โคลงนิราศพระพิพิธสาลี
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
การปรับปรุง เมื่อ 07:13, 12 ตุลาคม 2552 โดย CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
เนื้อหา |
ข้อมูลเบื้องต้น
แม่แบบ:เรียงลำดับ ผู้แต่ง: พระพิพิธสาลี
โคลงนิราศพระพิพิธสาลี มีอีกชื่อหนึ่งว่าโคลงนิราศชุมพร แต่งขึ้นโดยพระพิพิธสาลี หากไม่ปรากฏว่าได้แต่งขึ้นในช่วงเวลาใด
บทประพันธ์
๏ ศรีอยุธยนิเวศไท้ | ทรงทศ ธรรมแฮ | ||
ปราบอรินทร์ยาวยศ | ยิ่งหล้า | ||
กฤษดาญสุดโสฬศ | เลืองโลกย์ | ||
พระเกียรติขจรจบฟ้า | ฟากฟุ้งแดนดิน ฯ | ||
๏ วิษณุบรเมศไท้ | ธราธาร ท่านฤๅ | ||
พรหเมศรังสฤษดิดาล | แหล่งหล้า | ||
แมนสรวงสุรพิมาน | เมรุมาศ | ||
ไตรยเทพหากชลอฟ้า | เลื่อนให้ลงดิน ฯ | ||
๏ ปราการปรากฏเพี้ยง | อำพน | ||
ดุจศิขรมณฑล | เขื่อนขั้น | ||
คูขอบพิศาลกล | อรรณเวศ | ||
ดูพิลึกเกือบกั้น | อยู่เพี้ยงจักรพาฬ ฯ | ||
๏ จรรเทินรายรอบป้อม | ปืนตรา | ||
ตระหง่านเรือนรบดา | สระหล้าง | ||
นางจรัลจรอกรัถยา | ยศยิ่ง | ||
โดรณรดาหอห้าง | เศิกเสี้ยนสยบสยอง ฯ | ||
๏ ปราสาทโสภาคยเพี้ยง | พรหมินทร์ | ||
เมิลพิมานเมืองอินทร์ | อบแก้ว | ||
ดุจปีกกวักกวายบิน | ลมเลื่อน อยู่นา | ||
แสงส่องจำรัสแผ้ว | พุ่งพ้นทินกร ฯ | ||
๏ เสาโสมสวมมาศไล้ | เลอแสง | ||
บันเขบ็จชรแชรง | ช่อฟ้า | ||
ครงครีครีบครุฑแครง | ทวยทาบ | ||
บานประทุมกระหลับหน้า | สี่เกล้าเงยงาม ฯ | ||
๏ โพรงพรายจัตุรมุขหว้าย | เวหน | ||
เวหาศบัญชรยล | เยี่ยมฟ้า | ||
เจียระไนจระนำกล | เก็จมาศ | ||
บานเบิกรจเรขหน้า | หล่อเหลื้อมทองทอ ฯ | ||
๏ มุขเด็จดูดิเรกห้อง | ระหงฉาย | ||
พิศพิมานอินทร์อาย | อาสน์ฟ้า | ||
บุษบกพิพิธพราย | ไพโรจน์ | ||
ดุจอาสน์กัมพลถ้า | ออกท้าวแขกขาม ฯ | ||
๏ จัตุรงค์พิริยราชร้า | สงคราม | ||
เอาอรินทรเข็ญขาม | ทั่วท้าว | ||
พลพฤนท์พ่างพลราม | รอยราพณ์ | ||
ตนละตนอาจห้าว | ไล่ล้างดัสกร ฯ | ||
๏ กระเกริกไกรเกียรติท้าว | ทุกเมือง | ||
หยอนพระยศรณเรือง | รุ่งเร้า | ||
บรรณนิตย์นองเนือง | มานอบ | ||
ขออยู่เคียมคุมเค้า | คู่ด้วยโดยใจ ฯ | ||
๏ เรืองศาสน์พระศากยะสร้อย | สุทธศรี | ||
เรืองสถูปรัตนเจดีย์ | โด่งฟ้า | ||
เรืองรองพระธาตุตรี | ไตรโลกย์ | ||
เรืองรสธรรมแจกหล้า | เลื่อมให้เห็นสวรรค์ ฯ | ||
๏ เกษมสุขทุกข์ราษฎร์แม้น | เมืองอินทร์ | ||
สาวบ่าวเมากามยิน | แช่มช้อย | ||
สายัณห์ร่ายเพลงพิณ | ปากผิ่ว | ||
โนนาดกรีดกรายก้อย | ม่ายคิ้วเคียงคม ฯ | ||
๏ ครื้นเครงมหรสพซ้อง | ทุกภาย | ||
ชัวชื่นทุกหญิงชาย | ทั่วหน้า | ||
พรรษาน่านนองถวาย | กทงทีป เทียนนา | ||
เป็นที่ดำเลิงหล้า | อยู่เที้ยรนิจกาล ฯ | ||
๏ ร่ำปางพิโยคเนื้อ | นงลักษณ์ พี่เอย | ||
บเริ่มเรียมแรมรัก | ห่างห้อง | ||
กำโบลแนบแนมพักตร์ | พูนเทวษ | ||
กำสรดแสนสวาดิน้อง | แนบไว้กับทรวง ฯ | ||
๏ สงสารสาโรชสร้อย | ศรีสมร | ||
ขวัญแม่เคยแนบนอน | แนบเนื้อ | ||
จักพรากอุรารอน | เรียมสวาดิ | ||
โอ้จักเย็นอกเรื้อ | อยู่ร้างแรมปี ฯ | ||
๏ อาวรณ์โฉมแม่ร้อย | รำพึง | ||
อกพี่เพียงปืนตรึง | ตราดต้อง | ||
อาลัยตกจรลึง | ขวัญฝ่อ ราแม่ | ||
ใจบ่เป็นใจหว้อง | หว่าดิ้นแดโดย ฯ | ||
๏ จักบำราศแม่แม้ | ตัวตาย | ||
เยียอยู่ใยเป็นกาย | ก่อสร้าง | ||
ดวงเดียวสุดเสียดาย | ดวงสวาดิ พี่เอย | ||
บุญก่อกรรมใดมล้าง | จากเจ้าจำไกล ฯ | ||
๏ จักขืนจักขัดไว้ | ฤๅทาน | ||
ดินท่านหนาหนักปาน | แผ่นฟ้า | ||
จักไกลนุชเลวลาญ | ลับเนตร | ||
จำจากจำเนียรหน้า | แม่หน้าเอ็นดู ฯ | ||
๏ ซบพักตร์กระซิกไห้ | ฟูมฟาย | ||
ชลเนตรคือชาดลาย | เลือดย้อม | ||
ทุกข์ทับสุดทรงกาย | อกพี่ ราแม่ | ||
ดุจหนึ่งเขาแสนอ้อม | โอบซ้อนทรวงเรียม ฯ | ||
๏ จุมพิตพิศวาสน้อง | ลาโลม | ||
ปลอบนุชพลางถนอมโฉม | ซ่อนชู้ | ||
ตระกองปิยุทร์ตระโบม | บัวมาศ | ||
สอนแม่สอนใจสู้ | สั่งสิ้นทุกอัน ฯ | ||
๏ ลาลงนาเวศหว้อง | เวียนตา | ||
หวิวหว่างวิงวิญญา | ด่าวดิ้น | ||
เหลียวหลังสั่งนุชอา | ดูรเทวษ | ||
ใจจักขาดพันชิ้น | เด็ดด้วยอาลัย ฯ | ||
๏ เรือถอยจากท่าน้ำ | ตาพราย | ||
ท่าแม่เคยสนานกาย | ห่อนเว้น | ||
ขอฝากช่วยปรามสาย | สมรมิ่ง เรียมนา | ||
เยียอย่าลงหลงเหล้น | เงือกร้ายเรียมกลัว ฯ | ||
๏ โอ้ดวงปิยุทร์ยั่วแย้ม | ย่ำยาม กูเอย | ||
จำวิโยคสุขสนาม | สุดไส้ | ||
คำนึงนุชโฉมกาม | กมเลศ | ||
อกพี่ทนเทวษไหม้ | รุ่มร้อนฤๅวาย ฯ | ||
๏ มาถึงตำหนักน้ำ | ฉนวนสินธุ์ | ||
เสมออาสน์กัมพลอินทร์ | ฝ่ายฟ้า | ||
แซ่เสียงสุรางค์ยิน | รมเยศ ท่านนา | ||
หน้าพี่ดูทุกหน้า | ใช่หน้านวลสมร ฯ | ||
๏ หลัดหลัดมาลุด้าว | อาราม | ||
วัดแจ้งแจ้งเจ็บกาม | โศกสร้อย | ||
อกเรียมยิ่งไฟลาม | ลำลาบ พระเอย | ||
วัดแจ้งวัจนาหน้อย | แก่น้องนางเฉลย ฯ | ||
๏ ปากคลองไป่ปากรู้ | พาที | ||
หูบ่มีอินทรีย์ | สอดรู้ | ||
กำสรดช่วยปรานี | เรียมร่ำ ลาแม่ | ||
แหวกละเวิกวนหวู้ | หว่าด้วยเรียมมา ฯ | ||
๏ บางกอกกอกเลือดซ้ำ | หนองใน แลฤๅ | ||
กอกย่อมรักษาใคร | ทั่วเท้า | ||
อกเรียมชอกตับไต | บวมบ่ง | ||
วานกอกกอกหนองเหน้า | ช่วยให้เรียมคลาย ฯ | ||
๏ มาลุวัดเลียบแล้ว | วันทา | ||
แลเลียบทุกหนหา | ร่วมรู้ | ||
ตาแลสุดสายตา | จักขาด แลแม่ | ||
เรียมบ่พานโฉมชู้ | เลียบเต้ามาตาม ฯ | ||
๏ ตีนเลนรอยแม่เต้า | ตีนตาม | ||
หวังว่าตีนสาวกาม | พี่ให้ | ||
ตีนเลนใช่เชิงทราม | สวัสดิ์สวาดิ กูเอย | ||
มือลูบอกละไล้ | อยู่แล้ลาญทรวง ฯ | ||
๏ ตีนเลนไป่ย่างได้ | ยังตาม | ||
ตีนแม่พะงางาม | ห่อนเต้า | ||
ตีนเลนแล่นอกหวาม | ใจหว่า แลแม่ | ||
ตามส่งเรียมพลอยเศร้า | อยู่เหยี้ยมสายชล ฯ | ||
๏ ถึงสาวปลื้มพี่ปล้ำ | ปลอบใจ | ||
ปลอบประโลมอาลัย | คะค้อย | ||
สาวปลื้มห่อนเห็นไฉน | ราแม่ | ||
ปลื้มแต่นามละห้อย | ห่อนปลื้มใจเรียม ฯ | ||
๏ สาวปลื้มฤๅเปล่าปลื้ม | อาลัย | ||
ปลื้มจิตฤๅปลื้มใจ | พี่เศร้า | ||
จากมาเจ็บเจียรไกล | ใครกล่อม | ||
จักประโลมใจเจ้า | พี่ปลื้มอารมณ์ ฯ | ||
๏ สามเพ็งเพ็งพักตร์เพี้ยง | ดวงเดือน แม่ฤๅ | ||
แขแข่งคงคมเหมือน | แว่นฟ้า | ||
รำลึกเกลื่อนใจเตือน | ดาลตื่น | ||
เพ็งว่าเพ็งพักตร์หน้า | แม่หน้านวลจันทร์ ฯ | ||
๏ ฉางพริกชุมพริกร้อน | ระลุงลวง | ||
แผดเผ็ดกำเดาดวง | ผ่าวพ้น | ||
ไฟกามกลัดกลางทรวง | เจียวจี่ | ||
ร้อนยิ่งพิษพริกต้น | ลวกไส้เรียมแรง ฯ | ||
๏ ฉางเกลือเกลือนิ่งแกล้ง | ดูดาย | ||
ใดเน่ารำหัดหาย | ช่วยได้ | ||
ขอเกลือช่วยระมัดสาย | สวาดิพี่ หนึ่งนา | ||
วานสมานสมรรักษ์ไว้ | รักเจ้าฤๅจาง ฯ | ||
๏ คลังฝางฝางสดไซ้ | ฤๅแสง | ||
สายเนตรเรียมเดือดแดง | เลือดช้ำ | ||
น้ำตาตกรินแรง | โรยร่วง ลงนา | ||
ยิ่งกว่าสีฝางขร้ำ | เนตรขร้ำตาเรียม ฯ | ||
๏ เยียมามาลุแล้ว | คลังฝาง | ||
ฝางบ่สุกเลยจาง | จากเจ้า | ||
บำราศนุชมาทาง | ทุกข์ทอด ใจนา | ||
เรียมโศกฝางพลอยเศร้า | เสื่อมเศร้าศรีหมอง ฯ | ||
๏ เรือมาหลัดลุน้ำ | วงชล | ||
น้ำบ่เวียนเรียมวน | สวาดิน้อง | ||
ปรานีนุชเนาหน | หลังพี่ ราแม่ | ||
ดูจักปิดหับห้อง | อยู่ให้หาเรียม ฯ | ||
๏ ถึงคามเขตคอกคุ้ม | ขังควาย | ||
เห็นกระบือแปลงราย | คอกล้อม | ||
เขาขังจักตัวตาย | นอนตาก ตนนา | ||
ดุจพี่กรรมตามห้อม | ห่างเจ้าจำแปลง ฯ | ||
๏ ลิ่วลิ่วลำล่องคว้าง | ควักแด กูเอย | ||
ควิวควิวลับคอกแคว | ละห้อย | ||
ลุบางลำพูแล | ลาญสวาดิ | ||
แลลับเลือดตาย้อย | หยาดน้ำตานอง ฯ | ||
๏ ลำภูลำภาคย์เพี้ยง | นงพาล พี่เอย | ||
ใครช่างแหนมากาน | ขวากล้อม | ||
อนาถแน่งนพมาลย์ | สมรมิ่ง เรียมนา | ||
ใครจักหวงนุชห้อม | จากแล้วจะระวัง ฯ | ||
๏ ลำภูพิโดรดาษด้วย | ดอกดวง | ||
กลกลิ่นมาลีพวง | พู่ห้อย | ||
มือมาลย์แม่มาควง | เคียงคู่ แขวนฤๅ | ||
แลละลุงลาญสร้อย | พี่สร้อยโศกสมร ฯ | ||
๏ กำสรดเสนาะน่านน้ำ | ตาตก | ||
จรหลิ่งจรลึงอก | ช่วยไห้ | ||
พฤกษาทาบทามทก | โยนยอด | ||
เจ็บเพื่อจรเทินไหม้ | แม่ร้างแรมเรียม ฯ | ||
๏ เรียมรอคลอเคร่าน้อง | ฤๅไคล | ||
เรือก็รอเอาใจ | จอดเจ้า | ||
สาครบ่ไหลไหล | ลาเลื่อน | ||
ทุกทั่วทิศาเศร้า | โศกด้วยเรียมครวญ ฯ | ||
๏ คลาคลานาเวศหว้าย | ชลธี | ||
ตามกระแสสินธุ์ลี | ลาศเต้า | ||
ดลดางคะนองดี | ดูหลาก ใจแม่ | ||
ตาวกับหมองศรีเศร้า | พี่เศร้าใจถึง ฯ | ||
๏ เยียมาบางโคล่แคล้ว | คลาคลอง | ||
คลาคลาดสมรเรียมปอง | คลาดแคล้ว | ||
ตาแลมุ่งเมิลมอง | หนแห่ง | ||
โคล่แม่มาแจ้วแจ้ว | จากเจ้าขอเห็น ฯ | ||
๏ ลงลุอาวาสไหว้ | วังพระ | ||
นามราชบุรณะ | ท่านสร้าง | ||
พระเอยช่วยเผด็จสระ | สรงโศก หนึ่งนา | ||
ขอส่วนบูรณะก้าง | ก่อให้พูนเกษม ฯ | ||
๏ อาสูรเสาวภาคย์เพี้ยง | พิมพ์จันทร์ แม่เอย | ||
เคยพี่รับขวัญขวัญ | อยู่เหย้า | ||
จากมาคิดคืนวัน | ทุกทุ่ม | ||
ใครจักรับขวัญเจ้า | พี่ให้คลายใจ ฯ | ||
๏ ถึงวัดดอกไม้พี่ | หอมหา | ||
หอมกลิ่นกลอยมาลา | รื่นเร้า | ||
รวยรวยรำเพยพา | พูนสวาท | ||
กลกลิ่นรสคนธ์เจ้า | พี่ต้องติดใจ ฯ | ||
๏ มาลุปากลัดเลี้ยว | จักจร | ||
ทางกลับกลายเป็นดอน | ติดเต้า | ||
โอ้อกพี่อาทร | ทุกข์ทุ่ม ทรวงนา | ||
เกลือกจักกลายใจเจ้า | จากแล้วจักลืม ฯ | ||
๏ ถึงลัดเรียกด่านให้ | ขุนดู | ||
ด่านช่วยเล็งอกกู | จากน้อง | ||
ไฟกามเฉกไฟฟู | ไฟด่าน เดียวพ่อ | ||
ฆ้องเรียกดุจราคร้อง | เรียกเจ้าในทรวง ฯ | ||
๏ โอ้ศรีกุสุเมศสร้อย | ศรีสมร | ||
โฉมแม่คืออัปสร | แบ่งบั้น | ||
อินทร์หากพรากเรารอน | ราญสวาดิ แม่ฤๅ | ||
ฤๅบาปสองมาซั้น | เร่งร้างเราแรม ฯ | ||
๏ คำนึงมาโนชน้อง | ฤๅวาย | ||
โฉมนุชฤๅเห็นหาย | แห่งห้อง | ||
ตากตนประดาษตาย | ดีกว่า | ||
เป็นอย่าเป็นพรากน้อง | ทุเรศร้อยเรียมตรอม ฯ | ||
๏ จรลิ่วลาญลับแก้ว | ตนกู | ||
โฉมชื่นกามมฤธู | ซ่อนช้า | ||
บางยอยออกตู | อกแตก แลแม่ | ||
เจ็บแผ่นดินเจ็บฟ้า | เท่าด้วยฤๅทัน ฯ | ||
๏ บางยอพิโยคเนื้อ | นงแถง พี่เอย | ||
รักเร่งลรรลุงแล | ลั่นไส้ | ||
รันทดระทวยแด | ดวงสวาดิ | ||
ไฟราครุมทรวงไหม้ | อยู่เพี้ยงไฟกัลป์ ฯ | ||
๏ ดวงเดียวโฉมแม่แหม้น | ดวงเดือน | ||
เดือนค่ำเพ็งพิมพ์เหมือน | หนุ่มเหน้า | ||
รำไพแกว่นกามเตือน | ใจตื่น หลับแม่ | ||
เจียรจากจำเราเคล้า | พี่เคล้าใครโลม ฯ | ||
๏ เรียมมาบางรักเจ้า | รำพึง | ||
รักบ่จางใจถึง | แม่ให้ | ||
บำนาศนุชมารึง | สุดกู่ กูเอย | ||
เจ็บยิ่งหนามยอกไส้ | เสียดร้อยรึงทรวง ฯ | ||
๏ ถั่นถั่นเรือร่อนท้อง | ชลธี | ||
ถึงช่องเรียกนนทรี | หว่านไหว้ | ||
พระเอยรักษาศรี | สงวนทรัพย์ ไฉนนา | ||
ขอฝากขุมรักไว้ | รักเจ้าจงคง ฯ | ||
๏ เยียมามาลุแล้ว | บางเตย | ||
เตยบ่หอมระเหย | อื่นอ้าง | ||
บารนีรักเรียมเอย | เกรงกริ่ง ราแม่ | ||
เกลือกจักกลายรักร้าง | แตกต้นเตยแกม ฯ | ||
๏ ถึงศาลเทเวศไหว้ | พระแผดง | ||
ขอเผด็จทุกข์แทง | เท่าฟ้า | ||
พระเอยสิทธิคุณแรง | เร็วช่วย | ||
คืนควบพลันเห็นหน้า | นิ่มน้องยาใจ ฯ | ||
๏ พระแผดงผดุงประดิษฐ์ตั้ง | สารบาญ | ||
เชิญช่วยจำจดจาร | เทวษไว้ | ||
รายเรียมจากยุพมาลย์ | มาโนช | ||
บวกบอกบาญชีได้ | ทุกข์ร้อยรายทาง ฯ | ||
๏ เยียมาลิวโลดเบื้อง | บางสาน | ||
ถนัดหนึ่งสารพิศม์ลาญ | ลวกไส้ | ||
เจียรจากวิมลมาลย์ | มาโนช | ||
เสียวสมรเรียมไหม้ | ยิ่งด้วยสารแสลง ฯ | ||
๏ คูแหลมใครเซี่ยมสร้าง | สรรค์คม | ||
เป็นประสิทธินิยม | ตราบเท้า | ||
อกเรียมกลัดหนองกรม | รักเร่ง รนนา | ||
วานช่วยสอยหนองเหน้า | บ่งให้คลายใจ ฯ | ||
๏ เดียวเด็ดประภาษโอ้ | อาลัย | ||
ตัวพี่ไกลจากใจ | อยู่เฝ้า | ||
น้ำตาถั่งแถวไหล | พรึมเพรื่อ | ||
เทียรอกดินฟ้าเร้า | โศกด้วยเรียมมา ฯ | ||
๏ เรือมาพิโยคน้ำ | ชเลลง | ||
เรียมลุบางพระขนง | เนตรน้อง | ||
สมบูรณ์บุษป์บัวบง | กชมาศ กูเอย | ||
ขนงแม่ฤๅมาคล้อง | เคลือบไว้เป็นนาม ฯ | ||
๏ พระขนงขนงเนตรน้อง | ไฉนนา | ||
ขนงแม่สุดหางตา | เค่งค้อม | ||
โอ้ใครฉลาดฉลองมา | เฉลิมเนตร เรียมฤๅ | ||
ขนงดุจขนงนางน้อม | แนบหน้าเรียมชม ฯ | ||
๏ บางผึ้งเห็นแผ่นผึ้ง | ชุมรัง | ||
ผึ้งตื่นตัวตอมระวัง | ต่างเต้น | ||
เสมออกพี่ระไวหวัง | สายสวาดิ ราแม่ | ||
ใจบ่คงเซ้นเซ้น | เท่าด้วยตัวตอม ฯ | ||
๏ แลลานอเนกสร้อย | สวนสรรพ์ | ||
หมากสุกสรงสีฉัน | ชาดบ้าย | ||
พร้าวตาลตกเครือครัน | ลำลาด | ||
แลชะลายยาบย้าย | ยอดแย้มโบกใบ ฯ | ||
๏ เห็นปรงเรียมระลึกแก้ม | เปรมปราณ | ||
สวายสวาดิรสสวรรค์หวาน | สุดไส้ | ||
รำลึกม่วงเจียรจาน | นางแจก มือแม่ | ||
อร่อยรสฟ้าไล้ | ซาบลิ้นฤๅลืม ฯ | ||
๏ มลักสองฟากฝั่งสร้อย | สนผกา | ||
โดรดอกดวงระดะตา | ช่อช้อย | ||
ตระการรสรำพา | ผายกลิ่น | ||
กลกลิ่นสมรเรียมหม้อย | พี่กลั้วกลืนใจ ฯ | ||
๏ รวยรวยรสมาศไม้ | มาลา | ||
ลมเลวงหอมหา | กลิ่นใกล้ | ||
โฉมกามแม่มาทา | ธารเทียบ ไว้ฤๅ | ||
เสียวสมรแซบไส้ | สั่นไส้ยรรยวน ฯ | ||
๏ เรียมมาเยียย่อนไส้ | ตับไต | ||
กามกระเวนหัวใจ | แยบแย้า | ||
ระลึกแม่อาลัย | ลิวโลด | ||
เข้าบ่เป็นคำเข้า | แต่น้ำตากิน ฯ | ||
๏ ดวงเดียวโฉมแม่ร้อย | เรียมหา | ||
หาทั่วทิศพันตา | ห่อนได้ | ||
มวยมาศมิ่งมาลา | เฉลิมกลิ่น กูเอย | ||
ควรพี่กลืนสวาดิไว้ | แห่งห้องในทรวง ฯ | ||
๏ รักเรียมเรียมร่ำไห้ | โหยหา | ||
น้ำเนตรเป็นเลือดตา | ตกย้อย | ||
สรวงสรรพ์ทั่วเทพา | เชิญช่วย | ||
คืนสู่สมสวาดิร้อย | ชั่งเช้าเย็นชม ฯ | ||
๏ จากมาอกพี่พ้น | พรรณนา | ||
เจ็บยิ่งเจ็บแสนสา | หัสไห้ | ||
บ่ลุแล่งอุระพา | เทวภาคย์ แลยแม่ | ||
ภาคพี่รักเตรียกไว้ | อยู่เคล้าฤๅคลาย ฯ | ||
๏ บางนาทุเรศด้าว | ดำบล | ||
เห็นระหัดหันชล | อกช้ำ | ||
น้ำเนตรน่านนองทน | เทวษดั่ง นี้นา | ||
วานรหัดวิดน้ำ | เนตรหน้อยเอ็นดู ฯ | ||
๏ บางวัววัวอาสน์ไท้ | เถลิงองค์ ท่านฤๅ | ||
องค์อิศรยานยง | ยาตรฟ้า | ||
ขอเดชพระดำรง | ไตรโลกย์ | ||
เชิญช่วยพลันเห็นหน้า | นิ่มเนื้อเรียมคะนึง ฯ | ||
๏ ถึงสำโรงเรียกไม้ | นามคาม | ||
ดุจหนึ่งสำโรงงาม | แม่อ้าง | ||
รำลึกแม่โฉมกาม | ฤๅห่อน เห็นเลย | ||
โอ้ว่าสำโรงถ้าง | อยู่ถ้าใครลง ฯ | ||
๏ สำโรงสำหรับบ้าน | จำบาง | ||
ถนัดแนะลำเนาทาง | จักเต้า | ||
สำโรงแม่รางชาง | สักชั่ว ใดนา | ||
ไฉงว่าสำโรงเจ้า | พี่เหล้นลงโรง ฯ | ||
๏ มาจากสมรแม่ม้วย | ไมตรี เรียมฤๅ | ||
เจ็บจากสุดแสนทวี | เทวษไห้ | ||
ลุถึงจากแดงตี | ทรวงท่าว ถึงนา | ||
จากก็แดงใบไหม้ | จากเจ้าพลอยตรม ฯ | ||
๏ เรือมาบางชื่อบ้าน | หัวเสือ | ||
ตระหนักตระหนกใจเผือ | กระด้าง | ||
เรือรี่พี่รอเรือ | ราเปล่า | ||
เอาแต่หัวเสืออ้าง | ไขว่ให้เรียมกลัว ฯ | ||
๏ หัวเสือสมมติให้ | นามคาม | ||
ดุจหนึ่งเสือปากปาม | ปีบได้ | ||
เสือเอยช่วยคำราม | กำราบ รักนา | ||
เยียอย่าผีคนใกล้ | นิ่มน้องมากลาย ฯ | ||
๏ พิไรเรียมร่ำร้อย | สงสาร | ||
ถึงสมุทรเมืองปราการ | ท่านตั้ง | ||
มาโนชแน่งนงพาล | พิมพ์โพธิ กูเอย | ||
ละพี่หัวใจขลั้ง | กลัดกลุ้มกลางใจ ฯ | ||
๏ เมืองสมุทรสมรรถสร้าง | สิมา ท่านแฮ | ||
กรุงเทพทวารา | เลิศแล้ว | ||
เกษมราษฎร์สุขสถา- | พรภาพ | ||
อาวาสวังพระแพร้ว | เพริศด้วยทองพราย ฯ | ||
๏ เรียมยลทุกย่านน้ำ | นองชล | ||
จบจลาดแถวถนน | ย่านกว้าง | ||
สาวกามบ่ยวนยล | ใจชื่น พี่แม่ | ||
รำลึกโฉมรักร้าง | รักเจ้ารุมใจ ฯ | ||
๏ เห็นเขาคือคู่เชื้อ | ฝอยไฟ | ||
กามเลวงตับไต | แล่นล้าว | ||
เจียรจากนุชมาไกล | กลอยสวาดิ | ||
รันทดรันทวยอ้าว | อกร้อนรุมรึง ฯ | ||
๏ ลิ่วลิ่วลมว่าวหวู้ | วายุพัด | ||
ชาวเพื่อนแพใบดัด | ดาษฟ้า | ||
เลียวลอดรอกรึงรัด | ระยางแย่ง โย่งนา | ||
พลันจากจำเนียรหน้า | แม่หน้าบัวจันทร์ ฯ | ||
๏ ลมลิ่วตรูตราดต้อง | ตราใบ | ||
เรือเฉื่อยชมชเลชัย | ชื่นช้า | ||
บงเนตรตัดดวงไถง | สระคุ่ม | ||
บัดลุแหลมล่งฟ้า | ฟากไม้ทิวทาง ฯ | ||
๏ ถึงแหลมแหลมเรียกฟ้า | ฟาดสาย | ||
แหลมล่มแหลกชำลาย | ล่าวล้าง | ||
สาวสมุทรเลือดตากระจาย | แสนเจ็บ ฤๅแม่ | ||
ฤๅเท่าขวานรักขว้าง | ผ่าไส้ทรวงเรียม ฯ | ||
๏ เยียมาลุปากน้ำ | ชเลวน | ||
ปากบ่พูดจาจน | จักพร้อง | ||
หวังวานช่วยทำงล | เรียมบอก น้องนา | ||
น้ำท่วมปิดปากร้อง | สั่งไว้ฤๅยิน ฯ | ||
๏ ถับถึงหลังเต่าตั้ง | เรียมฉงน | ||
ฉงายว่ากระดองกล | เต่าแล้ว | ||
เต่าทองแม่ลงชล | ชมช่อง ชเลฤๅ | ||
อ้าใช่ตัวเต่าแก้ว | พี่เพี้ยนพึงอาย ฯ | ||
๏ ดลดำบลเกาะแก้ว | สีชัง | ||
เกาะย่อมรับเคราะห์ทัง | ธเรศไว้ | ||
เกาะเอยอย่าเคียดรัง | เกียจหน่อย หนึ่งนา | ||
รับเคราะห์เรียมฝากได้ | ช่วยด้วยมีคุณ ฯ | ||
๏ เห็นเขาสมมุขแม้น | พิศวง | ||
ไฉงว่ามุขอนงค์วง | แว่นแก้ว | ||
ธาดาสฤษฎิ์แปลงปลง | มาเปลี่ยน ไว้ฤๅ | ||
สมมุขสมมติแล้ว | ล่อให้เรียมชม ฯ | ||
๏ เยียมามาลุแล้ว | เกาะคราม | ||
ดุจหนึ่งสีอกกาม | พี่ช้ำ | ||
เจ็บจากพะงางาม | ลิวโลด | ||
อกพี่คือพรายย้ำ | ยิ่งด้วยครามทา ฯ | ||
๏ มุ่งเห็นเกาะไผ่พู้น | เด็ดเดียว | ||
ไผ่บ่เขียวเรียมเขียว | อกคล้ำ | ||
จากมารากแรงเจียว | ทรวงจี่ | ||
เจ็บอุระเรียมช้ำ | ชอกเนื้อในทรวง ฯ | ||
๏ เกาะส้มนึกซ่มน้อง | โอชา | ||
สอยใส่สอบฝากมา | เมื่อไร้ | ||
ยามอยากหยิบจักยา | ใจพี่ ราแม่ | ||
ส้มแม่หวานรสไล้ | ระลึกลิ้นหวานเอง ฯ | ||
๏ เรือเร็วมาล่วงแล้ว | แหลมหลวง | ||
ดุจหนึ่งแหลมแทงทรวง | เลือดย้อย | ||
โอ้ศรีสุดาดวง | กมเลศ กูเอย | ||
เจ็บพี่ปานหอกร้อย | ห่อนเจ้าเห็นใจ ฯ | ||
๏ เจ้าลายลายมุ่งแหม้น | ใจดล ดะฤๅ | ||
ลายผุดบอกตำบล | ตกต้อง | ||
ปรานีอย่าอำอล | รังเกียจ | ||
บอกบ่อนขุมรักน้อง | แนะให้เรียมปลง ฯ | ||
๏ บัดใบลมแล่นเลี้ยว | ถึงปราณ | ||
ปราณพี่พัดลมฆาน | ขัดข้อง | ||
ปราณแปรพิบัติดาล | ดูหลาก ลางแม่ | ||
อกพี่คือปืนต้อง | เร่งร้อนรุมทรวง ฯ | ||
๏ กำสรดเสนาะเทพท้าว | ทุกภาย | ||
รักช่วยบำรุงสาย | สวาดิไว้ | ||
บำเรอร่ำร้องถวาย | ทุกแห่ง | ||
ขอสมสมรเรียมได้ | แนบแนื้อคืนสม ฯ | ||
๏ มาถึงเกาะโขลกเหล้ | หัวผี | ||
ผีบ่หลอกเลยตี | โขลกให้ | ||
กลายกลับช่วยปรานี | เรียมร่ำ ถึงนา | ||
โหดแต่ผีเพื่อนไร้ | ช่างรู้กินแรง ฯ | ||
๏ เยียมามาเกาะแก้ว | นมสาว | ||
ดุจเกาะดวงนงจาว | แจ่มเจ้า | ||
รำลึกฤดูหนาว | นอนแนบ | ||
เรียมประจงจรดเต้า | ติดไว้กับทรวง ฯ | ||
๏ นมสาวสาวสวัสดิสร้อย | สาวสวรรค์ แม่ฤๅ | ||
ถนัดนึกยุคลถัน | หนุ่มเหน้า | ||
ปริยุทรเทพบัน- | ดาลเดช ไฉนนา | ||
ดุจประทุมทิพย์เต้า | เต่งให้เรียมชม ฯ | ||
๏ ถึงสามร้อยยอดหย้าน | เขาหลวง | ||
ยอดแยกดุจแยกทรวง | บาปน้าว | ||
เจ็บจากระลุงลวง | ลาญเทวษ ราแม่ | ||
อกยิ่งเขายอดร้าว | แยกร้อยอกเรียม ฯ | ||
๏ โอ้ดวงกมเลศแก้ว | โกมล กูเอย | ||
เคยภู่พานเสาวคนธ์ | ค่อยเคี้ย | ||
ตระบอกบุษป์ผกากล | บานแบ่ง | ||
เรียมภิรมย์รสเกลี้ย | กลิ่นเกล้ากำจร ฯ | ||
๏ เรือมาโท่งโท่งท้อง | ชลธี | ||
ถึงอ่าวเกลียวเรียมตี | อกไห้ | ||
คำนึงมิ่งไมตรี | รักร่วม ราแม่ | ||
เกลียวกล่อมกลืนสวาดิไว้ | หนึ่งน้อยฤๅคลาย ฯ | ||
๏ เยียมามองไล่แล้ว | แลหา | ||
ถนัดแม่หมายมองมา | ม่ายชู้ | ||
ตาติงบ่เต็มตา | เรียมต่อ ตาแม่ | ||
มองไล่แลมองสู้ | สวาดิเจ้าเรียมมอง ฯ | ||
๏ อุตราตึงตื่นตั้ง | พลพัด | ||
ใบโบกคนโดงทัด | ท่านท้าน | ||
สาครคลื่นฟองฟัด | ฟูมฝั่ง | ||
อกเรือรันทดร้าน | ร่าวร้าวอกเรียม ฯ | ||
๏ มาดลแดนเกาะเงี้ยว | งูดง | ||
งูย่อมรัดสัตว์วง | ติดต้อง | ||
จากมาแม่เลวองค์ | อกเปล่า | ||
วานช่วยรัดรักน้อง | แน่นไว้ฤๅวาง ฯ | ||
๏ เกาะแรดแม้วแรดร้าย | ดำเกิง | ||
เยียวว่าแรดพระเพลิง | ม่านไซ้ | ||
ไฟพระเสด็จมาเถลิง | หลังอาสน์ นั้นฤๅ | ||
เผาอุระเรียมไหม้ | คู่ด้วยไฟกาม ฯ | ||
๏ มาแรมทุเรศด้าว | นางรมย์ | ||
เจียรจากเจ็บอกกรม | สวาดิไหม้ | ||
โฉมกามชื่นกามชม | เชยเปล่า ราแม่ | ||
นางร่วมภิรมย์ไร้ | สว่างร้อนฤๅมี ฯ | ||
๏ นางรมย์นางราศร้าง | แรมสมร | ||
เจ็บจากนุชมานอน | สั่นไส้ | ||
อกเรียมทุเรรอน | รุมเทวษ | ||
นางรมย์รมย์พึงไหม้ | เร่าร้อนอารมณ์ ฯ | ||
๏ นางรมรมย์รักร้อย | รมยา เรียมเอย | ||
รมเยศภิรมย์มา | ราศร้าง | ||
รำลึกรสรมยกา | มาแม่ ราแม่ | ||
นางใช่นางเรียมอ้าง | อ่อนให้เรียมฉงน ฯ | ||
๏ เยียมามาลุแล้ว | หัววาน | ||
ถนัดหนึ่งวาฬไกรมาน | ใช่น้อย | ||
วาฬวนอยู่เจียนกาล | จำปาก คลองนา | ||
วานช่วยจำคำข้อย | ข่าวน้องนางเฉลย ฯ | ||
๏ ถึงเมืองประเทศร้าง | แรมคน | ||
ขวัญแม่ขวัญเมืองทน | เทวษร้าง | ||
บุรีราชจุมพล | พงเปลี่ยว ไฉนนา | ||
เมืองก็โรยราชร้าง | คู่ด้วยเรียมแรม ฯ | ||
๏ เกาะพิงพิโยคน้อง | มาทาง | ||
เรือร่อนแหวกวนวาง | ผาดผ้าย | ||
ลมลงปีกโขดงกาง | บินโบก ใบแฮ | ||
แลระลอกคล้ายคล้าย | เกลื่อนกลุ้มผกาแจรง ฯ | ||
๏ เกาะจานมาจวบเพี้ยน | พิศฉงน | ||
ดุจดอกจานจงกล | จาดแก้ว | ||
จานทองแม่นฤมล | นฤมิต มาฤๅ | ||
นึกประหลาดแคล้วแคล้ว | คลับคล้ายจานงาม ฯ | ||
๏ มาดลลุด้าวแม่ รำพึง | |||
เรียมร่ำพรรณนาถึง | สุดอ้าง | ||
ร้อยรักแม่คำนึง | คิดค่ำ คืนฤๅ | ||
โอ้แม่รำพึงร้าง | พี่ร้อยรำพัน ฯ | ||
๏ บางสะพานมาลุแล้ว | ใจปอง | ||
เห็นแต่เตาคุมทอง | บ่อนเบ้า | ||
สมบูรณ์นิ่มนวลละออง | กมุทมาศ กูเอย | ||
ควรแต่ทองน้ำเก้า | หล่อไว้ชมแทน ฯ | ||
๏ บางสะพานพานพาดพื้น | ทองดี | ||
ขุมขุดนิธีรี | ร่อนร้าง | ||
ขุมทองแม่มังศรี | เสาวภาคย์ เรียมเอย | ||
มาจากจำเนียรหว้าง | ร่อนเนื้อนพคุณ ฯ | ||
๏ บางสะพานขัวขุดข้าม | เป็นทาง | ||
แสระสะพักกลบาง | บ่อเหน้า | ||
แระริมร่องเป็นราง | รอยร่อน | ||
ไฉงว่าขุมคำเจ้า | พี่เพี้ยนพิศวง ฯ | ||
๏ เห็นเขาชลุช่องชั้น | ชำลาย | ||
ดุจหนึ่งอกเรียมสลาย | รักน้อง | ||
นับวันทอดตนตาย | ประดาษ | ||
เจ็บยิ่งพิษศรต้อง | ชลุร้อยทรวงเรียม ฯ | ||
๏ ม่านวังกลม่านน้อง | นางวง ไว้ฤๅ | ||
บงบทจรอรองค์ | แม่เต้า | ||
เกศกามแน่งนิศกลง | กมเลศ | ||
วานแหวกวังม่านเจ้า | พี่ให้ขอเห็น ฯ | ||
๏ เยียมาดลฝั่งด้าว | ดินแลง | ||
ดินบ่แดงอกแดง | เลือดย้อย | ||
เจ็บจากทุราแรง | แรมสวาดิ ราแม่ | ||
กำสรดสายตาห้อย | สะอื้นอาดูร ฯ | ||
๏ บางสนสนธเยศหย้ำ | สนธยา | ||
สนส่งรำเพยมา | คละคล้าย | ||
รำลึกรสมาลา | เลวงกลิ่น | ||
เคยแม่รวยรสผ้าย | ผาดให้เรียมเชย ฯ | ||
๏ ถึงประทิวประเทศท้าว | เวียงไชย | ||
เห็นแต่พฤกษ์ทิวไพร | ลิ่วล้ำ | ||
ลันลุงย่อนตับไต | จักแตก ราแม่ | ||
คลื่นก็ซัดลมซ้ำ | อยู่สู้กลางชล ฯ | ||
๏ ฉานฉานกระฉอกคลื่นขลั้ง | ถล่มดิน | ||
ฉ่าฉ่าสมุทรนองสินธุ์ | เฟื้องฟื้น | ||
พลพยุพัดโพยมบิน | เรือร่อน | ||
เสียงอ่าวโอดอกสะอื้น | ช่วยไห้รักเรียม ฯ | ||
๏ เปรี้ยงเปรี้ยงเสียงสนั่นฟ้า | ตกเมรุ | ||
ผรัศสุรามสุเรนทร์ | สาตรซ้อง | ||
สะเทือนธรณิศเอน | อกโอฆ ราแม่ | ||
ฤๅเท่าอกเรียมร้อง | เรียกเจ้าในใจ ฯ | ||
๏ อ้าแม่แม้นแมกฟ้า | เมขล กูเอย | ||
มาแม่มาตระเวนวน | น่านน้ำ | ||
พระสมุทรพิมานมณ- | ฑลเทพ ท่านนา | ||
เชิญช่วยชูอกปล้ำ | ปลาศพ้นอาดูร ฯ | ||
๏ เรียมเรียกทุกเทพไท้ | ฤๅยิน | ||
พันเนตรทฤษฎีดิน | โลกย์แล้ว | ||
พรหมอิศวโครวิน | วรเวค ท่านนา | ||
พิษณุนอนนาคแผ้ว | เพิกได้ฤๅฟัง ฯ | ||
๏ ๖นเดียวสันโดษท้อง | ชลธี | ||
ไห้ร่ำศรีหาศรี | สุดฟ้า | ||
พระใดบ่ปรานี | เด็ดสวาดิ เรียมมา | ||
จำพี่ทุกข์เหลือหล้า | แหลกหล้มลาญทรวง ฯ | ||
๏ รำลึกโฉมแม่ไหน้ | กับตา | ||
ตาพี่แลเห็นหา | ห่อนเว้น | ||
กรรมใดแบ่งอกมา | มาจาก | ||
ตัวจากใจเรียมเคล้น | อยู่เคล้าฤๅคลาย ฯ | ||
๏ ถึงเขาหมอนมาดแม้น | หมอนทอง | ||
หมอนแม่เคยเขนยรอง | รับชู้ | ||
ปานนี้นุชจักปอง | เป็นเปล่า แลแม่ | ||
หมอนจักราแรมสู้ | อยู่ถ้าเรียมนอน ฯ | ||
๏ บรรจถรณ์นอนแนบเนื้อ | เรียมเสบย | ||
เคยนุชแนบแนมเขนย | อ่อนเอื้อ | ||
จากมานิราเชย | ชมกลิ่น | ||
โอ้จักเย็นเยียบเนื้อ | นิ่มน้องนอนเดียว ฯ | ||
๏ กรรแจะขจรกลิ่นกลั้ว | กลืนใจ | ||
จันทน์จรุงรำไพ | รื่นเร้า | ||
โฉมฉมวิมลละไม | ละมุนมาศ เรียมเอย | ||
จันทร์แม่วายว่างเศร้า | อยู่แล้ใครทา ฯ | ||
๏ เกศินีภู่แพร้ว | ยุงพราย | ||
เคยกรีดกันไรราย | เรียบเส้น | ||
เสนียดแหนบนุชฤๅวาย | สักคาบ | ||
โอ้แต่จักว่างเว้น | อยู่เศร้าศรีหมอง ฯ | ||
๏ มลักเห็นนกชื่นชู้ | ชายชเล | ||
ชายชลาลาดเท | ท่าน้ำ | ||
นางนวลแนบโนเน | แนมคู่ | ||
บ้างก็ปันรสกล้ำ | ปากป้อนกันกิน ฯ | ||
๏ ยลฝูงมยุรย่างเยื้อง | เฉวียนฉวาง | ||
ชมคณานิกรนาง | ฟ่ายฟ้อน | ||
โอ้ศรีสบูบาง | แบบมาศ กูเอย | ||
เคยพี่ชมนุชอ้อน | แม่แม้นมายูร ฯ | ||
๏ กุโนกเงือกงั่วต้อย | ติติรา | ||
ภูรโดรโคกม้ามา | แมกไม้ | ||
จักโกละวาลา | บุรบุ่น | ||
พิราบร่ำดุจเสียงไห้ | พี่ไห้หาศรี ฯ | ||
๏ กินปลีแปลกเปลี่ยนเปล้า | แนมนวล | ||
ลมเล่นประโลมลวน | คู่เคล้า | ||
เห็นนกภิรมย์ชวน | ชายหาด แลแม่ | ||
เปล่าอุระเรียมเศร้า | อยู่ดิ้นแดโดย ฯ | ||
๏ ฝูงนกนกร่อนร้อง | ริมชล | ||
นกว่ายเวหาหน | แซ่ซ้อง | ||
นกเอยช่วยทำงล | สารสั่ง น้องนา | ||
นกบ่ภาษาพร้อง | พร่ำให้เรียมวอน ฯ | ||
๏ จากมาตามืดหน้า | มัวมนท์ | ||
เรียมร่ำทุกดำบล | ย่านน้ำ | ||
น้ำตาตกเติมชล | ชเลล่ม ลงนา | ||
อกพี่สุดอกค้ำ | เทวษไว้ฤๅคง ฯ | ||
๏ เรือมาเร็วร่อนท้อง | สาชล | ||
วาฬว่ายเวียรวันวน | คล่ำคล้าย | ||
ฝูงปลาตื่นตีตน | ตามคลื่น | ||
โศกช่วยรักเรียมผ้าย | อยู่เพี้ยงสงสาร ฯ | ||
๏ ชเลชลาลึกร้อย | รางวัด | ||
ปักป่วนเป็นฟองฟัด | อ่าวอ้า | ||
สาครลั่นลมพัด | เลือนลอก | ||
เสียงสมุทรตีอกบ้า | เพื่อด้วยเรียมครวญ ฯ | ||
๏ ถึงเกาะนิเวศท้าว | องค์ใด | ||
ใดนิราศราไชย | เปล่าว้าง | ||
เกาะเวียงวิเวกใจ | ปลงเปลี่ยว | ||
เวียงก็แรมราชร้าง | พี่ร้างแรมเรือน ฯ | ||
๏ คลอนคลอนสุริเยศคล้อย | รถทรง | ||
รับอัศดรอัสดง | เมฆไม้ | ||
มยุเรศกระโหยหงส์ | หาคู่ | ||
เรียมก็โหยใจไห้ | พร้ำไห้หาศรี ฯ | ||
๏ เกาะโทนโทนถงาดเงื้อม | ชลธี | ||
ดุจอกเรียมเลวลี | ลาศเต้า | ||
โทนทางทุเรศศรี | เสาวภาคย์ | ||
อกพี่ปานเขาเศร้า | อยู่เว้กลางวน ฯ | ||
๏ เกาะโทนโทนเทพถ้อง | ดนตรี แม่ฤๅ | ||
โทนบ่ตีเรียมตี | อกช้ำ | ||
เจ็บทรวงพี่พันทวี | แสนเทวษ ราแม่ | ||
อกหนึ่งหนังขึงซ้ำ | ท่อนไม้ตระบองโบย ฯ | ||
๏ หนาวลมลมพัดพื้อ | พาใบ | ||
ใบโบกกะทงโขดงไหว | กวัดฟ้า | ||
ถึงเกาะเรียกนามไทร | สุรเทพ สิงนา | ||
ถนัดพระไทรจอมหล้า | ลอบให้สองสม ฯ | ||
๏ พระไทรไกรเกียรติห้วง | มหาสมุทร นี้ฤๅ | ||
อาจเอาอนิรุทธ์รุด | สู่น้อง | ||
ปรานีอกเรียมทรุด | ทรวงสวาดิ | ||
เชิญช่วยพาคืนห้อง | แนบเนื้อนางนอน ฯ | ||
๏ เรียมบวงทุกบ่อนเบื้อง | บำรุง | ||
นบเทพสิทธิศักดิ์คุง | ค่ำเช้า | ||
ขอเดชอดุลย์ผดุง | ดับโศก | ||
พลันควบคืนสมเจ้า | พี่น้องนางเดียว ฯ | ||
๏ มาถึงประเทศด้าว | ชุมพร | ||
ชุมแต่ทุกข์อาทร | เท่าฟ้า | ||
ชุมพรช่วยอวยพร | อกพี่ หนึ่งรา | ||
พรท่านขอเห็นหน้า | แม่หน้อยเรียมตรอม ฯ | ||
๏ ชุมพรคิดเมื่อแม้ | ชุมพงศ์ | ||
ชมแรกเราโรงลง | อยู่เหย้า | ||
พรใดท่านอวยมง- | คลคู่ กันนา | ||
ขอประสิทธิ์จงเจ้า | พี่ได้คืนสม ฯ | ||
๏ ลุเขตเขานกน้อย | แรมรัง | ||
รังจักฟักฟองขัง | ไข่ค้าง | ||
จอแจจับประนัง | แนมคู่ | ||
ดุจหนึ่งอกเรียมร้าง | นิราศห้องเคยนอน ฯ | ||
๏ ไชยาไชเยศเชื้อ | ชุมไชย | ||
ไชยสิทธิเกียรติไกร | อาจอ้าง | ||
ขอเทพยสถิตใน | ชนบท นี้นา | ||
อวยเดชดำเลิงมล้าง | เผ่าผู้อาธรรม์ ฯ | ||
๏ เรียมแรมทุเรศด้าว | ลางสวน | ||
แสนสวาดิคำนึงนวล | แน่งน้อง | ||
กุณฑ์กามระกำกวน | ทรวงซูบ ราแม่ | ||
โหยระลึกหาห้อง | อยู่เล้าเคยโลม ฯ | ||
๏ ลางสวนสวาดิสร้อย | สวนสวรรค์ มาฤๅ | ||
ศรีสุพรรณทุกพรรณ | มิ่งไม้ | ||
ดาษดวงพิโดรชัน | ชูช่อ | ||
ฉมกลิ่นธารทิพย์ไล้ | เฟื่องฟุ้งเสาวคนธ์ ฯ | ||
๏ กำจรกระแจะกลิ่นแก้ว | กำโบล แม่ฤๅ | ||
ดวงตระบอกบุษพิโดร | ธูปต้อง | ||
อ้าอรผอูนโอน | องค์อ่อน แม่เอย | ||
แก้มแม่ฤๅมาข้อง | ค่าไม้หอมหวน ฯ | ||
๏ มาลีพิลาสล้ำ | มาลา | ||
มาลุลีลมพา | รวดเร้า | ||
รวยรวยสุคนธา | ธารกลิ่น | ||
การะเกดหอมกลเกล้า | เกศน้องนางสยาย ฯ | ||
๏ ลำดวนดอกดาษโอ้ | อบอวล | ||
กลายกลิ่นนุชแนมนวล | แนบชู้ | ||
กรรณิการ์พิกุลกวน | ชวนชื่น | ||
หอมขจรรสรู้ | กลิ่นแก้มมาแกม ฯ | ||
๏ จำปีปรีเยศแย้ม | ยมโดย | ||
สาวหยุดหยุดหาโหย | กลิ่นน้อง | ||
จันจาอุไรโรย | รสร่วง | ||
นางคลี่คลี่คลาช้อง | ชื่นช้องนางคะนึง ฯ | ||
๏ กาลากาลอดแก้ว | กาหลง | ||
พุดจีบจำปาดง | ดอกค้อม | ||
พยอมพิโยคประยงค์ | ยวนกลิ่น | ||
ดุจกลิ่นศรีสไบย้อม | ร่ำไห้เรียมมา ฯ | ||
๏ นมสวรรค์สวัสดิ์สวาดิเพี้ยง | พิศวง | ||
คิดประทุมบัวบง | เติบเต้า | ||
แลลาญสมรหลง | ลืมสวาดิ | ||
ไฉงนึกนมนุชเหน้า | พี่เคลิ้มเห็นหา ฯ | ||
๏ เล็บนางเฉกเล็บน้อง | งามงอน | ||
เมื่อแม่บรรจงกร | จุดจี้ | ||
คำนึงนุชยามนอน | นอนเปล่า | ||
วานพิโดรดอกชี้ | ช่วยให้หายคัน ฯ | ||
๏ สุกรมภิรมย์รสเร้า | รำพาย | ||
ลมเลวงอวลอาย | อบฟุ้ง | ||
โฉมกามแม่เกลากาย | กลอยกลิ่น มาฤๅ | ||
หอมสุกรมกรมสะดุ้ง | ยั่วให้กรมใจ ฯ | ||
๏ ศรกามแสนสาตร์ต้อง | ตราทรวง | ||
พิศม์ระลุงลาญลวง | หมื่นไหม้ | ||
ใดอาจจักยาดวง | แดเดือด พี่แม่ | ||
ยาจักเสียวสวาดิได้ | แต่น้องนางถนอม ฯ | ||
๏ กลอ่นใดเชยชื่นช้อย | ชูทราม สวาดินา | ||
ดุจกลิ่นพธูกาม | ชื่นชู้ | ||
รสใดดุจรสความ | รักร่วม กันแม่ | ||
รังรสอำมฤตย์รู้ | อร่อยนั้นฤๅปาน ฯ | ||
๏ โอ้ศรีสมรแม่แม้น | สาวสวรรค์ | ||
ละพี่เดียวแดยัน | ว่ายฟ้า | ||
ทรวงเรียมเรียกหาขวัญ | แขวนสวาดิ | ||
ทุกข์ท่านทุกข์ไตรหล้า | โลกย์นี้ใครเทียม ฯ | ||
๏ รำลึกสาโรชสร้อย | เสาวคนธ์ กูเอย | ||
เยียอยู่หนหลังทน | เทวษเศร้า | ||
กามาวจรดล | ใจมิ่ง แม่ฤๅ | ||
ดาลดึกดำฤษณ์เคล้า | คลื่นไส้เรียมคลอน ฯ | ||
๏ คำนึงมาโนชด้าว | เดือนดึก | ||
เดือนบ่นึกเรียมนึก | นิ่มน้อง | ||
ภิรามรักรัวรึก | รมเยศ | ||
ไยแม่มามาจ้อง | จิ่มฟ้าเฟือนจันทร์ ฯ | ||
๏ อาลัยฤๅลุแล้ว | คืนวัน | ||
หลับบ่หลับเลยฝัน | คละคล้าย | ||
โกศกามขจรจันทร์ | จรุงกลิ่น แม่ฤๅ | ||
หอมกลิ่นรสใดผ้าย | พี่เพี้ยงผกากาม ฯ | ||
๏ จรลิ่วลับแม่ม้วย | มาไกล | ||
นับแต่เดือนดวงไถง | ว่างว้า | ||
ตากตยแตกตับไต | ฤๅต่อ ติดแม่ | ||
อกพี่ดุจตกฟ้า | อยู่คว้างขวัญหาย ฯ | ||
๏ แม้มีปีกกวักได้ | บินบน | ||
จักเห็จจรหาวหน | สู่ห้อง | ||
โฉมกามกอดกับตน | ฤๅตาก ตนแม่ | ||
เจ็บพิโยคแนบน้อง | อยู่โอ้อาดูร ฯ | ||
๏ เรียมรักสุดที่อ้าง | อุปมา แม่ฮา | ||
พ้นโอษฐ์อาจพรรณนา | ห่อนแล้ว | ||
พันเนตรเลียบเล็งหา | หายาก อรเอย | ||
แสนโศกเจียรจากแก้ว | เท่าด้วยใครทัน ฯ | ||
๏ อ้าแม่มาโนชน้อง | นงกาม พี่เอย | ||
ดวงปิยุทร์ยำยาม | ยาตรฟ้า | ||
เล็งโฉมแม่สบสาม | ภพแผ่น ถึงฤๅ | ||
จากละคาบอกหล้า | ล่มแล้วฤๅคง ฯ | ||
๏ ดูเดือนเดือนบ่ได้ | ดูดาว | ||
ดาวก็อับแสงสาว | ส่องหล้า | ||
พิมลมุกด์แน่งนงจาว | จอมสวาดิ พี่เอย | ||
ดูสิ่งใดดุจหน้า | แม่หน้าดูตาง ฯ | ||
๏ ดวงไถงแถงถงาดเงื้อม | เมรู อรเอย | ||
ยูงย่อมชมเงาชู | ชื่นหน้า | ||
เดือนดวงต่ายตามดู | ลิวโลด ใจนา | ||
โฉมแม่สุดสายฟ้า | ลับแล้วลาญสมร ฯ | ||
๏ เมฆานฤโฆษผ้าง | พิทยุต | ||
เทียรอกอากาศทรุด | หลากหลั้น | ||
กามาภิราบุษป์ | กาเมศ อรเอย | ||
ทรวงสวาดิเรียมครวญขรั้น | ยิ่งฟ้าคะนองหาว ฯ | ||
๏ โฉมฉมแลลับฟ้า | สูรย์จันทร์ | ||
เรียมหว่าสวาดิแขวนขวัญ | สุดอ้าง | ||
กระอืดอกกามศัลย์ | ทรวงทรุด ราแม่ | ||
ดุจสุเมรุมาก้าง | อยู่เพี้ยงตัวตาย ฯ | ||
๏ ราตรีมือมุ่นผ้า | ปานองค์ | ||
เอากระเหน็ดนอนหลง | กอดเกื้อ | ||
ยามเดือนดึกอัสดง | ดาลตื่น | ||
กรตระกองแนบเนื้อ | นึกหน้าแนมนอน ฯ | ||
๏ คำนึงนรลักษณ์แก้ว | กับตน | ||
ดูดุจสรัทกาลกล | แมกฟ้า | ||
วรภาคย์มิ่งมณฑล | ทิพยรูป พี่แม่ | ||
จันทร์แจ่มขจรจบหล้า | อยู่เพี้ยงเฉาโฉม ฯ | ||
๏ เรียมรักแรงร่ำไห้ | หาสมร แม่อา | ||
ขอเทพเห็จสังหร | ข่าวน้อง | ||
เยียมาอกไฟฟอน | แสนท่า | ||
โอ้แต่สารโศกร้อง | ค่ำเช้าฤๅวาย ฯ | ||
๏ โอ้โฉมเฉลิมลักษณ์เนื้อ | นงพาล | ||
เรียมว่ายโศกสงสาร | สุดฟ้า | ||
อับโอฆชลาลาญ | ลับฝั่ง เล่าแม่ | ||
คิดบ่ลุเลยว้า | อยู่ดิ้นแดโดย ฯ | ||
๏ กำสรดแสนสวาดิสร้อย | สงสาร อรเอย | ||
เยียอยู่อกเลวลาญ | เปล่าเศร้า | ||
ตัวตายชีพสาธารณ์ | ดีกว่า | ||
บำราศรสแรมเคล้า | อยู่ขลั้งหัวใจ ฯ | ||
๏ ยามดึกเสียงแสกซร้อง | หาขวัญ สวาดิเอย | ||
เค้ากู่แผดผาดผัน | ทูดทู้ | ||
กอดเขนยแนบทรวงบัน | ทับแทบ อกนา | ||
ใหลประโลมขวัญชู้ | อยู่เพี้ยงสงสาร ฯ | ||
๏ ฤดูเดือนสรัทขั้ง | ไขธาร | ||
สาวหนุ่มดุจบัวบาน | เบิกสร้อย | ||
สระตนแข่งคมงาน | คัดแง่ งามนา | ||
ดูบ่ปานโฉมช้อย | ชื่นหน้าฤๅมี ฯ | ||
๏ ดูใดไป่ดุจแก้ว | ตาเรียม กูเอย | ||
เปรียบสิ่งใดฤๅเทียม | เท่าด้วย | ||
เจียรจากแม่แดเกรียม | จักกรอบ ทรวงนา | ||
เจ็บระอุอกม้วย | มอดแล้วฤๅวาย ฯ | ||
๏ กำโบลบัวบุษป์ช้อย | ชูกาม กูเอย | ||
กลกลิ่นบัวทองทาม | ท่งฟ้า | ||
ชูชิดรสปรางงาม | แลคาบ | ||
หอมตระหลบล่มหล้า | อยู่แล้ฤๅหาย ฯ | ||
๏ โกสุมสาโรชแก้ม | กามกลง | ||
เทียนธูปทิพย์ธารจรง | กลิ่นกลั้ว | ||
ประพาสยุพยนต์ยง | แยงยั่ว ใจ แม่ | ||
กลอยกลิ่นดวงดอกดั้ว | ย่ามได้ดวงดม ฯ | ||
๏ ภิญโญรังรสฟ้า | ไป่ปูน | ||
รสภิรมย์เรียมพูน | หล่อหล้า | ||
ภุชงค์ชลามภูสูร | สระมาศ | ||
บานตระบอกบงถ้า | ยั่วแย้มยำยาม ฯ | ||
๏ สุดแรงสุดร่ำไห้ | หาศรี | ||
สุดเทวษแสนทวี | สวาดิน้อง | ||
สุดคิดควบคืนลี | ลาสู่ สมรนา | ||
สุดอกสุดโอษฐ์ร้อง | เรียกแก้วกับตน ฯ | ||
๏ โพยมพยับเมฆห้อง | หาวแครง ครวญนา | ||
อากาศคำรนแรง | ทั่วท้อง | ||
เสียงสมุทรบ่าบัวแจรง | จบฝั่ง | ||
ฤๅเท่าอกเรียมร้อย | ร่ำไห้หาศรี ฯ | ||
๏ เสร็จสารกำสรดสร้อย | ศรีสมร | ||
อาลักษณ์จรรโลงกลอน | กล่าวอ้าง | ||
นิติพฤทธาหรณ์ | วุติวากย์ นี้พ่อ | ||
วานกระวีกาพย์สร้าง | สอดส้อมคำแปลง ฯ | ||
๏ กุลบุตรวุติวากย์ผู้ | ปรีชาญ | ||
ชาญฉลาดกาพย์การ | รอบรู้ | ||
พึงเพียรพิจารณ์ญาณ | จงถ่อง | ||
เยียอย่าคาบคำหลู้ | ลากเหล้นหยามหยัน ฯ | ||
๏ โลกีย์กอปรก่อเกื้อ | เป็นมูล | ||
ปรีชาหาหนีสูญ | โฉดช้า | ||
วิรุธเร่งเอาธูร | ชุมช่วย | ||
เห็นแก่ผลภายหน้า | เนื่องด้วยไมตรี ฯ | ||
๏ อาวรณ์นอนนับนิ้ว | มานาน | ||
เทียรทุกข์แสนทรมาน | ค่ำเช้า | ||
จำใจลักษณ์ลองสาร | เสาวภาคย์ นะพ่อ | ||
หวังจักดับใจเศร้า | ส่างให้คลายถวิล ฯ | ||
เชิงอรรถ
ที่มา
โคลงนิราศพระพิพิธสาลี กรมศิลปากร พ.ศ. ๒๕๔๒