นิราศสรวมครวà¸
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
(→ข้อมูลเบื้องต้น) |
(→ที่มา) |
||
แถว 1,138: | แถว 1,138: | ||
== เชิงอรรถ == | == เชิงอรรถ == | ||
== ที่มา == | == ที่มา == | ||
+ | นิราศนรินทร์คำโคลงและนิราศปลีกย่อย พ.ณ. ประมวญมารค ฉบับพิมพ์ พ.ศ. ๒๕๑๓ |
การปรับปรุง เมื่อ 16:42, 22 กันยายน 2552
เนื้อหา |
ข้อมูลเบื้องต้น
แม่แบบ:เรียงลำดับ ผู้แต่ง: นายเวรจำลอง, หลวงลิขิตปรีชา, ขุนสาราบันจง, ขุนจำนงสุนธร
บทประพันธ์
๏ บังคมบรมบาทเจ้า | จอมสยาม | ||
ถวัลทวารพดิ์ราม | ราชตั้ง | ||
พระยศประเสริฐสาม | ภพนอบ นิจจา | ||
คือดั่งฉัตรแก้วกั้ง | เกศสิ้นสากล | ||
๏ อยุธยายศเฟื่องฟ้า | ดินสถาน ทั่วแฮ | ||
เกษมสนุกนิสำราญ | รุ่งด้าว | ||
จักรพรรดิปิ่นจักรพาฬ | พันเดช | ||
ร้อยเอ็ดเมืองออกท้าว | นอบไท้ทูลสาร | ||
๏ สบสิ่งเรืองรู้ทั่ว | ประชากร | ||
โคลงกาพย์สารสุนทร | ถ่องพร้อง | ||
ไพเราะภิรมย์อร | เอมโสต นิจจา | ||
โหยแหบหวลหริ่งร้อง | เครื่องเล้าโลมใจ | ||
๏ สวนเสียงขับถ้อปี่ | ปฏิภาณ | ||
ฟังเสนาะใดปาน | เปรียบได้ | ||
จำเรียงจำรูญสาร | ซอกล่อม | ||
ถวายบำเรอท้าวไท้ | ธิราชผู้มีบุญ | ||
๏ บันเทิงทุกเหย้าทั่ว | แถวสถาน | ||
คืนค่ำสุขสำราญ | รื่นเหล้น | ||
สนุกหนุ่มสาวสคราญ | เครียวใคร่ กันนา | ||
รำร่ำร้องฤๅเว้น | ไป่เว้นวันเกษม | ||
๏ แสนสบายคลาดคลี่หน้า | นรชน | ||
แสนสนุกนิ์ทุกทางสถล | เนื่องน้ำ | ||
แสนแสวงแต่งตนตาม | ไววาส นานา | ||
แสนเสน่ห์นฤเบศล้ำ | แหล่งหล้าสดุดี | ||
๏ ถวายพรทุกผู้แซ่ | สรรเสริญ | ||
ขอพระชนม์จงเจริญ | เรื่องร้อย | ||
อย่ามาพาธพันเอิญ | เบียนบาท ยุคลนา | ||
ใครนึกแหนงนารถน้อย | หนึ่งให้พลันเห็น | ||
๏ ขอพรไตรรัตนแก้ว | อำนรรฆ์ | ||
เป็นที่ทวยอภิวันท์ | นอบน้อม | ||
ให้พระผ่านไอสวรรย์ | เสวยสุข เสมอนา | ||
ดับทุกข์โทษภัยพร้อม | สิ่งร้ายมลายสูญ | ||
๏ กรุงเกรียงไกรลาศเจ้า | จอมปราณ | ||
ชำนิโคขาวธาร | แท่นใต้ | ||
ขอเชิญช่วยบันดาล | ศิวเวท | ||
ประสิทธิ์พระพรให้ | เสื่อมสิ้นศัตรู | ||
๏ เทเวนทรวาสุเทพท้าว | ผทมสินธุ์ | ||
อ่อนอาสน์อุรัคคินทร์ | ค่ำเช้า | ||
ทรงสังข์จักราจิณ | เจนหัตถ์ | ||
หลับอย่าลืมละเจ้า | ปิ่นไท้ผไทสยาม | ||
๏ พระใดของห้าอิ่ม | เอมภุญช์ นิจนา | ||
มันธย่อมขี่ขุน | ห่านผ้าย | ||
ขอเชิญสุรเทพสุน | ทรภาพ | ||
มาอยู่บริรักษ์ใกล้ | อยู่เกล้าอย่าไกล | ||
๏ ขอวรวาสพท้าว | วชิรา วุธแฮ | ||
พันเนตรภูวไนยตา | สอดรู้ | ||
ใครคดคิดแหนงทา | รุณต่อ ราชนา | ||
เชิญช่วยสังหารผู้ | คิดนั้นเลวลาญ | ||
๏ พระสูรสางเสริดม้า | แมนจรัล รวดแฮ | ||
รี่รถกวัดกงผัน | เผ่นด้าว | ||
รำไพบพิตรพรรณ | ไพโรจน์ | ||
ขอแบ่งโอภาสท้าว | เพิ่มไท้ไผทไทย | ||
๏ ดวงโสมส่องฟ้าแจ่ม | จรูญฉาย | ||
เย็นเรื่อยรัศมีพราย | เพริศพริ้ม | ||
สรวมพรเพิ่มพูนถวาย | ถวัลยราช สิริแฮ | ||
ปวงราษฎร์เย็นใจยิ้ม | ยิ่งแจ้งเย็นจันทร์ | ||
๏ ขอพรพิฆเนศเกื้อ | การไสย ศาสตร์แฮ | ||
ดานแนะนำดำไรย | เผือกผู้ | ||
มาเป็นชำนิใน | นรนารถ | ||
เสริมศักดิ์เจ้าช้างรู้ | ทั่วแจ้งอัศจรรย์ | ||
๏ ขอพรพรุณสาตรซ้อง | สายฝน | ||
เที้ยนทั่วภูวมณฑล | เทศไท้ | ||
โดยเดือนรดูดล | ดาลตก | ||
อย่ามากอย่าน้อยให้ | เพียบน้ำพอนวล | ||
๏ เสร็จแสดงพระเกียรติไท้ | ธรณี ศวรแฮ | ||
เกลากล่าวสังวาสกวี | ก่อเกี้ยว | ||
จรจากมิ่งมารศรี | สมรมิตร แม่เฮย | ||
เอมเอษฐ์ไล้ลิ้นเลี้ยว | เล่ห์เลี้ยวลมครวญ | ||
๏ ข้าไหว้สรรเพชญ์ข้าม | เข็ญขน สัตว์เอย | ||
ไปโมกขเมือสู่หน | หกฟ้า | ||
เผือข้องข่ายมารกมล | มัวมืด เมานา | ||
ขออยู่สมสุขห้า | แห่งน้องนิจกาล | ||
๏ พระนอนนิทรนิ่งโอ้ | เอองค์ | ||
เอนบเอื้อความหลง | เกลศไหม้ | ||
เรียมข้องคำนึงอนงค์ | นอนเปลี่ยว | ||
นอนบเป็นนอนไห้ | ห่วงน้องนางนอน | ||
๏ อรองค์อ้อนแอ้นทรวด | สมสูง ทรงแม่ | ||
เกษดั่งกำหางยูง | เหยียดช้อย | ||
ดวงเดาะเด่นดำตรูง | ตรูเนตร กูเฮย | ||
ควรพิโยคเยาวน้อย | หนึ่งได้ฉันใด | ||
๏ เกษนีนิลเลื่อมล้ำ | ลาวัณย์ | ||
เรียบจุไรรอยมัน | แม่ไล้ | ||
รักเรียมเร่งโรมรัน | จวนเจ็บ | ||
เจ้าบสางเสยให้ | เกษหยุ้งหยองสยาย | ||
๏ สยายเกษกับทิ้งทอด | ตนตี | ||
ทรวงสมรเทพี | พี่ดิ้น | ||
ถานถันยุคลศรี | เสาวภาคย์ กูเอย | ||
ช้ำชอกฉลอกฉลายสิ้น | สุดเศร้าเสียสกนธ์ | ||
๏ ผจงจุมพิตเบื้อง | บัวบาน | ||
กรตระกองไดมาลย์ | แม่ป้อง | ||
ย้ายแยบสอดประสาน | เสียวแซบ ใจนา | ||
ถนอมบหนักพี่ต้อง | ต่อมแก้วกามี | ||
๏ ถนอมชมช้าช่อนช้อน | เชยโฉม | ||
กรตระกองเอวโลม | พี่ไล้ | ||
เปรมปรางแม่เปรียบโคม | แขคู่ กันนา | ||
จุมพิตเยาวยวนไส้ | อิ่มแม้นหมื่นปี | ||
๏ หายใจจุมพิตเฟ้น | ฟอนปราง | ||
พลางพี่ลูบปฤษฎางค์ | ดับเศร้า | ||
ลาเภพบูบาง | บัวมาศ กูเอย | ||
อย่าแม่อย่ากลิ้งเกล้า | เกลือกดิ้นแดยัน | ||
๏ ป่วนปั่นเป็นห่วงไห้ | แหนหวง | ||
โอ้แม่โฉมงามพวง | พู่ฟ้า | ||
ไกลแดดุจเด็จดวง | จิตจาก กายนา | ||
ทุกข์บเห็นหน้าหน้า | ใคร่กลั้นใจตาย | ||
๏ โฉมแม่จักฝากฟ้า | เกรงอินทร์ หยอกนา | ||
เขาว่าองค์อำมรินทร์ | ใช่ช้า | ||
หวนคิดใคร่ฝากดิน | ดินเล่า แลนา | ||
ดินฤขัดเจ้าหล้า | ลอบใกล้กลอยสม | ||
๏ โฉมแม่ฝากน่านน้ำ | อรรณพ ก็ดี | ||
เยียวนาคพานพบโลม | เลือกไล้ | ||
พู้นพี้ร่ำพึงจบ | จอมสวาดิ กูเอย | ||
โฉมแม่ใครสงวนได้ | ดุจเนื้อนวลสงวน | ||
๏ ครวญนักหน้าไหม้แม่ | ขวัญเมือง กูเอย | ||
ปลอบเท่าปลอบนัยน์เนือง | เนตรน้ำ | ||
อ้าโฉมอุไรเรือง | ดรุเณศ นางนา | ||
จากแม่วันเดียวช้ำ | เฉกร้อยปีปาน | ||
๏ สงสารสุดสวาดิไห้ | โหยหา | ||
ชลเนตรถั่งธารา | เรี่ยย้อย | ||
อาลัยพี่อำลา | โลมสั่ง | ||
กำชับรับขวัญสร้อย | ซับน้ำตานาง | ||
๏ ไนยนามพุพ่านแก้ม | โกสุมภ์ พี่เอย | ||
ผัดผจงเคยจุม | พิตเจ้า | ||
กลิ่นปรางเปรียบประทุม | ทิพมาศ | ||
เป็นคราบชลนัยน์เศร้า | สลดแก้มเกษร | ||
๏ พิโยคเยาวนี่เนื้อ | กองเข็ญ | ||
สักคาบไป่เคยกระเด็น | จากห้อง | ||
คิดใคร่แล่งตนเป็น | สองซีก | ||
ซีกหนึ่งไว้แนบน้อง | หนึ่งนั้นนำไป | ||
๏ อ้าอรโฉมแม่แม้น | แมนสรร | ||
พิมพักตร์เพ็ญบูรณ์จันทร์ | แจ่มหน้า | ||
จักไกลกลิ่นอวรอัน | จรุงรื่น รมย์นา | ||
รินรสเรณูฟ้า | เฟื่องฟุ้งกำจร | ||
๏ แม้สรงสระเทพถ้า | ไตรตรึงส์ | ||
ยังไป่ปูนเคลียคลึง | สระแก้ว | ||
สระสวรรค์อำมฤตยรึง | ฤๅเปรียบ ได้นา | ||
สรงสระนงนุชแผ้ว | เพิกฟ้าดินเกษม | ||
๏ มาลัยโมลิศแก้ว | เกษนี | ||
หอมกลิ่นกลอยมาลี | ล่งฟุ้ง | ||
คืนวันบว่างหวี | มวยแม่ | ||
แซมดอกไม้เพชรรุ้ง | ร่วงต้องตาเตือน | ||
๏ อาศูรเสาวภาคย์เพี้ยง | พิมพ์จันทร์ | ||
เคยพี่รับขวัญขวัญ | อยู่เหย้า | ||
จากคามคิดคืนวัน | ทุกทุ่ม โมงนา | ||
ใครจะรับขวัญเจ้า | พี่ได้ดุจเรียม | ||
๏ จากเจ็บยิ่งโรคเร้า | รึงสกนธ์ | ||
แสบเสียดขุมขนจน | อกด้าน | ||
ยาทาประทับทน | ทานเทวษ ได้ฤๅ | ||
แรงรักเหลือแรงต้าน | พี่แพ้แรงโรย | ||
๏ หลัดหลัดพลัดแม่โอ้ | อนิจจัง | ||
เพรงพี่พรากเขาขัง | ขุ่นแค้น | ||
บาปทันบั่นจากบัง | อรอก เรียมเอย | ||
จำพลัดเจ้าพรากแม้น | ก่อแล้วกรรมหลัง | ||
๏ กรรมใดดาลบร้าง | สุขรมย์ | ||
มีแต่เกิดทุกข์ทม | เท่าหล้า | ||
เสียรักบำราศชม | ในชาติ นี้นอ | ||
ตายเกิดขอเห็นหน้า | อยู่เคล้าอย่าคลาย | ||
๏ คิดปรางปรุงกลิ่นแก้ม | มาลัย เลิศนา | ||
จูบประจงเจียนใจ | จักขว้ำ | ||
แสนสงวนสุดสงวนใด | ใดเท่า เทียมฤๅ | ||
กอดแม่หนักเนื้อช้ำ | ชอกแล้วชมไฉน | ||
๏ บุญสมกรรมซัดไห้ | แหเห็น | ||
รักบ่เป็นรักกระเด็น | เดาะค้าน | ||
กองสุขเสื่อมไป่เป็น | กองเทวษ เวรฤๅ | ||
หน้าบ่เป็นหน้าม้าน | มืดกลุ้มกลางใจ | ||
๏ เคยนิทรอรนุ่มเนื้อ | แนบเรียม | ||
เดาะกระไดใดเลียม | ลอดเคล้น | ||
นาสาสูบรสเทียม | ปรางมาศ | ||
สองสรนุกนิ์ล้วนเหล้น | เล่ห์นั้นฤๅลืม | ||
๏ สุดแรงสุดร่ำไห้ | หาศรี | ||
โศกสุดโศกแสนทวี | เทวษน้อง | ||
สุดรักร่วมฤดี | เดียวเด็ด เจ้านา | ||
สุดอกออกโอษฐ์ร้อง | เรียกแก้วกับตน | ||
๏ ราตรีลีลาศด้วย | เดือนฉาย | ||
แหลมลุ่มลำภูพราย | พร่างแพร้ว | ||
วาบวาบหิ่งห้อยราย | ฤๅชอบ ชมนา | ||
เดือนว่าดวงพักตร์แผ้ว | ผ่องฟ้าใฝ่เห็น | ||
๏ แสงจันทร์แจ่มฟ้าเร่ง | เรียมครวญ | ||
คนึงว่านวลจันทร์นวล | แจ่มหน้า | ||
รสจันทร์กระแจะอวร | อบกลิ่น | ||
หอมกลิ่นคล้ายกลิ่นผ้า | ห่มเนื้อจันทร์นวล | ||
๏ จากมาเมิลหมู่ไม้ | ในสวน | ||
ปรางปราศชมปริงปรวน | เปรียบแก้ม | ||
ครวญใคร่ใฝ่พลูนวล | ไหนนั่น มีฤๅ | ||
เห็นแต่พลูเขียวแย้ม | ยอดให้ชายชม | ||
๏ นาลีเกตกจั่นแล้ | หลายชลาย | ||
สัพรศเรียดรายริม | ร่องอ้อย | ||
ฉงนตีบบตีบปลาย | ปลีเปล่ง | ||
ติแต่ตกเครือคล้อย | เคลือบเคล้นแคลงใจ | ||
๏ เมิลหมากรุ่นรุ่นเรี้ย | เรียงกัน อยู่แฮ | ||
ดกช่างดกดูอัน | ออกล้า | ||
ขวยขวยคิดใคร่ปัน | ไปฝาก | ||
จวบแต่จืดจางหน้า | นุชเคี้ยวจักคาย | ||
๏ เห็นแถวสท้อนทุ่ม | ทรวงผึง แผ่แฮ | ||
เมิลหมากไฟไฟรึง | ราคร้อน | ||
ส้มจุกจิตคำนึง | นึกเทียบ สถลแม่ | ||
ขามคิดคมเนตรค้อน | นุชค้อนเรียมขาน | ||
๏ เห็นระกำแกมจากโอ้ | อัศจรรย์ | ||
เหมือนจะบอกสำคัญ | ข่าวช้ำ | ||
จากแจ้งเจ็บจาบัลย์ | บำราศ | ||
ระกำว่าหนามเหน็บย้ำ | ยอกร้อนรุมทรวง | ||
๏ เห็นสวนส้มเกลี้ยงลูก | สุกทราม ปลิดเอย | ||
ส้มว่าส้มนงราม | เรียบไว้ | ||
หวนถวิลประหวัดยาม | ยังอยู่ สถานนา | ||
ไปขาดครุ่นครุ่นได้ | ส้มแก้วกับกร | ||
๏ มลิลาส่งกลิ่นสู้ | สุรภี | ||
เหมือนระเบียบมาลี | แม่ร้อย | ||
บำราศภิรมย์ศรี | สุดสวาท แล้วแม่ | ||
นุชจะกรองพู่ห้อย | ยื่นให้ใครชม | ||
๏ มณฑาเทียมเทียบเนื้อ | นวลอุไร | ||
ซ่อนกลิ่นอายกลิ่นไกล | กลิ่นชู้ | ||
อัญชันเฉกนิลไนย | เนตรนุช พี่นา | ||
เสาวรสเหมือนเรียมรู้ | รสรู้ในใจ | ||
๏ ซ่อนชู้ใส่ชื่อช้ำ | ในโฉม มาลย์แม่ | ||
นามปลาดระลึกลม | เล่นชู้ | ||
เยาวรุ่นเริ่มเป็นโยม | ยามผนวช นั้นแม่ | ||
สองซ่อนอุตส่าห์สู้ | ซ่อนชู้ชมเหมือน | ||
๏ เทียนแดงเทียนด่อนย้อม | มือมี | ||
เทียนว่าเทียนแดงศรี | สว่างเหย้า | ||
เย็นยามสุริยลี | ลาโลก ลงเอย | ||
เทียนแม่จุดจักเข้า | สู่ห้องหาใคร | ||
๏ เรียมชมการะเกษหั้น | หอมหา ยากนา | ||
หอมหื่นกลเกษา | รื่นเร้า | ||
มาลัยมะลิลา | ลาญสวาท | ||
เหมือนดอกไม้เกี่ยวเกล้า | แม่อกล้งผจงกรอง | ||
๏ นิลุบลนิลเนตรน้อง | นิลพราย | ||
นพมณีนิลอาย | เนตรน้อง | ||
จากพักตร์พิโยคสาย | สมรแม่ | ||
นุชจะส่ายเนตรต้อง | ตอบต้องชายใด | ||
๏ อัญชันฉินขาบแต้ม | ตางาม | ||
ก่ำกำโบลบัวกาม | ยื่นแย้ม | ||
ถวิลรสยั่วยำยาม | ยุพโยค | ||
เหมือนเมื่อตฤบรสแก้ม | กลิ่นเกลี้ยงเกลาฉม | ||
๏ ชมบัวบัวบุษย์บ้าง | บัวหลวง ก็มี | ||
กำดัดไพรโดรดวง | เด่นน้ำ | ||
คนึงโฉมมณีพวง | กมุทมาศ เรียมเอย | ||
ยี้ยิ่งบัวหลวงล้ำ | เล่ห์แย้มยามชม | ||
๏ ทินกรกรก่ายเคล้า | คลึงบัว | ||
บัวบบานหุบกลัว | ภู่ย้ำ | ||
ภุมรีภมรมัว | เมาทราบ บัวนา | ||
แนมแนบนอกกลีบกล้ำ | กลิ่นสร้อยเสาวคนธ์ | ||
๏ บึงบัวบงกชแก้ว | กานดา พี่เฮย | ||
กลิ่นบไกลคนธา | เท่ห์น้อง | ||
บัวปรางปรับนาสา | สมสนิท | ||
บัวแนบบัวทรวงซ้อง | เบียดสร้อยบัวศรี | ||
๏ ป่วยกล่าวร้อยสระแก้ว | โกสุมภ์ | ||
เพ็ญผกากัลพุม | เสียดซ้อง | ||
ไป่เปรียบปริดิประทุม | ทิพยสระ พี่แม่ | ||
แมลงมาศหึ่งหึ่งร้อง | ร่อเคล้าคลอบัว | ||
๏ พฤกษชาติรายเรียดชื้อ | เชิงเลน | ||
วายุโยกโยนเยน | ยอดโย้ | ||
จักเอนก็จงเอน | ทับท่าว เถิดรา | ||
เรียมบเอนโอนโอ้ | ซื่อตั้งใจจง | ||
๏ เรียมเจ็บอกฟ้าแผ่น | ดินเป็น สุขแฮ | ||
ทรวงระทมเข็ญคือ | ค่อนค้อน | ||
อู่น้ำนทีเย็น | ใจอยู่ ไยนา | ||
โอ้อู่อกเรียมร้อน | ป่วนปิ้มเป็นไฟ | ||
๏ พิศพรรณปลาว่ายเคล้า | คลึงกัน | ||
ถวิลสุดาดวงจันทร์ | แจ่มหน้า | ||
มัศยาย่อมพัวพัน | พิศวาส | ||
ฤๅพี่พรากน้องช้า | ชวดเคล้าคลึงชม | ||
๏ เพียนทองแลเลื่อมแพร้ว | ทองพราย | ||
ใจพี่พิศเพียนหมาย | มุ่งน้อง | ||
ฉินโฉมเฉกกวีกาย | กลทาบ ทองนา | ||
เห็นตะเคียนผุดพ้อง | พี่เพี้ยงขาดใจ | ||
๏ เทพาพาตะภากผ้าย | ผันจร | ||
เพียงภาคย์พิมลสมร | แม่ผ้าย | ||
นวลจันทร์หวั่นอาวรณ์ | แสวงเหยื่อ | ||
โอ้พี่แปลกปลาคล้าย | หนุ้มหน้านวลจันทร์ | ||
๏ เทโพพาพวกหว้าย | เป็นทิว มาแม่ | ||
สบสลาดสลิดจิ๋ว | เจื่อนหน้า | ||
กดโชลงกระโสงซิว | สันโดษ เดียวเฮย | ||
แหว่าห่างชู้ช้า | ช่อนช้าชมเพียน | ||
๏ ตระพากผันเข้าฝั่ง | แฝงเตย | ||
ดุกชะโดโดดเกย | หาดเหล้น | ||
แก้มช้ำมัจฉาเชย | ชมชอก ช้ำฤๅ | ||
ฤๅพี่เชยชื่นเฟ้น | ก่ำแก้มกลกัน | ||
๏ ปลาเค้าคิดเค้ามุ่ง | หมายเหมือน | ||
ปลาทุกถวิลคางเบือน | บู่สร้อย | ||
นาลจันทร์แจ่มเจียนเดือน | ดวงพักตร์ แม่ฤๅ | ||
กรายว่ากรายกรีดก้อย | แน่งนิ้วนางกราย | ||
๏ ชลจรเจนน้ำนับ | แสนไสว | ||
คล่ำคล่ำดำกินไคล | เคลื่อนคล้อย | ||
คล้าย ๆ ว่ายไวไว | แสวงเหยื่อ | ||
โหยพี่เห็นปลาน้อย | เนตรน้ำตกตาง | ||
๏ โพงพางกางข่ายอ้า | เอาปลา | ||
สบหมู่สัญจรมา | ติดต้อง | ||
กรรมพรากจากเสน่หา | มาห่าง | ||
ข่ายดั่งข่ายรักข้อง | รักค้างเรียมเคือง | ||
๏ เรืออวนญวนหย่อนล้อม | วงระไว แวดนา | ||
ตรือตรากตรอมอยู่ใน | ข่ายนั้น | ||
ข่ายรักพี่แรมไกล | กลอยสวาท แล้วแม่ | ||
เอาแต่สายใจกั้น | แวดไว้ฤๅวาง | ||
๏ มหรรณพน้ำสุดซึ้ง | แสนวา ก็ดี | ||
ยังบ่ปิดปัญญา | ดิ่งได้ | ||
คลองรักเรื่องเสน่หา | เห็นหยั่ง ได้ฤๅ | ||
ลึงล่วงสาครไซร้ | สุดรู้เรียมคนึง | ||
๏ เห็นเรือเรือมากหน้า | ไฉนจำ ได้นา | ||
เรือว่าเรือนางนำ | ข่าวพร้อง | ||
คว้างคว้างห่างหายลำ | ลับเนตร | ||
พี่ก็เคร่าเรือร้อง | เร่งซั้นสั่งความ | ||
๏ กรกฎกางก้ามร่าย | ริมเฉนียร | ||
เล็มล่าอาหารเวียน | หวาดดุ้ง | ||
ลงปล่องซ่องชายเดียรถ์ | โดยด่วน | ||
หอยและเต่าเล่ากุ้ง | ลากก้ามตามกัน | ||
๏ มลักเห็นกรกฎเปี้ยว | ปนปู | ||
ปูนึกน่าเอ็นดู | เคลือบคล้าย | ||
จุบแจงไต่ตามพรู | ปูหนีบ เปี้ยวนา | ||
หยุบเหยื่อมารู้ป้าย | ปิดกั้นกำบัง | ||
๏ ทะเลเจ้าว่าห้วย | เรียมฟัง | ||
ลุ่มว่าดอนเรียมหวัง | ว่าด้วย | ||
ปุ่มว่าเปือกปการัง | เรียมร่วม คำแม่ | ||
ปูว่าหอยหนึ่งกล้วย | ว่ากล้ายเรียมตาม | ||
๏ มลักเห็นใบจากเจ้า | นฤมิต | ||
เป็นสำเภาไพจิตร | เลื่อนโล้ | ||
จักลงระวางคิด | จวนแก่ | ||
ผิงหนุ่มแล้วโอ้ | พี่เพี้ยงโดยสาร | ||
๏ เห็นทิวทุ่งน้อยหุบ | ลำเนา สนุกนา | ||
ลาดเลี่ยนลานเข้าเขา | นวดเฟ้น | ||
แลลานลำลึกเยา | วมาลย์มิ่ง กูเอย | ||
ลานแหล่งนุชเคยเหล้น | ลับแล้วลานทรวง | ||
๏ ชาวนาอเนกเกื้อ | การตน | ||
ออกไร่ไปแขกขน | ฟ่อนเข้า | ||
แสนรักสุดแรงรน | เร็วช่วย เรียมรา | ||
โอ้บเห็นแขกเต้า | ช่วยร้อนเรียมเลย | ||
๏ เห็นโพงโพงน้ำหลั่ง | ลงคาม เขตแฮ | ||
ดูบดับร้อนความ | โศกซ้ำ | ||
นัยนาคล่าวไนยนาม | พุพุ่ง โพงนา | ||
โพงช่วยวานโพงน้ำ | เนตรบ้างเบาครวญ | ||
๏ เห็นตระโหนดเขานวดน้ำ | บีบระบม | ||
รสฤชอบใจชม | แต่เต้า | ||
ใบตาลยะยาบลม | โบยโบก มานา | ||
ถวิลว่าด้ำจิ้วเจ้า | ฝากไว้วีเรียม | ||
๏ ร้อนรุ่มรุ่งบ่รู้ | คืนวัน | ||
ตัวตื่นตาใจฝัน | คลับคล้าย | ||
แปดยามย่ำแดยัน | แทนทุ่ม โมงแม่ | ||
นอนนั่งลุกยืนย้าย | ยิ่งร้อนเรียมวี | ||
๏ ปานนี้ศรีสวัสดิเจ้า | จอมสมร พี่เอย | ||
กันจุไรฤๅนอน | นั่งเหล้น | ||
กรองพวงพู่เกสร | บุปผชาติ ชมฤๅ | ||
ฤๅว่านุชสระเส้น | เกษน้องนางสนาน | ||
๏ เคยนอนอิงแอบเนื้อ | ในรา ตรีแม่ | ||
นาสิกสูบกลิ่นนา | สิกน้อง | ||
ถวิลโอษฐ์แม่รับสลา | โอษฐ์พี่ | ||
ฤๅนิราแรมห้อง | ห่างหน้านางไกล | ||
๏ ไกลถนอมเนื้อเกลี้ยงแกล่ | ไกลนุช | ||
ไกลกลิ่นบุษบาบุษป์ | คลี่เคล้า | ||
ไกลพี่พางทรวงทรุด | โทรมเพื่อ ไกลนา | ||
ไกลเนตรไกลแนบหน้า | หนุ่มหน้านางไกล | ||
๏ รัญจวนเจ็บจากเนื้อ | นางไกล | ||
จากแต่ทรวงสายใจ | จ่อเจ้า | ||
ห่างสมรพี่เสพย์ใด | ฤๅมุ่ง เหมือนเลย | ||
เข้าบเป็นคำเข้า | แต่น้ำตากิน | ||
๏ ลมพัดคือพิษต้อง | ตากทรวง | ||
หนาวนอกรุมในดวง | จิตช้ำ | ||
โฉมแม่พิมลพวง | มาเลศ กูเอย | ||
มือแม่วีเดียวล้ำ | ยิ่งล้ำลมพาน | ||
๏ แว่วแว่วเสาวนิศน้อง | นางทรง เสียงฤๅ | ||
สรวลกระซิกโสตพะวง | ว่าเจ้า | ||
คล้ายคล้ายดำเนินหงส์ | หาพี่ ฤๅแม่ | ||
อ้าใช่อรเรียมเศร้า | ซบหน้ากรรแสง | ||
๏ รอยกรรมมาแบ่งแก้ว | กับสกนธ์ กูเอย | ||
เห็นก็เห็นแต่ตน | ต่างร้าง | ||
โอ้ดวงทิพสุมณ | ฑามาศ แม่เอย | ||
บุญที่สมสองสร้าง | จักสิ้นฤๅยัง | ||
๏ ป่านนี้มาโนชน้อย | นงพาล พี่เอย | ||
เห็บเหษฤๅกรองมาลย์ | มาศห้อย | ||
ปรุงจันทร์จอกทองธาร | ประทิ่น ทาฤๅ | ||
นอนนั่งถามแถลงถ้อย | ทุกข์พร้องความใคร | ||
๏ ฟักแฟงแตงไร่ร้าน | ริมสอง ฝั่งนา | ||
ผลแทบเท่ากลองกอง | กับหญ้า | ||
นวลแตงอ่อนลออง | ลอออก | ||
นึกลำลึกนวลหน้า | หนุ่มหน้านวลแตง | ||
๏ ดงเตยหนามแน่นร้าย | แรงครัน | ||
ดูดอกดุจปะหนัน | น่าเคล้า | ||
ฉันใดไป่ทรงคัน | ธรสรื่น รมย์นา | ||
ไกลกลิ่นลำเจียกเจ้า | พี่ชี้ชมเตย | ||
๏ ดูเดื่อเดื่อห่อนให้ | ใครเห็น | ||
เดื่อประจักษ์ต่อเป็น | ลูกเต้า | ||
โอ้อกอ่อนเอยเอ็น | ดูหน่อย หนึ่งเทอญ | ||
รู้เช่นเห็นเดื่อเจ้า | จดไว้หว่างทรวง | ||
๏ เห็นงิ้วคิดงิ้วง่วง | ใจฉงน อยู่นา | ||
โฉมแม่ฟ้อนงามยล | ยิ่งงิ้ว | ||
งิ้วรุ่นระดูดล | ดอกกลาด | ||
หนาวดอกงิ้วเรียมหิ้ว | แต่ร้อนโรยแรง | ||
๏ พฤกษไทรไพรปู่เจ้า | จอมอา รักษ์ฤๅ | ||
รุขพิมานโรยรา | ร่วงไร้ | ||
น้อยฤทธิร้างพา | กูสู่ สมรแฮ | ||
ขอแต่ดลใจให้ | แม่เต้ามาตาม | ||
๏ หมู่ม่วงม่วงว่าไม้ | สวายหวาน | ||
ดลระดูม่วงมาน | ช่อช้อย | ||
ชมช่อชื่นไปปาน | รสเสพย์ สวายแฮ | ||
เพลินพิศผลฮวบห้อย | ยิ่งให้ใจเห็น | ||
๏ หมากกรูดกรูดกับแก้ | กองลม | ||
ถวิลบิยุคยาดม | อ่อนสร้อย | ||
ผลกรูดสดสระผม | เสาวภาคย์ พี่แม่ | ||
ไม้จะจักหวีน้อย | ฝากน้องนางสาง | ||
๏ พฤกษ์ฉายคล้ายอรเต้า | เต็มตา เห็นแฮ | ||
เห็นดั่งเอวบางมา | แมกไม้ | ||
ไฉนเนตรตอบนัยนา | เรียมหน่อย หนึ่งแม่ | ||
มาแม่ยาใจให้ | พี่น้อยยาใจ | ||
๏ เห็นรพกำป่าปิ้มไป่ | เป็นผล | ||
ระกำเกิดกองระกำทน | เทวษสร้อย | ||
ระกำร่วมเรื่องระกำกล | กับพี่ | ||
ระกำเพื่อเหตุเจ้าร้อย | ชั่งร้างเรียมระกำ | ||
๏ ชมแขคิดใช่หน้า | นวลนาง | ||
เดือนดำหนิวงกลาง | ต่ายแต้ม | ||
พิมพ์พักตร์แม่เพ็ญปราง | จักเปรียบ ได้เลย | ||
ขำกว่าแขไขแย้ม | ยิ่งยิ้มอัปสร | ||
๏ ดูใดไปดุจแก้ว | ตาเรียม | ||
ชมอื่นชื่นไป่เทียม | เท่าด้วย | ||
เจียรจากเจ็บทรวงเกรียม | เหลือกรอบ | ||
กลืนแต่ยาคูถ้วย | หนึ่งแค้นเคืองคอ | ||
๏ เอวงามงามบให้ | เห็นโฉม | ||
งามแม่เกรงจักโลม | ลอบเหล้น | ||
งามเอวอ่อนอย่าโทม | มนัสทุกข์ เทวษนา | ||
เชิญแม่เยี่ยมอย่าเร้น | ซ่อนโอ้อายงาม | ||
๏ สาวทวายถวิลว่าเนื้อ | นฤมล แม่นา | ||
ย่างขยับแวมยล | แทบทั้ง | ||
อ้าโฉมสุมาลย์มณ | ฑามาศ เรียมเอย | ||
คอยจักขอเห็นครั้ง | หนึ่งนี้ฤๅเห็น | ||
๏ นางชีชี้ชื่ออ้าง | แอหนัง นี้แม่ | ||
เพรงพรากปันหยียัง | สบหน้า | ||
สองคืนสู่กาหลัง | โลมสวาท กันนา | ||
เรียมจะสมสบหน้า | นุชปิ้มปางไหน | ||
๏ ร่ำเริ่มราเมศไท้ | ธิบดี | ||
จากสีดาเดียวลี | ลาศแล้ว | ||
ยังคืนสู่บุรี | รมเยศ | ||
ฤๅอนุชน้องแคล้ว | คลาดช้าฉากเรียม | ||
๏ อนิรุทบำราศห้อง | หวลสมร | ||
ศรีอุษาเอวอร | อกว้าง | ||
เทวาผ่าพาจร | จำจาก | ||
ยังพึ่งพี่เลี้ยงอ้าง | อาจอุ้มเอาสม | ||
๏ พระสมุทโฆเรศร้าง | แรมพิน | ||
ธุบดีโฉมฉิน | ชวดช้า | ||
ยังสืบสบสมรกิน | รสร่วม กันนา | ||
เรียมจะพลันสบหน้า | นุชปิ้มปางไหน | ||
๏ ขุนงามงามสรรพสร้อย | สุธน | ||
จากมโนราห์รน | รีบเต้า | ||
เดียวเศร้าสู่ไพรสณฑ์ | สั่งสวาท | ||
สังเวชเรียมจากเจ้า | เจ็บช้ำชมสมร | ||
๏ ศิลปีบรเมศท้าว | สัทธนู | ||
พิโยคเยาวพธู | แทบม้วย | ||
ยังพบพระพาชู | ชมสุข เสมอนา | ||
เรียมจะสบหน้าส้วย | เสพเจ้าเจียรไฉน | ||
๏ พระใดบำราศน้อง | เนาไกล พี่นา | ||
ร้อยหนึ่งนางถวายไป | แต่ท้าว | ||
ดวงเดียวมิ่งมาลัย | เฉลิมโลก กูเอย | ||
ขอค่อยอิงอคร้าว | ครุ่นเฟ้นฟูใจ | ||
๏ รอน ๆ สุริเยศเยื้อง | ยอแสง | ||
เพียงพี่สิ้นสุดแรง | ร่ำร้อง | ||
เดือนดาวเด่นดวงแสดง | ดาษเมฆ | ||
ดูดั่งดวงหน้าน้อง | แนบหน้าเสน่หา | ||
๏ ดารกดาวฤกษ์ร้าย | ราคี | ||
ดาวเคราะห์พิเคราะห์ศรี | ส่อเศร้า | ||
ดวงเดือนดับรัศมี | จรล่ำ ลงแฮ | ||
ฟ้าขุ่นข่าวขวัญเข้า | แม่ไข้ใจตรอม | ||
๏ ลาลศระลึกไห้ | หนหา | ||
สามย่ำยามเพลา | ล่วงแล้ว | ||
ดาวเดือนเกลื่อนไกลตา | ตกต่ำ | ||
วิเวกดุเหว่าไก่แก้ว | กฎร้องระวังยาม | ||
๏ ยามนี้นิทรแนบเนื้อ | นางเคย | ||
ฉ่ำ ๆ สำรวยเชย | กลิ่นแก้ม | ||
เกสรสรดศรีเสบย | บัวมาศ | ||
หอมประทิ่นกลิ่นแต้ม | หว่างเต้าเยาวมาลย์ | ||
๏ เสียงนกเงี่ยว่าน้อง | นงพาล | ||
ปลุกพี่เพลากาล | เกือบแจ้ง | ||
ลืมเนตรบัดดลดาล | หายแห่ง ใดแม่ | ||
อ้าใช่อรอรรแถ้ง | แทบกลั้นใจตาย | ||
๏ กรรมเพรงพรากน้องนับ | วันไกล | ||
ทุกข์พี่เจ็บเจียนใจ | จักขว้ำ | ||
ทรวงเรียมรุ่มร้อนใด | ฤๅดุจ นี้แม่ | ||
อกระแหงแล้งน้ำ | เนตรแห้งโหยเห็น | ||
๏ เห็นหีบหีบอ้อยบีบ | เบียดกัน | ||
ทุกข์พี่เบียดใจฉัน | หีบอ้อย | ||
รินรินรสเอมอัน | ไหลหลั่ง ลงนา | ||
หลั่งดั่งไหลหลั่งย้อย | หยาดน้ำตาตรอม | ||
๏ เห็นอ้อยไหนอ้อยห่อน | เห็นหา อยู่แฮ | ||
อ้อยกระเอมโอชา | ใช่น้อย | ||
อรเอ่ยอ่อนเจรจา | จับจิต ใจพี่ | ||
หวานกว่าหวานรสอ้อย | โอชน้ำคำนาง | ||
๏ มลักเห็นป่ากล้วยยอด | ยรรยง | ||
เขาปลูกปือเป็นดง | ดื่นต้น | ||
จันนสลนิจเรียมจง | ใจเสพย์ | ||
เครือครั่งผลพ่วงพ้น | พี่ชี้ชั่งกรัน | ||
๏ ทางเทียวทุเรศร้อน | ใจเข็ญ | ||
ชรอ่ำอัษฎงค์เย็น | ย่ำฆ้อง | ||
วังเวงวิเวกเห็น | ราวป่า | ||
ยินแต่เสียงโขมดก้อง | กู่ให้เรียมหลง | ||
๏ ลมลงโลมลาดไม้ | กฤษณา | ||
โบกบอกนาสาหา | กลิ่นต้อง | ||
รอยอรร่ำพัสตรา | ตากตรอก ลมฤๅ | ||
พากลิ่นกรายมาข้อง | ค่าไม้หอมเหมือน | ||
๏ สาวหยุดหยุดย่างช้า | หวังชัก ชวนแม่ | ||
รักใช่รักแรมรัก | สุดรู้ | ||
นางแย้มจะยลพักตร์ | ฤๅพบ พานแม่ | ||
ซ่อนกลิ่นกลอยซ่อนชู้ | ชื่อช้ำใจถวิล | ||
๏ ขานางนงค์ภาคแพ้ | พิมเพลา นุชนา | ||
กลกล่อมสองปลีเยาว | ยาตรเยื้อง | ||
เล็บนางเล็บนุชเบา | บอกคึ่ง พี่ฤๅ | ||
หลงปัดเล็บนางเปลื้อง | ปลาบเนื้อเรียมขนาง | ||
๏ หมากกรูดกะพ้อพุ่ม | พูมเรียง เรียดแฮ | ||
โรครักบำราศเวียง | หวั่นสร้อย | ||
เต็งรังตะเคียนเคียง | สนโศก ด้วยฤๅ | ||
ไม้แม่บีบยางย้อย | อย่างน้ำตาเรียม | ||
๏ เห็นกระทุ่มทิ้งถ่อนต้น | ตูมมี | ||
เรียมก็ตูมตูมตี | อกร้อน | ||
ค้อนกลองไป่เจ็บฝี | มือค่อน ค้อนเอย | ||
เจ็บแต่อกจากน้อง | พี่เร้ารันทรวง | ||
๏ สพราศพฤกษ์โศกแส้ | สุกกรม | ||
กรมบดมเรียมดม | ดอกแก้ว | ||
ดูดอกอรพิมชม | ชอบชื่อ ไม้แม่ | ||
หวังว่าพิมพี่แล้ว | เล่ห์นี้เรียมหลง | ||
๏ นางล้อมคิดอรลี้ | ลับหาย | ||
เคยแม่ล้อมฤๅคลาย | คลาดได้ | ||
นางนูนนึกนามอาย | ขวยโอษฐ์ กูเอย | ||
อกจักครากใครให้ | ชื่อนี้นางนูน | ||
๏ หมากลื่นร้อยลิ้นลูก | สุกทราม อยู่นา | ||
หมากพูดลับลิ้นงาม | พูดได้ | ||
ฉุนคิดใครครอถาม | หมากพูด | ||
เปื่อจะเบือนใบ้ให้ | บอกร้างเร็วสม | ||
๏ นางแย้มคิดแย้มยั่ว | ใจชาย | ||
แย้มพี่ยลเสมอหมาย | แม่ยิ้ม | ||
กะลำพักพ่างพักตร์บาย | คำโบษ มุขแม่ | ||
ผิวพิมลงามปิ้ม | แปดน้ำคำเปลว | ||
๏ พยอมคิดแม่แย้ม | ยินดี | ||
สีเสียดดั่งทรวงศรี | เสียดซ้อน | ||
เชิงชันเฉกในที | เชิงเกี่ยว กายแม่ | ||
หว้าดั่งวอนนางค้อน | เคียดแกล้งเป็นกล | ||
๏ เห็นมะขามเรียงเรียดท้อ | ถวิลหวาม ใจนา | ||
นุชบขามเรียมขาม | เข็ดเคี้ยว | ||
คิดร่วมภิรมย์ยาม | สังวาส | ||
หวานแม่หวังว่าเปรี้ยว | พี่เปรี้ยวปรวนโดย | ||
๏ ยลโศกแส้งส่อให้ | เรียมโหย | ||
ดูดอกบานฤๅโรย | ส่างเศร้า | ||
ช้องนางคลี่ใบโบย | โบกบอก เกษแม่ | ||
ต้องดุจใดต้องเต้า | เต่งเนื้อเรียมถนอม | ||
๏ นางแย้มเหมือนแม่แย้ม | ยินดี | ||
ต้องดุจใจเทพี | พี่ต้อง | ||
ช้องนางคลี่เกษี | นุชคลี่ ไว้ฤๅ | ||
รักดุจเรียมรักน้อง | ร่วมรู้รักเรียม | ||
๏ ยมโดยประดุจเจ้า | จงโดย | ||
ใบโบกคือนุชโบย | เรียกข้า | ||
เรียมเห็นเกษเรียมโหย | หาเกษ นุชนา | ||
วัลโอบเอวไม้อ้า | อ่อนอ้อมเอวเรียม | ||
๏ เล็บมือนางนี้ดั่ง | เล็บนาง เรียมนา | ||
ชมม่านนางวงตาง | ม่านน้อง | ||
ชมพูสไบบาง | นุชคลี่ ลงฤๅ | ||
งามบารนีไม้ปล้อง | เปล่งปล้องคอศรี | ||
๏ ธารโศกโศกร่มท้อง | ธารสนาน | ||
โศกเรียดริมธารบาน | ช่อช้อย | ||
เห็นโศกสุดสงสาร | เหมือนโศก สั่งนา | ||
ธารดั่งธารเนตรย้อย | หยาดน้ำตาตรอม | ||
๏ ไพรโดยดวงดอกสร้อย | เสาวคนธ์ | ||
รสร่ำดวนหอมกล | กลิ่นแก้ว | ||
พระพายรำเพยดล | แดคร่ำ ครวญนา | ||
เดือนว่าดวงพักตร์แผ้ว | พี่ไห้หาสมร | ||
๏ หวลหาหอมกลิ่นฟุ้ง | มลิวัน | ||
เปรียบประยงค์หอมหรรษ์ | หื่นห้า | ||
หอมกลหลิ่นจอมขวัญ | ขวัญพี่ มาฤๅ | ||
หอมห่อนเห็นหน้าหน้า | ใคร่กลั้นใจตาย | ||
๏ เห็นผึ้งหึ่งหึ่งตั้ง | ตาดู ผึ่งแฮ | ||
ผึ้งภิรมย์เรณู | แนบข้าง | ||
คิดรังรสมฤธู | ทายาท | ||
ผึ้งแผ่นสมรแม่งม้าง | แม่มิ้มหมายเหมือน | ||
๏ จ้าจ้าจักจั่นแจ้ว | เจียนสาร สวรรค์นา | ||
หริ่งหริ่งเรไรปาน | พาทย์ฆ้อง | ||
หึ่งหึ่งผึ้งชมมาลย์ | มวนว่อน | ||
แว่วว่าเสียงสมรร้อง | เรียกแล้วเรียมขาน | ||
๏ แมลงภู่หวู่ว่อนเคลี้ย | คลึงคนธ์ ก็มี | ||
ใจจ่อต่อโกมล | มุ่นใกล้ | ||
ระดูฤดีดล | โดยเพท | ||
อิ่มอาบเอารสไล้ | ลูบล้วงดวงมาลย์ | ||
๏ ชะนีโกนกู่ก้อง | กาษดง | ||
หวุ่ยวิเวกเสียงหลง | ละห้อย | ||
ยามเย็นพี่เอองค์ | อกเปลี่ยว เปล่านา | ||
มาแม่เพื่นเรียมน้อย | หนึ่งแล้วจึ่งไป | ||
๏ ส่ำสวาว่องไม้ร่าย | โจนจร | ||
หักฝักขามขบพลอน | ไพล่แก้ม | ||
หมู่ค่างขู่ลิงหลอน | โลดเล่น | ||
ลางแนบนางลิงแย้ม | ยั่วให้เรียมอาย | ||
๏ หาดทรายเห็นมฤคเนื้อ | ทรายคนอง | ||
เถลิงโลดโลมสุขสอง | แล่นเลี้ยว | ||
ลำลึกแน่งนวลลออง | โอยแม่ กูเอย | ||
เคยตระกองกรเกี้ยว | กอดไล้โลมเหมือน | ||
๏ ตะวันพาดร่มไม้ | เขาขนอง | ||
ขุนมฤครเมียนมอง | มุ่งเนื้อ | ||
สวนเสียงสัตว์คนอง | แนวป่า | ||
เย็นอุระเรียมเรื้อ | สั่นเริ้มรนสมร | ||
๏ นางทรายจามเรศรู้ | รักขน | ||
คือนุชสงวนงามตน | แต่น้อย | ||
ตายองตอบตายล | นวลเนตร นางเอย | ||
โฉมแม่บาดตาย้อย | อยู่พู้นฉันใด | ||
๏ ขุนพาลพยัคฆ์คล้อ | พยัคฆี | ||
สารสู่สาวคชลี | ลอบเหล้น | ||
ปวงสัตว์เพรียกไพรศรี | สังวาส | ||
สังเวชสมรมาเว้น | พี่เว้นวายชม | ||
๏ ราชีพฤกษชาติชื้อ | ชายดง | ||
ใบบไหวเทียมธง | ทบเท้า | ||
วังเวงวิเวกวง | เขาเขต นี้เฮย | ||
สบสัตว์เสียถิ่นเศร้า | ช่วยเศร้าทรวงเรียม | ||
๏ ขุนสีห์คลึงคู่เคล้า | สาวสีห์ | ||
สารแนบนางคชลี | ลาศเหล้น | ||
ยองทรายร่ายรมย์กรี | ฑาชื่น ชมนา | ||
กระต่ายกระแตเต้น | ตอบเต้าตามกัน | ||
๏ กาสาสั้งเสริดดั้น | โดยดง | ||
กลกับทรพีทนง เผ่นผ้าย | |||
หาญเสี่ยวศิขรผง | ผุยแหลก ละเอียดเฮย | ||
เสนงลับแหลมเซียบย้าย | โยคค้ำคาดิน | ||
๏ นาสวรรค์ถันฟากฟ้า | ในไพร นี้ฤๅ | ||
นมพฤกษเพรงใครไคล | คล่าวคล้อย | ||
ถานถันแม่สายใจ | จอมสวาท กูเอย | ||
แลเล่ห์ปั้นไป่ย้อย | เยี่ยงไม้มีนม | ||
๏ ตาเสือเสือเพ่งผาด | มองทาง | ||
กวางมาแนบหูกวาง | ฟิกเร้น | ||
ทรายเสพย่างทรายพลาง | ผลุนแล่น | ||
ช้องลอดอ้อยช้างเหล้น | ป่าลี้ลับตน | ||
๏ ลางลิงลิงลอดไม้ | ลางลิง | ||
เล็งลูกลิงลงชิง | ลูกไม้ | ||
ลิงลมไล่ลิงจริง | ลิงโลด หนีนา | ||
แลลูกลิงลางไหล้ | เล่ห์เลี้ยวลางลิง | ||
๏ กาจับกาฝากต้น | ตุมกา | ||
กาลอดกาลารา | ร่อนร้อง | ||
เพกาหมู่กามา | จับอยู่ | ||
กาม่ายมัดกาต้อง | กิ่งก้านกาหลง | ||
๏ นกหกโหนห้อยพฤกษ์ | เรียงรัน | ||
ระรี่ร้องรับขวัญ | อ่อนอ้า | ||
กะสากำศรวลศัลย์ | สารสั่ง กันนา | ||
กระทุ่มกระทาจ้า | จับจ้องกระทาทา | ||
๏ แอ่นเคล้าเหมือนแม่เคล้า | คลอคลึง พี่นา | ||
ไกลกลิ่นเรียมคิดถึง | กลิ่นเจ้า | ||
สุกกรมพยอมพึง | ใจพี่ นักนา | ||
เหมือนกลิ่นอรหนุ้มเหน้า | พี่ต้องติดใจ | ||
๏ นางนวลนามเสนาะเนื้อ | นกใด ดุจนา | ||
นาลว่าศรีนวลสไบ | ห่มเจ้า | ||
นวลพักตร์คู่แขไข | หมดเมฆ มุขแม่ | ||
ร้อยรุ่งร้อยค่ำเคล้า | ห่อนสิ้นเสน่ห์นวล | ||
๏ เรียมฟังโมเรศร้อง | ริมดง | ||
ขุนมยุรเวียนวง | กู่ก้อง | ||
เรียกนางมยุรลง | สังวาส | ||
อายแก่นกเรียมร้อง | เรียกเจ้าในใจ | ||
๏ นกแก้วจับกิ่งแก้ว | กอดคอน | ||
กลพี่กอดแก้วนอน | แนบเนื้อ | ||
นางกวักนกกวักจร | จับกวัก ไกลแม่ | ||
หวังว่ากรนุชเกื้อ | กวักให้เรียมตาม | ||
๏ เรียมยลมยุเรศฟ้อน | ฝ่ายฝูง | ||
นางมยุรหมู่ยูง | ย่างย้าย | ||
บรรพตพิศาลสูง | สังวาส | ||
ดูดำเนินนกคล้าย | แม่คล้ายยูงเดิน | ||
๏ แขกเต้าตามคู่เต้า | แขกสมร มาฤๅ | ||
ถามข่าวนกแหงนจร | จับไม้ | ||
สัตวาสุวาวอน | วานหน่อย นกเอย | ||
บอกสมรเรียมไห้ให้ | ข่าวน้องมาแถลง | ||
๏ เสนาะเสียงสุโนคร้อง | ระงมวัน | ||
สาลิกามาปัน | เหยื่อป้อน | ||
นางนกกระศรวลศัลย์ | สมเสพย์ | ||
คือนุชแนบโอษฐ์อ้อน | แนบให้เรียมโลม | ||
๏ ดอกบัวบินร่อนร้าง | รังรมย์ | ||
เพียงพี่ร้างทรามชม | จากห้อง | ||
ยางเจ่าจับเจ่ากรม | เกรียมอก นกนา | ||
เหมือนพี่จ่อใจเจ้า | จอดเจ้าจำตรอม | ||
๏ นางนวลนึกว่าหน้า | นวลเดือน | ||
เค้าคู่เค้าโมงเหมือน | แม่นแล้ว | ||
แขกเต้าตกบเตือน | นุชไต่ มาแม่ | ||
โอ้ว่าแก้วไหนแก้ว | ใช่แก้วตาเรียม | ||
๏ ปากห่างประเล่ห์โอษฐ์ช้อย | ชออน พี่แม่ | ||
โอ้อิลุ้มไป่งอน | เท่อเทื้อ | ||
กางเขนคิดคู่กร | กางกอด | ||
ถนัดตระไนนึกเนื้อ | แนบเนื้อแนมใน | ||
๏ กลุมภูเผ่นจับต้น | ลำพู | ||
พุงจาบหมู่จาบพรู | จับพร้อง | ||
บนเขานกเขาคู | ขันเรียก รังนา | ||
แก้วกอดกิ่งแก้วร้อง | เรียกแก้วกานดา | ||
๏ กินปลีจีบเปล่าเปล้า | รังรมย์ | ||
เอี้ยงแอ่นลมเล่นลม | โลดเคล้า | ||
เป็ดน้ำแนบน้ำตม | เต็มติด ตัวนา | ||
เหมือนพี่ตกทุกข์เศร้า | สรากหน้าตาหมอง | ||
๏ นกเขาขันจะโจ้ | จับเขา คูแฮ | ||
นางแอ่นนกแอ่นเอา | เหยื่อป้อน | ||
เค้าโมงมุ่งสะเดา | เดาดุ เขาฤๅ | ||
ยูงจับยูงยืนฟ้อน | ใฝ่ยี้นางยูง | ||
๏ สีชมพูพ่างผ้า | ชมพู แม่ฤๅ | ||
นกขมิ้นเหลืองดู | ดั่งเจ้า | ||
สร้อยร้าเรื่องสร้อยพธู | ถนิมมาศ มือแม่ | ||
นางแอ่นเอวอรเคล้า | อแนเคล้าเรียมคลึง | ||
๏ สาลิกาวานส่งสร้อย | สารกู หนึ่งรา | ||
แถลงแต่เยาวพธู | ที่ห้อง | ||
เรียมไห้อยู่ทรหู | หาอ่อน อวรนา | ||
เห็นแต่นกหกร้อง | ร่ำร้องรนสมร | ||
๏ สัตวาวานช่วยร้อน | เร็วไป | ||
บอกว่าเรียมแรมไกล | กลิ่นชู้ | ||
อยู่เดียวดุจหัวใจ | จักขาด แล้วแม่ | ||
จงอนงค์นุชรู้ | ที่ร้อนเรียมศัลย์ | ||
๏ โนรีเร็วเร่งผ้าย | เผยอบิน | ||
ไปสู่สำนักยุพิน | พร่ำพร้อง | ||
เรียมถ้าหฤทัยถวิล | หวังพบ ผอูนนา | ||
นกบรับคำร้อง | เรียกแล้วบินหนี | ||
๏ นางผาผาเผ่นกลิ้ง | กลางดง | ||
ไฉนบมีองค์ทรง | เปล่าไซร้ | ||
นารีที่ยรรยง | เยาวรูป | ||
ผาจะทำแท่นให้ | แก่น้องนางนอน | ||
๏ เคยสุขไสยาศน์คุ้น | เคียงเขนย | ||
เคยตระกองบัวเชย | ชื่นชู้ | ||
เคยรวมร่วมนางเสวย | รสโภชน์ | ||
เคยภิรมย์รสรู้ | ร่วมรู้รมย์นาง | ||
๏ เรียมหวังวายชีพน้อง | ฤๅเห็น | ||
โทมเทวษลำเค็ญเข็ญ | ใช่น้อย | ||
น้ำตาตกกระเซ็น | เสมอหยาด เหมแฮ | ||
อกพี่จักหักร้อย | ท่อนด้วยดวงใจ | ||
๏ ยามหนาวหนาวเหน็บพ้น | พันทวี | ||
เขาห่มนวมสองศรี | สอดเสื้อ | ||
เรียมนอนเปล่าอินทรีย์ | ตรอมตราก ตนนา | ||
ขเดาดุจเพลิงสุมเนื้อ | รุ่มร้อนฤๅวาย | ||
๏ หน่ายเชยหนักอกช้ำ | ไชทรวง | ||
เจ็บพ่างภูผาหลวง | ทุ่มแปล้ | ||
หนักหาบหากชนปวง | ปลงปลด ได้นา | ||
หนักรักเรียมจักแก้ | ผ่อนให้เบาไฉน | ||
๏ ครื้นครื้นเครงใช่ฟ้า | เรียมครวญ | ||
ฝนใช่ฝนตกอวร | พี่ไห้ | ||
ลมโชยใช่ลมหวน | ใจหาก หวนนา | ||
ไฟใช่เพลิงโหมไหม้ | ราคไหม้ใจเรียม | ||
๏ พันเนตรภูวนาถตั้ง | ตาระวัง ใดฮา | ||
พักตร์สี่โสตแปดฟัง | อื่นอื้อ | ||
กฤษณนิทรเลอหลัง | นาคหลับ ฤๅพ่อ | ||
สองพิโยคร่ำรื้อ | เทพท้าวทำเมิน | ||
๏ ปานนี้อรเช้าแม่ | เกลาองค์ อ่อนฤๅ | ||
ตั้งกระดานจัตุรงค์ | ม่ายม้า | ||
จักเทสะกาลง | ทายบาศ | ||
ฤๅกล่าวคำหลวงอ้า | อรแกล้งเกลาฉัน | ||
๏ สารสั่งสมรแม่ไซร้ | จักสงวน ได้นา | ||
กรองพี่เกรงชายลวน | ล่วงเคล้า | ||
ไกลกล่อมเกลือกจักปรวน | เป็นอื่น อกเอย | ||
เรียมก็เสี่ยงใจเจ้า | พี่ด้วยดวงใจ | ||
๏ เรื่องรักรวมใส่สิ้น | เกษียรสาร | ||
แสดงพิโยคเยาวมาลย์ | หมื่นเศร้า | ||
ควรสงวนร่างสำนาน | แนบนิทร นาแม่ | ||
ยามเมื่ออ่านแล้วเจ้า | จักไห้หาเรียม | ||
๏ สารนี้นุชแนบไว้ | ในหมอน | ||
คราวสุขจึ่งเอวอร | อ่านเหล้น | ||
ยามนอนนาฏเอานอน | เป็นเพื่อน | ||
รักอย่าโรยวันเว้น | ค่ำเช้าชมโคลง | ||
๏ ร่ำรักร่ำเรื่องร้าง | แรมนวล | ||
เสนาะสนั่นดินครวญ | ครั่นฟ้า | ||
สารสั่งพี่กำศรวญ | แสนเสน่ห์ นุชเอย | ||
ควรแม่ไว้ต่างหน้า | พี่พู้นภายหลัง | ||
ศรีสิทธวิวิธบวร | นครศรีอยุธยาเยศ | ||
อดุลย์เดชฟุ้งฟ้า | จบแหล่งหล้าเกรงยศ | ||
เกียรติปรากฏทั่วด้าว | ทุกไทท้าวพำนัก | ||
เฉกหลักโลกพูนเกษม | เปรมใจเมืองมิ่งเย็น | ||
เป็นมงคลจักรพาฬ | วิศาลสุขสมบูรณ์ | ||
ปูนแมนมาสิงสถิต | เพื่อบพิตรเร้าร้าง | ||
ยศยิ่งยศฤๅอ้าง | อาจให้พึงแสยง ฯ | ||
เชิงอรรถ
ที่มา
นิราศนรินทร์คำโคลงและนิราศปลีกย่อย พ.ณ. ประมวญมารค ฉบับพิมพ์ พ.ศ. ๒๕๑๓