ลิลิตพระลà¸
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
(→๕๓ แม่มดแนะหมอศักดิ์สิทธิ์) |
(→๕๕ เพื่อนแพงอุบายป่วย) |
||
| แถว 234: | แถว 234: | ||
</tpoem> | </tpoem> | ||
| - | === | + | === พระเพื่อนพระแพงทำอุบายป่วย === |
| + | <tpoem> | ||
| + | <sup>โคลง ๔</sup> | ||
| + | ๕๕ สองศรีเสวภาคย์ได้ ฟังสาร | ||
| + | ถนัดดั่งพระภูบาล จักเต้า | ||
| + | คือสุริยส่องบัวบาน สรดร่อ กันนา | ||
| + | เกรงเกลือกเยียวความเร้า รั่วรู้ฤๅดี ฯ | ||
| + | ๕๖ สองกรกลเกียดเกี้ยว กรรชิด | ||
| + | แสร้งใส่กลปกปิด เงื่อนไว้ | ||
| + | ความขำซ่อนซอนมิด งำแง่ งามนา | ||
| + | เอาชอบลอบปนให้ แปลกร้ายเปนดี ฯ | ||
| + | ๕๗ พี่เลี้ยงเห็นเล่ห์แล้ว ยินฉงน อยู่นา | ||
| + | สองใส่กลเหนือกล ใช่น้อย | ||
| + | ไหว้พระย่ายังยล หลานราช ฤๅแม่ | ||
| + | สองอยู่สองเศร้าสร้อย สรากหน้าตาหมอง ฯ | ||
| + | ๕๘ หมอดูหมอว่าให้ รับขวัญ | ||
| + | ขวัญอ่อนเขจรจรัล จิ่มฟ้า | ||
| + | ขวัญเที่ยวทั่วแดนบรร- พตป่า ดงนา | ||
| + | ให้รับขวัญอย่าช้า พรุ่งเช้าวันดี ฯ | ||
| + | ๕๙ ย่าเจ้าฟังข่าวร้อน อาดูร เดือดนา | ||
| + | เขือเร่งเร็วไปทูล แด่ไท้ | ||
| + | พระภูบดินทร์สูรย์ ปิตุราช สองนา | ||
| + | ข้าพี่เลี้ยงไปไหว้ บอกท้าวทุกอัน ฯ | ||
| + | ๖๐ ครั้นฟังธิราชร้อน รนใจ อยู่นา | ||
| + | หมอจักเอาอันใด เร่งให้ | ||
| + | ไปรักเรียกขวัญใน เขาปู่ พระเอย | ||
| + | หมอสั่งเขือข้าได้ ชอบช้างตัวเร็ว ฯ | ||
| + | ๖๑ เขือไปอุปกาศแล้ว เขือมา | ||
| + | ทูลแด่สองธิดา อยู่เกล้า | ||
| + | สองฟังหฤหรรษา ชมชื่น ใจนา | ||
| + | สองพี่เร็วไปเช้า ช่วยน้องจงพลัน ฯ | ||
| + | ๖๒ เบิกเอาช้างต้นชื่อ เทียมลม ธพี่ | ||
| + | กับพระพายุพลันสม ชื่อแท้ | ||
| + | เทียมใจเลิศแลชม ฝีย่าง มันนา | ||
| + | เร็วเร่งเร็วนักแล้ เลิศด้วยเดิรพลัน ฯ | ||
| + | </tpoem> | ||
| + | <tpoem> | ||
| + | <sup>โคลง ๒</sup> | ||
| + | ๖๓ ไก่ขันเขียวผูกช้าง มาเทียบทั้งสองข้าง | ||
| + | แนบข้างเกยนาง ฯ | ||
| + | ๖๔ ไป่สันทางสั่งไท้ พระแต่งจงสรรพไว้ | ||
| + | เยียวปู่เจ้าเรามา ฯ | ||
| + | ๖๕ เผือจักลาแม่ ณ เกล้า จักอยู่เยียวเจียนรุ่งเช้า | ||
| + | จักช้าทางไกล ฯ | ||
| + | </tpoem> | ||
| + | |||
=== ๖๖ พี่เลี้ยงไปหาหมอเฒ่า === | === ๖๖ พี่เลี้ยงไปหาหมอเฒ่า === | ||
=== ๗๑ สู่สำนักปู่เจ้าสมิงพราย === | === ๗๑ สู่สำนักปู่เจ้าสมิงพราย === | ||
การปรับปรุง เมื่อ 05:56, 5 กรกฎาคม 2552
สรรเสริญอยุธยา
| ร่าย | |||
| ๑ ศรีสิทธิฤทธิไชย ไกรกรุงอดุงเดชฟุ้งฟ้า หล้ารรัวกลัวมหิมา รอาอานุภาพปราบทุกทิศ ฤทธิรุกราญผลาญพระนคร รอนลาวกาวตาวตัดหัว ตัวกลิ้งกลาดดาษดวน ฝ่ายข้างยวนแพ้พ่าย ฝ่ายข้างลาวประลัย ฝ่ายข้างไทยไชเยศ คืนยังประเทศพิศาล สำราญราษฎร์สัมฤทธิ พิพิธราชสมบัติ พิพัฒนมงคล สรสกลสีมา ประชากรเกษมสุข สนุกทั่วธรณี พระนครศรีอโยธยา มหาดิลกภพ นพรัตนราชธานีบุรีรมย์ อุดมยศโยคยิ่งหล้า ฟ้าฟื้นฟึกบูรณ์ ฯ | |||
| โคลง ๔ | |||
| ๒ บุญเจ้าจอมโลกเลี้ยง | โลกา | ||
| ระเรื่อยเกษมสุขพูล | ใช่น้อย | ||
| แสนสนุกศรีอโยธยา | ฤๅร่ำ ถึงเลย | ||
| ทุกประะเทศชมค้อยค้อย | กล่าวอ้างเยินยอ ฯ | ||
| ๓ รู้มลักสรบศาสตร์ถ้วน | หญิงชาย | ||
| จักกล่าวกลอนพระลอ | เลิศผู้ | ||
| ไพเราะเรียบบรรยาย | เพราะยิ่ง เพราะนา | ||
| สมปี่ลู้เสียงลู้ | ล่อเล้าโลมใจ ฯ | ||
| ๔ สรวลเสียงขับอ่านอ้าง | ใดปาน | ||
| ฟังเสนาะใดปูน | เปรียบได้ | ||
| เกลากลอนกล่าวกลการ | กลกล่อม ใจนา | ||
| ถวายบำเรอท้าวไท้ | ธิราชผู้มีบุญฯ | ||
เมืองสรวง
| ร่าย | |||
| ๕ กล่าวถึงขุนผู้ห้าว นามท่านท้าวแมนสรวง เปนพระยาหลวงผ่านเผ้า เจ้าเมืองสรวงมีศักดิ์ ธมีอัคเทพีพิลาส ชื่อนางนาฎบุญเหลือ ล้วนเครือท้าวเครือพระยา สาวโสภาพระสนม ถ้วนทุกกรมกำนัล มนตรีคัลคับคั่ง ช้างม้ามั่งมหิมา โยธาเดียรดาษหล้า หมู่ทกล้าทหาร เฝ้าภูบาลนองเนือง เมืองออกมากมียศ ท้าวธมีเอารสราชโปดก ชื่อพระลอดิลกล่มฟ้า ทิศตะวันออกหล้า แหล่งไล้สีมา ท่านนาฯ | |||
เมืองสรอง
| ร่าย | |||
| ๖ มีพระยาหนึ่งใหญ่ ธไซร้ทรงนามกร พิมพิสาครราช พระบาทเจ้าเมืองสรอง สมบัติหลวงสองราชา มีมหิมาเสมอกัน ทิศตะวันตกไท้ท้าว อคร้าวครองครองยศ ท้าวธมีเอารสราชฦๅไกร ชื่อท้าวพิไชยพิษณุกร ครั้นลูกภูธรธใหญ่ไซร้ ธก็ให้ไปกล่าวไปถาม นางนามท้าวนามพระยา ชื่อเจ้าดาราวดี นางมีศรีโสภา เปนนางพระยาแก่ลูกไท้ ลูกท้าวธได้เมียรัก ลำนักเนตรเสนหา อยู่นานมามีบุตร สุดสวาทกษัตริย์สององค์ ทรงโฉมจันทรงามเงื่อน ชื่อท้าวเพื่อนท้าวแพง จักแถลงโฉมเลิศล้วน งามถี่พิศงามถ้วน แห่งต้องติดใจ บารนี ฯ | |||
ท้าวแมนสรวงยกไปรบเมืองสรอง
| ร่าย | |||
| ๗ เมื่อนั้นไท้แมนสรวง พญาหลวงให้หา หัวเมืองมาริปอง ว่าเมืองสรองกษัตริย์กล้า อย่าช้าเราจะรบ ชิงพิภพเป็นเมืองออก เร่งบอกให้เรียบพล นายกคณชุมกัน ครันเทียบพลเศิกเสร็จ ท้าวธเสด็จพยุหบาตร ลีลาศจากพระนคร คลี่นิกรพลพยู่ห์ สู่แดนศึกบ่มิช้า เดียรดาษพลช้างม้า เพียบพื้นภูมิน ฯ | |||
ท้าวพิมพิสาครราชขาดคอช้าง
| ร่าย | |||
| ๘ ส่วนนรินทรราชา พิมพิสาครราช พระบาทครั้นได้ยิน ว่าภูมินทร์แมนสรวง ยกทัพหลวงมากระทั่ง ท้าวธก็สั่งพลออกรับ ตับตามกันเดียรดาษ พระบาทเสด็จบ่มิช้า พลหัวหน้าพะกัน แกว่งตาวฟันฉะฉาด แกว่งดาบฟาดฉะฉัด ซ้องหอกซัดยะยุ่ง ซ้องหอกพุ่งยะย้าย ข้างซ้ายรบบ่มิคลา ข้างขวารบบ่มิแคล้ว แกล้วแลแกล้วชิงข้า กล้าแลกล้าชิงขัน รุมกันพุ่งกันแทง เข้าต่อแย้งต่อยุทธื โห่อึงอุดเอาชัย เสียงปืนไฟกึกก้อง สะเทือนท้องพสุธา หน้าไม้ดาปืนดาษ ธนูสาดศรแผลง แขงต่อแขงง่าง้าง ช้างพะช้างชนกัน ม้าผกผันคลุกเคล้า เข้ารุกรวนทวนแทง ระแรงเร่งมาหนา ถึงพิมพิสาครราช พระบาดขาดคอช้าง ขุนพลคว้างขวางรบ กันพระศพกษัตริย์ หนีเมื้อเมืองท่านไธ้ ครั้นพระศพเข้าได้ ลั่นเขื่อนให้หับทวาร ท่านนา ฯ | |||
เมืองสรองป้องกันเมืองได้ ท้าวแมนสรวงถอยทัพ
| ร่าย | |||
| ๙ งานรักษาพระนคร ท้าวพิชัยพิษณุกรกันเมืองได้ ไท้แมนสรวงเสด็จคืน ท้าวพิชัยยืนครองพิภพ ปลงพระศพราชบิดาแล้วไสร้ ธก็ให้สองพระงาหน่อเหน้า ไปอยู่ด้วยย่าเจ้าวังเดียว กับสองนางเฉลียวฉลาด พี่เลี้ยงราชธิดา โดยธตราชื่อชื่น ชื่อนางรื่นแลนางโรย โดยรักษาสองอ่อนท้าว สองสมเด็จเสด็จด้าว สู่ห้องเรือนหลวง ท่านแล ฯ | |||
พระลอครองเมืองสรอง
| ร่าย | |||
| ๑๐ เมื่อนั้นไท้แมนสรวง พระยาหลวงผู้มีศักดิ์ ให้ไปกล่าวนางลักษณวดี นางมีศรีสวัสดิ์ลออ ให้แก่พระลอดิลก ยกเปนอัคมหิษี มีบริพารพระสนม ถ้วนทุกกรทกำนัล ประกอบสรรพสมบูรณ์ จึงนเรนทร์สูรราชบิดา สวรรคาไลยแล้วเสด็จ พระลอเสด็จเสวยราชย์ โฉมอภิลาสสระผม ดิสฟ้าชมบรู้ โฉมพระลอเลิศแก้ว กว่าท้าวแดนดิน แลนา ฯ | |||
ยอโฉมพระลอ
| โคลง ๒ | |||
| ๑๑ รอยรูปอินทร์หยาดฟ้า | มาอ่าองค์ในหล้า | ||
| แหล่งให้คนชม แลฤๅ ฯ | |||
| ๑๒ พระองค์กลมกล้องแกล้ง | เอวอ่อนอรอรรแถ้ง | ||
| ถ้วนแห่งเจ้ากูงาม บารนี ฯ | |||
| ๑๓ โฉมผจญสามแผ่นแพ้ | งามเลิศงามล้วนแล้ | ||
| รูปต้องติดใจ บารนี ฯ | |||
| ๑๔ ฦๅขจรในแหล่งหล้า | ทุกทั่วคนเที่ยวค้า | ||
| เล่าล้วนยอโฉม ท่านแล ฯ | |||
| ๑๕ เดือนจรัสโพยมแจ่มฟ้า | ผิบได้เห็นหน้า | ||
| ลอราชไซร้ดูเดือน ดุจแล ฯ | |||
| ๑๖ ตาเหมือนตามฤคมาศ | พิศคิ้วพระลอราช | ||
| ประดุจแก้วเกาทัณฑ์ ก่งนา ฯ | |||
| ๑๗ พิศกรรณงามเพริศแพร้ว | กลกลีบบงกชแก้ว | ||
| อีกแก้มปรางทอง เทียบนา ฯ | |||
| ๑๘ ทำนองนาสิกไท้ | คือเทพนฤมิตไว้ | ||
| เปรียบด้วย ขอกาม ฯ | |||
| ๑๙ พระโอษฐ์งามยิ่งแต้ม | ศศิอยู่เยียวยะแย้ม | ||
| พระโอษฐ์โอ้งามตรู บารนี ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๒๐ พิศดูคางสระสม พิศศอกกลมกลกลึง สองไหล่พึงใจกาม อกงามเงื่อนไกรสร พระกรกลงวงคช นิ้วสลวยชดเล็บเลิศ ประเสริฐสรรพสรรพางค์ แต่บาทางค์สุดเกล้า พระเกศงามล้วนเท้า พระบาทไท้งามสม สรรพนา ฯ | |||
พระเพื่อนแพงรัญจวน
| โคลง ๔ | |||
| ๒๑ ขับซอยอราชเที้ยร | ทุกเมือง | ||
| ฦๅเล่าพระลอเลือง | ทั่วหล้า | ||
| โฉมบาบพิตรเปลือง | ใจโลก | ||
| สาวหนุ่มฟังเปนบ้า | อยู่เพี้ยงโหยหน ฯ | ||
| ๒๒ เล่าฦๅโฉมท้าวทั่ว | เมืองสรอง | ||
| ขจรข่าวถึงหูสอง | พี่น้อง | ||
| รทวยดุจวัลย์ทอง | ครวญไคร่ เห็นนา | ||
| โหยลห้อยในห้อง | อยู่เหยี้ยมฟังสาร ฯ | ||
| ๒๓ พระแพงพระเพื่อนเพี้ยง | พิศวง | ||
| นับอยู่ในใจจง | จอดไท้ | ||
| มลักเห็นดอกกลหลง | ฉงนเงื่อน อยู่นา | ||
| อกอ่อนรทวยไหม้ | สรากหน้าตาหมอง ฯ | ||
นางรื่นนางโรยเป็นคู่คิด
| ๒๔ นางโรยนางรื่นขึ้น | ไปเยือน | ||
| เห็นราชสองหมองเหมือน | ดั่งไข้ | ||
| ทุกวันดุจดวงเดือน งามชื่น | ไส้นา | ||
| หมองดั่งนี้ข้าไหว้ | บอกข้าขอฟัง หนึ่งรา ฯ | ||
| ๒๕ ผิวไข้พูลพยาธิไซร้ | ยาหาย ง่ายนา | ||
| ไข้หลากทั้งหลายใคร | ช่วยได้ | ||
| ไข้ใจแต่จักตาย | ดีกว่า ไสร้นา | ||
| สองพี่นึกในไว้ | แต่ถ้าเผาเผือ ฯ | ||
| โคลง ๒ | |||
| ๒๖ ข้าฟังเหลือที่พร้อง | สองสมเด็จพระน้อง | ||
| กล่าวนี้กลใด ฯ | |||
| ๒๗ ใดขัดใจแม่ ณ เกล้า | สองสมเด็จพระเจ้า | ||
| บอกไว้งานเผือ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๒๘ เจ็บเผือเหลือแผ่นดิน นะพี่ หลากระบิลในแหล่งหล้า นะพี่ บอกแล้วจะไว้หน้าแห่งใด นะพี่ ความอายใครช่วยได้ นะพี่ อายแก่คนไสร้ท่านหัว นะพี่ แหนงตัวตายดีกว่า นะพี่ สองพี่อย่าถามเผือ นะพี่ เจ็บเผือเหลือแห่งพร้อง โอ้เอนดูรักน้อง อย่าซ้ำจำตาย หนึ่งรา ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๒๙ ข้าไหว้ถวายชีพิต เผือข้าชิดข้าเชื่อ เขือดังฤๅเหตุใด ธมิไว้ใจเท่าเผ้า สองแม่ ณ หัวเจ้า มิได้เอนดูเผือฤๅ ฯ | |||
| โคลง ๔ | |||
| ๓๐ เสียงฦาเสียงเล่าอ้าง | อันใด พี่เอย | ||
| เสียงย่อมยอยศใคร | ทั่วหล้า | ||
| สองเขือพี่หลับไหล | ลืมตื่น ฤๅพี่ | ||
| สองพี่คิดเองอ้า | อย่าได้ถามเผือ ฯ | ||
| ๓๑ สิ่งนี้น้องแก้วอย่า | โศกา นะแม่ | ||
| เผือจักขออาสา | จุ่งได้ | ||
| ฉันใดราชจักมา | สมสู่ สองนา | ||
| จักสื่อสารถึงไท้ | หากรู้เปนกล ฯ | ||
| ๓๒ ความคิดผิดรีตได้ | ความอาย พี่เอย | ||
| หญิงสื่อชักชวนชาย | สู่หย้าว | ||
| เจ็บเผือว่าแหนงตาย | ดีกว่า ไสร้นา | ||
| เผื่อหากรักท้าวท้าว | ไป่รู้จักเผือ ฯ | ||
| ๓๓ ไป่ห่อนเหลือคิดข้า | คิดผิด แม่นา | ||
| คิดสิ่งเปนกลชิด | ชอบแท้ | ||
| มดหมอแห่งใดสิทธิ์ | จักสู่ ธแม่ | ||
| ให้ลอบลองท้าวแล้ | อยู่ได้ฉันใด ฯ | ||
| ร่าย | |||
| ๓๔ ภายในสองนางขอบ ว่ามิชอบภายนอก ดอกห้ามว่าผิดใหญ่ เขือคิดใช่ความดี มีผู้รู้น่ากลัว เสียตัวเผือลูกไท้ จะไว้ผิดในแหล่งหล้า จะไว้หน้าแห่งหนใด ข้าเดาใจสองสบ พบกระแหน่สองศรี ใจกษัตรีมีเสียชอบ เราจะประกอบจงควร ซึ่งสองครวญจุ่งได้ ไว้ความร้ายแก่เรานา ข้าก็ว่าสองพงาอยู่เกล้า สองท้าวเจ้าไป่รู้ ไว้เผือผู้อาสา ครานี้พี่ บ ผิด ความคิดสอง บได้ สองบพิตรจักไว้ สองพี่เลี้ยงเยียใด ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๓๕ ข้าจะใช้ชาวในผู้สนิท ชิดชอบอัชฌาสัย ไปซื้อขายวายล่อง แล้วให้ท่องเที่ยวเดิร สรรเสริญสองโฉมศรี ทั่วบุรีพระลอ ขับซอยอยศอ้าง ฦๅลูกกษัตริย์เจ้าช้าง ชื่นแท้ใครเทียม เทียบนา ฯ | |||
ยอโฉมพระเพื่อนพระแพง
| โคลง ๔ | |||
| ๓๖ ทุกเมืองมีลูกท้าว | นับมี มากนา | ||
| บเปรียบสองกษัตรี | พี่น้อง | ||
| พระแพงแม่ศรี | สวัสดิ์ยิ่ง คณนา | ||
| พระเพื่อนโฉมยงหย้อง | อยู่เพี้ยงดวงเดือน ฯ | ||
| ๓๗ โฉมสองเหมือนหยาดฟ้า | ลงดิน | ||
| งามเงื่อนอัปสรอินทร์ | สู่หล้า | ||
| อย่าคิดอย่าควรถวิล | ถึงยาก แลนา | ||
| ชมยะแย้มทั่วหน้า | หน่อท้าวมีบุญ ฯ | ||
| ๓๘ หมื่นขุนถ้วนหน้าส่ำ | หัวเมือง ก็ดี | ||
| อย่าใคร่อย่าคิดเคือง | สวาทไหม้ | ||
| สมภารส่งสองเรือง | สองรุ่ง มานา | ||
| สองราชควรท้าวไท้ | ธิราชผู้มีบุญ ฯ | ||
พระลอรัญจวน
| โคลง ๒ | |||
| ๓๙ ยอยศสองอ่อนท้าว | ฦๅทั่วทุกแดนด้าว | ||
| ลอราชได้ฟังสาร ฯ | |||
| ๔๐ ฟังตระการอยู่เกล้า | ให้เร่งเบิกเขาเข้า | ||
| มาสู่โรงธาร ท่านแลฯ | |||
| ๔๑ ฟังสารสองหนุ่มเหน้า | จอมราชครวญคิดอ้า | ||
| อคร้าวหัวใจ ท่านนา ฯ | |||
| ๔๒ มลักนึกในคแคล้ว | ผิพี่มีบุญแก้ว | ||
| พี่เพี้ยงไปสม เจ้านา ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๔๓ ชมข่าวสองพี่น้อง ต้องหฤทัยจอมราช พระบาทให้รางวัล ปันผ้าเสื้อสนอบ ขอบใจสูเอาข่าว มากล่าวต้องติดใจ บารนี ฯ | |||
| โคลง ๒ | |||
| ๔๔ ฉันใดกูจักได้ | สมพระนุชน้องไท้ | ||
| อ่อนท้าวทั้งสอง ฯ | |||
| ๔๕ ท้าวธจำนองโคลงอ้าง | โคลงบพิตรเจ้าช้าง | ||
| ชื่อแท้ใดเทียม เทียบนา ฯ | |||
| โคลง ๔ | |||
| ๔๖ เรียมฟังสารอ่านอ้าง | อันผจง กล่าวนา | ||
| ถนัดดั่งเรียมเห็นองค์ | อะเคื้อ | ||
| สองศรีสมบูรณ์บง | กชมาศ กูเอย | ||
| นอนแนบสองข้างเนื้อ | แนบเชื้อ ชมเชย ฯ | ||
| โคลง ๒ | |||
| ๔๗ พระกรเกยผากไท้ | มือลูบทรวงไล้ไล้ | ||
| ทำเล่ห์ให้เขาเห็น ฯ | |||
นางพี่เลี้ยงใช้คุณไสย
| ร่าย | |||
| ๔๘ เปนปฤศนาแล้วไส้ ธ ก็ให้เลี้ยงดูโดยขนาด เขาก็ลาพระบาทเมื้อเมือง หน้ารุ่งเรืองชมชื่น ไปบอกแก่นางรื่นนางโรย โดยยุบลทุกสึ่ง จึ่งสองนางพี่เลี้ยง ทูลแด่สองเนื้อเกลี้ยง ถี่ถ้วนสารแสดง ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๔๙ จึ่งแสวงหายายมด ไปจรดผู้ยายำ จำเอาแต่ผู้สิทธิ์ รู้ชิดใช้กลคล่อง บอกทำนองทุกอัน ครัน ธ ช่วยลุไซร้ ตูจะให้ ลาภจงครัน จะให้รางวัลจงพอ ครั้นพระลอสมสองแล้ว อยู่ช่างยายมดแก้ว อะคร้าวใครปาน เปรียบเอย ฯ | |||
| โคลง ๓ | |||
| ๕๐ ยายฟังสารยายสั่นหัว | ยายเคยแต่ตัวชั่วตัวช้า | ||
| ยายจักลองเจ้าหล้า | บ่ได้หลานเอย ฯ | ||
| โคลง ๒ | |||
| ๕๑ ยายเคยใครอย่าไส้ | ยายช่วยยายชักให้ | ||
| ถ่องแท้จักไป สู่นา ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๕๒ ยายว่าเยียกระใดเขาทุกผู้ ตูรู้จักเขาทั่วหน้า ย่อมชั่วช้ามิเปนกล เห็นแต่ตูสามคนแก่แม่มดเถ้า แก่เจ้าแม่มดใหญ่ จะลองใครใครก็มา จะหาใครใครก็เต้า เว้นแต่เจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน ธรู้ศิลป์รู้ศาสตร์ ธ มีอำนาจมีบุญ คุณตูไกลท่านไท้ สองราชนั้นฤๅได้ อาจยื้อฤๅถึง เลยนา ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๕๓ ดังจึงตูจะรู้จัก หมอสิทธิศักดิ์สามคน รู้พระมนต์มีฤทธิ์ ลูกศิษย์ปู่สมิงพราย ยายก็นำไปบอก จึงจรอกหมอแล้วมา ข้าก็เข้าไปสู่ ปู่หมอเถ้าเจ้าหมอหลวง บำบวงบอกทุกประการ วาน ธ ช่วยกังวล หมอกล่าวกลยายมด ตูนี้ยศยังต่ำ ลองแต่ส่ำพอดี พอแรงผีแรงมนต์ เจ้าสากลผ่านหล้า หน้าผู้ใดจะลองลุ สนองนางทุทรฮู ว่า ธ เอนดูรู้จัก ผู้มีศักดิ์สิทธิ์ ผู้มีฤทธิ์มีอำนาจ อาจลอง ธ มาได้ ตูจะให้ลาภจงเต็มกอง ตูจะให้ทองเต็มโกฎิ ทั้งผู้บอกโสดจะรางวัล เชิญบอกพลันอย่าช้า จงดูรู้จักหน้า ท่านให้เต็มใจ หนึ่งรา ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๕๔ หมอว่าในใต้ฟ้า ทั่วแหล่งหล้าผู้ใด ใครจักเทียมจักคู่ ปู่เจ้าปู่สมิงพราย ธ ว่าให้ตายก็ตายทันเห็น ธว่าให้เปนก็เปนทันใจ จะลองใครใครก็มา จะหาใครใครก็บอยู่ จะไปสู่ท่านไส้ ไว้ตูจะนำไป เถ้าว่าทางไกลจรล่ำ วันนี้ค่ำสองนางเมือ พรุ่งนี้เช้าเขือเขียวมา สองนางลาสองเถ้า ไปบอกแก่สองเจ้า สองอ่อนท้าวยินดี ยิ่งนา ฯ | |||
พระเพื่อนพระแพงทำอุบายป่วย
| โคลง ๔ | |||
| ๕๕ สองศรีเสวภาคย์ได้ | ฟังสาร | ||
| ถนัดดั่งพระภูบาล | จักเต้า | ||
| คือสุริยส่องบัวบาน | สรดร่อ กันนา | ||
| เกรงเกลือกเยียวความเร้า | รั่วรู้ฤๅดี ฯ | ||
| ๕๖ สองกรกลเกียดเกี้ยว | กรรชิด | ||
| แสร้งใส่กลปกปิด | เงื่อนไว้ | ||
| ความขำซ่อนซอนมิด | งำแง่ งามนา | ||
| เอาชอบลอบปนให้ | แปลกร้ายเปนดี ฯ | ||
| ๕๗ พี่เลี้ยงเห็นเล่ห์แล้ว | ยินฉงน อยู่นา | ||
| สองใส่กลเหนือกล | ใช่น้อย | ||
| ไหว้พระย่ายังยล | หลานราช ฤๅแม่ | ||
| สองอยู่สองเศร้าสร้อย | สรากหน้าตาหมอง ฯ | ||
| ๕๘ หมอดูหมอว่าให้ | รับขวัญ | ||
| ขวัญอ่อนเขจรจรัล | จิ่มฟ้า | ||
| ขวัญเที่ยวทั่วแดนบรร- | พตป่า ดงนา | ||
| ให้รับขวัญอย่าช้า | พรุ่งเช้าวันดี ฯ | ||
| ๕๙ ย่าเจ้าฟังข่าวร้อน | อาดูร เดือดนา | ||
| เขือเร่งเร็วไปทูล | แด่ไท้ | ||
| พระภูบดินทร์สูรย์ | ปิตุราช สองนา | ||
| ข้าพี่เลี้ยงไปไหว้ | บอกท้าวทุกอัน ฯ | ||
| ๖๐ ครั้นฟังธิราชร้อน | รนใจ อยู่นา | ||
| หมอจักเอาอันใด | เร่งให้ | ||
| ไปรักเรียกขวัญใน | เขาปู่ พระเอย | ||
| หมอสั่งเขือข้าได้ | ชอบช้างตัวเร็ว ฯ | ||
| ๖๑ เขือไปอุปกาศแล้ว | เขือมา | ||
| ทูลแด่สองธิดา | อยู่เกล้า | ||
| สองฟังหฤหรรษา | ชมชื่น ใจนา | ||
| สองพี่เร็วไปเช้า | ช่วยน้องจงพลัน ฯ | ||
| ๖๒ เบิกเอาช้างต้นชื่อ | เทียมลม ธพี่ | ||
| กับพระพายุพลันสม | ชื่อแท้ | ||
| เทียมใจเลิศแลชม | ฝีย่าง มันนา | ||
| เร็วเร่งเร็วนักแล้ | เลิศด้วยเดิรพลัน ฯ | ||
| โคลง ๒ | |||
| ๖๓ ไก่ขันเขียวผูกช้าง | มาเทียบทั้งสองข้าง | ||
| แนบข้างเกยนาง ฯ | |||
| ๖๔ ไป่สันทางสั่งไท้ | พระแต่งจงสรรพไว้ | ||
| เยียวปู่เจ้าเรามา ฯ | |||
| ๖๕ เผือจักลาแม่ ณ เกล้า | จักอยู่เยียวเจียนรุ่งเช้า | ||
| จักช้าทางไกล ฯ | |||
