โคลงนิราศพระยาตรัง
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
(หน้าที่ถูกสร้างด้วย '<tpoem> <sup>ร่าย</sup> ศรีสิทธิวิวิธบวร นครศรีอยุทธเยศ อดุล…') |
|||
| แถว 1: | แถว 1: | ||
| + | [[หมวดหมู่:วรรณคดีไทย]] | ||
| + | [[หมวดหมู่:วรรณคดีรัตนโกสินทร์]] | ||
| + | [[หมวดหมู่:โคลง]] | ||
| + | [[หมวดหมู่:นิราศ]] | ||
| + | '''ผู้แต่ง:''' [[พระยาตรัง]] | ||
<tpoem> | <tpoem> | ||
<sup>ร่าย</sup> | <sup>ร่าย</sup> | ||
การปรับปรุง เมื่อ 07:14, 8 กรกฎาคม 2552
ผู้แต่ง: พระยาตรัง
| ร่าย | |||
| ศรีสิทธิวิวิธบวร นครศรีอยุทธเยศ อดุลเดชฟุ้งฟ้า จบแหล่งหล้าเกรงยศ เกียรติปรากฏทั่วด้าว ทุกไทยท้าวพำนักนิ์ เฉกหลักโลกย์ภูลเกษม เปรมใจเมืองมิ่งเย็น เป็นมงคลจักรพาฬ พิศาลศุขสมบูรณ์ ปูนแมนมารังสฤษดิ์ เพื่อบพิตรเจ้าช้าง ยศยิ่งยศฦๅอ้าง อาจให้พึงแสยง ฯ | |||
| โคลง | |||
| ๑. อยุทธยาโสภิตโพ้น | มาแปลง เป็นฤๅ | ||
| ฤๅว่าบุญเพรงแสดง | พระสร้าง | ||
| สิงหาศน์พิมานแสยง | สยบโลกย์ | ||
| แสงสุวรรณ์พร่างพร้าง | พระพริ้มพรายตา | ||
| ๒. พรายพรายพระพุทธแก้ว | มรกฏ | ||
| ศรีสุวรรณ์แจ่มจรด | รุ่งเร้า | ||
| พิหารเลื่อนมุขลด | รุจิเรข เรืองแฮ | ||
| ไตรโลกย์เล็งคํ่าเช้า | นอบน้อมกรถวาย | ||
| ๓. ดิเรกกรุงเกียรติเจ้า | จักรพาฬ | ||
| จูงจิตรพลเมืองสถาน | สู่ฟ้า | ||
| กัลยางค์นิคมชาญ | ชายชื่น ชมแฮ | ||
| โสภิตภพเลื่องหล้า | แหล่งล้วนฦๅเกษม | ||
| ๔. เสนาะสารเสาวนิศน้อง | รำพรรณ์ แถลงนา | ||
| ปางนิราแรมขวัญ | เนตรไว้ | ||
| อกเรียมตระลึงศัลย์ | สุดสิ่ง รักแม่ | ||
| แสนกระซิกโศกไข้ | ขุ่นไข้ใจเรียม | ||
| ๕. แอบองค์นาริศน้อม | แนบทรวง | ||
| ลูบอุทรเซร็นดวง | สวาดิไหม้ | ||
| อ้าโฉมวิมลพวง | มาเลศ เรียมเอย | ||
| ควรเตรียกกายเรียมไว้ | หว่างห้องทรวงสมร | ||
| ๖. เกษนีอมเรศเอื้อม | องค์แผลง เจ้าฤๅ | ||
| ฤๅสุเรนทรชุมแปลง | หลากหล้า | ||
| ลาลงธรณิศแลง | ลองรูป ฤๅแม่ | ||
| หลีกสุเรนทรยวลหน้า | พี่แล้วเนาใด | ||
| ๗. สิบทิศทิพยรศฉ้อง | ฉมสมร ปองแม่ | ||
| พางพิโดรทรวงอร | โอษฐ์อ้อน | ||
| งอนธุชรถจันทร | เนืองเนตรกูเอย | ||
| งามแม่งอนสมรค้อน | เคร่าเช้าวันเห็น | ||
| ๘. เดาะดวงดุจเด็จตั้ง | ติดตา อยู่แม่ | ||
| พูนดำตรูงตฤษณา | พิศพื้น | ||
| ลำทรวงทิพยสุธา | เพ็ญภาคย์ พี่ฤๅ | ||
| คลำแม่คลำฤๅลื้น | ยอบเช้าคืองาย | ||
| ๙. จักรพรรดิภูวนารถไท้ | ทศองค์ | ||
| ชมวิเชียรเชยอนงค์ | เนื่องหน้า | ||
| ภิรมย์รศยรรยง | ยุพโยค แม่แม่ | ||
| สนุกนิ์ที่สุดรศห้า | แห่งน้องกลเดียว | ||
| ๑๐. ถวิลรศรศอ่อนโอ้ | เอาใจ พี่นา | ||
| สรงสระทิพยมาไลย์ | หลั่งนํ้า | ||
| จากสมรพี่เสพย์ใด | ฤๅมุ่ง เหมือนเลย | ||
| ชายแต่สายเนตร์ซํ้า | ทราบรู้เรียมถวิล | ||
| ๑๑. กรกุมโกเมศช้อน | ชูเชย | ||
| กลิ่นสุคนธรเหย | หื่นฟุ้ง | ||
| นาสาประสงค์เสย | จูบสั่ง หลายครู่ | ||
| ทรวงทับทรวงสดุดสดุ้ง | สดวกแล้วลาศรี | ||
| ๑๒. อยู่เทอญสุดสวาดิสร้อย | สงสาร | ||
| เรียมจากนุชไปนาน | เนิ่นช้า | ||
| สาโรชรศเสาวมาลย์ | วายกลิ่น แล้วแม่ | ||
| รักจักโรยแรมหน้า | แม่หน้านวลผจง | ||
| ๑๓. เสร็จโลมเสร็จสั่งสิ้น | สอนสมร พี่นา | ||
| ลงสู่สำเภาจร | จากคุ้ง | ||
| ร้อยยากบเคยรอน | รักพราก อกแม่ | ||
| ใจหนึ่งหนามเหน็บสดุ้ง | เนื่องร้อยรุมกระสัน | ||
| ๑๔. จากมาเรือล่องนํ้า | เนตรไหล | ||
| เวรุวิบัติกรรมใด | พี่สร้าง | ||
| แรงบาปจึ่งจูงไกล | สมรมิ่ง กูเอย | ||
| แรงพี่เดียวสุดมล้าง | จากร้อยแรงกรรม | ||
| ๑๕. ถึงวัดสามปลื้มยิ่ง | อาไลย์ | ||
| คิดแม่ปลื้มใจใจ | จักขวํ้า | ||
| นับวันจะคอยใคร | ครวญปลอบ นางนา | ||
| โอ้ที่ปลื้มกลับปล้ำ | เปลี่ยนร้อนมาเรียม | ||
| ๑๖. มาถึงถิ่นท่าตั้ง | ฉางเกลือ | ||
| ปากพี่จางใจเฝือ | ลิ่วล้ม | ||
| เคลื้มคิดภาชนะเจือ | จงเสพย์ รศแฮ | ||
| หวลว่าเกลือเจือสร้ม | ม่อน้อยนางแกง | ||
| ๑๗. วัดทองทองอร่ามเพี้ยง | ศศิฉาย | ||
| เรียมยิ่งทุกข์ฤๅวาย | ละห้อย | ||
| หวั่นจิตรคิดแหวนสาย | สวาดิพี่ มาฤๅ | ||
| อ้าแม่ถอดจากก้อย | ส่งให้เรียมนา | ||
| ๑๘. มลักเห็นนามท่าบ้าน | คอกควายนาแม่ | ||
| ควายบ่เห็นกล้ำกลาย | ดั่งนี้ | ||
| เฉกโฉมวิเชียรฉาย | มาโนช เรียมเอย | ||
| มีแต่นามนุชกี้ | เมื่อน้องเรียมเห็น | ||
| ๑๙. เรียมมามาลุด้าว | ดาวคนอง แล้วแฮ | ||
| เชอญเทพย์นำสารสนอง | ข่าวเจ้า | ||
| ดาวนามคนองหมอง | ดาวฤกษ์บนนา | ||
| ดีอยู่ดอกอย่าเศร้า | โศกร้อนรุมถวิล | ||
| ๒๐. วัดราชบุรณะเบื้อง | บุญใคร ทำนา | ||
| นามราชฤๅราชใด | สืบสร้าง | ||
| อ้าแม่นิโทไฉน | นะนาฏ เรียมเอย | ||
| เหมือนราชให้เรียมร้าง | ไป่รู้วันสม | ||
| ๒๑. ถับถึงบางผึ้งยํ่า | อัษฎงค์ | ||
| แลบ่เห็นผึ้งลง | ถิ่นถ้อง | ||
| อกเรียมนิราจง | จิตรจ่อ ผึ้งนา | ||
| แลบ่เห็นผึ้งน้อง | คู่คล้ายนามบาง | ||
| ๒๒. ถึงวัดดอกไม้มุ่ง | เมิลหา | ||
| หวลกลิ่นพานพัตรา | รวดเร้า | ||
| ฤๅมีรศบุปผา | พรรณชาติ ใดเลย | ||
| เฉกดอกมลิเจ้า | พี่ร้างกลิ่นขจร | ||
| ๒๓. ถึงลัดจักลัดหน้า | เรือจร | ||
| ลัดก็กลับเป็นดอน | ปิดไว้ | ||
| ตรงใจพี่อาวรณ์ | สางสวาดิ แม่เอย | ||
| เรียมก็ปิดภักตร์ให้ | รํ่าชํ้าลานาง | ||
| ๒๔. โฉมแม่กอดรูปไว้ | ในตา พี่ฤๅ | ||
| รศโอษฐโบกนาสา | ทราบซํ้า | ||
| ถนัดเสียงนาฏสาวนา | เสนาะโสต อยู่แม่ | ||
| ตรงที่กายเรียมปลํ้า | ปลอบห้วงรศสมร | ||
| ๒๕. กำสรดโหยหับห้อง | ทรวงอา ดูรแม่ | ||
| เชยแต่รศพัตรา | เปลี่ยนน้อง | ||
| ริ้วรอยแน่งนขา | ขีดแน่ว ทรวงเอย | ||
| ตอบประจักษ์รอยต้อง | พี่ไว้เล็บใด | ||
| ๒๖. โอ้โอ๋ละพี่หม้าย | มัวเมา มืดแฮ | ||
| จิตรพี่เฉาเหลือเฉา | โฉดแล้ว | ||
| จากนางดั่งตกเขา | เมรุพลาด ลงเอย | ||
| สุดจะสอดตาแผ้ว | แผ่นฟ้าดินหา | ||
| ๒๗. สอดโศกทุกคํ่าเช้า | อดสู ตัวเอย | ||
| เพียงพิกลกายดู | ดังนี้ | ||
| อกนางกับอกกู | เหมือนดั่ง นี้ฤๅ | ||
| ฤๅว่านุชแย้มชี้ | ริเหล้นกลใด | ||
| ๒๘. เจ็บเรียมสุดหอบหิ้ว | หาบหาม แม่ฮา | ||
| ยอกซึ่งหนามเอาหนาม | แสะเสี้ยน | ||
| บ่งพิศม์พี่จากความ | เจ็บแม่ แต่แม่ | ||
| ฤๅจะเบี่ยงใจเพี้ยน | พี่ไว้ตรอมตาย | ||
| ๒๙. ถึงแถวแนวบ้านช่อง | นนทรี | ||
| เรียมก็เมิลทฤษฎี | หมู่ไม้ | ||
| พิศพงพุ่มสดศรี | เหลืองโสด แม่เอย | ||
| เรียมก็ไข้ไม้ไข้ | ช่วยไข้ใจตรอม | ||
| ๓๐. พระแผดงเรืองฤทธิไท้ | เทพา รักษ์นา | ||
| สิงสถิตย์ศาลสมญา | ชื่อไว้ | ||
| แม้จึ่งจักบูชา | เชอญเทพย ท่านแฮ | ||
| ดาลเดือดทรวงไห้ให้ | เหือดร้อนแรงกระสัน | ||
| ๓๑. มาเห็นโชนเชี่ยวบ้าน | บางขนง | ||
| บางไป่เปรียบบางทรง | แม่ไว้ | ||
| ขนงโฉมแม่สุดวง | หางเนตร นางนา | ||
| บางใช่เอวบางให้ | จากเจ้ามาบาง | ||
| ๓๒. สำมะโรงสำเหนียกไม้ | บอกบาง | ||
| บอกวิโยคเยาวนาง | เนื่องน้อง | ||
| เห็นศาลตระเหว็จพลาง | ลาญสวาดิ แม่นา | ||
| เงียบดั่งเคหาห้อง | พี่ร้างแรมเถษม | ||
| ๓๓. มาถึงนามชื่อคุ้ง | จากแดง แล้วแม่ | ||
| จากบ่แดงเรียมแสยง | สยบหน้า | ||
| แดงเดือดเนตรเฉกแสง | สายเนตร นางนา | ||
| จากบ่ปานจากช้า | ชี่นช้ารศใจ | ||
| ๓๔. เรียมมาถึงท่าคุ้ง | นที | ||
| นามชื่อบางคาวี | หนึ่งนั้น | ||
| เห็นบางพร่างวารี | แปลนเปลือก ตมแฮ | ||
| คลองราคแปลนเกลือกกลั้น | พี่ไว้กลบาง | ||
| ๓๕. ถึงด่านดาลเดือดดิ้น | แดสมร | ||
| เมืองสมุทรปราการกร | ก่อสร้าง | ||
| เพลิงด่านที่สุมขอน | เรืองโรจ | ||
| ร้อนไป่ปานราคร้าง | ยิ่งร้านเพลิงสุม | ||
| ๓๖. คิดเคียงสารศเบื้อง | บัวปราง เจ้านา | ||
| นอนกระชงใจคราง | ครั่นแค้น | ||
| นางเอยจักสระสาง | โศกสิ่ง ใดเลย | ||
| บรรทุกทุกข์เรียมแหน้น | อกแล้วฤๅเห็น | ||
| ๓๗. เจ็บจันทกินเรศครั้น | ครวญคราง | ||
| สรสอดเสียบอุรภางค์ | เมื่อม้วย | ||
| ตราตรงกระหนํ่าปาง | ปวดยอก ทรวงแม่ | ||
| เจ็บไป่ปานเจ็บด้วย | ที่ร้อนเรียมเลย | ||
| ๓๘. ธตรถเหมราชผ้าย | ผาดผยอง | ||
| บาศพเนจรจอง | จอดเท้า | ||
| ทบองค์พระลงสยอง | สยบสั่ง เหมนา | ||
| เรียมก็ดิ้นดักเด้า | ดุจไท้ทวนองค์ | ||
| ๓๙. พิโยคจากยศแก้ว | กามา กูเอย | ||
| เรียมกระสันโศกหา | แม่เว้น | ||
| นํ้าเนตรพี่ตวงตา | ตกพรํ่า วันแม่ | ||
| ทรวงยิ่งดาลเดือดเต้น | ตากร้อนพันแสง | ||
| ๔๐. ยามดึกเงียบสงัดด้าว | เดือนฉาย แม่ฮา | ||
| วับวาบลำภูพราย | พร่างพร้อย | ||
| หิ่งห้อยจับพฤกษ์ราย | เรียงกิ่ง ไกวนา | ||
| แสงดั่งพลอยเพ็ชรก้อย | กรีดนิ้วนางเฉวียง | ||
| ๔๑. นาฟิกานุชพี่เอ้ย | บอกยาม | ||
| ทรายรรินโรยตาม | ช่องน้อย | ||
| ประเห็ลนุชบอกความ | ในยํ่า ยามแม่ | ||
| ทรายดั่งสายเนตรย้อย | หยาดน้ำตาเรียม | ||
| ๔๒. รุ่งแหลมฟ้าผ่าฟื้น | แหลมดิน | ||
| สายสุชลโรยริน | พร่างพร้าง | ||
| เจ็บจิตรเพี่อคนฉิน | จากสวาดิ แม่แม่ | ||
| ถนัดดั่งขวานฟ้าขว้าง | ชื่อไว้ฤๅหาย | ||
| ๔๓. ปากน้ำดุจดั่งน้ำ | เนตรเรียม แม่ฮา | ||
| เค็มก็เค็มสมรเทียม | เทียบน้ำ | ||
| ตากตากระหง่องเตรียม | คอยแม่ มาฤๅ | ||
| ฟายสุชลปนซํ้า | เช่นน้ำเค็มไหล | ||
| ๔๔. เห็นหาดหลังเต่าตั้ง | กลางชล | ||
| ผุดโขดยามเรียมจน | ยั่วเย้า | ||
| เพี้ยนพิศละกลกล | เต่าโขด เขินเอย | ||
| สนุกนิ์ไป่ปานเต่าเค้า | โคกโพ้นภูลเกษม | ||
| ๔๕. ต้นหนทอดดิ่งดิ้ว | ดูชล | ||
| สายดั่งสายใจยล | แยบชู้ | ||
| เรียมพรางแม่แกว่นกล | กายพี่ | ||
| เหมือนสมุทนุชรู้ | หยั่งรู้ใจเรียม | ||
| ๔๖. ศรเข็มตั้งต่อแต้ม | ตาลม | ||
| กลเนตรนุชเมียงคม | ค่อยค้อน | ||
| ตาเรียมสอดประสม | นางสาย เนตรนา | ||
| พิศม์ยิ่งศรเข็มย้อน | ยอกย้อนทรวงชาย | ||
| ๔๗. สายแสงสุริเยศได้ | นาที | ||
| พอประจวบลมดี | ส่งท้าย | ||
| นายงานฉุดลดตี | เพลาชัก ฉ้อนา | ||
| ใบสบัดโบกย้าย | พี่ย้ายใจกระสัน | ||
| ๔๘. ตกลึกเสียงคลื่นครื้น | ครวญฟอง | ||
| อกพี่เพียงพังพอง | พุชํ้า | ||
| กูเอยจักคืนครอง | นุชเมื่อ ใดเลย | ||
| นับแต่วันจักซํ้า | โศกซํ้าครวญหา | ||
| ๔๙. เห็นเกาะบุรพทิศท้อง | ชลธี | ||
| เกาะชื่อสีชังตี | อกให้ | ||
| แสดงเหตุยุบลศรี | เสาวภาคย์เรียมเอย | ||
| เกรงจักบากใจได้ | อื่นแล้วชังเรียม | ||
| ๕๐. สมมุขขับแข่งหน้า | นวลแข แม่ฤๅ | ||
| คิดเมื่อยามนุชแปร | ประหน้า | ||
| อิงองค์แอบกลแล | เมียงม่าย | ||
| หมายว่ามุขนางถ้า | พี่ถ้ารับขวัญ | ||
| ๕๑. สมมุขนุชนาฏแม้น | เนียรมิตร | ||
| อ้าว่ามุขนุชพิส | สวาดิดิ้น | ||
| โฉมภัตรแม่แลติด | ตาพี่ ลืมพี่ | ||
| งามไป่วายวันสิ้น | สุดหน้าพรหมสรรค์ | ||
| ๕๒. เกาะครามเขียวเล่ห์ไล้ | ครามลง | ||
| พิศพ่างพัตราอนงค์ | นุชย้อม | ||
| ถนอมปลิดจากอรองค์ | มาพี่ แม่นา | ||
| โหยรทดทรวงน้อม | แนบผ้านางกระศัลย์ | ||
| ๕๓. มลักเห็นเกาะไผ่เศร้า | โศกตรอม ใจเอย | ||
| ไผ่บ่ผอมเรียมผอม | ไผ่เศร้า | ||
| งอกงายรุ่นเรียงจอม | ผาผาด คิดแม่ | ||
| มรุ่นโฉมนุชเย้า | ยั่วเย้ายวนใจ | ||
| ๕๔. เกาะส้มกลม่วงน้อง | นางฝาน | ||
| จัดประจงวางจาน | เรียบชิ้น | ||
| พิศผลพี่แลลาญ | ลุงสวาดิ | ||
| คิดซึ่งรศมือดิ้น | ดุจได้ชิมผล | ||
| ๕๕. ปานนี้ศรีสวัสดิ์เจ้า | จอมสมร พี่เอย | ||
| กันต์จุไรฤๅนอน | นั่งเหล้น | ||
| แซมพวงภู่เกสร | บุบผชาติ ชมฤๅ | ||
| ฤๅว่านุชสระเส้น | เกษน้องนานสนาน | ||
| ๕๖. ลมลงหนาวสุดไซ้ | อกอวล อกเอย | ||
| เรีอแล่นลมหอบหวน | ห่วงนี้า | ||
| ลมโอษฐรศคำชวน | ชมพี่ | ||
| ลมกระสันเสียวซํ้า | ซ่านซํ้าทรวงหนาว | ||
| ๕๗. เห็นวาฬดำแหวกหว้าย | ชลธี | ||
| หางโบกปากปามตี | คลื่นคล้าย | ||
| กระบอกกระบัดหนี | หลีกปาก วาฬแม่ | ||
| ปองแม่หลีกปากร้าย | เพี่อชู้ชวนเถียง | ||
| ๕๘. พิศเพียนทองท่องท้อง | ชมวัง | ||
| ลมละเลิงลอยหลัง | แหวกหว้าย | ||
| ปางสมรแม่จรยัง | เวียงราช | ||
| รูปตระเพียนทองคล้าย | แม่คล้ายเพียนทอง | ||
| ๕๙. มังกรกระหวัดเกี้ยว | ก่ายกัน | ||
| แลประหลาดสัตว์พรรณ์ | พวกนํ้า | ||
| อกเรียมเร่งกระสัน | เสียวโศก แม่แม่ | ||
| ถนัดดั่งกอดเอวยํ้า | นุชย้ายเรียมตาม | ||
| ๖๐. รลึกรอุ่นอ้อน | อิงองค์ พี่อา | ||
| โหยตระชักชิดอนงค์ | เนื่องเนื้อ | ||
| ชเลชลาลง | ลมลาด อกเอย | ||
| โอ้ว่าอุ่นฤๅเสื้อ | เปรียบเนื้อนางเดียว | ||
| ๖๑. ประโรศเทเวศขว้าง | ขวานขวัญ แขวนแม่ | ||
| หวาดสดกแดผัน | ผาดฟ้า | ||
| เวหาศป่วนเป็นควัน | คลี่คลื่น น้องฤๅ | ||
| แผลงซึ่งเปลวปลายจ้า | จ่อจ้องทรวงกง | ||
| ๖๒. คล้ายคล้ายอุรเวศเลี้ยว | เลอชวา | ||
| มารุตโบกใบพา | ไล่ซํ้า | ||
| ถนัดโฉมเสพย์รศกา | เมศพี่ เดียวแม่ | ||
| เรีอก็รู้ทีน้ำ | นาฏรู้ทีเรียม | ||
| ๖๓. ถึงปราณนุชพี่ให้ | โหยหา | ||
| ปราณประจักษในนา | สิกเศร้า | ||
| บอกทางชีพเรียมลา | นุชพี่ แล้วแฮ | ||
| เร็วแม่มามาเจ้า | ส่งน้อยน้องเอย | ||
| ๖๔. จ้าวลายลายฉากกั้น | เตียงนอน นางนา | ||
| เขียนเล่ห์ลายสิงขร | เขตรนี้ | ||
| ใฝ่ใจจะขอพร | นบเทพย์ ท่านแฮ | ||
| เชอญเทพย์จ้าวลายลี้ | ลาศให้เห็นองค์ | ||
| ๖๕. มาดลเขาเขตรแคว้น | ชลธี แม่ฮา | ||
| นามชื่อโขลกเขาผี | หลอกเหล้น | ||
| ละลอกเพียบพรายตี | ฟองฟาด | ||
| โคลงซึ่งเรือเรียมเต้น | ตราบเท้าอัษฎงค์ | ||
| ๖๖. นมสาวฤๅไป่ได้ | เห็นสาว แม่นา | ||
| เห็นแต่เกาะเรียมหนาว | จิตรไข้ | ||
| คิดถันนุชงามจาว | มลมาศ เรียมเอย | ||
| จูบพี่เจิมรศไว้ | หว่างเต้าทรวงนาง | ||
| ๖๗. เห็นฟ้าขอดเมฆแผ้ว | อัมพร แม่อา | ||
| ศรีสไบนุชคอน | ขอดเต้า | ||
| ทรวงถนยุพาสมร | ครัดเคร่ง ทรวงแม่ | ||
| เพ้อกระชงหัตถ์เท้า | ถอดเงื้อมมือเผยอ | ||
| ๖๘.ทยานใจบ่ได้ | เหมือนใจ กูเอย | ||
| แลจบที่เทินไสล | เถื่อนถํ้า | ||
| สอดเนตรทัศนาใน | ภักตร์แม่ วายเลย | ||
| แลบ่พบนุชคํ้า | คั่งแค้นทรวงขนาง | ||
| ๖๙. คิดวันเราแรกสร้าง | สองสม ศุขนา | ||
| สองประยุทธชาญชม | ชะเลิ้น | ||
| เลยล่วงนิทรารมณ์ | เริงรื่น ยามแม่ | ||
| เกรงจะพลันพลางเจิ้น | จอดถ้าคอยสมร | ||
| ๗๐. ธูปทิพยหอมไป่เว้น | วันหาย เลยแม่ | ||
| นาสิกทิพย์ยังกลาย | กลิ่นสร้อย | ||
| เสาวคนธ์ฉวีวาย | เว้นชื่น ชมฤๅ | ||
| เบือนซึ่งนาสิกคล้อย | จากน้อยลอยเหิร | ||
| ๗๑. รํ่าฝากทุกย่านนํ้า | แนวสินธ์ | ||
| อาจรเมียลทุกขยิน | ซึ่งร้อน | ||
| แรมนางสุรางค์อินทร์ | สามโลกย์ แรมฤๅ | ||
| รอยนิรารศซ้อน | พี่ไว้เดียวโฉม | ||
| ๗๒. แต่เยาว์เยาวยอดสร้อย | ศรีสม บูรณ์เอย | ||
| แสนแสน่ห์แสนสนิทชม | ชื่นชู้ | ||
| ตราบได้นิทรารมณ์ | สมเญศ ได้แม่ | ||
| ยังไป่ควรเคียงสู้ | สุดสิ้นสมเกษม | ||
| ๗๓.ถึงสามร้อยยอดโอ้ | อาวรณ์ | ||
| สุดสั่งสุดโศกสมร | สุดเศร้า | ||
| สุดยอดยิ่งสิงขร | สูงสุด นางเอย | ||
| สุดยอดรักรักเจ้า | ยิ่งร้อยพันทวี | ||
| ๗๔. อ่าวเกลียวเกลียวน้ำวิ่ง | เวียนวล | ||
| เกลียวกลับพิกลกล | ดั่งนั้น | ||
| เหลือบเหลียวอ่าวเกลียวฉงน | ฉงายเปล่า ใจนา | ||
| เย็นแม่เกลียวกลมฝั้น | อุ่นเนื้อทรวงเรียม | ||
| ๗๕. เห็นเขามองไล่หวิ้ว | หวาดทรวง | ||
| โอ้แม่โฉมงามพวง | ภู่ฟ้า | ||
| เขามองไล่แลดวง | ภักตร์แผ่น ผาแม่ | ||
| เหมือนพี่เมิลมองหน้า | นุชเว้เวียนหนี | ||
| ๗๖. เมืองใหม่ไร้ถิ่นร้าง | แรมคน | ||
| เรียมก็แรมนุชทน | เทวศเศร้า | ||
| ฤๅรอยราชมาจน | จำอยู่ | ||
| เพียงพี่บำราศเคล้า | คลาศน้องมาไกล | ||
| ๗๗. เศียรวาฬเขาเขตรขั้น | สินธู | ||
| วาฬช่วยบอกว่ากู | กับน้อง | ||
| แม้ม้วยชีพจักดู | กันยาก แล้วแฮ | ||
| วาฬบ่รับคำร้อง | รํ่าไห้ดังวาฬ | ||
| ๗๘. อำนาจความสัตย์ตั้ง | ต่อสมร กูเอย | ||
| ทรวงทุเรศไฟฟอน | ฟาดฟุ้ง | ||
| อรรณพเทพยสาคร | ควรแม่ ราแม่ | ||
| วักซึ่งชลธารทุ้ง | ท่าน้ำมาทรวง | ||
| ๗๙. ลลืมรศแกล่กลํ้า | โภชนา | ||
| กอบแต่ชลทัดทา | ทาบท้อง | ||
| ชูช้อนกระยาอา | ดูรมิ่ง กูเอย | ||
| เหียนระคายเคืองข้อง | ปิดหน้ากันแสง | ||
| ๘๐. ประดิงอรดักด้อม | ดูเดียว เจ้านา | ||
| หลงสะเทินทิศเหลียว | เหลือบเศร้า | ||
| ระทวยระทดเสียว | สายสวาดิ์ ครวญแม่ | ||
| เฉวียงซึ่งกรก่ายเก้า | กอดหน้าเคียงขนง | ||
| ๘๑. แสงเทียนสายส่งสัอง | แสงเดือน | ||
| ดานกระเวนใจเหมือน | จักบ้า | ||
| คิดภักตรบ่วายเตือน | ตวงทวีป รักแม่ | ||
| ละพี่เมานํ้าหน้า | คํ่าเช้าคืนยาม | ||
| ๘๒. สาครครวญร้องหวั่น | หวาดทรวง | ||
| เรียมรํ่าสืบสารสรวง | สอบไข้ | ||
| เสมอโศกพี่จากดวง | มาโนศ เรียมเอย | ||
| มาแม่ยาใจให้ | พี่น้อยยาใจ | ||
| ๘๓. เคยชวนชมซึ่งหน้า | สรวลเส สวาดิ์นา | ||
| มือนวดแนบจังเก | แกะพลิ้ว | ||
| พลางโลมลูบลาเพ | ปรางมาศ แม่แม่ | ||
| พลางพี่วอนนางหนิ้ว | เนตรค้อนเคืองเรียม | ||
| ๘๔. รเศียรแสงแดดส้อง | สุดเงา แม่ฮา | ||
| เคยนิทรเน้นแนบเพลา | พี่เคล้า | ||
| สารศลำเพ็ญเยา | เยาวรูป เรียมเอย | ||
| โอ้พี่เคยกลั้วเกล้า | กลิ่นเกลี้ยงเกสร | ||
| ๘๕. เททรวงกลับเกลือกกลี้ง | มองหน หาแม่ | ||
| ฤๅอรินทรยล | ยอดชู้ | ||
| อาทวานาฏจากตน | พรากพี่ เอาแม่ | ||
| เดียงชิสามาสู้ | โศกดิ้นเดียวสมร | ||
| ๘๖. ลมพานาเวศหว้าย | กับถึง | ||
| เขาชื่อนางรำพึง | อยู่นั้น | ||
| อ้าแม่จักคำนึง | นึกเล่ห์ เขาฤๅ | ||
| เรียมก็รำพึงอั้น | อกชํ้าเฉกเขา | ||
| ๘๗. มลักเห็นเกาะทรุเศร้า | แสนศัลย์ อกเอย | ||
| ดูดั่งคนเฉาะฟัน | เจาะรุ้ง | ||
| เฉกวันเมื่อจากขวัญ | เนตรนาฏ เรียมนา | ||
| เจ็บตลอดทรวงสดุ้ง | ดุจพื้นเกาะสม | ||
| ๘๘. ม่านวังฝังเล่ห์ย้อม | แดงกล ชาดนา | ||
| เห็นฝั่งสายสินธุ์ชล | เนตรซั้น | ||
| วังเวงวิเวกทน | ทุกข์เทวศ ราแม่ | ||
| คิดคนึงนางกั้น | ม่านให้ครวญหา | ||
| ๘๙. เขาหมอนหนึ่งน้องร่วม | เรียงเขนย | ||
| กรตระกองก่ายเกย | กอดเกื้อ | ||
| อาสูรอรองค์เอย | ควรจาก ดอกฤๅ | ||
| เขนยจะแนบแทนเนื้อ | นิ่มเนื้อทรวงนาง | ||
| ๙๐. ฤๅเขนยทวยเทพยท้าว | องค์ใด นาพ่อ | ||
| มาสถิตย์สถานใน | ที่นื้ | ||
| พระเอยนุชเจียรไกล | จากสวาดิ กูเอย | ||
| เชิญนิยมจิตรชี้ | ช่องให้คืนสม | ||
| ๙๑. เกาะเวียงวังราชนื้ | เยียฉงน | ||
| แลบ่ยลวังยล | หนึ่งน้อย | ||
| ฤๅวังราชวิจล | ในที่ นื้นา | ||
| ถลพี่แคลงแม่ร้อย | ชั่งเจ้าแคลงเรียม | ||
| ๙๒. เกาะโทนแลเล่ห์แกล้ง | สาบสรร ไว้ฤๅ | ||
| กลเมื่อยามสายัณห์ | ยํ่าฆ้อง | ||
| เสียงใดจักเทียมทัน | เสียงสวาดิ แม่นา | ||
| กรประทับโทนร้อง | ขับถ้อยเรียมเถษม | ||
| ๙๓. ถึงแหลมไทรย้อยยํ่า | อัษฎงค์ | ||
| ฤๅพระไทรฤทธิองค์ | เอกนื้ | ||
| อุ้มโฉมอนิรุทธ์ทรง | สมเสพย์ ท่านฤๅ | ||
| เชิญช่วยพาเราลี้ | ลาศห้องนางนอน | ||
| ๙๔. หื่นหอมรศมิ่งไม้ | ในสวน นั้นนา | ||
| หวลว่ากลกลิ่นนวล | แน่งน้อง | ||
| กาหลงพี่หลงหวล | หาสวาดิ์ แม่แม่ | ||
| ลืมละเลิงหลงร้อง | เรียกไห้หาสมร | ||
| ๙๕. มาลุดีมาลุด้าว | ดลทรวง | ||
| อวลกลิ่นคันธปวงดวง | ดอกไม้ | ||
| โฉมหอมแม่หอมหวง | เหมสวาดิ์ พี่นา | ||
| มาลุดีทรวงไว้ | เพี่องฟุ้งแทนนาง | ||
| ๙๖. ลำดวนควรเด็ดก้าน | เชยชม | ||
| นวลดั่งศรีนวลนม | นุชแท้ | ||
| เห็นเกษสุกกรมตรม | ทรวงพี่ | ||
| กลแม่เด็จดวนแก้ | เกษเจ้าแซมถนอม | ||
| ๙๗. มลิลาหอมอบโอ้ | ใดดี | ||
| เหมือนระเบียบมาลี | แม่ร้อย | ||
| มาไลยจักแรมศรี | สุดสวาดิ์ ราแม่ | ||
| นุชจะกรองภู่ห้อย | ยื่นให้ใครชม | ||
| ๙๘. นิลุบลนิลเนตรน้อง | นิลพราย | ||
| นพมณีนิลอาย | เนตรน้อง | ||
| เห็นนิลบุบผาชาย | นึกเนตร นางนา | ||
| นุชจะส่ายเนตรต้อง | ตอบต้องชายใด | ||
| ๙๙. ซ่อนชู้ซ่อนกลิ่นนั้น | นามใคร ไม้เอย | ||
| รักพี่รักสายใจ | ยิ่งชู้ | ||
| อ้าโฉมแม่กลใด | ฤๅทรบ กลเลย | ||
| เกรงดั่งดอกไม้รู้ | ชื่อแท้เรียมแหนง | ||
| ๑๐๐. เรียมฟังมยุเรศร้อง | ริมดง | ||
| ขุนมยุระเวียนวง | กู่ก้อง | ||
| เรียกนางมยุระลง | สังวาศ | ||
| อายแก่นกเรียมร้อง | เรียกเจ้าในใจ | ||
| ๑๐๑. เห็นหงษ์เคียงคู่เคล้า | สาวหงษ์ | ||
| ภักตร์สิทธิเกล้าทรง | เฟื่องฟ้อน | ||
| ปากรับช่อหัศบง | พิโยค หงศ์แม่ | ||
| คิดคู่รศโอษฐป้อน | เปลี่ยนชู้ชานสลา | ||
| ๑๐๒. โนรีริศร้อง | บันเสียน เสียงนา | ||
| ชวนสุโนรีเลียน | ยั่วเย้า | ||
| งามสลาบยิ่งสลับเขียน | ขนชาด ปานฤๅ | ||
| ศรีสไบบ่าเจ้า | พี่โพ้นปองเสมอ | ||
| ๑๐๓. กางเขนนางนกด้าว | ใดนา | ||
| จับโศกส่งสารา | ข่าวซั้น | ||
| ดูหรุนุชวาจา | สารสั่ง นกฤๅ | ||
| นกบ่ตอบคำนั้น | นิ่งแล้วลาเรียม | ||
| ๑๐๔. นกแก้วรักแก้วเช่น | เรียมรัก | ||
| โฉมแม่คือแก้วจัก | ษุนี้ | ||
| เบ็ญจวรรณ์ดั่งวันชัก | ชวนชื่น | ||
| แก้วพี่เอยจักลี้ | ลับแล้วแลสมร | ||
| ๑๐๕. สุริยาลาโลกย์เร้า | รถทรง | ||
| เมินพี่มานเลอลง | ล่วงแล้ว | ||
| อกเรียมตระลึงหลง | หาสวาดิ แม่นา | ||
| ดุเหว่าซั้นเสียงแจ้ว | ว่าเจ้าสั่งสาร | ||
| ๑๐๖. เหลือบเห็นสุริเยศส้อง | สบฉาย แสงนา | ||
| ฤๅสุริยบังกาย | แม่ไว้ | ||
| ฉายโฉมยุพาชาย | สีลาศ มาฤๅ | ||
| ร้องเรียกนุชไจ้ไจ้ | แม่เร้นเรียมใย | ||
| ๑๐๗. ชะนีโกนกู่ก้อง | กาดดง | ||
| หวุยวิเวกเสียงหลง | ละห้อย | ||
| ยามเย็นพี่เอองค์ | อกเปลี่ยว เปล่านา | ||
| มาแม่เพี่อนเรียมน้อย | หนึ่งแล้วจึงไป | ||
| ๑๐๘. ประหวัดประเวศน้อง | ในสน ทยาแม่ | ||
| เคยแนบภาชนะยล | จอกจิ้ม | ||
| ยามกินพี่เคยหน | หาอร เจ้านา | ||
| จับแต่รศแล้วลี้ม | ล่วงแค้นเคืองทรวง | ||
| ๑๐๙. ราตรีตีทุ่มฆ้อง | ขานเขิน ใจนา | ||
| ควรจะเชิญชมเมิล | มุ่งม้า | ||
| รถจันทร์เทพย์บรรเหิร | ผยองเมฆ เร็วแม่ | ||
| รศฤดีเฉาช้า | ชื่นชี้เชือนฉงาย | ||
| ๑๑๐. วิจลจิตรจ่อเจ้า | เรียมหลง | ||
| หลับละเลิงหาองค์ | อะเคื้อ | ||
| จากแสลงฉวีพงษ์ | เพ็ญภาคย์ ควรฤๅ | ||
| เอาสไบนุชเกื้อ | กอดเกี้ยวทรวงแทน | ||
| ๑๑๑. เคยนอนอิงแอบเจ้า | ในรา ตรีแม่ | ||
| นาสิกสูบกลิ่นนา | สิกน้อง | ||
| จูบโอษฐแม่รับสลา | โอษฐพี่ | ||
| ฤๅนิราแรมห้อง | ห่างหน้านางไกล | ||
| ๑๑๒. บเริ่มนุชร่วมรู้ | เรียมสอน เจ้านา | ||
| เกรงจะเคยใจคลอน | เคลือบเคล้น | ||
| ฉุถคิดพี่อาวรณ์ | หวาดหวั่น ใจแม่ | ||
| เหตุจักเป็นเพี่อนเหล้น | หลากไว้นางตาม | ||
| ๑๑๓. ทุกข์พี่สิ่งนี้แม่ | เขินเข็ญ ใหญ่แล | ||
| เกลือกมิอดใจเป็น | เช่นรู้ | ||
| หลากหลากซึ่งนางเห็น | เหตุพี่ สอนนา | ||
| เกรงจะแนะให้ชู้ | ลอบเหล้นเรียมสอน | ||
| ๑๑๔. บุญใดเรียมนุชสร้าง | มานำ สมฤๅ | ||
| บาปสิ่งใดหนอจำ | จากเจ้า | ||
| ผายพี่ไป่เคืองคำ | ใดแม่ หนึ่งเลย | ||
| อกพี่ร้องผ่าวเฝ้า | กริ่งน้องเคืองเรียม | ||
| ๑๑๕. ปางโฉมราเมศน้าว | ศรทรง | ||
| แผลงราพวายชีพย์ลง | แหลกหลู้ | ||
| เสร็จศึกสีดาคง | คืนบาท พระนา | ||
| ศึกที่ทรวงเรียมสู้ | รบแพ้ฤๅถอย | ||
| ๑๑๖. หนึ่งองค์รทเริ่มร้าง | แรมสมร | ||
| โฉมนาฏเมรีจร | จากห้อง | ||
| ยังเขตรฝังสาคร | คงภักตร นางแม่ | ||
| ควรอนงค์นุชน้อง | นิ่งให้ครวญหา | ||
| ๑๑๗. สี่กรรอนยุทธสิ้น | รณรินทร์ | ||
| เสร็จเสด็จบรรทมสินธุ์ | สมุทนั้น | ||
| ลักษมีอรรคยุพิน | โดยเสด็จ พระนา | ||
| รอยว่านุชแกล่งกลั้น | กลับให้ชายเชิญ | ||
| ๑๑๘. ปางหลานกฤษณเจ้า | จากองค์ | ||
| ศรีอุษาเยาวอนงค์ | แน่งน้อย | ||
| พลันคืนสู่สมทรง | ยุพราช แม่แม่ | ||
| เรียมจะพลันสมสร้อย | เสพย์เจ้าปางใด | ||
| ๑๑๙. ศรีปราชนิราศท้าว | จุลาลักษณ์ | ||
| รํ่าเรื่องรํ่ารักทุก | น่านกว้าง | ||
| ทวาทศมาศศักดิ์ | สามปราช รังแฮ | ||
| ยังไปปานเรียมร้าง | รํ่าไห้หาสมร | ||
| ๑๒๐. ฤๅทวยเทเวศไท้ | ธาดา ท่านนา | ||
| เตรียกภักตรเจิมสมรมา | สู่หล้า | ||
| ตรีภักตร์พระรักษา | สามโลกย์ ฤๅพ่อ | ||
| จึ่งอนงค์นุชหน้า | หนึ่งหน้าเอ็นดู | ||
| ๑๒๑. เออองค์อมเรศท้าว | จัตุรภักตร พ่อฮา | ||
| โฉมแม่ยั้งเยาว์นัก | ใหญ่หน้า | ||
| เยียวองค์ราชไตรจักร | จักเสน่ห์ นางพ่อ | ||
| ฝากแม่ใส่หีบฟ้า | ซ่อนไว้ทวีปพรหม | ||
| ๑๒๒. นุชเอยแต่พี่ร้อง | ครวญคนึง ถึงแม่ | ||
| แม้นว่าเหวบ่อบึง | หุบแห้ง | ||
| รุมรับสุชลพึง | เพ็ญเพียบ แล้วแฮ | ||
| สายพรุณโลกย์เเล้ง | ไป่แล้งเทวศเรียม | ||
| ๑๒๓. อสุรินทรฆาฏคั้น | เคียงสูรย์ แม่ฮา | ||
| เวหาศอาดุรดูร | มืดคลุ้ม | ||
| ทิศานุทิศปูน | ปวงเมฆ มัวแม่ | ||
| มัวมืดแสนทุกข์หุ้ม | พี่ไว้ปองเสมอ | ||
| ๑๒๔. เจ็บจากเจ็บเนื่องเนื้อ | ขุมขน พี่นา | ||
| สุดจะยาเยียวจน | จวบรู้ | ||
| หยิบยาจักยาตน | ตอนเจ็บ ได้เลย | ||
| เว้นแต่ยาใจชู้ | ชื่นเนื้อเรียมหาย | ||
| ๑๒๕. รำพรรณ์รํ่าอาจอ้าง | ออกองค์ อรเอย | ||
| เข้าระคนทรวงลง | รํ่าไว้ | ||
| สารสมุดสมรคง | คำพี่ แทนแม่ | ||
| ยามเมื่อนอนจักได้ | กล่อมช้าแทนนาง | ||
| ๑๒๖. ร้อยยี่สิบหกสิ้น | แบบฉบับ โคลงแฮ | ||
| นิราศตรังไปรับ | เศิกสู้ | ||
| ฉลางบอกแห่งเหตุทัพ | พุกามติด ฉลางนา | ||
| ควรแก่สํ่าปราชผู้ | อ่านอ้างอวยผล | ||
