โคลงนิราศหลวงนา

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

การปรับปรุง เมื่อ 15:02, 24 กันยายน 2552 โดย CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
(ต่าง) ←รุ่นก่อนหน้า | รุ่นปัจจุบัน (ต่าง) | รุ่นถัดไป→ (ต่าง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น

เนื้อหา

ข้อมูลเบื้องต้น

แม่แบบ:เรียงลำดับ ผู้แต่ง: หลวงนา

บทประพันธ์

๑. สารโศกสรรเลขนี้หลวงนา
ร่ำรำพันพนิดาดอกสร้อย
กำศรวญรำจวนจาบัลยร่ำ รักเอย
ทุกข์ธุระเท่าร้อยที่ร้างแรมนวล ฯ
๒. ยุทธยายศฟากฟ้าธรณี
ปรางค์มาศเมืองมณฑรี สืบหล้า
เมืองนาคนนทีทิพมาศ หมื่นเอย
พระปรัศรุ่งฟ้าเฟื่องฟุ้งกรุงสยาม ฯ
๓. เจดีย์มรฎปตั้งตากโพยม
โบสถ์ระเบียงบัวโสรมเพริดพริ้ม
ราตรีอัคคีโคมไขรุ่ง เรืองเอย
จันทร์แจกแสงส่องยิ้มเยี่ยมฟ้ามายลฯ
๔. หอไตรในมุขแม้นมีพรหม
สี่ทิศทวยเทพย์พนมนาคสดุ้ง
เรืองรองสัททารมณ์รสเทศน์ ธรรมนา
เทอุทกธารฟุ้งฝากฟ้าฝั่งสวรรค์ ฯ
๕. โรงบุญบุรภาคเพี้ยงเพ็ญจันทร์
พรรณิพกผายผันเพื่อนซร้อง
เย็นยามพระสุริยันยอย่ำ แสงนา
ไขระฆังแข่งฆ้องฆาตพื้นเภรี ฯ
๖. เสร็จสารพระยศยั้งยอกร
กรชลีเลอพรเพิ่มเข้า
จากขวัญจรัลจรจากนุช มาแม่
กามกระเวนทรวงเร้าเรียกฟ้าดินตรอม ฯ
๗. ลงสู่นาเวศว้าหวิวใจ
สทึกสทื้นหฤไทยวากหวิ้น
เรือลอยเลื่อนลำไกลกลอยสวาท
ดังฤดีพี่ดิ้นเด็จร้างเรียมจร ฯ
๘. เยียวมา ๆ น่านน้ำนองสาย
ออกอำเภอแพรายเร่งซ้ำ
พื้นพรรณพัสตรพรายแพรมาศ แม่เอย
เสียงแว่ววานิชน้ำนึกน้องนางเรียม ฯ
๙. วือ ๆ วายุรเวกหวุ้นวายใจ
จวากขวัญหวั่นไกลกล่อมเจ้า
เห็นขวัญแว่ววันในหอหับ ห้องเอย
มานิราแรมเคล้าคลาดสร้อยเสาวคนธ์ ฯ
๑๐. คิดไปใจจากเนื้อนวลลออง
ว้ากมลหม่นหมองมุ่นไส้
โฉมศรีนทีทองทิพมาศ แม่เอย
ตรอมตระโมดม่ายไร้แม่ร้างแรมรวล ฯ
๑๑. จากไปใจขวิดขว้ำขวัญบิน
เยียวพิโยคยุพินพี่พ้น
เพียงตัวตกศีขรินเมรุมาศ
เจ็บด่ำเดาเดียวด้นเด็จตั้งเรียมขจร ฯ
๑๒. วัง ๆ สังเวชเนื้อนวลเนา นาแม่
ผายพะเยียยุพเยาว์โยคน้อง
ลรรลุงแล่งลำเภาพิมพ์มาศ พี่แม่
ราวพี่ร้างร้อยห้องร่ำไห้เรียมหวน ฯ
๑๓. ปานนี้นวลแน่งน้อยนงพาน พี่ฤๅ
ครองสตรีกุสุมาลย์แม่พร้อง
ปรุงปรนสุคนธ์ธารทิพรส ทาฤๅ
แขวนภู่กลิ่นกลั้นห้องห่อสร้อมเสาวคนธ์ ฯ
๑๔. รวย ๆ มารุตเร้าร้อใจ
หอมบุหงารำไปป่วนเจ้า
หวนหาสุมาไลยรวยกลิ่น มาฤๅ
กลิ่นกระแจะจันทน์เร้าร่ำน้ำนางปรุง ฯ
๑๕. ลมลงลมลั่นเศร้ากำสรวล
เสียงกุลาครางครวญครั่นหล้า
สายซุงสอดแสลงนวลนงนุช พี่เฮย
เรียมจะจวนใจร้าว่าวร้อยฤๅปาน ฯ
๑๖. จอมเมรุ์มรุราชรู้เรียมสัลย์
นวนนาคเนืองนิรันดร์เรื่อยหล้า
ยมเมศอำมรขันเคืองเรื่อง ไรฤๅ
พระบ่น้าวนุชหน้านิ่งได้ดูดาย ฯ
๑๗. ดาวดึงส์ดึงเด็จเจ้าดวงใจ พี่เอย
ดึงระดูเรียมไกลกลิ่นเกลี้ยง
ดาวดึงส์คนึงในนงนุช นาแม่
แม้พี่พบพักตร์เพี้ยงพี่ได้ดาวดึงส์ ฯ
๑๘. บางยี่ขัน ๆ หมากน้อยเรือนหอ
คันฉ่องฉายฉากชลอเลื่อนเจ้า
นวลนางสำอางลออออกแขก เขยนา
ขันร่มขันเดียวเข้าคิดบ้านบางขัน ฯ
๑๙. บางลำภูดูแยบเย้ายามเย็น
ยามค่ำคิดเคยเห็นหิ่งห้อย
ลำภูลำเภาเพ็ญพิมพ์มาศ แม่เฮย
ฉงายว่าแหวนแก้วก้อยกรีดนิ้วนางเฉวียง ฯ
๒๐. บางขุนพรหมพรหมเมศเมื้อมาดิน
อาโภคภักษ์ธรณินน่านเฝ้า
เรียมวอนว่าพรหมมินหมายฝาก นุชนา
เชิงจะชักโฉมเจ้าจากเมื้อเมืองพรหม ฯ
๒๑. โฉมแม่จะฝากฟ้าดินบน
ฝากทะเลลมฝนฟักเฝ้า
เกรงเทพยดาดลดอมสวาท แม่เอย
โฉมพี่ฝากใจเจ้าจ่งรู้เรียมสงวน ฯ
๒๒. บ้านลาน ๆ ลักษณ์แจ้งใจผจง
ลานพี่ขอลานลงเลขอ้าง
สั่งสารวรอนงค์นุชนาฏ นางเอย
ลานละลานเลขค้างลับคุ้งลานคอย ฯ
๒๓. สมอแครงแครงครุ่นสร้อยโศกสวน
เสนาะเสน่ห์สวนนวลนิ่งเศร้า
สมรแครงครุ่นแครงครวญครางใคร่ ครไลเอย
แคลงพี่แครงครวญเจ้าจากครั้งแครงครวญ ฯ
๒๔. สามแสนสองชื่อซ้ำสวนบน
ฤๅเรียกสามเสนใน แซ่ซร้อง
บันดาลที่ดินดลดูหลาก ใจนา
เกรงจะเจิ่มใจน้องนิ่งเศร้าสองใจ ฯ
๒๕. บางซื่อชื่อจักจี้ใจสวน
ซ่อนชื่อเสสำนวนน่าเปรี้ยว
จิ่มขวัญที่รัญจวนใจซื่อ สมนา
ซื่อกว่าบางซื่อเสี้ยวแสบไส้สวนบน ฯ
๒๖. บางซ่อนบอกซ่อนสร้อยทรามสงวน
บางซ่อนสาวสนมนวลนาฏน้อง
เทเวนสุเรนสวน สุรเทพย์ ท่านเอย
ซ่อนอยู่หนแหนห้องส่อให้เรียมเห็น ฯ
๒๗. บางโพ ๆ โพธิ์เพี้ยงพุทธพงศ์
เรียมพิโยคยุพยงย่านรู้
ขอบุญพระบำรงรุนสวาท มาแม่
เชิญพระโพพารู้พี่เชื้อเชยขวัญ ฯ
๒๘. ตลาดแก้ว ๆ เนตรน้องแนบทรวง
เมิลมณีนางดวงด่วนแคล้ว
อาไลยรำไพพวงพิมพ์มาศ แม่เฮย
แลตลาดแก้ว ๆพี่เร้นเรียมฉงาย ฯ
๒๙. ตะนาวศรีเสียวสุดคุ้งคอยแล
คนัดตะนาวนางแควไคว่หง้าม
ฤๅไทยพธูแทววานบอก ราแม่
เรียมจะแปลปล่อยทล้ามเล่ห์น้องนางตะนาว ฯ
๓๐. ตลาดขวัญ ๆ พี่ร้างแรมไกล
ขวัญแม่ขวัญแขวนใจจากห้อง
ขวัญเมืองแม่เคืองใครเคยอยู่ เรียมเอย
มาอยู่แขวงขวัญน้องนิ่งเมี้ยงเมืองนนท์ ฯ
๓๑. บางธรณีน่านฝ้าฝากสมร แม่เอย
ธรณีธรณินทร์นอนเน่งนั้น
สังเวยธรณีวอนวานบอก นุชนา
เรียมระทดทุกข์ทั้นเท่าท้องธรณี ฯ
๓๒. สังเวยวรเวกแก้การระบำ
เศียรสุกรแกงยำย่างหล้า
คันธาสะรากำคุณเวท ท่านเอย
เชิญพธูเรียมถ้าที่นี้นำสม ฯ
๓๓. ปากเตร็จเด็จด่านตั้งตาเหลว
โคมคนีนำเปลวแปร่งไต้
วอนอกพี่ตกเหวโหยสวาท แม่เอย
แลเฉลียวแหล่งไส้โศกร้างแรมสมร ฯ
๓๔. ถึงด่าน ๆ ดุร้ายแรกรน
ด่านเร่งเรียกเรือคนแย่งยื้อ
เรือเรียมว่าเรือขนทุกข์โศก มาพ่อ
ยังบ่มีคนซื้อโศกตั้งเต็มเรือ ฯ
๓๕. บางพูดอย่าพูดลิ้นลางลวง
จักแต่งตังวายสรวงเซ่นเหล้า
เยียวไกลกำไลพวงมาลย์มาศ มาพ่อ
พูดช่วยตามเดือนเต้าพี่ตั้งตาคอย ฯ
๓๖. บางพัง ๆ เพ่งน้ำนองสินธุ์
พังอุราวารินรั่วไร้
บางพังที่พังภินท์พังอก พี่เอย
โยคยุพินพังไส้สิบบ้านบางพัง ฯ
๓๗. ถึงบางคูวัดว้าเวสวน
คูวัดคิดวันครวญครุ่นเจ้า
คูขำอรอำยวนยลค่อน คิดเอย
วัดบมีคูเข้าคิดแค้นเคืองใจ ฯ
๓๘. บ้านใหม่จระหลาดเนื้อทรายกวาง
เสพย์รสกระดางลางเลี่ยนท้อง
มังสาดะนูนางนวลนุ่ม เนื้อแม่
เรียมอร่อยเนื้อน้องนุ่นน้าวปุยปาน ฯ
๓๙. บางใหม่ขายลอดฉ้องชำงาย
นาเวศวานิชรายเรื่อยร้อง
บ้านใหม่บใหม่หมายมอญเก่า
เรียมอยู่หอใหม่ห้องห่างร้างแรมนวล ฯ
๔๐. สาวมอญสมัดม้วนมวยผม
ผิวอ่อนควรระเอ็วกลมกลิ่นเกลี้ยง
โถงถุงนุ่งเนียนนมนางหนุ่ม นาแม่
พิศยุพินพี่เพี้ยงพูดแส้เสียงนวล ฯ
๔๑. โคกช้าพลู ๆ เพลี้ยนพลูกำ
พลูบ่เห็นเห็บคำจัดได้
พลูทองพธูทำเทียบมาศ มาแม่
นุชแม่จีบเจียนไส้สอดสร้อยซองทรวง ฯ
             

หมดฉบับเท่านี้

เชิงอรรถ

ที่มา

นิราศนรินทร์คำโคลงและนิราศปลีกย่อย พ.ณ. ประมวญมารค ฉบับพิมพ์ พ.ศ. ๒๕๑๓

เครื่องมือส่วนตัว