โคลงนิราศนรินทร์
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
การปรับปรุง เมื่อ 16:40, 5 กรกฎาคม 2552 โดย Admin (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
๑ | |||
๏ ศรีสิทธิ์พิศาลภพ เลอหล้าลบล่มสวรรค์ จรรโลงโลกกว่ากว้าง แผนแผ่นผ้างเมืองเมรุ ศรีอยุธเยนทร์แย้มฟ้า แจกแสงจ้าเจิดจันทร์ เพียงรพิพรรณผ่องด้าว ขุนหาญห้าวแหนบาท สระทุกข์ราษฎร์รอนเสี้ยน ส่ายเศิกเหลี้ยนล่งหล้า ราญราบหน้าเภริน เข็ญข่าวยินยอบตัว ควบค้อมหัวไหว้ละล้าว ทุกไทน้าวมาลย์น้อม ขอออกอ้อมมาอ่อน ผ่อนแผ่นดินให้ผาย ขยายแผ่นฟ้าให้แผ้ว เลี้ยงทแกล้วให้กล้า พระยศไท้เทิดฟ้า เฟื่องฟุ้งทศธรรม ท่านแฮ ฯ | |||
๒ | |||
๏ อยุธยายศล่มแล้ว | ลอยสวรรค์ ลงฤๅ | ||
สิงหาสน์ปรางค์รัตน์บรร- | เจิดหล้า | ||
บุญเพรงพระหากสรรค์ | ศาสน์รุ่ง เรืองแฮ | ||
บังอบายเบิกฟ้า | ฝึกฟื้นใจเมือง ฯ | ||
๓ | |||
๏ เรืองเรืองไตรรัตน์พ้น | พันแสง | ||
รินรสพระธรรมแสดง | ค่ำเช้า | ||
เจดีย์ระดะแซง | เสียดยอด | ||
ยลยิ่งแสงแก้วเก้า | แก่นหล้าหลากสวรรค์ ฯ | ||
๔ | |||
๏ โบสถ์ระเบียงมรฑปพื้น | ไพหาร | ||
ธรรมาสน์ศาลาลาน | พระแผ้ว | ||
หอไตรระฆังขาน | ภายค่ำ | ||
ไขประทีปโคมแก้ว | ก่ำฟ้าเฟือนจันทร์ ฯ | ||
๕ | |||
๏ เสร็จสารพระยศซ้อง | สรรเสริญ | ||
ไป่แจ่มใจจำเริญ | ร่ำอ้าง | ||
ตราตรอมตระโมจเหิน | วนสวาท | ||
อกวะหวิวหวั่นร้าง | รีบร้อนการณรงค์ ฯ | ||
๖ | |||
๏ แถลงปางบำราศห้อง | โหยครวญ | ||
เสนาะเสน่ห์กำสรวล | สั่งแก้ว | ||
โอบองค์ผอูนอวล | ออกโอษฐ์ อรเอย | ||
ยามหนึ่งฤๅแคล้วแคล้ว | คลาดคล้ายขวบปี ฯ | ||
๗ | |||
๏ รอยบุญเราร่วมพ้อง | พบกัน | ||
บาปแบ่งสองทำทัน | เท่าสร้าง | ||
เพรงพรากสัตว์จำผัน | พลัดคู่ เขาฤๅ | ||
บุญร่วมบาปจำร้าง | นุชร้างเรียมไกล ฯ | ||
๘ | |||
๏ จำใจจากแม่เปลื้อง | ปลิดอก อรเอย | ||
เยียวว่าแดเดียวยก | แยกได้ | ||
สองซีกแล่งทรวงตก | แตกภาค ออกแม่ | ||
ภาคพี่ไปหนึ่งไว้ | แนบเนื้อนวลถนอม ฯ | ||
๙ | |||
๏ โอ้ศรีเสาวลักษณ์ล้ำ | แลโลม โลกเอย | ||
แม้ว่ามีกิ่งโพยม | ยื่นหล้า | ||
แขวนขวัญนุชชูโฉม | แมกเมฆ ไว้แม่ | ||
กีดบ่มีกิ่งฟ้า | ฝากน้องนางเดียว ฯ | ||
๑๐ | |||
๏ โฉมควรจักฝากฟ้า | ฤๅดิน ดีฤๅ | ||
เกรงเทพไท้ธรณินทร์ | ลอบกล้ำ | ||
ฝากลมเลื่อนโฉมบิน | บนเล่า นะแม่ | ||
ลมจะชายชักช้ำ | ชอกเนื้อเรียมสงวน ฯ | ||
๑๑ | |||
๏ ฝากอุมาสมรแม่แล้ | ลักษมี เล่านา | ||
ทราบสวยมภูวจักรี | เกลือกใกล้ | ||
เรียมคิดจบจนตรี- | โลกล่วง แล้วแม่ | ||
โฉมฝากใจแม่ได้ | ยิ่งด้วยใครครอง ฯ | ||
๑๒ | |||
๏ บรรจถรณ์หมอนม่านมุ้ง | เตียงสมร | ||
เตียงช่วยเตือนนุชนอน | แท่นน้อง | ||
ฉุกโฉมแม่จักจร | จากม่าน มาแฮ | ||
ม่านอย่าเบิกบังห้อง | หับให้คอยหน ฯ | ||
๑๓ | |||
๏ สงสารเป็นห่วงให้ | แหนขวัญ แม่ฮา | ||
ขวัญแม่สมบูรณ์จันทร์ | แจ่มหน้า | ||
เกศีนี่นิลพรร- | โณภาส | ||
งามเงื่อนหางยูงฟ้า | ฝากเจ้าจงดี ฯ | ||
๑๔ | |||
๏ เรียมจากจักเนิ่นน้อง | จงเนา นะแม่ | ||
ศรีสวัสดิ์เทอญเยาว์ | อย่าอ้อน | ||
อำนาจสัตย์สองเรา | คืนร่วม กันแม่ | ||
การณรงค์ราชการร้อน | เร่งแล้วเรียมลา ฯ | ||
๑๕ | |||
๏ ลงเรือเรือเคลื่อนคว้าง | ขวัญลิ่ว แลแม่ | ||
ทรุดนั่งถอนใจปลิว | อกว้า | ||
เหลียวหลังพี่หวาดหวิว | ใจวาก | ||
แลสั่งสบหน้าหน้า | แม่หน้าเอ็นดู ฯ | ||
๑๖ | |||
๏ ออกจากคลองขุดข้าม | ครรไล | ||
เรือวิ่งอกว้าใจ | หวาดขว้ำ | ||
เด็ดแดดั่งเด็ดใย | บัวแบ่ง มาแม่ | ||
จากแต่อกใจปล้ำ | เปลี่ยนไว้ในนาง ฯ | ||
๑๗ | |||
๏ บรรลุอาวาสแจ้ง | เจ็บกาม | ||
แจ้งจากจงอาราม | พระรู้ | ||
เวรานุเวรตาม | ตัดสวาท แลฤๅ | ||
วานวัดแจ้งใจชู้ | จากช้าสงวนโฉม ฯ | ||
๑๘ | |||
๏ มาคลองบางกอกกลุ้ม | กลางใจ | ||
ฤๅบ่กอกหนองใน | อกช้ำ | ||
แสนโรคเท่าไรไร | กอกรั่ว ราแม่ | ||
เจ็บรักแรมรสกล้ำ | กอกร้อยฤๅคลาย ฯ | ||
๑๙ | |||
๏ ชาวแพแผ่แง่ค้า | ขายของ | ||
แพรพัสตราตาดทอง | เทศย้อม | ||
ระลึกสีสไบกรอง | เครือมาศ แม่เฮย | ||
ซัดสอดสองสีห้อม | ห่อหุ้มบัวบัง ฯ | ||
๒๐ | |||
๏ วัดหงส์เหมราชร้าง | รังถวาย นามแฮ | ||
เรียมนิราเรือนสาย | สวาทสร้อย | ||
หงส์ทรงสี่พักตร์ผาย | พรหมโลก แลฤๅ | ||
จะสั่งสารนุชคล้อย | คลาดท้าวไป่ทัน ฯ | ||
๒๑ | |||
๏ สังข์กระจายพี่จากเจ้า | จอมอนงค์ | ||
สังข์พระสี่กรทรง | จักรแก้ว | ||
สรวมทิพย์สุธาสรง | สายสวาท พี่เอย | ||
สังข์สระสมรจงแผ้ว | ผ่อนถ้าเรียมถึง ฯ | ||
๒๒ | |||
๏ จากมามาลิ่วล้ำ | ลำบาง | ||
บางยี่เรือราพลาง | พี่พร้อง | ||
เรือแผงช่วยพานาง | เมียงม่าน มานา | ||
บางบ่รับคำคล้อง | คล่าวน้ำตาคลอ ฯ | ||
๒๓ | |||
๏ มาด่านด่านบ่ร้อง | เรียกพัก พลเลย | ||
ตาหลิ่งตาเหลวปัก | ปิดไว้ | ||
ตาเรียมหลั่งชลตัก | ตวงย่าน | ||
ไฟด่านดับแดไหม้ | มอดม้วยฤๅมี ฯ | ||
๒๔ | |||
๏ นางนองชลน่านไล้ | ลบบาง | ||
ไหลเล่ห์ชลลบปราง | แม่คล้ำ | ||
แสนโศกสั่งสารปาง | จากพี่ ปลอบแม่ | ||
นาสิกเรียมซับน้ำ | เนตรหน้านางนอง ฯ | ||
๒๕ | |||
๏ บางขุนเทียนถิ่นบ้าน | นามมี | ||
เทียนว่าเทียนแสงสี | สว่างเหย้า | ||
เย็นยามพระสุริยลี | ลาโลก ลงแม่ | ||
เทียนแม่จุดจักเข้า | สู่ห้องหาใคร ฯ | ||
๒๖ | |||
๏ ปานนี้มาโนชญ์น้อย | นงพาล พี่เอย | ||
เก็บเกศฤากรองมาลย์ | มาศห้อย | ||
ปรุงจันทน์จอกทองธาร | ประทิน ทาฤๅ | ||
นอนนั่งถามแถลงถ้อย | ทุกข์พร้องความใคร ฯ | ||
๒๗ | |||
๏ คิดไปใจป่วนปิ้ม | จักคืน | ||
ใจหนึ่งเกรงราชขืน | ข่มคร้าม | ||
ใจหนึ่งป่วนปานปืน | ปัดปวด ทรวงนา | ||
ใจเจ็บฝืนใจห้าม | ห่อนเจ้าเห็นใจ ฯ | ||
๒๘ | |||
๏ มิตรใจเรียมจอดเจ้า | จักคิด ถึงฤๅ | ||
จากแม่เจ็บเสมอจิต | พี่บ้าง | ||
ฤๅลืมมลายปลิด | แปลนสวาท | ||
จำพี่โหยไห้ช้าง | ค่ำเช้าชำงาย ฯ | ||
๒๙ | |||
๏ ไปศึกสุดมุ่งม้วย | หมายเป็น ตายเลย | ||
ศูนย์ชีพไหนนุชเห็น | หากลี้ | ||
อรเอยลับหลังเอ็น | ดูนัก นะแม่ | ||
โอ้โอะไกลกันกี้ | เมื่อไซ้จักสม ฯ | ||
๓๐ | |||
๏ เรือมามาแกล่ใกล้ | บางบอน | ||
ถนัดหนึ่งบอนเสียดซอน | ซ่านไส้ | ||
จากมาพี่คายสมร | เสมอชีพ เรียมเอย | ||
แรมรสกามาไหม้ | ตากต้องทรวงคาย ฯ | ||
๓๑ | |||
๏ บางกกกลกล่อมแก้ว | กับแด | ||
กรตระกองนุชแปร | ปรับเนื้อ | ||
ลานโลมวิไลแถง | ชระมุ่น อกเอย | ||
จำนิรารสเกื้อ | กกแก้วกับทรวง ฯ | ||
๓๒ | |||
๏ หัวกระบือกบินทรราชร้า | รณรงค์ แลฤๅ | ||
ตัดกบาลกระบือดง | เด็ดหวิ้น | ||
สืบเศียรทรพีคง | คำเล่า แลแม่ | ||
เสมอพี่เด็ดสมรดิ้น | ขาดด้วยคมเวร ฯ | ||
๓๓ | |||
๏ โคกขามดอนโคกคล้าย | สัณฐาน | ||
ขามรุ่นริมธารสนาน | สนุกนี้ | ||
พูนเพียงโคกฟ้าลาน | แลโลก ลิ่วแม่ | ||
ถนัดหนึ่งโคกขามชี้ | เล่ห์ให้เรียมเห็น ฯ | ||
๓๔ | |||
๏ มาคลองโคกเต่าตั้ง | ใจฉงาย | ||
ตัวเต่าฤๅมีหมาย | โคกอ้าง | ||
เจ็บอกพี่อวนอาย | ออกปาก ได้ฤๅ | ||
คืนคิดโคกขวัญร้าง | อยู่เร้นแรมเกษม ฯ | ||
๓๕ | |||
๏ มหาชัยชัยฤกษ์น้อง | นาฏลง โรงฤๅ | ||
รับร่วมพุทธมนต์สงฆ์ | เสกซ้อม | ||
เสียดเศียรแม่ทัดมง- | คลคู่ เรียมเอย | ||
ชเยศชุมญาติห้อม | มอบให้สองสม ฯ | ||
๓๖ | |||
๏ ท่าจีนจีนจอดถ้า | คอยถาม ใดฤๅ | ||
จีนช่วยจำใจความ | ข่าวร้อน | ||
เยียวมิ่งแม่มาตาม | เตือนเร่ง ราแม่ | ||
จงนุชรีบเรียมข้อน | เคร่าถ้า จีนคอย ฯ | ||
๓๗ | |||
๏ บ้านบ่อน้ำบกแห้ง | ไป่เห็น | ||
บ่อเนตรคงขังเป็น | เลือดไล้ | ||
อ้าโฉมแม่แบบเบญ- | จลักษณ์ เรียมเอย | ||
มาซับอัสสุชลให้ | พี่แล้วจักลา ฯ | ||
๓๘ | |||
๏ นาขวางใครแขวะรุ้ง | เป็นทาง | ||
ปองบ่อไป่ปองนาง | ป่วยไซร้ | ||
นามขวางไขว่หนามขวาง | ในอก อีกแม่ | ||
ใครบ่งฤๅเบาได้ | เท่าน้องนางถอน ฯ | ||
๓๙ | |||
๏ สามสิบสองคดคุ้ง | เวียนวง | ||
คิดว่าคืนหลังหลง | ทุกเลี้ยว | ||
บังเฉนียนไฉนบง | พักตร์แม่ เห็นฤๅ | ||
แลตะลึงลืมเคี้ยว | ขบค้างคำสลา ฯ | ||
๔๐ | |||
๏ มาคลองย่านซื่อซ้ำ | พิศวง | ||
ซื่อตลอดย่านเดียวตรง | รวดริ้ว | ||
ใจคิดคู่ครองคง | รักแม่ นะแม่ | ||
ไป่ตลอดเลยพลิ้ว | พลัดน้องมาไกล ฯ | ||
๔๑ | |||
๏ เห็นจากจากแจกก้าน | แกมระกำ | ||
ถนัดระกำกรรมจำ | จากช้า | ||
บาปใดที่โททำ | แทนเท่า ราแม่ | ||
จากแต่คาบนี้หน้า | พี่น้องคงถนอม ฯ | ||
๔๒ | |||
๏ เรียมจากฤๅจับข้าว | เต็มคำ หนึ่งเลย | ||
รินซึ่งชลจานจำ | เนื่องแค้น | ||
หยิบกับกระยากำ | คิดแม่ คอยแม่ | ||
เหียนฤหายหอบแหน้น | อกค้างคายคืน ฯ | ||
๔๓ | |||
๏ ปรานีนุชอยู่เหย้า | เยียบเย็น | ||
เย็นแม่เยี่ยมจักเห็น | แต่ห้อง | ||
ครวญหาพี่ใครเป็น | สองปลอบ แม่เลย | ||
สไบพี่เปลี่ยนจักป้อง | ปิดหน้านางโหย ฯ | ||
๔๔ | |||
๏ แลไถงถงาดเลี้ยว | ลับแสง | ||
สอดซึ่งตาเรียมแสวง | ทั่วพื้น | ||
จวบจันทร์แจ่มโลกแปลง | มาเปลี่ยน | ||
หวนว่ามุขแม่ฟื้น | เยี่ยมฟ้าหาเรียม ฯ | ||
๔๕ | |||
๏ ชมแขคิดใช่หน้า | นวลนาง | ||
เดือนดำหนิวงกลาง | ต่ายแต้ม | ||
พิมพ์พักตร์แม่เพ็ญปราง | จักเปรียบ ใดเลย | ||
ขำกว่าแขไขแย้ม | ยิ่งยิ้มอัปสร ฯ | ||
๔๖ | |||
๏ วิเวกดุเหว่าก้อง | ดงดึก แล้วแฮ | ||
กระส่าวเสียงนกนึก | นุชพร้อง | ||
พลิกปลอบเปล่าใจทึก | ถามแม่ ไหนแม่ | ||
ปลุกพี่ฤๅเรียมร้อง | เรียกเจ้าไป่ขาน ฯ | ||
๔๗ | |||
๏ โอ้ดวงดาเรศด้อย | เดือนดับ | ||
ดับดั่งดวงอัจกลับ | พู่พร้อย | ||
ชวาลาจะลาลับ | นุชพี่ แพงเอย | ||
หลับฤตื่นตรอมละห้อย | อยู่ห้องหนหลัง ฯ | ||
๔๘ | |||
๏ เรือมารุ่งบ่รู้ | คืนวัน | ||
ตื่นแต่ตาใจฝัน | คลับคล้าย | ||
แปดยามย่ำแดยัน | แทนทุ่ม โมงแม่ | ||
นอนนั่งลุกยืนย้าย | ยิ่งร้อนเรียมวี ฯ | ||
๔๙ | |||
๏ แม่กลองกลองบ่ได้ | ยินดัง | ||
รัวแต่กรประนัง | หนึ่งค้อน | ||
ทรวงพี่แผ่เพียงหนัง | ขึงขอบ กลองเอย | ||
กลองบ่ข้อนเรียมข้อน | อกแค้นคะนึงโฉม ฯ | ||
๕๐ | |||
๏ ออกจากปากน้ำน่าน | นองพราย | ||
อรรณพพิศาลสาย | ควั่งคว้าง | ||
จากนางยิ่งตนตาย | ทีหนึ่ง นะแม่ | ||
เทียรจักทอดตัวขว้าง | ชีพไว้กลางวน ฯ | ||
๕๑ | |||
๏ สรวลเสียงพระสมุทรครื้น | ครวญคะนอง | ||
คลื่นก็คลี่คลายฟอง | เฟื่องฟื้น | ||
ดาลทรวงป่วงกามกอง | กลอยสมุทร แม่ฮา | ||
ออกโอษฐ์ออกโอยสะอื้น | อ่าวอื้ออลเวง ฯ | ||
๕๒ | |||
๏ เรียมวอนเทวะแม่แม้น | เมขลา | ||
แบวิเชียรเชิญรา | เร่งเจ้า | ||
นางสมุทรเรียกมามา | เทอญแม่ มาแม่ | ||
ทันที่เรือเรียมเต้า | คลื่นเต้นตากทรวง ฯ | ||
๕๓ | |||
๏ บ้านเหลมเรือพี่เลี้ยว | คลองจร | ||
ระลึกคมเหลมศร | เนตรน้อง | ||
เสียวทรวงพี่โอยอร | อกแตก ตายแม่ | ||
สุดสอดสายเนตรร้อง | แม่ตั้งตาคอย ฯ | ||
๕๔ | |||
๏ เห็นตะบูนรอยบั่นต้น | ตัดรอน | ||
ยังแต่ตอตะบูนทอน | กิ่งกลิ้ง | ||
เจียนใจพี่ขาดจร | จากสวาท มาแม่ | ||
ทอนท่อนไมตรีทิ้ง | ทอดไว้วังเวง ฯ | ||
๕๕ | |||
๏ ดูใดไป่เท่าด้วย | ดวงพักตร์ แม่เลย | ||
โฉมแม่ชื่นใจจัก | หล่อหล้ม | ||
มาเดียวพี่ดักดัก | ใจจอด แม่แม่ | ||
เรือนแล่นผายผันก้ม | พักตร์ไห้หาศรี ฯ | ||
๕๖ | |||
๏ ถับถึงคุ้งคดอ้อย | โอชหวาน วายแม่ | ||
อ้อยแม่เจียนผจงจาน | จอกแก้ว | ||
ขอเคียงซ่อมสอดพาน | รองร่วม เจ้าฤๅ | ||
รสยิ่งอำมฤตแล้ว | ระลึกลิ้นหวานเอง ฯ | ||
๕๗ | |||
๏ พิศพานจานแจ่มเจ้า | เบญจรงค์ รัตน์เอย | ||
โหยบ่เห็นอนงค์ | นั่งน้อม | ||
นพนิตแน่งนางผจง | จัดมอบ มาฤๅ | ||
จากรักจากรสพร้อม | ไพร่ใช้ชายเคียง ฯ | ||
๕๘ | |||
๏ อยู่เรือนจักเพื่อนพร้อง | ความใคร | ||
รสรักแรมกะได | ดอกดั้ว | ||
เรียมหมองแม่พาใจ | คลายเทวษ | ||
หมองสมรนุชเรียมกลั้ว | กล่อมเจ้าเอาใจ ฯ | ||
๕๙ | |||
๏ บำราศรสหื่นห้า | แหหาย | ||
โหยคระหนรนกาย | ก่ำไหม้ | ||
รัวรัวราคราวพาย | เรือเร่ง แรงแม่ | ||
ทันถี่ทุกเล่มไหล้ | หล่อเต้นตามเผยอ ฯ | ||
๖๐ | |||
๏ ถึงเพชรบุเรศเข้า | ขุนพล | ||
กรีทัพยกโดยสถล | มารคเต้า | ||
ธงทองทัดลมบน | โบกเรียก พลแม่ | ||
เรียมเรียกรสรักเร้า | เร่งน้องในทรวง ฯ | ||
๖๑ | |||
๏ ออกทัพเอาฤกษ์เร้า | ปืนไฟ | ||
ปืนประกายกุมไก | จี่จิ้ม | ||
เพลิงราคพลุ่งกลางใจ | เจียวเจ็บ อกเอย | ||
ทรวงพี่บรรทุกปิ้ม | ปวดด้วยปืนกาม ฯ | ||
๖๒ | |||
๏ ทุกตรอกเรียมตรวจหน้า | ขาดนาง เดียวแม่ | ||
จบจรหลาดแลทาง | ทั่วด้าว | ||
จวบหญิงจ่ายของกลาง | ถนนเกลื่อน | ||
เทียมธุลีทาสท้าว | อรข้างเดียวเดิน ฯ | ||
๖๓ | |||
๏ ถึงชรอ่ำชรอุ่มห้อง | เวหา หนเอย | ||
คิดอรแมกเมฆมา | กลัดไว้ | ||
ฤๅเขาชรอ่ำอา- | ดูรเทวษ | ||
เป็นชรอุ่มฟ้าไข้ | ข่าวน้องนางตรอม ฯ | ||
๖๔ | |||
๏ สุริยาวิโยคฟ้า | ฝนเชย | ||
บุปผชาติรำเพยเผย | กลิ่นใกล้ | ||
เผยอหอมเลื่อนสมรเหย | หาพี่ ฤๅแม่ | ||
ถามพฤกษ์พรางเพราะไม้ | ปากลิ้นไป่มี ฯ | ||
๖๕ | |||
๏ ทัพใต้ทัพตั้งป่า | เป็นเรือน | ||
จากนุชมานอนเดือน | ต่างไต้ | ||
ตรอมตายแต่จักเยือน | กันยาก แลแม่ | ||
เรือนฤเห็นเห็นไม้ | ป่าไม้เป็นเรือน ฯ | ||
๖๖ | |||
๏ ราตรีตรวจค่ายฆ้อง | ขามขาม ใจเอย | ||
เกราะกระพือเพลิงยาม | รุ่งเร้า | ||
กระเวนกระวนกาม | กวนอก พี่นา | ||
รันระดมแดเข้า | คู่ฆ้องกระแตตี ฯ | ||
๖๗ | |||
๏ เคยนิทรอรนุ่มเนื้อ | แนบเรียม | ||
เดาะกระไดไดเลียม | ลอดเคล้น | ||
นาสาสูบรสเทียม | ปรางมาศ | ||
สองสนุกล้วนเหล้น | เล่ห์นั้นฤๅลืม ฯ | ||
๖๘ | |||
๏ เคยโอษฐ์แอบโอษฐ์อ้อน | เอาใจ | ||
คำอ่อนวอนอาลัย | ล่อเคล้า | ||
นับเดือนเลื่อนปีไป | ไกลมิ่ง นะแม่ | ||
เยียวอยู่หนหลังเศร้า | สวาทแล้วใครโลม ฯ | ||
๖๙ | |||
๏ ออกทัพถะถั่นเข้า | ไพรเขียว | ||
ละแม่เดียวมาเดียว | ด่วนร้าง | ||
สายตาต่อเต็มเกลียว | มากล่อม ไกลแม่ | ||
เวระใดเราสร้าง | ซัดให้ทันเห็น ฯ | ||
๗๐ | |||
๏ ห้วยขมิ้นคิดขะมิ่นเจ้า | เคยผจง | ||
กวดสกนธ์สีสรง | โสรจน้อง | ||
เรียมจากจักโศกทรง | เสาวภาคย์ เผือดฤๅ | ||
ขมิ้นจะวายวันต้อง | แต่งเนื้อนางสนาน ฯ | ||
๗๑ | |||
๏ อ่าผิวการะเกดเกลี้ยง | เกลานวล แน่งเอย | ||
เรียมกะไดเชยชวน | ชิดเคล้า | ||
อ้าอรกลิ่นเกศหวน | หอมหื่น กูเฮย | ||
คิดภิรมย์รสเกล้า | กลิ่นกลั้วไกลฉม ฯ | ||
๗๒ | |||
๏ ยามามาท่าข้าม | แขวงปราณ | ||
ปราณประหลาดลมฆาน | พี่ข้อง | ||
แลว่านุชทรมาน | หมองสิ่ง ใดแม่ | ||
ทุกข์โรคหรือจักร้อง | ร่ำไห้หาเรียม ฯ | ||
๗๓ | |||
๏ ถึงสามร้อยยอดเงื้อม | งำทะเล | ||
ทะเลจะหลากลมเห | หาดขว้ำ | ||
สามร้อยคิรีเท | ทับอก เล่าฤๅ | ||
ใจจะปล้ำสุดปล้ำ | เสน่ห์น้องหนักทรวง ฯ | ||
๗๔ | |||
๏ โคแดงนามท่งด้าว | โคดง ใดฤๅ | ||
โคอาสน์อิศวรองค์ | อยู่เกล้า | ||
พระมาดอาจจักปลง | ปลิดเทวษ ราพ่อ | ||
สองจากพระเป็นเจ้า | ช่วยให้คืนสม ฯ | ||
๗๕ | |||
๏ แลระบัดลาดท่งท้อง | ทิวพฤกษ์ | ||
มลักเห็นหมู่มฤค | ครุ่นคร้าม | ||
หวังหาคู่แนบนึก | นุชนาฏ เรียมเอย | ||
คิดเมื่อมาสมรห้าม | พี่ห้ามหวงโฉม ฯ | ||
๗๖ | |||
๏ นางทรายจามเรศรู้ | รักขน | ||
คือนุชสงวนงามตน | แต่น้อย | ||
ตายองตอบตายล | ยวนเนตร นางเอย | ||
โฉมแม่บาดตาย้อย | อยู่พู้นฉันใด ฯ | ||
๗๗ | |||
๏ ขุนพาฬพยัคฆ์เคล้า | พยัคฆี | ||
สารสู่สาวคชลี | แหล่งเหล้น | ||
ปวงสัตว์เพรียกไพรศรี | สังวาส | ||
สังเวชสมรมาเว้น | พี่เว้นวายชม ฯ | ||
๗๘ | |||
๏ เนื้อเบื้อนาเนกล้ำ | หลายพรรณ | ||
ล่าแหล่งลืมเกลียงวัน | แวะเว้น | ||
ไพรพฤกษ์เงียบเซียบศัลย์ | โศกแม่ | ||
แสนสัตว์ซบเซาเร้น | ช่วยร้อนเรียมตรอม ฯ | ||
๗๙ | |||
๏ ลมลงโลมลาดไม้ | กฤษณา | ||
โบกบอกนาสาหา | กลิ่นต้อง | ||
รอยอรร่ำพัสตรา | ตากตรอก ลมฤๅ | ||
พากลิ่นกลอยมาข้อง | ค่าไม้หอมเหมือน ฯ | ||
๘๐ | |||
๏ หวนหอมการะเกดเกลี้ยง | เกล้าผม เจ้าฤๅ | ||
อินทนิลคือแข่งคม | เนตรแต้ม | ||
นมนางอับอายนม | นุชนาฏ พี่เอย | ||
ปรางเปล่งเปรียบกึ่งแก้ม | อ่อนช้ำคราวชม ฯ | ||
๘๑ | |||
๏ จัมปาจำเปรียบเนื้อ | นางสวรรค์ กูเอย | ||
ศรีสุมาลัยพรรณ | พิศแพ้ | ||
ช้องนางคลี่ระส่ายสรร | สลายเซ่น | ||
คือนุชสนานกายแก้ | เกศแก้วกันไร ฯ | ||
๘๒ | |||
๏ สาวหยุดหยุดย่างช้า | หวังชัก ชวนแม่ | ||
รักใช่รักแรมรัก | สุดรู้ | ||
นางแย้มจะยลพักตร์ | ฤๅพบ พานเลย | ||
ซ่อนกลิ่นกลอยซ่อนชู้ | ชื่อช้ำใจถวิล ฯ | ||
๘๓ | |||
๏ ขานางพิศภาคแพ้ | พิมพ์เพลา นุชนา | ||
กลกล่อมสองปลีเยาว์ | ยาตรเยื้อง | ||
เล็บนางเล็บนุชเบา | บอกคึ่ง พี่ฤๅ | ||
หลงปัดเล็บนางเปลื้อง | ปลาบเนื้อเรียมขนาง ฯ | ||
๘๔ | |||
๏ พะยอมคิดเยาวแม่แย้ม | ยินดี | ||
สีเสียดคือทรวงสี | เสียดซ้อน | ||
ชิงชันเฉกในที | เชิงเกี่ยว กายแม่ | ||
หว้าดังวอนนางค้อน | เคียดแกล้งเป็นกล ฯ | ||
๘๕ | |||
๏ นกแก้วจับกิ่งแก้ว | กอดคอน | ||
กลพี่กอดแก้วนอน | แนบเนื้อ | ||
นางกวักนกกวักจร | จับกวัก ไกวแม่ | ||
หลงว่ากรนุชเกื้อ | กวักให้เรียมตาม ฯ | ||
๘๖ | |||
๏ นางนวลจับแมกไม้ | นางนวล | ||
นวลนุชแนบเรียมควร | คู่แคล้ว | ||
เบญจวรรณจับวัลย์พวน | พันโอบ ไม้แม่ | ||
แลว่าวัลย์กรแก้ว | กอดอ้อมเอววัลย์ ฯ | ||
๘๗ | |||
๏ โนรีสีชาดย้อม | ระยับแดง | ||
นกขะมิ่นชมพูแสง | แสดผ้า | ||
ปนแปลกนึกนางแปลง | สไบเปลี่ยน | ||
เย็นห่มแสดสีฟ้า | ฝ่ายเช้าเคยชม ฯ | ||
๘๘ | |||
๏ แขกเต้าตามคู่เต้า | แขกสมร มาฤๅ | ||
ถามข่าวนุชแหนงจร | จับไม้ | ||
สัตวาสุวาวอน | วานหน่อย นกเอย | ||
บอกสมรเรียมไห้ให้ | ข่าวน้องมาแถลง ฯ | ||
๘๙ | |||
๏ เสนาะเสียงสุโนกร้อง | ระงมวัน | ||
สาลิกามาปัน | เหยื่อป้อน | ||
นางนกกระสรวลสันต์ | สมเสพ | ||
คือนุชแนบโอษฐ์อ้อน | แอบให้เรียมโลม ฯ | ||
๙๐ | |||
๏ เรียมเมิลโมเรศเคล้า | โมรี | ||
นางมยุรยวนยี | ยั่วเย้า | ||
เฉกโฉมแม่มังสี | เสาวภาคย์ กูเอย | ||
แล นก ลอบนึกเจ้า | พี่ดิ้นโดยยูง ฯ | ||
๙๑ | |||
๏ ยกมาออกอ่าวน้ำ | นามนาง รมนา | ||
นางบ่เห็นเห็นบาง | เปล่าเศร้า | ||
ฉมนางชไมปราง | สมรมิ่ง กูเอย | ||
ดินหื่นหอมฟ้าเร้า | รื่นร้างอภิรมย์ ฯ | ||
๙๒ | |||
๏ นางรมรมเยศร้าง | รมยา | ||
กลพี่จากเจียนกา | เมศม้วย | ||
ฤๅหากแม่มายา | พิโยคหยอก เรียมฤๅ | ||
มาแม่สำราญด้วย | พี่น้อยนางรม ฯ | ||
๙๓ | |||
๏ บางสะพานสะพาดพื้น | สะพานทอง | ||
ฤๅสะพานสุวรรณรอง | รับเจ้า | ||
อ้าโฉมแม่มาฉลอง | พิมพ์มาศ นี้ฤๅ | ||
รอยร่นเหนือบ่าเบ้า | แบบเนื้อนพคุณ ฯ | ||
๙๔ | |||
๏ บางสะพานสะพาดพื้น | ทองปาง ก่อนแฮ | ||
รอยชะแลงชระลุราง | ร่อนกลุ้ม | ||
ระลึกโฉมแม่แบบบาง | บัวมาศ กูเอย | ||
ควรแผ่แผ่นท้องหุ้ม | ห่อไว้หวังสงวน ฯ | ||
๙๕ | |||
๏ เห็นขามสาวบ่าวต้น | เคียงกัน | ||
สาวบ่าวปลูกสำคัญ | คู่สร้าง | ||
เสมอเรียมร่วมรักขวัญ | เมืองมิ่ง แม่ฤๅ | ||
สองประสิทธิ์สัตย์อ้าง | ปลูกไว้กลางใจ ฯ | ||
๙๖ | |||
๏ ยกมามาอกไหม้ | ทรมาน | ||
ถึงที่นามละหาน | อู่แห้ง | ||
นุชเอยจักหาธาร | ทาอก พี่แม่ | ||
อู่ก็แล้งชลแล้ง | อกแล้งลืมงาย ฯ | ||
๙๗ | |||
๏ หมอนเจ้าเขาเทพไท้ | สถิตสิง | ||
คิดคู่เขนยอรอิง | ร่วมร้าง | ||
เขนยทองทอดกายพิง | พูนเทวษ ฤๅแม่ | ||
นอนจะแนบเขนยข้าง | คู่เนื้อเรียมถนอม ฯ | ||
๙๘ | |||
๏ ลองไนจักจั่นแจ้ว | ใจรัว รัวแม่ | ||
ชะนีร่ำโหยหาผัว | ผ่าวไส้ | ||
ดวงเดียวเด็ดแต่ตัว | ตกป่า ชัฏแม่ | ||
จากสมรพี่มาไห้ | แห่งห้องชะนีโหย ฯ | ||
๙๙ | |||
๏ รอยกรรมมาแบ่งแก้ว | กับสกนธ์ กูเอย | ||
ขวัญอยู่อยุธยาตน | ต่างร้าง | ||
โอ้ดวงทิพยสุมณ- | ฑามาศ แม่เอย | ||
บุญที่สมสองสร้าง | จักสิ้นฤๅยัง ฯ | ||
๑๐๐ | |||
๏ ควิวควิวอกควากคว้าง | ลมลอย แลแม่ | ||
ถอยแต่ใจจากถอย | ทับช้า | ||
ทศทิศทอดตาคอย | ขวัญเนตร พี่เอย | ||
เอาสไบนุชต่างหน้า | แนบเนื้อแทนนาง ฯ | ||
๑๐๑ | |||
๏ พระลบสุริยเลี้ยว | ไศลลา โลกเอย | ||
ทุกทิศชระมัวมา | มืดแล้ว | ||
เนตรหนึ่งว่ายนภา | เพียงเมฆ | ||
เนตรหนึ่งตรวจไตรแผ้ว | แผ่นหล้าหาสมร ฯ | ||
๑๐๒ | |||
๏ โพธิ์สลับโพธิ์เทพไท้ | เทพา พ่อฤๅ | ||
เอาพระโฆษผยองยา | สวาทชู้ | ||
อาราธน์พระเอยอา | รักษ์เร่ง ราพ่อ | ||
เชิญช่วยพาสมรู้ | รสน้องแรมนาน ฯ | ||
๑๐๓ | |||
๏ ลับยักษ์ลับเยาวให้ | เรียมหา แม่แฮ | ||
ฤๅอสุรพาลพา | แวะเว้น | ||
ลับหลังพี่ลับตา | แสนโยชน์ | ||
รำลึกลับนุชเร้น | ร่วมรู้ในใจ ฯ | ||
๑๐๔ | |||
๏ ยากมาเมืองแม่น้ำ | ใจหมอง | ||
เมืองก็ศูนย์กลสอง | สวาทว้าง | ||
ขวัญเมืองอยู่เมืองครอง | ใจเครา พี่ฤๅ | ||
ฤๅพี่จากมาค้าง | ขวบแล้วนางลืม ฯ | ||
๑๐๕ | |||
๏ อู่สะเภาพาณิชใช้ | ใบคลา | ||
ทุกข์พี่พ้นเภตรา | เลื่อนโล้ | ||
จากสมรแม่เสมอมา | กลางสมุทร | ||
แลบ่เห็นตระหลิ่งโอ้ | อกคว้างกลางชล ฯ | ||
๑๐๖ | |||
๏ หนองบัวบงกชช้อย | ชูชวน ชื่นเอย | ||
บัวดั่งบัวนุชอวล | อ่อนน้ำ | ||
กระบอกทิพย์ผกากวน | กาเมศ กูเอย | ||
ภุมเรศแรมรสกล้ำ | กลีบฟ้ายาไฉน ฯ | ||
๑๐๗ | |||
๏ ศิขรศิขเรศเงื้อม | เงางาม | ||
แลเล่ห์ฉากเขียนเขา | คั่นห้อง | ||
พ่างเพียงแผ่นผาเฉลา | ฉลักลวด ลายแฮ | ||
กลหนึ่งเตียงนอนน้อง | ม่านกั้นกำบัง ฯ | ||
๑๐๘ | |||
๏ ผาเผยพุพ่างน้ำ | ฝอยฝน | ||
คือสุหร่ายโรยชล | ช่วยร้อน | ||
สาครร่วมสรงสกนธ์ | ไกลพี่ แล้วแม่ | ||
อ้าแม่เอยจักอ้อน | อาบน้ำตาแทน ฯ | ||
๑๐๙ | |||
๏ เคยปรุงประทิ่นแป้ง | ปนละออง อบเอย | ||
สรงสว่างใจสอง | ครุ่นครั้ง | ||
จอกจันทร์จากจรุงหมอง | ราแม่ | ||
พานใส่เสาวคนธ์ตั้ง | แต่งให้ใครทา ฯ | ||
๑๑๐ | |||
๏ คันฉายคันฉ่องน้อย | เสนียดนาง พี่เอย | ||
จากจะลืมเสยสาง | สระเผ้า | ||
โศกเสียสิ่งสำอาง | อายโอ่ ฤๅแม่ | ||
พักตร์จะผัดผจงเกล้า | เยี่ยมแย้มแกลคอย ฯ | ||
๑๑๑ | |||
๏ หลัดหลัดพลัดพรากแก้ว | กานดา พี่เอย | ||
ลิ่วแต่ตัวเรียมมา | ตกไร้ | ||
ขวัญแขวนอยู่ขวัญตา | ทุกเมื่อ | ||
เรียมร่ำไข้ฟ้าไข้ | แผ่นพร้องรำพัน ฯ | ||
๑๑๒ | |||
๏ ลงลุแก่งตุ่มตั้ง | โศกา | ||
แสนตุ่มตวงชลนา | พี่พ้น | ||
กลืนโศกสุดอกอา- | ดูรเทวษ วายเลย | ||
ซับแต่สายเนตรล้น | ลูบร้อนฤๅเย็น ฯ | ||
๑๑๓ | |||
๏ คุลาตีอกไห้ | หาใคร | ||
นามจึ่งปรากฏใน | แก่งนี้ | ||
เจ็บจากพี่เจ็บใจ | เจ็บยิ่ง เจ็บฤๅ | ||
เจ็บบ่ปานกูลี้ | ลาดข้อนทรวงครวญ ฯ | ||
๑๑๔ | |||
๏ สงสัยด้วยแก่งแก้ว | สงสาร | ||
จากสิ่งใดใดราญ | ร่นร้อง | ||
แก่งเกิดวิการดาล | ดุจอก พี่ฤๅ | ||
เรียมก็โศกาก้อง | แก่งแก้วกันแสง ฯ | ||
๑๑๕ | |||
๏ เดินทางพลางพี่ไห้ | โหยหวน | ||
ถึงแก่งนามนางครวญ | ครุ่นนั้น | ||
อ้าแม่จักกำสรวล | เสมอแก่ง นี้ฤๅ | ||
ฤๅว่าโศกสมรกลั้น | เทวษถ้าเรียมถึง ฯ | ||
๑๑๖ | |||
๏ ถับถึงปากร่วมน้ำ | คะนึงนาง | ||
ถามข่าวไปปากพราง | พี่พร้อง | ||
อรมาท่าหลงทาง | ฉงนอยู่ | ||
ปากร่วมวานปากร้อง | เรียกเจ้ามาจร ฯ | ||
๑๑๗ | |||
๏ เมืองเพชรเขาเพชรแพร้ว | พรายฉาย | ||
เฉกนุชนาดกรกราย | นพเก้า | ||
แสงเพชรพิศอับอาย | แหวนนุช พี่เอย | ||
ยอดและยอดรุ่งเร้า | รอบก้อยกรสมร ฯ | ||
๑๑๘ | |||
๏ ถึงตระนาวตระหน่ำซ้ำ | สงสาร อรเอย | ||
จรศึกโศกมานาน | เนิ่นช้า | ||
เดินดงท่งทางละหาน | หิมเวศ | ||
สารสั่งทุกหย่อมหญ้า | ย่านน้ำลานาง ฯ | ||
๑๑๙ | |||
๏ แสนศึกแสนศาสตร์ซ้อง | แสนพัน มาแม่ | ||
สุดแต่เวทยากัน | ชีพไว้ | ||
ศึกทรวงพี่สุดผจัญ | ใจซู่ โศกแม่ | ||
จักยุธยาใจได้ | ชีพด้วยนางเดียว ฯ | ||
๑๒๐ | |||
๏ รอยโฉมนุชเปลี่ยนปั้น | เป็นทรวงพี่ฤๅ | ||
ฤๅแม่เป็นมณีดวง | เนตรด้วย | ||
จับจิตพี่จึงตวง | เต็มเทวษ รักแม่ | ||
ดับชีพเกิดใหม่ม้วย | แผ่นหล้าฤาลืม ฯ | ||
๑๒๑ | |||
๏ บวงเทพทุกเถื่อนถ้ำ | มณฑล ทวีปเอย | ||
ยกแต่สองหัตถ์ตน | ต่างเบี้ย | ||
ขอคนร่วมวิมล | มาโนชญ์ เรียมนา | ||
แสดงสดับโสตเหงี้ย | เงียบสิ้นสุดสวรรค์ ฯ | ||
๑๒๒ | |||
๏ พันเนตรภูวนาถตั้ง | ตาระวัง ใดฮา | ||
พักตร์สี่แปดโสตฟัง | อื่นอื้อ | ||
กฤษณนิทรเลอหลัง | นาคหลับ ฤๅพ่อ | ||
สองพิโยคร่ำรื้อ | เทพท้าวทำเมิน ฯ | ||
๑๒๓ | |||
๏ นิทานนิเทศท้าว | องค์ใด ก็ดี | ||
ทุเรศแรมสมรไท | ท่านร้าง | ||
แสนเทวษเท่าไรไป | ปานอก พี่เอย | ||
ปวงประสบคู่ค้าง | แต่ข้านานคืน ฯ | ||
๑๒๔ | |||
๏ กำสรวลศรีปราชญ์พร้อง | เพรงกาล | ||
จากจุฬาลักษณ์ลาญ | สวาทแล้ว | ||
ทวาทศมาสสาร | สามเทวษ ถวิลแฮ | ||
ยกทัดกลางเกศแก้ว | กึ่งร้อนทรวงเรียม ฯ | ||
๑๒๕ | |||
๏ ชายาเยาวยอดชู้ | โฉมสวรรค์ พี่เอย | ||
รอยว่าอินทร์พรหมสรรค์ | เสกแสร้ง | ||
เลือกลักษณ์ละอันปัน | เป็นรูป นุชฤๅ | ||
มอบมิ่งสมรมาแกล้ง | พี่กลั้นใจตาย ฯ | ||
๑๒๖ | |||
๏ คิดคลึงสาโรชสร้อย | เสาวมาลย์ แม่นา | ||
ภุชเคนทรสำราญ | แหล่งเหล้น | ||
สระสวรรค์นิราสนาน | ไฉนนาฏ เรียมเอย | ||
สรงเกษมสระสมรเฟ้น | ฝั่งฟ้าฝันถึง ฯ | ||
๑๒๗ | |||
๏ เปรมปรางปรุงธูปฟ้า | อรอวล ใจเอย | ||
จูบฤจางหอมหวน | ละห้อย | ||
โฉมทิพย์สุคนธ์ควร | จากพี่ เจียวแม่ | ||
ถนอมนิเบามือน้อย | จิตเจ้าจากไฉน ฯ | ||
๑๒๘ | |||
๏ งอนถันทิพย์ยอดย้อน | ยันทรวง พี่แม่ | ||
กอดนักเยียวอบพวง | พุ่มลื้น | ||
ถนอมแอบอุ่นคือดวง | ตราติด พี่ฤๅ | ||
จากอกออกราชื้น | ชุ่มช้ำเป็นหนอง ฯ | ||
๑๒๙ | |||
๏ แว่วแว่วเสาวณิตน้อง | นางทรง เสียงฤๅ | ||
สรวลกระซิกโสตพะวง | ว่าเจ้า | ||
คล้ายคล้ายดำเนินหงส์ | หาพี่ ฤๅแม่ | ||
อ้าใช่อรเรียมเศร้า | ซบหน้ากันแสง ฯ | ||
๑๓๐ | |||
๏ พวงจาวเจิดแจ่มแก้ว | จักรพรรดิ พี่เอย | ||
สมเสมอสมรรัตน์ | แท่งแท้ | ||
จำเริญจำเราสวัสดิ์ | สังวาส | ||
เล็งเลียบดินฟ้าแพ้ | ภพนี้ฤๅหา ฯ | ||
๑๓๑ | |||
๏ สาวสวรรค์เสพสวัสดิ์ถ้วน | เทวินทร์ | ||
พรหมภักษ์ทิพย์ปัถพิน | งอกง้วน | ||
จักรพรรดิร่วมนารินทร์ | รัตนนาฏ | ||
สามเสพทิพย์ลาญล้วน | เล่ห์น้องเรียมเกษม ฯ | ||
๑๓๒ | |||
๏ จากเจ็บยิ่งโรคเร้า | รึงสกนธ์ | ||
แสบเสียดขุมขนจน | อกด้าน | ||
ยาทาประทับทน- | ทานเทวษ ได้ฤๅ | ||
แรงรับเหลือแรงต้าน | พี่แพ้แรงโรย ฯ | ||
๑๓๓ | |||
๏ ฤดูระด่าวร้อน | แดนไตร | ||
ลามผ่าวพฤกษ์พรากใบ | หล่นแล้ง | ||
ทรวงพี่ผ่าวเผาไฉน | นะนาฏ เรียมเอย | ||
ยังยิ่งทินกรแจ้ง | จวบสิ้นศูนย์กัลป์ ฯ | ||
๑๓๔ | |||
๏ นทีสี่สมุทรม้วย | หมดสาย | ||
ติมิงคล์มังกรนาคผาย | ผาดส้อน | ||
หยาดเหมพิรุณหาย | เหือดโลก แล้งแม่ | ||
แรมราคแสนร้อยร้อน | ฤเถ้าเรียมทน ฯ | ||
๑๓๕ | |||
๏ ฤดูเดือนเมฆย้อย | หยาดเผลียง | ||
โซมสาดธรณิศเพียง | เพียบน้ำ | ||
ชระมัวทั่วทิศเอียง | อากาศ | ||
อกแผ่นดินฟ้าคล้ำ | คู่คลุ้มทรวงศัลย์ ฯ | ||
๑๓๖ | |||
๏ อุทโฆษรามสูรขว้าง | ขวานฉวาง | ||
พรายมณีเมขล์นาง | ล่อไหล้ | ||
อัมพรอุทรคราง | เรียมคร่ำ ครวญแม่ | ||
เสียงสุดเสียงฟ้าไห้ | ครุ่นแค้นครางตาย ฯ | ||
๑๓๗ | |||
๏ ฤดูลมชระล่องเนื้อ | หนาวใด เปรียบเลย | ||
อกพี่เยือกเย็นไกล | กอดเกี้ยว | ||
พันผืนพัสตราไป | ปานกึ่ง กรแม่ | ||
อุ่นอัคคีเสื้อเสี้ยว | ซีกนิ้วนางผงม ฯ | ||
๑๓๘ | |||
๏ ลมพัดคือพิษต้อง | ตากทรวง | ||
หนาวอกรุมในดวง | จิตช้ำ | ||
โฉมแม่พิมลพวง | มาเลศ กูเอย | ||
มือแม่วีเดียวล้ำ | ยิ่งล้ำลมพาน ฯ | ||
๑๓๙ | |||
๏ เอียงอกเทออกอ้าง | อวดองค์ อรเอย | ||
เมรุชุบสมุทรดินลง | เลขแต้ม | ||
อากาศจักจานผจง | จารึก พอฤๅ | ||
โฉมแม่หยาดฟ้าแย้ม | อยู่ร้อนฤๅเห็น ฯ | ||
๑๔๐ | |||
๏ ตราบขุนคิริข้น | ขาดสลาย แลแม่ | ||
รักบ่หายตราบหาย | หกฟ้า | ||
สุริยจันทรขจาย | จากโลก ไปฤๅ | ||
ไฟแล่นล้างสี่หล้า | ห่อนล้างอาลัย ฯ | ||
๑๔๑ | |||
๏ ร่ำรักร่ำเรื่องร้าง | แรมนวล นาฏฤๅ | ||
เสนาะสนั่นดินครวญ | ครุ่นฟ้า | ||
สารสั่งพี่กำสรวล | แสนเสน่ห์ นุชเอย | ||
ควรแม่ไว้ต่างหน้า | พี่พู้นภายหลัง ฯ | ||
๑๔๒ | |||
๏ นรินทร์นเรศไท้ | บริบาล | ||
นิพนธ์พจน์พิสดารญาณ | ยศไว้ | ||
กวีวรโวหาร | นายหนุ่ม | ||
ควรแก่ปราชญ์ใดได้ | อ่านแล้วเยียรยอ ฯ | ||
๑๔๓ | |||
๏ ใดใดโอษฐ์โอ่อ้าง | ตนดี | ||
เอาปากเป็นกวี | ขล่อยคล้อย | ||
หากหาญแต่วาที | เฉลยกล่าว ไฉนนา | ||
ดุจหนึ่งแสงหิ่งห้อย | ส่องก้นตนเอง ฯ | ||
๑๔๔ | |||
๏ โคลงเรื่องนิราศนี้ | นรินทร์อิน | ||
รองบาทบวรวังถวิล | ว่าไว้ | ||
บทใดปราชญ์ปวงฉิน | เชิญเปลี่ยน แปลงพ่อ | ||
ปรุงเปรียบเสาวคนธ์ไล้ | เลือกลิ้มดมดู ฯ | ||