บุณโณวาทคำฉันท์
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
แถว 273: | แถว 273: | ||
ไถงเงื้อมยุคุนธรจะจวน ปจุสสมัยย่ำยาม | ไถงเงื้อมยุคุนธรจะจวน ปจุสสมัยย่ำยาม | ||
กดโกกิลาสกุณปาม สุรศัพทอึงอลฯ</tpoem> | กดโกกิลาสกุณปาม สุรศัพทอึงอลฯ</tpoem> | ||
- | <sup>ร่าย</sup | + | |
+ | <sup>ร่าย</sup> เสนาตระบัดตื่นตน ตรวจเตรียมพลพยุหบาตร เร่งรุมฟาดนายอัศว์ เร่งรันฉมัดนายคเชนทร์ เร่งรดับเกณฑ์นายรถ เร่งรันขนดนายพล ศัพทโจษจลจรรจา แก้ช้างม้าโคเกวียน ลงฉวัดเฉวียนวาเรศ แต่งสกนธเพศพลไกร คชไสวอัศวา โดยขบวนตราพยุหบาตร เมือบคามาศวิถี ท่านฤบดีผ่านเผ้า พอรุ่งอรุณเร้า แผ้วฟ้าวรโพยมฯ<br /> | ||
+ | |||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๕</sup> พลคชคชแรงโรม โจมณรงค์คง อาวุธสรรพ | ||
+ | พลคชคชเร็วรับ จับอรินทรราชฟาด ขจัดจร | ||
+ | พลคชคชฤทธิรอน เบญจลึงคธร เถลิงงา | ||
+ | พลคชคชศักดา งางอนช้อยสอย เอาดวงดาว | ||
+ | พลอัศวอัศวฉ่าฉาว จบทุกแดนดาว สยบสยอง | ||
+ | พลอัศวอัศวลำพอง ทวนมาศลำยอง จามรี | ||
+ | พลอัศวอัศวสำลี ทรงกุทณฑ์ตี ดำเลิงสาย | ||
+ | พลอัศวอัศวผาดผาย ทรงธนูสาย ประลองทัด | ||
+ | พลรถรถเฉวียนฉวัด เรียบแปรกรัต- นปลายธง | ||
+ | พลรถรถก้องกง เวียนระเห็จหงส์ คือกังหัน | ||
+ | พลรถรถพรายพรรณ สรรพ์ประดับกาญจน์ มณีแสง | ||
+ | พลรถรถคำแหง ปรปักษ์แสยง สยบมรณ์ฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๖</sup> ตรวจเตรียมเทียบแสนยากร แพนดั้งโตมร | ||
+ | กุทัณฑ์ธนูนั่นหนา | ||
+ | ดาบเขนเสโลห์ปืนยา ปืนไฟคณนา | ||
+ | บรู้กี่ส่ำเนืองนอง | ||
+ | ย่อมล้วนเกราะกรายลายทอง เสื้อหมวกไหมกรอง | ||
+ | กระหนกกระหนาบแกมกัน | ||
+ | สรรพพฤนทามาตย์โจษจรร พร้อมพรั่งอนันต์ | ||
+ | อเนกขนัดในขบวน | ||
+ | ครั้นเพลาฤกษเรืองควร อัญเชิญอิศวร | ||
+ | สุเรนทรราชยาตราฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๑</sup> ปางนั้นนฤบดิน ทรสุเรนทรมหา | ||
+ | เร่งมีมโนปรา- รภซึ่งเสด็จดล | ||
+ | เสด็จสรงสุธารทรง พิภูษิตระการกล | ||
+ | พาหุรัตนกุณฑล มกุฏแก้วกรรเจียกจร | ||
+ | เสร็จทรงพิไชยอา- วุธสรรพประดับกร | ||
+ | ย่างเยื้องจรัลจร วรราชเกยไชย | ||
+ | ทรงพระคชาธาร ทรเรืองมหิทธิไกร | ||
+ | ดุจองค์สหัสไน- ยนิสิทไอยรา | ||
+ | ประดับหมู่พิริยพล -ลโจษจลณมรรคา | ||
+ | ส่ำแสนทแสนยา- กรก้องกเกริกไพร | ||
+ | เสียงสารอัศวราช นฤนาทวนาไลย | ||
+ | แตรสังข์ประนังไน ศุภฤกษ์ดำเนินพลฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๔</sup> ฝ่ายพญาคชาธรพิพงศ์ อยเรศมหัยรณ | ||
+ | พิศไหนลมัยมุขพิมล ทินย่อมประดับดาว | ||
+ | ผ่านพักตรพัตรรัตคน ชนักต้นกระวิลวาว | ||
+ | ซองหางรยับรัศมิพราว พพรายรัตนาภา | ||
+ | ข่ายทองตระพองพักตรพนาศ รุจเรกขโมรา | ||
+ | กำภูหุ้มภู่พรรณจา- มรีเฟื้อยฟฟายงาม | ||
+ | ปรบกรรณกระหึมสุรส่ายมัน จรแกว่งณกลางสนาม | ||
+ | เสนาพลาจรคั่งคาม พิศเพียงเอราวัณ | ||
+ | ประดับด้วยเศวตบวรฉัตร อภิรุมชุมสรรพ์ | ||
+ | จามรแลธรสุริยวรร- ณพัดโบกระบายลม | ||
+ | กลดกลิ้งกรชิงมยุรฉัตร จรูลแสงจรัสสม | ||
+ | ธงทวนฟฟายจามริรมย์ ดุจกวักจะไกวโพยม | ||
+ | แวงแซงจัตุลังคบทบา- ทคเชนทรชรุกโซม | ||
+ | ฆ้องกลองประนังศัพทประโคม จแจ้วปี่ชวานำ | ||
+ | คชดังประนังอธิคคม คชกรมเสียดส่ำ | ||
+ | พังคาและแซกกิรินินำ ที่นั่งรัตนพุดตาลทอง | ||
+ | เบื้องหลังคเชนทรบรม- ขัติโยรสสมพอง | ||
+ | โดยเสด็จจุฑาธรณินอง รถเรียบประเทียบจร | ||
+ | รถอรรคสุดาสุรสนม วรรูปคืออัปสร | ||
+ | เยี่ยมยิ้มพพริ้มพักตรบวร ธิวิสูตรมาศผจง | ||
+ | กล่นเกลื่อนอรัญรถยา ธุลิตระหลบทังไพรพง | ||
+ | เสียงสารและอัศวก้องกง รถลั่นสนั่นพนม | ||
+ | แส้เสียงพลาพลนิกร ก็สท้อนสเทือนระทม | ||
+ | สรรพสัตวก็ตื่นจิตรระงม ปลาตแล่นขจัดขจาย | ||
+ | เรไรและวานรชนี พเพรียกพร้องสำเทียนทาย | ||
+ | เสด็จคลาพลาพลนิกาย ดลราชวังสถาน | ||
+ | หยุดยั้งพยุหจัตุรง- คสำเริงฤทัยลาน | ||
+ | ตรวจเตรียมมโหรศพการ สมโภชพุทธบาทาฯ</tpoem> |
การปรับปรุง เมื่อ 15:50, 27 สิงหาคม 2550
๑๔ ขอถวายประนมนขประชุม | ชวลิตสุเบญจางค์ | ||
แต่บาทยุคลธปวราง- | คชิเนนทรทรงญาณ | ||
อันซึ่งพระองคก็ขจัด | ปรปักษเบญจมาร | ||
พ่ายแพ้พระเดชภินิหาร | คณพฤกษโพธิ์พลัน | ||
หนึ่งข้าก็ยอกรประนม | พระเนาวโลกุดรธรรม์ | ||
พระปริยัติสุขุมอัน | คัมภิรภาพสาทร | ||
หนึ่งข้าก็ยอกรประนม | อัษฐสงฆสังวร | ||
เปนที่พำนักนิอดิศร | สัตวโลกยธาตรี | ||
หนึ่งข้าก็นบพระสวยม- | ภูวเยศโมลี | ||
เสด็จทรงอุศุภพาหนมี | ฤทธิรุตม์มหิมา | ||
หนึ่งข้าก็นบบรมจักร | กฤษณราชกฤษดา | ||
ทรงครุฑพาหนวรา | ฤทธิเรืองรเห็จโพยม | ||
หนึ่งข้าก็นบพระกมเลศ | จตุรพักตรพิมลโฉม | ||
เสด็จหงสพาหนก็โจม | จรร่อนณอัมพรา | ||
หนึ่งข้าก็นบสหัสเนตร | ธิปไตยดึงษา | ||
อัยเรศตรีเศียรเป็นพา- | หนนาถพเนจร | ||
หนึ่งข้าก็นบสหัสแสง | ศศิส่องทิศาดร | ||
ทรงรถรเรียบอัศวจร | จรัลรอบพระเมรู | ||
หนึ่งข้าก็นบนิกรเทพ | สถิตย์ทั่วทิศาผลู | ||
ขอจงเจริญยศวตู | นฤราศพาธา | ||
หนึ่งข้าก็นบบวรบง- | กชบาทกระษัตรา | ||
ผู้เฉลิมอยุธภิรมยา | ยศโยคกรุงไกร | ||
ขอจงนฤทุกข์และนฤโศก | นฤโรคนฤไภย | ||
สรรพสรรพโทษและจัญไร | จงนิราศโภยพาล | ||
จักกล่าวนิพนธ์ประพฤฒิฉัน- | ทแต่ตามอนุมาน | ||
แสดงโดยอดีตนุดำนาน | บุณโณวาทสูตราฯ | ||
๑๖ เบื้องบรรพ์ยังมีพระดา- | บศหนึ่งสมญา | ||
ว่าสัจพันธโคดม | |||
สถิตย์เขาสุวรรณไพรพนม | แทบสถานนิคม | ||
สุนาปรันตคามา | |||
แว่นแคว้นกรุงเทพทวา- | รวดีมหา | ||
ดิลกเลิศไพบูลย์ | |||
ปางสมเด็จพุทธางกูร | ทรงบุษบกยูร- | ||
รยาตรยังห้องหาวผจง | |||
จากกรุงสาวถีกับสงฆ์ | ห้าร้อยหย่อนองค์ | ||
อดิเรกประดับบริพาร | |||
ล้วนทรงบุษบกพิมาน | มาโดยคัคณานต์ | ||
เปนอนุกรมบวร | |||
เพียงพญาเหมราชเหิรจร | ประดับด้วยนิกร | ||
หมู่หงสห้อมระเห็จมา | |||
ตระบัดดลด้วยนุภาว์ | พระพิชิตมา- | ||
รอนุเคราะห์มหาบุณ | |||
ให้ดลแดนมารคอดุลย์ | เดชด้วยพุทธคุณ | ||
คัมภีรรัตโนฬาร์ | |||
แล้วโปรดพระสัจพันธดา- | บศลุถิงอา- | ||
ริยมารคศิวาไลย | |||
ครั้นพระสรรเพชญเสด็จไคล | โปรดสรรพโลไกย | ||
ก็ตรัสด้วยพุทธพจนา | |||
แก่พระสัจพันธเถรา | ว่าพระศาสดา | ||
ประโยชน์จะโปรดเวไนย | |||
ท่านจงสถิตย์เถิดอย่าไป | เลยจงเนาใน | ||
นิคมโปรดประชา | |||
สัจพันธรับพุทธฎีกา | ก่อนแล้วจิ่งอา- | ||
ราธนทูลทศพล | |||
ว่าพระจักเสด็จไปกล | ใดข้าเคยยล | ||
ที่นี้จะเปล่าเปลี่ยวใจ | |||
เคยสดับรสธรรม์อันไพ- | เราะห์เริ่มนี้ใคร | ||
จะอนุเคราะห์ห่อนมี | |||
เคยเคารพทุกนาที | นี้จักอัญชลี | ||
ลอองก็ล่วงลับตา | |||
ขอจงโปรดปรานีรา | รอยพุทธบาทา | ||
ประดิษฐ์สถิตย์ในสถาน | |||
หวังไว้อภิวาทน์สักการ | ทุกทิวาวาร | ||
บยลพระองค์ต่างองค์ | |||
สมเด็จสุคตก็ทรง | การุญโดยจง | ||
แก่พระสัจพันธภักดี | |||
จึ่งเหยียบวรบาทมุนี | ยังยอดศีขรี | ||
สุวรรณพรายเจษฎา | |||
ด้วยบงกชบาทเบื้องขวา | ลายลักษณวรา | ||
ทั้งร้อยแปดประการงาม | |||
เฉลิมโมลีโลกทั้งสาม | ปรากฏในคาม | ||
นิคมชนบทบุราฯ | |||
๑๑ ปางปิ่นธเรศตรี- | ศรเสวยสวรรยา | ||
อยุธเยศมหา | นครราชธานี | ||
ทราบกิจกลรอย | พุทธบาทชินศรี | ||
มีราชฤไทยทวี | กุศลมุ่งผดุงการ | ||
รดับเปนพระมณฎป | วรรัตโนฬาร | ||
เพียงวิชยันต์พิมาน | อมรเทพปูนกัน | ||
สฤษฎิสวมพระพุทธบาท | มุนินาถจอมธรรม์ | ||
ยังยอดศิขรบรร- | พตพิศโพรงพราย | ||
ห้ายอดยเยี่ยมเมฆ | จรัสดวงวิเชียรฉาย | ||
ชวลิตพรรณราย | รยับโชติสุริยงค์ | ||
กิ่งกาบททาบกาญ- | จนมณีเสตารหง | ||
บราลีเยาวยง- | คช่อฟ้าปรงอนครัน | ||
มีบรรทจัตุราช | วรพาดกระหนกพัน | ||
เครือซ้อนสลับกัน | กแนะแก้วกนกกลาย | ||
สุกรีกระหนาบชั้น | ก็ทงันผงาดหงาย | ||
เศียรสัตวพรรณราย | รดะดาษระดมดี | ||
กลีบเกล็ดกัจฉามาศ | ประดับดาษจรุญศรี | ||
สลับรัตนรูจี | กระจ่างจัดกระจังบัง | ||
ใบโพสุวรรณห้อย | รยาบย้อยบรุงรัง | ||
ลมพัดกระดึงดัง | เสนาะศัพทอลเวง | ||
เสียงดุจสังคีต | อันดึงดีดประโคมเพลง | ||
เพียงเทพบรรเลง | รเรื่อยจับระบำถวาย | ||
พ่างพื้นที่ฐานบัตร | เป็นครุฑอัดอุราผาย | ||
กรกุมสุกรีกราย | จะกระหยับเผยอบิน | ||
สิงห์อัดก็อมดวง | วชิรช่วงมณีนิล | ||
เทพนมขนัดกิน- | นเรศฟ้อนชอ้อนรำ | ||
อิสูรทมูลแบก | ตระบองบิดก็กำยำ | ||
แยกเขี้ยวผงาดทำ | ดุจมีมโนเนา | ||
ผนังดาษกระจกแจ่ม | ชวลิตงามเงา | ||
กลแก้วผลึกเพรา | รลอกเลื่อนลลานไป | ||
ซุ้มสี่ทวารา | รจเรขเรืองไร | ||
กาบพรหมสรไกร | กระหนาบเสาพเพราพราย | ||
ตาบแต้มณรักร้อย | ประดับพลอยมณีฉาย | ||
เฉิดกลีบจงกลกลาย | บทนาคสดุ้งดี | ||
หน้าบันเขบ็จบรร | ผจงปั้นเป็นโกสีย์ | ||
ทรงไอยราตรี | เศียรงามด้วยงางอน | ||
ช้อยกรชูสัง- | ขสังวาลบวร | ||
แสงรัตนสุนทร | ประกายมาศเลื่อมกัน | ||
ใบบานทวาเรศ | รดับมุกดูพรายพรรรณ | ||
เพียงพิษณุกรรม์สรรค์ | นฤมิตรประดิษฐ์แปลง | ||
แม่ลายแลบุตกหนาบ | ฉลุช่อชวาลแสง | ||
เกี่ยวก้านกนกแพลง | พิศสัตว์ชวัดวง | ||
คชสีหสิงหราช | มยุเรศเหมหงส์ | ||
องคทยศยง | หณุมานทยานกาย | ||
สุครีพในเครือวัลย์ | ก็กุมขรรคชูฉาย | ||
พาลีผู้เลิศชาย | ตระบะล้ำกระบิลครัน | ||
ฉลักมุกทุกทวาร | อัษฐบานบเพี้ยนกัน | ||
ล้วนแล้วณเครือพรร- | ณรายพรายลลายตา | ||
พื้นในหิรัญลาด | ก็สอาดอลังการ์ | ||
ราบรอบพระบาทา | ทศพลวิมลมี | ||
มณฎปเยาวในนั้น | คณพรรณมณีดี | ||
พวงกลิ่นสุมาลี | รยาบย้อยอร่ามเรือง | ||
ดาริจอัจกลับ | วแวบวับมลังมเลือง | ||
ฉัตรชั้นวิเชียรเรือง | รุกขชาติบูชา | ||
ดอกดวงผกาแก้ว | สลับศรีสุโสภา | ||
จงกลพระบาทา | นพรัตนกอบกาญจน์ | ||
เฟื่องฟุ้งขจรกลิ่น | เสาวคนธโอฬาร | ||
ดุจทิพพิมานสถาน | อุบลราชเทวัญ | ||
ปราการประกอบโคม | สว่างแสงเสมอจันทร์ | ||
แจ่มแจ้งทิวาวัน | บรู้รุ่งรู้ราตรี | ||
บันไดไศลลาด | อุรคราชเจ็ดศีร์- | ||
ษเลิกพังพานมี | พิษเพียงประไลยกัลป์ | ||
อาวาสพระลานเลี่ยน | ดุจแว่นสุวรรณสรรค์ | ||
มีรูปพระสัจพัน- | ธดาบศบรรพชา | ||
ผดุงไว้จะหวังแจ้ง | กิจโดยดำนานมา | ||
คือองค์ดาบศอา- | ราธนรอยพระบาทางค์ | ||
เวหารอุโบสถ | พระสถูปอุตมางค์ | ||
รายโรงระฆังปราง | อดิเรกรจนา | ||
หน้าลานปราการกั้น | สถลมารครัถยา | ||
ผู้เฝ้าทวารา | อิสูรสองตระบองกุม | ||
หน้าย่นแสยะโอษฐ | ดุจโกรธประชาชุม | ||
หากเดชพระจอมจุม- | พลป้องบไภยันต์ | ||
ก่อกอบเป็นอ่างแก้ว | กระหนาบแนวศิขรขันธ์ | ||
ทดท่อธาราสรรพ์ | ประปริ่มไหลจึ่งไขจร | ||
มาลาเลวงกลิ่น | รสฟุ้งทั้งศิงขร | ||
หล่นลอยชโลธร | ตระหลบอบสุคนธา | ||
ลั่นทมระดมดาษ | ดุจลาดประพัตรา | ||
แก้วกรรณิกากา- | รเกษกลิ่นกำจรลม | ||
สายหยุดประยงค์แย้ม | ยี่สุ่นแซมสุกรมยม- | ||
โดยดอกลำดวนสม | สุรภีพิกุลกาญจน์ | ||
เบญมาศบุษบัน | มลิวรรณพุดตาลบาน | ||
อังกาบกุหลาบธาร | สุคนธ์เทศเทียมกัน | ||
บุนนากลออนวล | พุทธชาติอัญชัน | ||
ชงโคยี่เข่งพรรณ | มลุลีกระดังงา | ||
พุดซ้อนสลับกลีบ | จำปาปีบมลิลา | ||
ซ่อนกลิ่นก็กลิ่นสา- | หัสยั่วกมลเสบย | ||
รวยเรื่อยจรุงรื่น | วายุพัดรำเพยเผย | ||
บุปผาบุชาเชย | พุทธบาทบขาดวัน | ||
รุกขชาติประชุมแดน | มรฎปประดิษฐ์สรรพ์ | ||
ดั่งจิตรลดาวัน | วชิราสถาวร | ||
มีราชพระนิเวศน์ | กระษัตริย์เสด็จสโมสร | ||
เกษมสันต์ประชากร | สุขพ้นจะพิสดาร | ||
แม้วใครไปนบพระ | พุทธบาทอันไพศาล | ||
ยลพระมณฎปสถาน | ที่ถกลแก่โลกา | ||
ประเหลไพชยันต์รัตน | พิมานอินทรเจษฎา | ||
ดังดาวดึงษา | สวรรค์สรรค์เสมอกัน | ||
ลืมแลบรมทิน- | กรลืมบแลจันทร์ | ||
ลืมแลมไหสวรรย์ | พิภพราชมณฑล | ||
สุดสุขสุดเกษม | นรนาถบดีดล | ||
เหิมหื่นกมลชน | อภิวันทนาการฯ | ||
๑๙ เขตรแคว้นในวนเวศศีขรพิศาล | |||
แสนสนุกนิถ้ำธาร | อเนก | ||
แนวเนินไศลศิขรินวราวรวิเวก | |||
สูงสุดลิ่วเมฆ | ชรงำ | ||
คูหาเหวสรสนุกนิเลิศจรก็อำ- | |||
พนดั่งประดุจทำ | พิฦก | ||
ท่าธารสินธุเกษมกระแสชลคคึก | |||
ไหลโลดคโครมครึก | ฉฉาน | ||
พนพฤกษในพนเวศพนาดรตระการ | |||
ผลรสโอฬาร | อุชา | ||
สบสัตวจัตุบททวิบาทคณนา | |||
สัตวสัตวเสน่หา | แก่กัน | ||
เดชด้วยวรพุทธบาทบรมสรร- | |||
เพชญอุตม์มหันตา- | ธิคุณ | ||
กอบเกิดศิงขรราวอรัญญิกอดุลย์ | |||
แสนสุขฤปานปุน | ประมาณ | ||
สำหรับราษฎรกระษัตริย์ประพาศสุขสำราญ | |||
ถึงปีนมัสการ | บขาดฯ | ||
๑๖ ปางฤดูหิมผคุณมาส | องค์อิศวรราช | ||
ปิ่นพิภพกุรุงทวา | |||
ปราโมทย์หฤทัยราชา | จักเสด็จวันทา | ||
บรมบาททรงญาณ | |||
ดำริห์เสร็จอื้นโองการ | สั่งเสนีชาญ | ||
พิริยรวจณรงค์พลัน | |||
จงจัดจัตุรงค์อนันต์ | อิกมหาสุวรรณ | ||
นาเวศพยุหยาตรา | |||
จักจรัลอัญชลีสักกา- | รพุทธบาทา | ||
สถิตย์สุวรรณศีขรี | |||
มโหรศพสมโภชโสภี | มาลาอัคนี | ||
จงสรรพประดับกิจการ | |||
อำมาตย์รับราชบรรหาร | สดุดีนฤบาล | ||
ตระบัดฉวัดไตรตรา | |||
การสรรพกลับผยองผันมา | ทูลแด่มหา | ||
กระษัตริยเสร็จบริบูรณ์ | |||
ขออัญเชิญเสด็จนเรสูร | อรุโณทจำรูญ | ||
สกุณฤกษ์พยุหพลฯ | |||
๑๔ ปางนั้นบรมนฤเบศร์ | สุรราชฟังกล | ||
เสนางคจัดจตุรพล | พิริยสรรพประดับการ | ||
เร่งมีกมลก็ประโมช | สุมนัศใสสานต์ | ||
ครั้นส่างอรุณรวิวาร | ยเยี่ยมยอดยุคุนธร | ||
เสด็จสรงสุธารทิพรส | สุวคนธกำจร | ||
ภูษิตวิจิตรอลงกรณ์ | วรรัตนธำมรงค์ | ||
ทองกรตระกองกรประดับ | วชิรเรืองระยับองค์ | ||
สังวาลวลัยบวรมง- | กุฏแก้วกุณฑลพราย | ||
เสร็จสรงก็ทรงพิชัยอา- | วุธสรรพธนูสาย | ||
สพักเสร็จเสด็จจรก็ผาย | บทบาทยุคลคลา | ||
แสนสาวสุรางค์วรสนม | ก็ประดับดังดารา | ||
แวดล้อมพระจันทรณอา- | กาศเรืองรรังษี | ||
เสด็จดลฉนวนพระอรณพ | ขนานน่าวาสุกรี | ||
แตรสังขประโคมดุริยดนตรี | มหรธึกและกาหฬ | ||
เสด็จทรงที่นั่งสุวรรณนา | วบุษบกไพชยนต์ | ||
เมินแมนพิมานอมรถกล | ก็ประเทิดประทัดทาย | ||
เครื่องสูงไสวเสวตรฉัตร | อภิรุมยชุมสาย | ||
กลดกลิ้งกระชิงรัตนพราย | มยุรฉัตรจรัสจรูญ | ||
พัดโบกและจามรมณี | ทรกั้งกำบังสูรย์ | ||
ธงฉานฉวัดวรพิบูลย์ | รยะยาบที่ธงไชย | ||
นาเวศสุวรรณวรประดับ | สรมุขเกรียงไกร | ||
คู่เคียงกับจักษุวิมานไชย | รัตนเรืองสุธาธาร | ||
นาวาขนัดคณคชสีห์ | สิหราชมกรกาญจน์ | ||
โตสิงกิเลนทอัศวาน | สกุณพักตรเจษฎา | ||
นอกนั้นก็จับวรฉลาก | นวสูรเสนา | ||
แห่แหนบรมนรนรา- | ธิบดินทร์เสด็จจร | ||
โห่แห่กระหึมศัพทสำเนียง | นิสนั่นชโลธร | ||
พายทองกระทุ่มธวัชกร | ชลฟุ้งคือฝอยฝน | ||
ฟองฟุ้งนทีธรติรา | ครลอกกระฉอกชล | ||
ธงเทียวธวัชกลคือกล | สกุณร่อนรริ้วโพยม | ||
ทวาราวดีพิฦกพลั่น | สนั่นลั่นคครื้นโครม | ||
ไพร่ฟ้าประชาชนก็โสม- | มนัศโดยเสด็จไคล | ||
เหรามัจฉากัจฉปป่วน | บมิทวนสถิตย์ใน | ||
สาครกระเจิงจรนุไพร | พำนักนิ์ห้วยละหารธาร | ||
เสด็จดลประทับท่าเจ้าสนุก | พระดำหนักอันโอฬาร | ||
เถลิงอาสนราชสุขสาน- | ติภิรมยรมยา | ||
ปราการประดุจศิขรกั้น | สมุทคั่นคัมภีรา | ||
หว่างเขาอัศกรรณวินัตกา | คิชกูฏคุหาหงส์ | ||
ตาริ้วระรอบกลคือเขา | บริภัณฑกรรกง | ||
รอบล้อมนิเวศวรคือวง- | กฏเกี้ยวพระเมรุมาศ | ||
สรรพพฤนทประชาชนนิกร | วรมนตริเกลื่อนกลาด | ||
อึกอึงอุโฆษพนวาศ | พนพนมจะหล่มทลาย | ||
เรือจอดจรดก็บมิส่ำ | ดูคคล่ำกระแสสาย | ||
กู่กันพเพรียกจรจราย | บมิรู้กี่โจษจรร | ||
เสพโภชน์กระยาหารสำเริง | สุขรมยชมกัน | ||
เปรมเปรอจเรอจรจรัล | ก็คเคลือบทั้งแดนดง | ||
สายัณหแสงสุริยเสด็จ | จรคล้อยพระเมรุลง | ||
ปักษาคณากรสู่พง | พนพฤกษเพรียกรัง | ||
จับจอมผกาอรประอึง | คคลึงคู่สิเนหัง | ||
หวนหันกระสันสัตวประนัง | ศัพทร้องสำเนียงหวาน | ||
ราตรีสงัดศัพทนิกร | นรราชทวยหาญ | ||
เพื่อผลมหันตดรธาน | ประทุษฐจิตรกามา | ||
แสงจันทร์จรูญเมฆจแจ่ม | จรแหร่มณนภา- | ||
กาศเรืองรยับรัศมิดา- | รกพรายโพยมบน | ||
น้ำค้างรำเพยประวายุพัด | ปรมาณุฝอยฝน | ||
เย็นทั่วทั้งพื้นพนภุวดล | ชฉ่ำพวกพลากร | ||
กวางทรายกระต่ายจรก็เต้น | ประชมแสงศศิธร | ||
โลดเลมรบัดสุขและจร | ณเหล่าแหล่งพนาราม | ||
ไถงเงื้อมยุคุนธรจะจวน | ปจุสสมัยย่ำยาม | ||
กดโกกิลาสกุณปาม | สุรศัพทอึงอลฯ | ||
ร่าย เสนาตระบัดตื่นตน ตรวจเตรียมพลพยุหบาตร เร่งรุมฟาดนายอัศว์ เร่งรันฉมัดนายคเชนทร์ เร่งรดับเกณฑ์นายรถ เร่งรันขนดนายพล ศัพทโจษจลจรรจา แก้ช้างม้าโคเกวียน ลงฉวัดเฉวียนวาเรศ แต่งสกนธเพศพลไกร คชไสวอัศวา โดยขบวนตราพยุหบาตร เมือบคามาศวิถี ท่านฤบดีผ่านเผ้า พอรุ่งอรุณเร้า แผ้วฟ้าวรโพยมฯ
๑๕ พลคชคชแรงโรม | โจมณรงค์คง | อาวุธสรรพ | ||
พลคชคชเร็วรับ | จับอรินทรราชฟาด | ขจัดจร | ||
พลคชคชฤทธิรอน | เบญจลึงคธร | เถลิงงา | ||
พลคชคชศักดา | งางอนช้อยสอย | เอาดวงดาว | ||
พลอัศวอัศวฉ่าฉาว | จบทุกแดนดาว | สยบสยอง | ||
พลอัศวอัศวลำพอง | ทวนมาศลำยอง | จามรี | ||
พลอัศวอัศวสำลี | ทรงกุทณฑ์ตี | ดำเลิงสาย | ||
พลอัศวอัศวผาดผาย | ทรงธนูสาย | ประลองทัด | ||
พลรถรถเฉวียนฉวัด | เรียบแปรกรัต- | นปลายธง | ||
พลรถรถก้องกง | เวียนระเห็จหงส์ | คือกังหัน | ||
พลรถรถพรายพรรณ | สรรพ์ประดับกาญจน์ | มณีแสง | ||
พลรถรถคำแหง | ปรปักษ์แสยง | สยบมรณ์ฯ | ||
๑๖ ตรวจเตรียมเทียบแสนยากร | แพนดั้งโตมร | ||
กุทัณฑ์ธนูนั่นหนา | |||
ดาบเขนเสโลห์ปืนยา | ปืนไฟคณนา | ||
บรู้กี่ส่ำเนืองนอง | |||
ย่อมล้วนเกราะกรายลายทอง | เสื้อหมวกไหมกรอง | ||
กระหนกกระหนาบแกมกัน | |||
สรรพพฤนทามาตย์โจษจรร | พร้อมพรั่งอนันต์ | ||
อเนกขนัดในขบวน | |||
ครั้นเพลาฤกษเรืองควร | อัญเชิญอิศวร | ||
สุเรนทรราชยาตราฯ | |||
๑๑ ปางนั้นนฤบดิน | ทรสุเรนทรมหา | ||
เร่งมีมโนปรา- | รภซึ่งเสด็จดล | ||
เสด็จสรงสุธารทรง | พิภูษิตระการกล | ||
พาหุรัตนกุณฑล | มกุฏแก้วกรรเจียกจร | ||
เสร็จทรงพิไชยอา- | วุธสรรพประดับกร | ||
ย่างเยื้องจรัลจร | วรราชเกยไชย | ||
ทรงพระคชาธาร | ทรเรืองมหิทธิไกร | ||
ดุจองค์สหัสไน- | ยนิสิทไอยรา | ||
ประดับหมู่พิริยพล | -ลโจษจลณมรรคา | ||
ส่ำแสนทแสนยา- | กรก้องกเกริกไพร | ||
เสียงสารอัศวราช | นฤนาทวนาไลย | ||
แตรสังข์ประนังไน | ศุภฤกษ์ดำเนินพลฯ | ||
๑๔ ฝ่ายพญาคชาธรพิพงศ์ | อยเรศมหัยรณ | ||
พิศไหนลมัยมุขพิมล | ทินย่อมประดับดาว | ||
ผ่านพักตรพัตรรัตคน | ชนักต้นกระวิลวาว | ||
ซองหางรยับรัศมิพราว | พพรายรัตนาภา | ||
ข่ายทองตระพองพักตรพนาศ | รุจเรกขโมรา | ||
กำภูหุ้มภู่พรรณจา- | มรีเฟื้อยฟฟายงาม | ||
ปรบกรรณกระหึมสุรส่ายมัน | จรแกว่งณกลางสนาม | ||
เสนาพลาจรคั่งคาม | พิศเพียงเอราวัณ | ||
ประดับด้วยเศวตบวรฉัตร | อภิรุมชุมสรรพ์ | ||
จามรแลธรสุริยวรร- | ณพัดโบกระบายลม | ||
กลดกลิ้งกรชิงมยุรฉัตร | จรูลแสงจรัสสม | ||
ธงทวนฟฟายจามริรมย์ | ดุจกวักจะไกวโพยม | ||
แวงแซงจัตุลังคบทบา- | ทคเชนทรชรุกโซม | ||
ฆ้องกลองประนังศัพทประโคม | จแจ้วปี่ชวานำ | ||
คชดังประนังอธิคคม | คชกรมเสียดส่ำ | ||
พังคาและแซกกิรินินำ | ที่นั่งรัตนพุดตาลทอง | ||
เบื้องหลังคเชนทรบรม- | ขัติโยรสสมพอง | ||
โดยเสด็จจุฑาธรณินอง | รถเรียบประเทียบจร | ||
รถอรรคสุดาสุรสนม | วรรูปคืออัปสร | ||
เยี่ยมยิ้มพพริ้มพักตรบวร | ธิวิสูตรมาศผจง | ||
กล่นเกลื่อนอรัญรถยา | ธุลิตระหลบทังไพรพง | ||
เสียงสารและอัศวก้องกง | รถลั่นสนั่นพนม | ||
แส้เสียงพลาพลนิกร | ก็สท้อนสเทือนระทม | ||
สรรพสัตวก็ตื่นจิตรระงม | ปลาตแล่นขจัดขจาย | ||
เรไรและวานรชนี | พเพรียกพร้องสำเทียนทาย | ||
เสด็จคลาพลาพลนิกาย | ดลราชวังสถาน | ||
หยุดยั้งพยุหจัตุรง- | คสำเริงฤทัยลาน | ||
ตรวจเตรียมมโหรศพการ | สมโภชพุทธบาทาฯ | ||