นิราศเมืองเพชร

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

การปรับปรุง เมื่อ 06:54, 9 กรกฎาคม 2552 (ดูโค้ด) Admin (พูดคุย | เรื่องที่เขียน) (หน้าที่ถูกสร้างด้วย '== ข้อมูลเบื้องต้น == หมวดหมู่:วรรณคดีไทย [[หมวดหมู่…') ← แตกต่างก่อนหน้า		การปรับปรุง เมื่อ 06:58, 9 กรกฎาคม 2552 (ดูโค้ด) Admin (พูดคุย | เรื่องที่เขียน) (→บทประพันธ์) แตกต่างถัดไป →
แถว 7:		แถว 7:
	== บทประพันธ์ ==		== บทประพันธ์ ==
	<tpoem>		<tpoem>
		+	๏ โอ้รอนรอนอ่อนแสงพระสุริย์ฉาย
		+	ท้องฟ้าคล้ำน้ำค้างลงพร่างพราย  พระพายชายชื่นเชยรำเพยพาน
		+	อนาถหนาวคราวอาสาเสด็จ  ไปเมืองเพชรบุรินที่ถิ่นสถาน
		+	ลงนาวาหน้าวัดนมัสการ  อธิษฐานถึงคุณกรุณา
		+	ช่วยชุบเลี้ยงเพียงชนกที่ปกเกศ  ถึงต่างเขตของประสงค์คงอาสา
		+	จึงจดหมายรายทางกลางคงคา  แต่นาวาเลี้ยวล่องเข้าคลองน้อย ฯ
		+
		+	๏ ได้เห็นแต่แพแขกที่แปลกเพศ  ขายเครื่องเทศเครื่องไทยได้ใช้สอย
		+	ถึงวัดหงส์เห็นแต่หงส์เสาธงลอย  เป็นหงส์ห้อยห่วงธงใช่หงส์ทอง
		+	ถึงวัดพลับลับลี้เป็นที่สงัด  เห็นแต่วัดสังข์กระจายไม่วายหมอง
		+	เหมือนกระจายพรายพลัดกำจัดน้อง  มาถึงคลองบางลำเจียกสำเหนียกนาม
		+	ลำเจียกเอ๋ยเคยชื่นระรื่นรส  ต้องจำอดออมระอาด้วยหนาหนาม
		+	ถึงคลองเตยเตยแตกใบแฉกงาม  คิดถึงยามปลูกรักมักเป็นเตย
		+	จนไม่มีที่รักเป็นหลักแหล่ง  ต้องคว้างแคว้งคว้าหานิจจาเอ๋ย
		+	โอ้เปลี่ยวใจไร้รักที่จักเชย  ชมแต่เตยแตกหนามเมื่อยามโซ
		+	ถึงบางหลวงล่วงล่องเข้าคลองเล็ก  ล้วนบ้านเจ๊กขายหมูอยู่อักโข
		+	เมียขาวขาวสาวสวยล้วนรายโป  หัวอกโอ้อายใจมิใช่เล็ก
		+	ไทยเหมือนกันครั้นว่าขอเอาหอห้อง  ต้องขัดข้องแข็งกระด้างเหมือนอย่างเหล็ก
		+	มีเงินงัดคัดง้างเหมือนอย่างเจ๊ก  ถึงลวดเหล็กลนร้อนอ่อนละไม ฯ
		+
		+	๏ ถึงวัดบางนางชีมีแต่สงฆ์  ไม่เห็นองค์นางชีอยู่ที่ไหน
		+	หรือหลวงชีมีบ้างเป็นอย่างไร  คิดจะใคร่แวะหาปรึกษาชี
		+	ก็มืดค่ำอำลาทิพาวาส  เลยลีลาศล่วงทางกลางวิถี
		+	ถึงวัดบางนางนองแม้นน้องมี  มาถึงที่ก็จะต้องนองน้ำตา
		+	ตัวคนเดียวเที่ยวเล่นไม่เป็นห่วง  แต่เศร้าทรวงสุดหวังที่ฝั่งฝา
		+	ที่เห็นเห็นเป็นแต่ปะได้ประดา  ก็ลอบรักลักลาคิดอาลัย
		+	จะแลเหลียวเปลี่ยวเนตรเป็นเขตสวน  มะม่วงพรวนหมากมะพร้าวสาวสาวไสว
		+	พฤกษาออกดอกลูกเขาปลูกไว้  หอมดอกไม้กลิ่นกลบอบละออง ฯ
		+
		+	๏ โอ้รื่นรื่นชื่นเชยเช่นเคยหอม  เคยถนอมนวลปรางมาหมางหมอง
		+	ถึงบางหว้าอารามนามจอมทอง  ดูเรืองรองรุ่งโรจน์ที่โบสถ์ราม
		+	สาธุสะพระองค์มาทรงสร้าง  เป็นเยี่ยงอย่างไว้ในภาษาสยาม
		+	ในพระโกศโปรดปรานประทานนาม  โอรสราชอารามงามเจริญ
		+	มีเขื่อนรอบขอบคูดูพิลึก  กุฏิตึกเก๋งกุฏิ์สุดสรรเสริญ
		+	ที่ริมน้ำทำศาลาไว้น่าเพลิน  จนเรือเดินมาถึงทางบางขุนเทียน
		+	โอ้เทียนเอ๋ยเคยแจ้งแสงสว่าง  มาหมองหมางมืดมิดตะขวิดตะเขวียน
		+	เหมือนมืดในใจจนต้องวนเวียน  ไม่ส่องเทียนให้สว่างหนทางเลย ฯ
		+
		+	๏ บางประทุนเหมือนประทุนได้อุ่นจิต  พอป้องปิดเป็นหลังคานิจจาเอ๋ย
		+	หนาวน้ำค้างพร่างพรมลมรำเพย  ได้พิงเขนยนอนอุ่นประทุนบัง ฯ
		+
		+	๏ ถึงคลองขวางบางระแนะแวะข้างขวา  ใครหนอมาแนะแหนกันแต่หลัง
		+	ทุกวันนี้วิตกเพียงอกพัง  แนะให้มั่งแล้วก็เห็นจะเป็นการ ฯ
		+
		+	๏ ถึงวัดไทรไทรใหญ่ใบชอุ่ม  เป็นเซิงซุ้มสาขาพฤกษาศาล
		+	ขอเดชะพระไทรซึ่งชัยชาญ  ช่วยอุ้มฉานไปเช่นพระอนิรุธ
		+	ได้ร่วมเตียงเคียงนอนแนบหมอนหนุน  พออุ่นอุ่นแล้วก็ดีเป็นที่สุด
		+	จะสังเวยหมูแนมแก้มมนุษย์  เทพบุตรจะได้ชื่นทุกคืนวัน ฯ
		+
		+	๏ ถึงบางบอนบอนที่นี่มีแต่ชื่อ  เขาเลื่องลือบอนข้างบางยี่ขัน
		+	อันบอนต้นบอนน้ำตาลย่อมหวานมัน  แต่ปากคันแก้ไขมิใคร่ฟัง ฯ
		+
		+	๏ ถึงวัดกกรกร้างอยู่ข้างซ้าย  เป็นรอยรายปืนพม่าที่ฝาผนัง
		+	ถูกทะลุปรุไปแต่ไม่พัง  แต่โบสถ์ยังทนปืนอยู่ยืนนาน
		+	แม้นมั่งมีมิให้ร้างจะสร้างฉลอง  ให้เรืองรองรุ่งโรจน์โบสถ์วิหาร
		+	ด้วยที่นี่ที่เคยตั้งโขลนทวาร  ได้เบิกบานประตูป่าพนาลัย ฯ
		+
		+	๏ โอ้อกเอ๋ยเลยออกประตูป่า  กำดัดดึกนึกน่าน้ำตาไหล
		+	จะเหลียวหลังสั่งสาราสุดาใด  ก็จนใจด้วยไม่มีไมตรีตรึง
		+	ช่างเป็นไรไพร่ผู้ดีก็มิรู้  ใครแลดูเราก็นึกรำลึกถึง
		+	จะปรับไหมได้หรือไม่อื้ออึง  เป็นที่พึ่งพาสนาพอพาใจ
		+	โอ้นึกนึกดึกเงียบยะเยียบอก  เห็นแต่กกกอปรงเป็นพงไสว
		+	ลดาวัลย์พันพุ่มชอุ่มใบ  เรไรไพเราะร้องซ้องสำเนียง
		+	เสียงกรอดเกรียดเขียดกบเข้าขบเขี้ยว  เหมือนกรับเกรี้ยวกรอดกรีดวะหวีดเสียง
		+	หริ่งหริ่งแร่แม่ม่ายลองไนเรียง  แซ่สำเนียงหนาวในใจรำจวน
		+	เหมือนดนตรีปี่ป่าประสายาก  ทั้งสองฟากฟังให้อาลัยหวน
		+	ดังขับขานหวานเสียงสำเนียงนวล  เมื่อโอดครวญคราวฟังให้วังเวง ฯ
		+
		+	๏ ถึงศีรษะกระบือเป็นชื่อบ้าน  ระยะย่านยุงชุมรุมข่มเหง
		+	ทั้งกุมภากล้าหาญเขาพานเกรง  ให้วังเวงวิญญาณ์เอกากาย
		+	ถึงศิษย์หามาตามเมื่อยามเปลี่ยว  เหมือนมาเดียวแดนไพรน่าใจหาย
		+	ถึงศีรษะละหานเป็นย่านร้าย  ข้างฝั่งซ้ายแสมดำเขาทำฟืน
		+	ถึงโคกขามคร้ามใจได้ไต่ถาม  โคกมะขามดอกมิใช่อะไรอื่น
		+	ไม่เห็นแจ้งแคลงทางเป็นกลางคืน  ยิ่งหนาวชื้นช้ำใจมาในเรือ
		+	ถึงย่านซื่อสมชื่อด้วยซื่อสุด  ใจมนุษย์เหมือนกระนี้แล้วดีเหลือ
		+	เป็นป่าปรงพงพุ่มดูครุมเครือ  เหมือนซุ้มเสือซ่อนร้ายไว้ภายใน
		+	ถึงบ้านขอมลอมฟืนดูดื่นดาษ  มีอาวาสวัดวาที่อาศัย
		+	ออกชะวากปากชลามหาชัย  อโณทัยแย้มเยี่ยมเหลี่ยมพระเมรุ ฯ
		+
		+	๏ ข้างฝั่งซ้ายชายทะเลเป็นลมคลื่น  นภางค์พื้นเผือดแดงดังแสงเสน
		+	แม่น้ำกว้างว้างเวิ้งเป็นเชิงเลน  ลำพูเอนอ่อนทอดยอดระย้า
		+	หยุดประทับยับยั้งอยู่ฝั่งซ้าย  แสนสบายบังลมร่มรุกขา
		+	บรรดาเรือเหนือใต้ทั้งไปมา  คอยคงคาเกลื่อนกลาดไม่ขาดคราว
		+	บ้างหุงต้มงมงายทั้งชายหญิง  บ้างแกงปิ้งปากเรียกกันเพรียกฉาว
		+	เสียงแต่ตำน้ำพริกอยู่กริกกราว  เหมือนเสียงส้าวเกราะโกร่งที่โรงงาน ฯ
		+
		+	๏ เห็นฝูงลิงวิ่งตามกันสอสอ  มาคอยขอโภชนากระยาหาร
		+	คนทั้งหลายชายหญิงทิ้งให้ทาน  ต่างลนลานล้วงได้เอาไพล่พลิ้ว
		+	เวทนาวานรอ่อนน้อยน้อย  กระจ้อยร่อยกระจิริดจิดจีดจิ๋ว
		+	บ้างเกาะแม่แลโลดกระโดดปลิว  ดูหอบหิ้วมิให้ถูกตัวลูกเลย ฯ
		+
		+	๏ โอ้พ่อแม่แต่ชั้นลิงไม่ทิ้งบุตร  เพราะแสนสุดเสน่หานิจจาเอ๋ย
		+	ที่ลูกอ่อนป้อนนมนั่งชมเชย  กระไรเลยแลเห็นน่าเอ็นดู
		+	แต่ลิงใหญ่อ้ายทโมนมันโลนเหลือ  จนชาวเรือเมินหมดด้วยอดสู
		+	ทั้งลิงเผือกเทือกเถามันเจ้าชู้  ใครแลดูมันนักมันยักคิ้ว
		+	บ้างกระโดดโลดหาแต่อาหาร  ได้สมานยอดแสมพอแก้หิว
		+	เขาโห่เกรียวประเดี๋ยวใจก็ไพล่พลิ้ว  กลับชี้นิ้วให้ดูอดสูตา ฯ
		+
		+	๏ ได้ชมเล่นเห็นแต่นกวิหคกลุ้ม  เที่ยวดุ่มดุ่มเดินดินกินมัจฉา
		+	กลางสมุทรผุดโผล่ล้วนโลมา  ดูหน้าตาแต่ละตัวน่ากลัวเกรง
		+	ล้วนหัวบาตรวาดหางไปกลางคลื่น  ศีรษะลื่นเลี่ยนโล่งดูโจ่งเหม่ง
		+	ดูมากมายหลายอย่างยิ่งวางเวง  จนน้ำขึ้นครื้นเครงเป็นคราวเรือ
		+	บ้างถอนหลักชักถ่อหัวร่อร่า  บ้างก็มาบ้างก็ไปทั้งใต้เหนือ
		+	บ้างขับร้องซ้องสำเนียงจนเสียงเครือ  ต่างเลี้ยวเรือลงหน้าบ้านท่าจีน
		+	เป็นประมงหลงละโมบด้วยโลภลาภ  ไม่กลัวบาปเลยช่างนับแต่ทรัพย์สิน
		+	ตลิ่งพังฝั่งชลาล้วนปลาตีน  ตะกายปีนเลนเล่นออกเป็นแปลง ฯ
		+
		+	๏ ในลำคลองสองฟากล้วนจากปลูก  ทะลายลูกดอกจากขึ้นฝากแฝง
		+	ต้นจากถูกลูกชิดนั้นติดแพง  เขาช่างแปลงชื่อถูกเรียกลูกชิด
		+	ถึงบ้านบ่อกอจากมิอยากสิ้น  เหมือนจากถิ่นท่องเที่ยวมาเปลี่ยวจิต
		+	อันใบจากรากกอไม่ขอคิด  แต่ลูกชิดชอบใจจะใคร่ชม ฯ
		+
		+	๏ ถึงคลองที่อีรำท่าแร้งเรียก  สุดสำเหนียกที่จะถามความปฐม
		+	เขาทำน้ำทำนาปลาอุดม  เป็นนิคมเขตบ้านพวกพรานปลา
		+	ที่ปากคลองกองฟืนไว้ดื่นดาษ  ดูเกลื่อนกลาดเรียงรายทั้งซ้ายขวา
		+	ถึงบางขวางข้างซ้ายชายชลา  ไขคงคาขังน้ำไว้ทำเกลือ
		+	หรือบ้านนี้ที่เขาว่าตำราร่ำ  ช่างปั้นน้ำเป็นตัวน่ากลัวเหลือ
		+	ดูครึ้มครึกพฤกษาลดาเครือ  ล้วนรกเรื้อรำเริงเป็นเซิงซุ้ม
		+	ตะบูนต้นผลห้อยย้อยระย้า  ดาษดาดังหนึ่งผูกด้วยลูกตุ้ม
		+	เป็นคราบน้ำคร่ำคร่าแตกตารุม  ดูกระปุ่มกระปิ่มตุ่มติ่มเต็ม
		+	ลำพูรายชายตลิ่งดูกิ่งค้อม  มีขวากล้อมแหลมรายดังปลายเข็ม
		+	เห็นปูเปี้ยวเที่ยวไต่กินไคลเค็ม  บ้างเก็บเล็มลากก้ามครุ่มคร่ามครัน
		+	โอ้เอ็นดูปูไม่มีซึ่งศีรษะ  เท้าระกะก้อมโกงโม่งโค่งขัน
		+	ไม่มีเลือดเชือดฉะปะแต่มัน  เป็นเพศพันธุ์ไร้ผัวเพราะมัวเมา
		+	แม้นเมียออกลอกคราบไปคาบเหยื่อ  เอามาเผื่อภรรยาเมตตาเขา
		+	ระวังดูอยู่ประจำทุกค่ำเช้า  อุตส่าห์เฝ้าฟูมฟักเพราะรักเมีย
		+	ถึงทีผัวตัวลอกพอออกคราบ  เมียมันคาบคีบเนื้อเป็นเหยื่อเสีย
		+	จึงเกิดไข่ไร้ผัวเที่ยวยั้วเยี้ย  ยังแต่เมียเคลื่อนคล้อยขึ้นลอยแพ
		+	สมเพชสัตว์ทัศนาพฤกษาสล้าง  ล้วนโกงกางกุ่มแกมแซมแสม
		+	สงัดเหงาเปล่าเปลี่ยวเมื่อเหลียวแล  เสียงแอ้แจ้จักจั่นหวั่นวิญญาณ์ ฯ
		+
		+	๏ ถึงคลองนามสามสิบสองคดคุ้ง  ชะวากวุ้งเวียนซ้ายมาฝ่ายขวา
		+	ให้หนูน้อยคอยนับในนาวา  แต่หนึ่งมาถ้วนสามสิบสองคด
		+	อันคดอื่นหมื่นคดกำหนดแน่  เว้นเสียแต่ใจมนุษย์สุดกำหนด
		+	ทั้งลวงล่องอเงี้ยวทั้งเลี้ยวลด  ถึงคลองคดก็ยังไม่เหมือนใจคน ฯ
		+
		+	๏ ถึงปากช่องคลองชื่อสุนัขหอน  ทั้งเรือแพแลสลอนเสลือกสลน
		+	ต่างแข็งข้อถ่อค้ำที่น้ำวน  คงคาข้นขุ่นตื้นแต่พื้นเลน
		+	เข้ายัดเยียดเสียดแทรกบ้างแตกหัก  บ้างถ่อผลักอึดอัดขัดเขมร
		+	บ้างทุ่มเถียงเสียงหญิงขึ้นเกนเกน  ล้วนโคลนเลนเปื้อนเปรอะเลอะทั้งตัว
		+	ที่น้อยตัวผัวเมียลงลากฉุด  นางเมียหยุดผัวโกรธเมียโทษผัว
		+	ด้วยยากเย็นเข็นฝืดทั้งมืดมัว  พอตึงตัวเต็มเบียดเข้าเสียดแซะ
		+	ทั้งยุงชุมรุมกัดปัดเปรียะประ  เสียงผัวะผะพึบพับปุบปับแปะ
		+	ที่เข็นเรียงเคียงลำขยำแขยะ  มันเกาะแกะกันจริงจริงหญิงกับชาย ฯ
		+
		+	๏ จนตกทางบางสะใภ้ครรไลล่อง  มีบ้านช่องซ้ายขวาเขาค้าขาย
		+	ปลูกทับทิมริมทางสองข้างราย  ไม่เปล่าดายดกระย้าทั้งตาปี
		+	บ้างดิบห่ามงามงอมจนค้อมกิ่ง  เป็นดอกติ่งแตกประดับสลับสี
		+	บ้างแตกร้าวพราวเม็ดเพชรโนรี  เขาขายดีเก็บได้ใส่กระเชอ
		+	มาตั้งขายฝ่ายเจ้าของไม่ต้องถือ  เห็นเรือล่องร้องว่าซื้อทับทิมเหนอ
		+	จะพูดจาคารวะทั้งคะเออ  เสียงเหน่อเหน่อหน้าตาน่าเอ็นดู
		+	นึกเสียดายหมายมั่นใคร่พันผูก  ไว้เป็นลูกสะใภ้ให้เจ้าหนู
		+	พอนึกหยุดบุตรเราก็เจ้าชู้  อุตส่าห์รู้ร้องต่อจะขอชิม
		+	เขาอายเอียงเมียงเมินทำเดินเฉย  ไม่เกินเลยลวนลามงามหงิมหงิม
		+	ได้ตอบต่อล้อเหล่าเจ้าทับทิม  พอแย้มยิ้มเฮฮาประสาชาย ฯ
		+
		+	๏ ถึงแม่กลองสองฝั่งเขาตั้งบ้าน  น่าสำราญเรือนเรือดูเหลือหลาย
		+	บ้างย่างปลาค่าเคียงเรียงเรียงราย  ดูวุ่นวายวิ่งไขว่กันใหญ่น้อย
		+	ขายสำเร็จเป็ดไก่ทั้งไข่พอก  กระเบนกระบอกปลาทูทั้งปูหอย
		+	ลูกค้ารับนับกันเป็นพันร้อย  ปลาเล็กน้อยขมงโกรยโกยกระบุง
		+	นางแม่ค้าปลาเค็มก็เต็มสวย  กำไรรวยรวมประจบจนครบถุง
		+	บ้างเหน็บท้องป่องปุ่ยตุ่ยตุ่ยตุง  ต่างบำรุงรูปร่างสำอางตา ฯ
		+
		+	๏ พอออกช่องล่องลำแม่น้ำกว้าง  บ้านบางช้างแฉกแชไปแควขวา
		+	ข้างซ้ายตรงลงทะเลพอเวลา  พระสุริยามืดมัวทั่วแผ่นดิน
		+	ดูซ้ายขวาป่าปะโลงหวายโป่งเป้ง  ให้วังเวงหวั่นไหวฤทัยถวิล
		+	เวลาเย็นเห็นนกวิหคบิน  ไปหากินแล้วก็พากันมารัง
		+	บ้างเคียงคู่ชูคอเสียงซ้อแซ้  โอ้แลแลแล้วก็ให้อาลัยหลัง
		+	แม้นร่วมเรือนเหมือนนกที่กกรัง  จะได้นั่งแนบข้างเหมือนอย่างนก
		+	นี่กระไรไม่มีเท่ากี่ก้อย  โอ้บุญน้อยนึกน่าน้ำตาตก
		+	ต้องลมว่าวหนาวหนังเหมือนคั้งคก  จะได้กกกอดใครก็ไม่มี
		+	จนเรือออกนอกอ่าวดูเปล่าโว่ง  ทะเลโล่งแลมัวทั่ววิถี
		+	ไม่เห็นหนสนธยาเป็นราตรี  แต่ลมดีดาวสว่างกระจ่างตา
		+	สำรวลรื่นคลื่นราบดังปราบเรี่ยม  ทั้งน้ำเปี่ยมป่าแสมข้างแควขวา
		+	ดาวกระจายพรายพร่างกลางนภา  แสงคงคาเค็มพราวราวกับพลอย
		+	เห็นปลาว่ายกายสล้างกระจ่างแจ่ม  แลแอร่มเรืองรุ่งชั้นกุ้งฝอย
		+	เป็นหมู่หมู่ฟูฟ่องขึ้นล่องลอย  ตัวน้อยน้อยนางมังกงขมงโกรย
		+	ชื่นอารมณ์ชมปลาเวลาดึก  หวนรำลึกแล้วเสียดายไม่วายโหย
		+	แม้นเห็นปลาวารินจะดิ้นโดย  ทั้งลมโชยเฉื่อยชื่นระรื่นเย็น
		+	จะเพลินชมยมนาเวหาห้อง  เช่นนี้น้องไหนเลยจะเคยเห็น
		+	ทะเลโล่งโว่งว่างน้ำค้างกระเซ็น  ดูดาวเด่นดวงสว่างเหมือนอย่างโคม
		+	จะเปรมปรีดิ์ดีใจมิใช่น้อย  น้องจะพลอยเพลินอารมณ์ด้วยชมโฉม
		+	โอ้อายจิตคิดรักลักประโลม  ทรวงจะโทรมตรงช่องปากคลองโคน
		+	ด้วยมืดค่ำสำคัญที่นั่นแน่  เรียกแสมตายห่าพฤกษาโกร๋น
		+	ลำพูรายชายเลนดูเอนโอน  วายุโยนยอดระย้าริมสาคร
		+	หิ่งห้อยจับวับวามอร่ามเหลือง  ดูรุ่งเรืองรายจำรัสประภัสสร
		+	เหมือนแหวนก้อยพลอยพรายเมื่อกรายกร  ยังอาวรณ์แหวนประดับด้วยลับตา ฯ
		+
		+	๏ ถึงคลองช่องล่องเลียบเงียบสงัด  เห็นเมฆกลัดกลางทะเลบนเวหา
		+	เสียงโครมครื้นคลื่นกระทั่งฝั่งชลา  ลมสลาตันตึงหึ่งหึ่งฮือ
		+	นาวาเหเซหันให้ปั่นป่วน  ต้องแจวทวนท้ายหันช่วยกันถือ
		+	ถึงสี่แจวแล้วเรือยังเหลือมือ  ลมกระพือพัดโงงดูโคลงเคลง
		+	ทั้งคลื่นซ้ำน้ำซัดให้ปัดปั่น  โอ้แต่ชั้นคลื่นลมยังข่มเหง
		+	น่าอายเพื่อนเหมือนคำเขาทำเพลง  มาเท้งเต้งเรือลอยน่าน้อยใจ
		+	ยิ่งแจวทวนป่วนปั่นยิ่งหันเห  ลมทะเลเหลือจะต้านทานไม่ไหว
		+	เสียงสวบเสยเกยตรงเข้าพงไพร  ติดอยู่ใต้ต้นโกงกางแต่กลางคืน
		+	พอจุดเทียนเซี่ยนขันน้ำมันคว่ำ  ต้องวิดน้ำนาวาไม่ฝ่าฝืน
		+	เสื่อที่นอนหมอนนวมน้ำท่วมชื้น  เหลือแต่ผืนผ้าแพรของแม่น้อง
		+	ได้กันลมห่มหนาวเมื่อเช้าตรู่  ยังรักรู้จักคุณการุญสนอง
		+	ลมรินรินกลิ่นกลบอบละออง  ได้ปกครองคุมเครือเมื่อเรือค้าง ฯ
		+
		+	๏ เขาหลับเรื่อยเหนื่อยอ่อนนอนสนิท  พี่นี้คิดใคร่ครวญจนจวนสว่าง
		+	เสียงนกร้องซ้องแซ่ครอแครคราง  ทั้งลิงค่างครอกโครกละโอกโอย
		+	เสียงชะนีที่เหล่าเขายี่สาน  วิเวกหวานหวัวหวัวผัวผัวโหวย
		+	หวิวหวิวไหวได้ยินยิ่งดิ้นโดย  ชะนีโหยหาคู่ไม่รู้วาย
		+	เหมือนวิตกอกน้องที่ตรองตรึก  เหลือรำลึกอาลัยมิใคร่หาย
		+	จะเรียกบ้างอย่างชะนีก็มีอาย  ต้องเรียกสายสวาทในใจรำจวน
		+	จนรุ่งแจ้งแสงสว่างนภางค์พื้น  ต้องค้างตื้นติดป่าพากันสรวล
		+	จะเข็นค้ำล้ำเหลือเป็นเรือญวน  พอเห็นจวนน้ำขึ้นค่อยชื่นใจ
		+	ต้นแสมแลดูล้วนปูแสม  ขึ้นไต่แต่ต้นกิ่งวิ่งไสว
		+	เขาสั่นต้นหล่นผอยผ็อยผ็อยไป  ลงมุดใต้ตมเลนเห็นแต่ตา ฯ
		+
		+	๏ โอ้เอ็นดูหนูน้อยร้องหอยเหาะ  ขึ้นไปเกาะกิ่งตลอดยอดพฤกษา
		+	ล้วนจุ๊บแจงแผลงฤทธิ์เขาปลิดมา  กวักตรงหน้าเรียกให้มันได้ยิน
		+	จุ๊บแจงเอ๋ยเผยฝาหาข้าวเปียก  แม่ยายเรียกจะให้ไปกฐิน
		+	ทั้งงวงทั้งงาออกมากิน  ช่วยปัดริ้นปัดยุงกระทุงราย
		+	เขาร่ำเรียกเพรียกหูได้ดูเล่น  มันอยากเป็นลูกเขยทำเงยหงาย
		+	เยี่ยมออกฟังทั้งตัวกลัวแม่ยาย  โอ้นึกอายด้วยจุ๊บแจงแกล้งสำออย
		+	เหมือนจะรู้อยู่ในเล่ห์เสน่หา  แต่หากว่าพูดยากเป็นปากหอย
		+	เปรียบเหมือนคนจนทุนทั้งบุญน้อย  จะกล่าวถ้อยออกไม่ได้ดังใจนึก
		+	พอลอยลำน้ำมากออกจากป่า  ได้แอบอาศัยแสมอยู่แต่ดึก
		+	ในดงฟืนชื่นชุ่มทุกพุ่มพฤกษ์  ผู้ใดนึกฟันฟาดให้คลาดแคล้ว
		+	แล้วเคลื่อนคลาลาจากปากคลองช่อง  ไปตามร่องน้ำหลักปักเป็นแถว
		+	ข้ามยี่สานบ้านสองพี่น้องแล้ว  ค่อยคล่องแคล่วเข้าชะวากปากตะบูน
		+	น้ำยังน้อยค่อยค้ำพอลำเลื่อน  ไม่มีเพื่อนเรือประหลาดช่างขาดสูญ
		+	ในคลองลัดทัศนายิ่งอาดูร  เป็นดินพูนพานจะตื้นแต่พื้นโคลน
		+	ป่าปะโลงโกงกางแกมแสม  แต่ล้วนแต่ตายฝอยกรองกร๋อยโกร๋น
		+	ตลอดหลามตามตลิ่งล้วนลิงโลน  อ้ายทโมนนำหน้าเที่ยวคว้าปู
		+	ครั้นล้วงชุดสุดอย่างเอาหางยอน  มันหนีบนอนร้องเกลือกเสือกหัวหู
		+	เพื่อนเข้าคร่าหน้าหลังออกพรั่งพรู  ลากเอาปูออกมาได้ไอ้กะโต
		+	ทั้งหอยแครงแมงดามันหาคล่อง  ฉีกกระดองกินไข่มิใช่โง่
		+	ได้อิ่มอ้วนท้วนหมดไม่อดโซ  อกเอ๋ยโอ้เอ็นดูหมู่แมงดา
		+	ให้สามีขี่หลังเที่ยวฝั่งแฝง  ตามหล้าแหล่งเลนเค็มเล็มภักษา
		+	เขาจับเป็นเห็นสมเพชเวทนา  ทิ้งแมงดาผัวเสียเอาเมียไป
		+	ฝ่ายตัวผู้อยู่เดียวเที่ยวไม่รอด  เหมือนตาบอดมิได้แจ้งตำแหน่งไหน
		+	ต้องอดอยากจากเมียเสียน้ำใจ  ก็บรรลัยแลกลาดดาษดา
		+	แม้นเดี๋ยวนี้มีหญิงไม่ทิ้งผัว  ถึงรูปชั่วฉันจะรักให้หนักหนา
		+	โอ้อาลัยใจอย่างนางแมงดา  แต่ดูหน้าในมนุษย์เห็นสุดแล ฯ
		+
		+	๏ จนออกช่องคลองบางตะบูนใหญ่  ล้วนป่าไม้ตีนเป็ดเสม็ดแสม
		+	นกกะลางยางกรอกกระรอกกระแต  เสียงซ้อแซ้สองข้างทางกันดาร ฯ
		+
		+	๏ ถึงที่วังตั้งประทับรับเสด็จ  มาทรงเบ็ดปลากะโห้ไม่สังหาร
		+	ให้ปล่อยไปในทะเลเอาเพดาน  แต่โบราณเรียกว่าองค์พระทรงปลา
		+	แต่เดี๋ยวนี้ที่วังก็รั้งร้าง  เป็นรอยทางทุบปราบราบรุกขา
		+	ยังแลเลี่ยนเตียนดีที่พลับพลา  นึกระอาอนิจจังไม่ยั่งยืน
		+	เดิมเป็นป่ามาเป็นวังตั้งประทับ  แล้วก็กลับไปเป็นป่าไม่ฝ่าฝืน
		+	เหมือนมียศลดลงไม่คงคืน  นึกสะอื้นอายใจมาในเรือ ฯ
		+
		+	๏ ถึงบางหอหอใครที่ไหนหนอ  มาปลูกหอเสน่หาในป่าเสือ
		+	อันย่านนี้ที่บนบกก็รกเรื้อ  ทั้งทางเรือจระเข้ก็เฉโก
		+	ถึงเจ้าสาวชาวสวรรค์ฉันไม่อยู่  จะโศกสู้เอกาอนาโถ
		+	ด้วยพรั่นตัวกลัวเสือก็เหลือโซ  เห็นแต่โพธิ์ทะเลจระเข้ลอย
		+	ทั้งเหลืองดำคร่ำคร่าล้วนกล้าแกล้ว  จนเรือแจวจวนใกล้มิใคร่ถอย
		+	ดูน่ากลัวตัวใหญ่มิใช่น้อย  ต่างคนคอยภาวนาอุตส่าห์สำรวม
		+	เห็นนกบินกินปลาล้วนน่ารัก  นกปักหลักลงน้ำเสียงต้ำป๋วม
		+	นกกระเต็นเต้นตามนกกามกวม  กับเหี้ยต้วมเตี้ยมต่ายตามชายเลน ฯ
		+
		+	๏ ไปครู่หนึ่งถึงเขาตะคริวสวาท  มีอาวาสวัดวามหาเถร
		+	มะพร้าวรอบขอบที่บริเวณ  พอจวนเพลพักร้อนผ่อนสำราญ
		+	กับหนูพัดจัดธูปเทียนดอกไม้  จะขึ้นไหว้พระสัมฤทธิ์พิษฐาน
		+	เขานับถือลืออยู่แต่บุราณ  ใครบนบานพระรับช่วยดับร้อน
		+	ขึ้นลานวัดทัศนาดูอาวาส  ศิลาลาดเลียบเดินเนินสิงขร
		+	พฤกษาออกดอกช่ออรชร  หอมขจรจำปาสารภี
		+	ต้นโพธิ์ไทรไม้งอกตามซอกหิน  อินทนิลนางแย้มสอดแซมสี
		+	เหล่าลั่นทมร่มรอบขอบคิรี  สุมาลีหล่นกลาดดูดาษดิน
		+	ได้ชมเพลินเดินมาถึงหน้าโบสถ์  สมาโทษถือเทียนเวียนทักษิณ
		+	เคารพสามตามกำหนดหมดมลทิน  กับหนูนิลหนูพัดเข้ามัสการ
		+	ได้สรงน้ำชำระพระสัมฤทธิ์  ถวายธูปเทียนอุทิศพิษฐาน
		+	ขอเดชะพระสัมฤทธิ์พิสดาร  ท่านเชี่ยวชาญเชิญช่วยด้วยสักครั้ง
		+	ให้ได้แหวนแทนทรงสักวงหนึ่ง  กับแพรซึ่งหอมห่มให้สมหวัง
		+	แม้นได้ของสองสิ่งเห็นจริงจัง  จะแต่งตั้งบายศรีมีละคร
		+	ทั้งเทียนเงินเทียนทองของเสวย  เหมือนเขาเคยบูชาหน้าสิงขร
		+	สาธุสะพระสัมฤทธิ์ประสิทธิ์พร  ให้ได้นอนฟูกฟูเหมือนชูชก ฯ
		+
		+	๏ แล้ววันทาลาเลียบลงเหลี่ยมเขา  พอบังเงาแดดร่มทั้งลมตก
		+	ออกนาวามาทางบ้านบางครก  มะพร้าวดกดูสล้างสองข้างคลอง
		+	มีส้มสูกลูกไม้เหมือนในสวน  ตลอดล้วนเรียงรายเรียกขายของ
		+	เขาเลียนล้อต่อถามตามทำนอง  ไม่ยิ้มย่องนิดหน่อยอร่อยใจ
		+	จนเรือออกนอกชะวากปากบางครก  ต้องเลี้ยววกไปตามลำแม่น้ำไหล
		+	เป็นถิ่นฐานบ้านนาป่ารำไร  เขาทำไร่ถั่วผักปลูกฟักแฟง
		+	แต่ฟักทองร้องเรียกว่าน้ำเต้า  ฟักเขียวเล่าเรียกว่าขี้พร้าแถลง
		+	ล้วนเลี้ยงวัวทั่วถิ่นได้กินแรง  แต่เสียงแปร่งเปรี้ยวหูไม่รู้กลัว
		+	เจ้าสำนวนชวนตีแต่ฝีปาก  พูดด้วยยากชาวบางกอกจนกลอกหัว
		+	แสนแสงอนค้อนว่าค่อนด่าวัว  เขาตัดหัวแขนห้อยร้อยประการ
		+	ล้วนแช่งซ้ำล้ำเหลืออ้ายเสือขบ  ลำเลิกทบทวนชาติเสียงฉาดฉาน
		+	อ้ายวัวเฒ่าเขาล้มคือสมภาร  มันขี้คร้านทดข้าวเขาจึ่งแทง ฯ
		+
		+	๏ ถึงบ้านใหม่ไถ่ถามตามสงสัย  ว่ายังไกลอยู่หรือบ้านท่านขุนแขวง
		+	ไม่บอกก่อนย้อนถามเป็นความแคลง  จะพายแรงหรือว่านายจะพายเบา
		+	ถ้าพายหนักสักครู่หนึ่งก็ถึงดอก  สำนวนนอกน้ำเพชรแล้วเข็ดเขา
		+	บ้างโห่ฉาวกราวเกรียวเกี่ยวข้าวเบา  บ้างตั้งเตาเคี่ยวตาลพานอุดม ฯ
		+
		+	๏ ถึงบางกุ่มหนุ่มแก่สาวแซ่ซ้อง  มีบ้านสองฟากข้ามนามประถม
		+	ข้างซ้ายมือชื่อบ้านสะท้านยายนม  น่าใคร่ชมชื่นจิตคิดรำพึง
		+	อย่างไรหรือชื่อเช่นนั้นขันหนักหนอ  หรือแกล้งล้อจะให้นึกรำลึกถึง
		+	ถึงบ้านโพธิ์โอ้นึกไปลึกซึ้ง  เคยมาพึ่งพักร้อนแต่ก่อนไร
		+	กับขุนรองต้องเป็นแพ่งตำแหน่งพี่  สถิตที่ทับนาพออาศัย
		+	เป็นคราวเคราะห์เพราะนางนวลมากวนใจ  จึงจำใจให้หมองหมางเพราะขวางคอ
		+	นึกชมบุญขุนรองร้องท่านแพ่ง  เธอซ่อมแปลงปลูกทับกลับเป็นหอ
		+	จนผู้เฒ่าเจ้าเมืองนั้นเคืองพอ  เพราะล้วงคอเคืองขัดถึงตัดรอน ฯ
		+
		+	๏ โอ้สงสารท่านรองเคยครองรัก  เมื่อมาพักบ้านโพธิ์สโมสร
		+	เคยร่วมใจไหนจะร่วมนวมที่นอน  ทั้งร่วมร้อนร่วมสุขสนุกสบาย
		+	แต่เดือนสี่ปีระกานิราร้าง  ไปอยู่บางกอกไกลกันใจหาย
		+	เห็นถิ่นฐานบ้านเรือนเพื่อนหญิงชาย  แสนเสียดายดูหน้านึกอาลัย ฯ
		+
		+	๏ ถึงต้นตาลบ้านคุณหม่อมบุนนาค  เมื่อยามยากจนมาได้อาศัย
		+	มารดาเจ้าคราวพระวังหลังครรไล  มาทำไร่ทำนาท่านการุญ
		+	เมื่อเจ็บป่วยช่วยรักษาจะหาคู่  จะขอสู่ให้เป็นเนื้อช่วยเกื้อหนุน
		+	ยังยากไร้ไม่มีของสนองคุณ  ขอแบ่งบุญให้ท่านทั่วทุกตัวตน
		+	ทั้งนารีที่ได้รักลักรำลึก  เป็นแต่นึกลับหลังหลายครั้งหน
		+	ขอสมาอย่าได้มีราคีปน  เป็นต่างคนต่างแคล้วแล้วกันไป
		+	แต่ปรางทองน้องหญิงยังจริงจิต  แนบสนิทนับเชื้อว่าเนื้อไข
		+	จะแวะหาสารพัดยังขัดใน  ต้องอายใจจำลากลัวช้าการ ฯ
		+
		+	๏ ถึงอารามนามที่กุฎีทอง  ดูเรืองรองรุ่งโรจน์โบสถ์วิหาร
		+	ริมอารามข้ามน้ำทำตะพาน  นมัสการเดินมาในวารี
		+	ถึงคุ้งเคี้ยวเลี้ยวลดชื่อคดอ้อย  ตะวันคล้อยคล้ำฟ้าในราศี
		+	ค่อยคล่องแคล่วแจวรีบถึงพริบพรี  ประทับที่หน้าท่าพลับพลาชัย
		+	ด้วยวัดนี้ที่สำหรับประทับร้อน  นรินทรท้าวพระยามาอาศัย
		+	ขอเดชะอานุภาพช่วยปราบภัย  ให้มีชัยเหมือนเช่นนามอารามเมือง
		+	ดูเรือแพแซ่ซ้องทั้งสองฟาก  บ้างขายหมากขายพลูหนวกหูเหือง
		+	นอนค้างคืนตื่นเช้าเห็นชาวเมือง  ดูนองเนืองนาวาบ้างมาไป ฯ
		+
		+	๏ ได้เยี่ยมเยือนเรือนบ้านท่านขุนแพ่ง  มาปลูกแปลงแปลกกว่าเมื่ออาศัย
		+	ด้วยศึกลาวคราวนั้นเธอบรรลัย  ไม่มีใครครอบครองจึ่งหมองมัว
		+	แสนสงสารท่านผู้หญิงมิ่งเมียหลวง  เฝ้าข้อนทรวงเสียใจอาลัยผัว
		+	ทั้งเมียน้อยอ้อยอิ่งหญิงคนครัว  พากันมัวหมองคล้ำระกำตรอม
		+	เมื่อมาเรือนเยือนศพได้พบพักตร์  ไม่หมองนักคราวนี้รูปช่างซูบผอม
		+	เพราะครวญคร่ำกำสรดสู้อดออม  เหมือนแก่งอมหงิมเงียบเซียบสำเนียง
		+	โอ้อกเอ๋ยเคยสำราญอยู่บ้านนี้  ได้ฟังปี่พาทย์เพราะเสนาะเสียง
		+	ทั้งหญิงชายฝ่ายเพื่อนริมเรือนเรียง  เคยพร้อมเพรียงเพรางายสบายใจ
		+	โอ้คิดคุณขุนแพ่งเสียแรงรัก  ไม่พบพักตร์พลอยพาน้ำตาไหล
		+	ได้สวดทั้งบังสุกุลแบ่งบุญไป  ให้ท่านได้สู่สวรรค์ชั้นวิมาน ฯ
		+
		+	๏ แล้วอำลาอาลัยใจจะขาด  จำนิราศแรมร้างห่างสถาน
		+	ลงเรือจอดทอดท่าหน้าตะพาน  แสนสงสารศิษย์หาออกมาอึง
		+	เห็นหน้าน้องทองมีอารีรัก  ครั้นจะทักเล่าก็กลัวผัวจะหึง
		+	ได้เคยเห็นเป็นฝีมือมักดื้อดึง  จะตูมตึงแตกซ้ำระยำเยิน
		+	ทั้งที่ปรางค์นางใหญ่ได้ให้ผ้า  เมื่อครั้งมาสอนบุตรสุดสรรเสริญ
		+	ได้ห่มหนาวคราวระกำจงจำเริญ  ยังเชื้อเชิญชวนชักรักอารมณ์ ฯ
		+
		+	๏ แล้วไปบ้านท่านแพ่งตำแหน่งใหม่  ยังรักใคร่ครองจิตสนิทสนม
		+	ที่ธุระจะใคร่ได้ใจนิยม  เขารับสมปรารถนาสามิภักดิ์
		+	จะกลับหลังยังมิได้ดั่งใจชั่ว  ต้องไปทั่วบ้านเรือนเพื่อนรู้จัก
		+	เมื่อเป็นบ้ามาคนเดียวเที่ยวสำนัก  เขารับรักรู้คุณกรุณา
		+	ที่ไหนไหนไมตรียังดีสิ้น  เว้นแต่อินวัดเกศของเชษฐา
		+	ช่างตัดญาติขาดเด็ดไม่เมตตา  พอเห็นหน้าน้องก็เบือนไม่เหมือนเคย
		+	โอ้คิดแค้นแหวนประดับกับแพรเพลาะ  เป็นคราวเคราะห์เพราะเป็นบ้านิจจาเอ๋ย
		+	จนรักตายกลายตอเป็นกอเตย  ไม่เห็นเลยว่าจะเป็นไปเช่นนั้น ฯ
		+
		+	๏ โอ้คิดถึงพึ่งบุญท่านขุนแพ่ง  ไปหน้าแล้งรับแขกแรกวสันต์
		+	ตำข้าวเม่าเคล้าน้ำตาลทั้งหวานมัน  ได้ช่วยกันคั้นขยำน้ำกะทิ
		+	เขาไปเที่ยวเกี่ยวข้าวอยู่เฝ้าห้อง  เหมือนพี่น้องนึกโอ้อโหสิ
		+	เนื้อเอ๋ยเนื้อเหลือเจ็บจนเล็บลิ  ยังปริปริปริ่มพร้อยเป็นรอยราย
		+	ครั้นไปเยือนเรือนหลานบ้านวัดเกาะ  ยังทวงเพลาะแพรดำที่ทำหาย
		+	ต้องใช้สีทับทิมจึ่งยิ้มพราย ฯ  วิลาสลายลอยทองสนองคุณ ฯ
		+
		+	๏ แล้วไปบ้านตาลเรียงเคียงบ้านไร่  ที่นับในน้องเนื้อช่วยเกื้อหนุน
		+	พอวันนัดชัดน้ำเขาทำบุญ  เห็นคนวุ่นหยุดยั้งยืนรั้งรอ
		+	เขาว่าน้องของเราเป็นเจ้าสาว  ไม่รู้ราวเรื่องเร่อมาเจอหอ
		+	เหมือนจุดไต้ว่ายน้ำมาตำตอ  เสียแรงถ่อกายมาก็อาภัพ
		+	จะแทนบุญคุณมาประสายาก  ต้องกระดากดังหนึ่งศรกระดอนกลับ
		+	ได้ฝากแต่แพรผ้ากับป้าทรัพย์  ไว้สำรับหนึ่งนั้นทำขวัญน้อง
		+	ไปปีหนึ่งครึ่งปีเมื่อมีลูก  จะมาผูกมือบ้างอย่าหมางหมอง
		+	แล้วมาเรือเหลือรำลึกเฝ้าตรึกตรอง  เที่ยวฉลองคุณท่านทุกบ้านเรือน ฯ
		+
		+	๏ แค้นแต่ขำกรรมอะไรไฉนน้อง  เฝ้าท้องท้องทุกทุกปีไม่มีเหมือน
		+	ช่างกระไรใจจิตไม่บิดเบือน  จะไปเยือนเล่าก็รู้ว่าอยู่ไฟ
		+	จึงฝากคำทำกลอนไว้สอนสั่ง  เมื่อมิฟังพี่ห้ามตามวิสัย
		+	พอวันพระศรัทธาพากันไป  เที่ยวแวะไหว้พระอารามตามกำลัง
		+	พระพุทธเจ้าหลวงสร้างแต่ปางหลัง  สาธุสะพระนอนสิงขรเขา
		+	ยี่สิบวาฝากั้นเป็นบัลลังก์  ดูเปล่งปลั่งปลื้มใจกระไรเลย
		+	พระเนตรหลับทับพระบาทไสยาสน์เหยียด  อ่อนละเมียดอาสนะพระเขนย
		+	พระเจ้างามยามประทมน่าชมเชย  ช่วยรำเพยพัชนีนั่งวีลม
		+	แล้วนึกว่าหน้าหนาวมาคราวนี้  ถึงแท่นที่พระสถิตสนิทสนม
		+	ยังมีแต่แพรหอมถนอมชม  ได้คลี่ห่มหุ้มอุระพระประธาน
		+	อุทิศว่าผ้านี้ของพี่น้อง  ฝ่ายเจ้าของขาดรักสมัครสมาน
		+	มาห่มพระจะให้ผลดลบันดาล  ได้พบพานภายหน้าสถาพร
		+	ทั้งรูปงามทรามประโลมโฉมแฉล้ม  ขอให้แก้มสองข้างอย่างเกสร
		+	ทั้งเนื้อหอมพร้อมสิ้นกลิ่นขจร  คนแสนงอนให้มาง้อมาขอชิม
		+	หนึ่งผ้าข้าได้ห่มประทมพระ  ขอทิฏฐะจงเห็นเป็นปัจฉิม
		+	ให้มีใหม่ได้ดีสีทับทิม  ทั้งขลิบริมหอมฟุ้งปรุงสุคนธ์
		+	ทั้งศิษย์หาผ้ามีต่างคลี่ห่ม  คลุมประทมพิษฐานการกุศล
		+	ขอเนื้อหอมพร้อมกันเหมือนจันทน์ปน  ได้เยาะคนขอจูบรักรูปเรา ฯ
		+
		+	๏ แล้วลดเลี้ยวเที่ยวไปบันไดอิฐ  ต่างเพลินพิศเพิงผารุกขาเขา
		+	จิกจันทน์แจงแทงทวยกรวยกันเกรา  โมกข์แมงเม่าไม้งอกซอกศิลา
		+	เหล่าลั่นทมยมโดยร่วงโรยกลิ่น  ระรวยรินรื่นรื่นชื่นนาสา
		+	โบสถ์วิหารลานวัดทัศนา  ล้วนศิลาแลสะอาดด้วยกวาดเตียน
		+	มีกุฎีที่พระสงฆ์ทรงสถิต  พฤกษาชิดชั้นไผ่เหมือนไม้เขียน
		+	น่าสนุกรุกขชาติดาษเดียร  เที่ยวเดินเวียนวงรอบขอบคีรี ฯ
		+
		+	๏ พอแดดร่มลมชายสบายจิต  เที่ยวชมทิศทุ่งทางกลางวิถี
		+	ทั่วประเทศเขตแคว้นแดนพริบพรี  เหมือนจะชี้ไปไม่พ้นแต่ต้นตาล
		+	ที่พวกทำน้ำโตนดประโยชน์ทรัพย์  มีดสำหรับเหน็บข้างอย่างทหาร
		+	พะองยาวก้าวตีนปีนทะยาน  กระบอกตาลแขวนกันคนละพวง
		+	แต่ใจดีที่ว่าใครเข้าไปขอ  ให้กินพออิ่มอุทรบห่อนหวง
		+	ได้ชื่นฉ่ำน้ำตาลหวานหวานทรวง  ขึ้นเขาหลวงเลียบเดินเนินบันได
		+	ดูเย็นชื่นรื่นร่มพนมมาศ  รุกขชาติช่อดอกออกไสว
		+	บ้างหล่นร่วงพวงผกาสุมาลัย  ต่างเด็ดได้เดินดมบ้างชมดวง
		+	ภุมรินบินว่อนเที่ยวร่อนร้อง  เหมือนเสียงฆ้องหึ่งหึ่งล้วนผึ้งหลวง
		+	เวียนประเวศเกษราบุปผาพวง  ได้เชยดวงดอกไม้เหมือนใจจง ฯ
		+
		+	๏ โอ้อกน้องท่องเที่ยวมาเปลี่ยวจิต  ไม่มีมิตรที่จะชมสมประสงค์
		+	กับหนูน้อยพลอยเพลินเที่ยวเดินวง  ขึ้นถึงองค์พระเจดีย์บนคีริน
		+	ต่างเหนื่อยบอบนอบน้อมอยู่พร้อมพรั่ง  บ้างหยุดนั่งเอนนอนกับก้อนหิน
		+	เห็นประเทศเขตแคว้นในแดนดิน  มีบ้านถิ่นทิวไม้ไรไรราย
		+	คีรีรอบขอบเขื่อนดูเหมือนเมฆ  แลวิเวกหวาดหวั่นยิ่งขวัญหาย
		+	เห็นทะเลเคหาหน้าหาดทราย  ดูเรียงรายเรี่ยเรี่ยเตี้ยติดดิน
		+	ได้ชมเพลินเมินมุ่งดูทุ่งกว้าง  มีแถวทางเถื่อนท่าชลาสินธุ์
		+	ฝูงวิหคนกกาเที่ยวหากิน  บ้างโบยบินว้าว่อนบ้างร่อนเรียง
		+	ที่ไร้คู่อยู่เดียวก็เที่ยวร้อง  ประสานซ้องสกุณาภาษาเสียง
		+	กินปลีเปล้าเขาไฟจับไม้เรียง  กรอดเคียงคู่กรอดแล้วพลอดเพลิน
		+	รอกกระแตแลโลดกระโดดแล่น  กระต่ายเต้นตามลำเนาภูเขาเขิน
		+	ที่ทุ่งกว้างกลางหนเห็นคนเดิน  หาบน้ำตาลคานเยิ่นหยอกเอินกัน
		+	ทั้งล้อเกวียนเดียรดาษดูกลาดเกลื่อน  ทุกถิ่นเถื่อนทุ่งแถวแพ้วจังหัน
		+	โสมนัสทัศนาจนสายัณห์  แล้วพากันเข้าในถ้ำน่าสำราญ ฯ
		+
		+	๏ มีพระไสยาสน์พระบาทเหยียด  คนมันเบียดเบียนขุดสุดสงสาร
		+	พระทรวงพังทั้งพระเพลาก็ร้าวราน  โอ้ชาวบ้านช่างไม่สร้างขึ้นบ้างเลย
		+	ทั้งผนังพังทับอยู่กับถ้ำ  โอ้นึกน้ำตาตกเจียวอกเอ๋ย
		+	ดูว้างเวิ้งเชิงพนมน่าชมเชย  ต่างแหงนเงยชมชะง่อนก้อนศิลา
		+	เป็นลดหลั่นชั้นช่องมีห้องหับ  แลสลับเลื่อมคล้ายลายเลขา
		+	กลางคิรินหินห้อยย้อยระย้า  ดาษดาดูดูดังพู่พวง
		+	ฉะเช่นนี้มีฤทธิ์จะคิดช้อน  เอาสิงขรเข้าไปตั้งริมวังหลวง
		+	เห็นหนุ่มสาวชาวบุรินสิ้นทั้งปวง  จะแหนหวงห้องหับถึงจับกุม
		+	เขาตั้งอ่างกลางถ้ำมีน้ำย้อย  ดูผ็อยผ็อยเผาะลงที่ตรงหลุม
		+	เป็นไคลคล้ำน้ำแท่งกลับแข็งคุม  เป็นหินหุ้มอ่างอิฐสนิทดี ฯ
		+
		+	๏ แล้วเดินดูภูผาศิลาเลื่อม  บ้างงอกเงื้อมเงาระยับสลับสี
		+	เป็นห้องน้อยรอยหนังสือลายมือมี  คิดถึงปีเมื่อเป็นบ้าเคยมานอน
		+	ชมลูกจันกลั่นกลิ่นระรินรื่น  จนเที่ยงคืนแขนซ้ายกลายเป็นหมอน
		+	เห็นห้องหินศิลาน่าอาวรณ์  เคยกล่าวกลอนกล่อมช้าโอ้ชาตรี
		+	พอจวนรุ่งฝูงนกวิหคร้อง  เรไรซ้องเสียงจังหรีดดังดีดสี
		+	คิดคะนึงถึงตัวกลัวต้องตี  ต่อช้าปีจึงค่อยวายฟายน้ำตา
		+	โอ้ยามยากจากบุรินมาถิ่นเถื่อน  ไม่มีเรือนแรมอยู่ในคูหา
		+	เดือนสว่างต่างไต้เมื่อไสยา  แผ่นศิลาต่างฟูกกระดูกเย็น
		+	ยังรินรินกลิ่นกลั่นจันทน์กระแจะ  เหมือนจะแนะนำจิตให้คิดเห็น
		+	เหลือรำลึกนึกน่าน้ำตากระเด็น  โอ้จำเป็นเป็นกรรมจึงจำไกล
		+	มาเห็นถ้ำน้ำตาลงพรากพราก  แต่เพื่อนยากยังไม่เห็นว่าเป็นไฉน
		+	จะไปเรือนเยือนเยี่ยมก็เจียมใจ  ขอสั่งไว้เถิดถ้ำที่ช้ำทรวง
		+	อันถ้ำนี้ที่มนุษย์หยุดกินน้ำ  มิใช่ถ้ำของอิเหนาถ้ำเขาหลวง
		+	เขาช่วยเล่าเถิดว่าเขาไม่ล่อลวง  แต่เขาหวงเขาห้ามต้องขามใจ
		+	จึงเขียนกลอนนอนค้างไว้ต่างพักตร์  หวังประจักษ์มิ่งมิตรพิสมัย
		+	จะภิญโญโมทนาให้อาภัย  อย่าน้อยใจเลยถ้ำขออำลา ฯ
		+
		+	๏ แล้วลัดออกนอกลำเนาภูเขาหลวง  ดูเด่นดวงเดือนสว่างกลางเวหา
		+	โอ้เย็นฉ่ำน้ำค้างที่กลางนา  เสียงปักษาเพรียกพลอดบนยอดตาล
		+	มาตามทางหว่างโตนดลิงโลดจิต  แต่พวกศิษย์แสนสุขสนุกสนาน
		+	เห็นกระต่ายไล่โลดโดดทะยาน  เสียงลูกตาลกรากตึงตะลึงแล
		+	ต่างชิมชมดมเดินเจริญรื่น  เที่ยวชมชื่นเขตแขวงด้วยแสงแข
		+	ต่างลดเลี้ยวเที่ยวเด็ดดอกแคแตร  ได้เห็นแต่นกน้อยต้อยตีวิด
		+	สักสองยามตามทักล้วนปักษา  เสียงแจ้วจ้าจ้อยเจี๋ยวเตี๋ยวเตี๋ยวติด
		+	โอ้ฟังฟังหวังสวาทไม่ขาดคิด  ช่างไม่ผิดเสียงสาวชาวพริบพรี ฯ
		+
		+	๏ แล้วเลี้ยวลงตรงหน้าวัดพระธาตุ  พอเดือนคลาดคล้อยจำรัสรัศมี
		+	ดูพระปรางค์กลางอารามก็งามดี  แต่ไม่มีเงาบ้างเป็นอย่างไร
		+	สาธุสะพระมหาตถาคต  ยังปรากฏมิได้เสื่อมที่เลื่อมใส
		+	พอไก่ขันวันทาลาครรไล  ลงเรือใหญ่ล่องมาถึงธานี ฯ
		+
		+	๏ จึงจดหมายรายความตามสังเกต  ถิ่นประเทศแถวทางกลางวิถี
		+	ให้อ่านเล่นเป็นเรื่องเมืองพริบพรี  ผู้ใดมีคุณก็ได้ไปแทนคุณ
		+	ทั้งผ้าหอมย้อมเหลืองได้เปลื้องห่ม  พระประทมที่ลำเนาภูเขาขุน
		+	กุศลนั้นบรรดาที่การุญ  รับส่วนบุญเอาเถิดท่านที่อ่านเอย ฯ
	</tpoem>		</tpoem>
		+
	== เชิงอรรถ ==		== เชิงอรรถ ==

---

การปรับปรุง เมื่อ 06:58, 9 กรกฎาคม 2552

ข้อมูลเบื้องต้น

ผู้แต่ง: สุนทรภู่

บทประพันธ์

เชิงอรรถ