียง | |
|
| ๏ กะลิงกะลางนางนวลนอนเรียง | | พระยาลอคลอเคียง
|
| แอ่นเอี้ยงอีโก้งโทงเทง | |
|
| ๏ ค้อนทองเสียงร้องป๋องเป๋ง | | เพลินฟังวังเวง
|
| อีเก้งเริงร้องลองเชิง | |
|
| ๏ ฝูงละมั่งฝังดินกินเพลิง | | ค่างแข็งแรงเริง
|
| ยืนเบิ่งบึ้งหน้าตาโพลง | |
|
| ๏ ป่าสูงยูงยางช้างโขลง | | อึงคะนึงผึงโผง
|
| โยงกันเล่นน้ำคล่ำไป | |
|
| | |
|
แม่กก
|
|
| ยานี ๑๑
|
| ๏ ขึ้นกกตกทุกข์ยาก | | แสนลำบากจากเวียงไชย
|
| มันเผือกเลือกเผาไฟ | | กินผลไม้ได้เป็นแรง
|
| ๏ รอนรอนอ่อนอัษดงค์ | | พระสุ่ริยงเย็นยอแสง
|
| ช่วงดังน้ำครั่งแดง | | แฝงเมฆเขาเงาเมรุธร
|
| ๏ ลิงค่างครางโครกครอก | | ฝูงจิ้งจอกออกเห่าหอน
|
| ชะนีวิเวกวอน | | นกหกร่อนนอนรังเรียง
|
| ๏ ลูกนกยกปีกป้อง | | อ้าปากร้องซ้องแซ่เสียง
|
| แม่นกปกปีกเคียง | | เลี้ยงลูกอ่อนป้อนอาหาร
|
| ๏ ภูธรนอนเนินเขา | | เคียงคลึงเคล้าเยาวมาลย์
|
| ตกยากจากศฤงฆาร | | สงสารน้องหมองภักตรา
|
| ๏ ยากเย็นเห็นหน้าเจ้า | | สร่างโศกเศร้าเจ้าพี่อา
|
| อยู่วังดังจันทรา | | มาหม่นหมองลอองนวล
|
| ๏ เพื่อนทุกข์ศุขโศกเศร้า | | จะรักเจ้าเฝ้าสงวน
|
| มิ่งขวัญอย่ารันจวน | | นวลภักตร์น้องจะหมองศรี
|
| ๏ ชวนชื่นกลืนกล้ำกลิ่น | | มิรู้สิ้นกลิ่นมาลี
|
| คลึงเคล้าเย้ายวนยี | | ที่ทุกข์ร้อนหย่อนเย็นทรวง
|
| | |
|
แม่กด
|
|
| ยานี ๑๑
|
| ๏ ขึ้นกดบทอัศจรรย์ | | เสียงครื้นครั่นชั้นเขาหลวง
|
| นกหกตกรังรวง | | สัตว์ทั้งปวงง่วงงุนโงง
|
| ๏ แดนดินถิ่นมนุษย์ | | เสียงดังดุจพระเพลิงโพลง
|
| ตึกกว้านบ้านเรือนโรง | | โคลงคลอนเคลื่อนเขยื้อนโยน
|
| ๏ บ้านช่องคลองเล็กใหญ่ | | บ้างตื่นไฟตกใจโจน
|
| ปลุกเพื่อนเตือนตะโกน | | ลุกโลดโผนโดนกันเอง
|
| ๏ พิณพาทย์ระนาดฆ้อง | | ตะโพนกลองร้องเป็นเพลง
|
| ระฆังดังวังเวง | | โหง่งหง่างเหง่งเก่งก่างดัง
|
| ๏ ขุนนางต่างลุกวิ่ง | | ท่านผู้หญิงวิ่งยุดหลัง
|
| พัลวันดันตึงตัง | | พลั้งพลัดตกหกคะเมน
|
| ๏ พระสงฆ์ลงจากกุฏิ | | วิ่งอุตลุตฉุดมือเณร
|
| หลวงชีหนีหลวงเถร | | ลงโคลนเลนเผ่นผาดโผน
|
| ๏ พวกวัดพลัดเข้าบ้าน | | ล้านต่อล้านซานเซโดน
|
| ต้นไม้ไกวเอนโอน | | ลิงค่างโจนโผนหกหัน
|
| ๏ พวกผีที่ปั้นลูก | | ติดจมูกลูกตาพลัน
|
| ขิกขิกระริกกัน | | ปั้นไม่ทันมันเดือดใจ
|
| ๏ สององค์ทรงสังวาส | | โลกธาตุหวาดหวั่นไหว
|
| ตื่นนอนอ่อนอกใจ | | เดินไม่ได้ให้อาดูร
|
| | |
|
แม่กบ
|
|
| ยานี ๑๑
|
| ๏ ขึ้นกบจบแม่กด | | พระดาบสบูชากูณฑ์
|
| ผาสุกรุกขมูล | | พูนสวัสดิ์สัตถาวร
|
| ๏ ระงับหลับเนตรนิ่ง | | เององค์อิงพิงสิงขร
|
| เหมือนกับหลับสนิทนอน | | สังวรศีลอภิญญาณ
|
| ๏ บำเพ็งเล็งเห็นจบ | | พื้นพิภพจบจักรวาล
|
| สวรรค์ชั้นวิมาน | | ท่านเห็นแจ้งแหล่งโลกา
|
| ๏ เข้าฌานนานนับเดือน | | ไม่เขยื้อนเคลื่อนกายา
|
| จำศีลกินวาตา | | เป็นผาสุกทุกเดือนปี
|
| ๏ วันนั้นครั้นเดินไหว | | เกิดเหตุใหญ่ในปฐพี
|
| เล็งดูรู้คดี | | กาลกิณีสี่ประการ
|
| ๏ ประกอบชอบเป็นผิด | | กลับจริตผิดโบราณ
|
| สามัญอันธพาล | | ผลาญคนซื่อถือสัตย์ธรรม์
|
| ๏ ลูกศิษย์คิดล้างครู | | ลูกไม่รู้คุณพ่อมัน
|
| ส่อเสียดเบียดเบียนกัน | | ลอบฆ่าฟันคือตัณหา
|
| ๏ โลภลาภบาปบ่คิด | | โจทย์ผิดริษยา
|
| อุระพสุธา | | ป่วนเป็นบ้าฟ้าบดบัง
|
| ๏ บรรดาสามัญสัตย์ | | เกิดวิบัติปัตติปาปัง
|
| ไตรยุคทุกขตะรัง | | สังวัจฉระอวสาน
|
| | |
|
แม่กม
|
|
| ฉบัง ๑๖
|
| ๏ ขึ้นกมสมเด็จจอมอารย์ | | เอ็นดูภูบาล
|
| ผู้ผ่านพาราสาวะถี | |
|
| ๏ ซื่อตรงหลงเล่ห์เสนี | | กลอกกลับอัปรีย์
|
| บูรีจึงล่มจมไป | |
|
| ๏ ประโยชน์จะโปรดภูวไนย | | นิ่งนั่งตั้งใจ
|
| เลื่อมใสสำเร็จเมตตา | |
|
| ๏ เปล่งเสียงเพียงพิณอินทรา | | บอกข้อมรณา
|
| คงมาวันหนึ่งถึงตน | |
|
| ๏ เบียฬเบียดเสียดส่อฉ้อฉล | | บาปกำม์นำตน
|
| ไปทนทุกข์นับกัปกัลป์ | |
|
| ๏ เมตตากรุณาสามัญ | | จะได้ไปสวรรค์
|
| เป็นศุขทุกวันหรรษา | |
|
| ๏ สมบัติสัตว์มนุษย์ครุฑา | | กลอกกลับอัปรา
|
| เทวาสมบัติชัชวาล | |
|
| ๏ ศุขเกษมเปรมปรดิ์วิมาน | | อิ่มหนำสำราญ
|
| ศฤงฆารห้อมล้อมพร้อมเพรียง | |
|
| ๏ กระจับปี่สีซอคลอเสียง | | ขับรำจำเรียง
|
| สำเนียงนางฟ้าน่าฟัง | |
|
| ๏ เดชะพระกุศลหนหลัง | | สิ่งใดใจหวัง
|
| ได้ดังมุ่งมาตรปรารถนา | |
|
| ๏ จริงนะประสกสีกา | | สวดมนต์ภาวนา
|
| เบื้องน่าจะได้ไปสวรรค์ | |
|
| ๏ จบเทศน์เสร็จคำรำพัน | | พระองค์ทรงธรรม์
|
| ดันดั้นเมฆาคลาไคล | |
|
| | |
|
แม่เกย
|
|
| ฉบัง ๑๖
|
| ๏ ขึ้นเกยเลยกล่าวท้าวไทย | | ฟังธรรมน้ำใจ
|
| เลื่อมใสศรัทธากล้าหาญ | |
|
| ๏ เห็นไภยในขันธสันดาน | | ตัวห่วงบ่วงมาร
|
| สำราญสำเร็จเมตตา | |
|
| ๏ สององค์ทรงหนังพยัคฆา | | จัดจีบกลีบชะฎา
|
| รักษาศีลถือฤาษี | |
|
| ๏ เช้าค่ำทำกิจพิธี | | กองกูณฑ์อัคคี
|
| เป็นที่บูชาถาวร | |
|
| ๏ ปะถะพีเป็นที่บรรจฐรณ์ | | เอนองค์ลงนอน
|
| เหนือขอนเขนยเกยเศียร | |
|
| ๏ ค่ำเช้าเอากราดกวาดเตียน | | เหนื่อยยากพากเพียร
|
| เรียนธรรมบำเพ็งเคร่งครัน | |
|
| ๏ สำเร็จเสร็จได้ไปสวรรค์ | | เสวยศุขทุกวัน
|
| นานนับกัปกัลป์พุทธันดร | |
|
| ๏ กุมราการุญสุนทร | | ไว้หวังสั่งสอน
|
| เด็กอ่อนอันเยาว์เล่าเรียน | |
|
| ๏ ก ข ก กา ว่าเวียน | | หนูน้อยค่อยเพียร
|
| อ่านเขียนผสมกมเกย | |
|
| ๏ ระวังตัวกลัวครูหนูเอ๋ย | | ไม้เรียวเจียวเหวย
|
| กูเคยเข็ดหลาบขวาบเขวียว | |
|
| ๏ หันหวดปวดแสบแปลบเสียว | | หยิกซ้ำซ้ำเขียว
|
| อย่าเที่ยวเล่นหลงจงจำ | |
|
| ๏ บอกไว้ให้ทราบบาปกรรม | | เรียงเรียบเทียบทำ
|
| แนะนำให้เจ้าเอาบุญ | |
|
| ๏ เดชะพระมหาการุญ | | ใครเห็นเป็นคุณ
|
| แบ่งบุญให้เราเจ้าเอยฯ
|
| | |
|
เชิงอรรถ
อ้างอิง
