จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
|
|
แถว 189: |
แถว 189: |
| | | |
| == เชิงอรรถ == | | == เชิงอรรถ == |
| + | == อ้างอิง == |
การปรับปรุง เมื่อ 10:52, 10 กรกฎาคม 2552
ข้อมูลเบื้องต้น
พระนิพนธ์: เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์
บทประพันธ์
เห่ชมเรือกระบวน
|
โคลง ๔
|
๏ ปางเสด็จประเวศด้าว | | ชลาลัย
|
ทรงรัตนพิมานชัย | | กิ่งแก้ว
|
พรั่งพร้อมพวกพลไกร | | แหนแห่
|
เรือกระบวนต้นแพร้ว | | เพริศพริ้งพายทอง ฯ
|
| | |
|
|
กาพย์ยานี ๑๑
|
๏ พระเสด็จโดยแดนชล | | ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย
|
กิ่งแก้วแพร้วพรรณราย | | พายอ่อนหยับจับงามงอน ฯ
|
๏ นาวาแน่นเป็นขนัด | | ล้วนรูปสัตว์แสนยากร
|
เรือริ้วทิวธงสลอน | | สาครลั่นครั่นครื้นฟอง ฯ
|
๏ เรือครุฑยุดนาคหิ้ว | | ลิ่วลอยมาพาผันผยอง
|
พลพายกรายพายทอง | | ร้องโห่เห่โอ้เห่มา ฯ
|
๏ สรมุขมุขสี่ด้าน | | เพียงพิมานผ่านเมฆา
|
ม่านกรองทองรจนา | | หลังคาแดงแย่งมังกร ฯ
|
๏ สมรรถชัยไกรกาบแก้ว | | แสงแวววับจับสาคร
|
เรียบเรียงเคียงคู่จร | | ดั่งร่อนฟ้ามาแดนดิน ฯ
|
๏ สุวรรณหงส์ทรงพู่ห้อย | | งามชดช้อยลอยหลังสินธุ์
|
เพียงหงส์ทรงพรหมินทร์ | | ลินลาศเลื่อนเตือนตาชม ฯ
|
๏ เรือชัยไวว่องวิ่ง | | รวดเร็วจริงยิ่งอย่างลม
|
เสียงเส้าเร้าระดม | | ห่มท้ายเยิ่นเดินคู่กัน ฯ
|
๏ คชสีห์ทีผาดเผ่น | | ดูดังเป็นเห็นขบขัน
|
ราชสีห์ที่ยืนยัน | | คั่นสองคู่ดูยิ่งยง ฯ
|
๏ เรือม้าหน้ามุ่งน้ำ | | แล่นเฉื่อยฉ่ำลำระหง
|
เพียงม้าอาชาทรง | | องค์พระพายผายผันผยอง ฯ
|
๏ เรือสิงห์วิ่งเผ่นโผน | | โจนตามคลื่นฝืนฝ่าฟอง
|
ดูยิ่งสิงห์ลำพอง | | เป็นแถวท่องล่องตามกัน ฯ
|
๏ นาคาหน้าดังเป็น | | ดูเขม้นเห็นขบขัน
|
มังกรถอนพายพัน | | ทันแข่งหน้าวาสุกรี ฯ
|
๏ เลียงผาง่าเท้าโผน | | เพียงโจนไปในวารี
|
นาวาหน้าอินทรี | | มีปีกเหมือนเลื่อนลอยโพยม ฯ
|
๏ ดนตรีมี่อึงอล | | ก้องกาหลพลแห่โหม
|
โห่ฮึกครึกครื้นโครม | | โสมนัสชื่นรื่นเริงพล ฯ
|
๏ กรีธาหมู่นาเวศ | | จากนคเรศโดยสาชล
|
เหิมหื่นชื่นกระมล | | ยลมัจฉาสารพันมี ฯ
|
| | |
|
เห่ชมปลา
|
โคลง ๔
|
๏ พิศพรรณปลาว่ายเคล้า | | คลึงกัน
|
ถวิลสุดาดวงจันทร์ | | แจ่มหน้า
|
มัตสยาย่อมพัวพัน | | พิศวาส
|
ควรฤพรากน้องช้า | | ชวดเคล้าคลึงชม ฯ
|
| | |
|
|
กาพย์ยานี ๑๑
|
๏ พิศพรรณปลาว่ายเคล้า | | คิดถึงเจ้าเศร้าอารมณ์
|
มัตสยายังรู้ชม | | สาสมใจไม่พามา ฯ
|
๏ นวลจันทร์เป็นนวลจริง | | เจ้างามพริ้งยิ่งนวลปลา
|
คางเบือนเบือนหน้ามา | | ไม่งามเท่าเจ้าเบือนชาย ฯ
|
๏ เพียนทองงามดั่งทอง | | ไม่เหมือนน้องห่มตาดพราย
|
กระแหแหห่างชาย | | ดั่งสายสวาทคลาดจากสม ฯ
|
๏ แก้มช้ำช้ำใครต้อง | | อันแก้มน้องช้ำเพราะชม
|
ปลาทุกทุกข์อกกรม | | เหมือนทุกข์พี่ที่จากนาง ฯ
|
๏ น้ำเงินคือเงินยวง | | ขาวพรายช่วงสีสำอาง
|
ไม่เทียบเปรียบโฉมนาง | | งามเรืองเรื่อเนื้อสองสี** ฯ
|
๏ ปลากรายว่ายเคียงคู่ | | เคล้ากันอยู่ดูงามดี
|
แต่นางห่างเหินพี่ | | เห็นปลาเคล้าเศร้าใจจร ฯ
|
๏ หางไก่ว่ายแหวกว่าย | | หางไก่คล้ายไม่มีหงอน
|
คิดอนงค์องค์เอวอร | | ผมประบ่าอ่าเอี่ยมไร ฯ
|
๏ ปลาสร้อยลอยล่องชล | | ว่ายเวียนวนปนกันไป
|
เหมือนสร้อยทรงทรามวัย | | ไม่เห็นเจ้าเศร้าบ่วาย ฯ
|
๏ เนื้ออ่อนอ่อนแต่ชื่อ | | เนื้อน้องฤๅอ่อนทั้งกาย
|
ใครต้องข้องจิตชาย | | ไม่วายนึกตรึกตรึงทรวง ฯ
|
๏ ปลาเสือเหลือที่ตา | | เลื่อนแหลมกว่าปลาทั้งปวง
|
เหมือนตาสุดาดวง | | ดูแหลมล้ำขำเพราคม ฯ
|
๏ แมลงภู่คู่เคียงว่าย | | เห็นคล้ายคล้ายน่าเชยชม
|
คิดความยามเมื่อสม | | สนิทเคล้าเจ้าเอวบาง ฯ
|
๏ หวีเกศเพศชื่อปลา | | คิดสุดาอ่าองค์นาง
|
หวีเกล้าเจ้าสระสาง | | เส้นเกศสลวยรวยกลิ่นหอม ฯ
|
๏ ชะแวงแฝงฝั่งแนบ | | ชะวาดแอบแปบปนปลอม
|
เหมือนพี่แอบแนบถนอม | | จอมสวาทนาฏบังอร ฯ
|
๏ พิศดูหมู่มัจฉา | | ว่ายแหวกมาในสาคร
|
คะนึงนุชสุดสายสมร | | มาด้วยพี่จะดีใจ ฯ
|
| | |
|
เห่ชมไม้
|
โคลง ๔
|
๏ เรือชายชมมิ่งไม้ | | มีพรรณ
|
ริมท่าสาครคันธ์ | | กลิ่นเกลี้ยง
|
เพล็ดดอกออกแกมกัน | | ชูช่อ
|
หอมหื่นรื่นรสเพี้ยง | | กลิ่นเนื้อนวลนาง ฯ
|
| | |
|
|
กาพย์ยานี ๑๑
|
๏ เรือชายชมมิ่งไม้ | | ริมท่าไสวหลากหลายพรรณ
|
เพล็ดดอกออกแกมกัน | | ส่งกลิ่นเกลี้ยงเพียงกลิ่นสมร ฯ
|
๏ ชมดวงพวงนางแย้ม | | บานแสล้มแย้มเกสร
|
คิดความยามบังอร | | แย้มโอษฐ์ยิ้มพริ้มพรายงาม ฯ
|
๏ จำปาหนาแน่นเนื่อง | | คลี่กลีบเหลืองเรืองอร่าม
|
คิดคะนึงถึงนงราม | | ผิวเหลืองกว่าจำปาทอง ฯ
|
๏ ประยงค์ทรงพวงร้อย | | ระย้าย้อยห้อยพวงกรอง
|
เหมือนอุบะนวลละออง | | เจ้าแขวนไว้ให้เรียมชม ฯ
|
๏ พุดจีบกลีบแสล้ม | | พิกุลแกมแซมสุกรม
|
หอมชวยรวยตามลม | | เหมือนกลิ่นน้องต้องติดใจ ฯ
|
๏ สาวหยุดพุทธชาด | | บานเกลื่อนกลาดดาษดาไป
|
นึกน้องกรองมาลัย | | วางให้พี่ข้างที่นอน ฯ
|
๏ พิกุลบุนนาคบาน | | กลิ่นหอมหวานซ่านขจร
|
แม้นนุชสุดสายสมร | | เห็นจะวอนอ้อนพี่ชาย ฯ
|
๏ เต็งแต้วแก้วกาหลง | | บานบุษบงส่งกลิ่นอาย
|
หอมอยู่ไม่รู้หาย | | คล้ายกลิ่นผ้าเจ้าตาตรู ฯ
|
๏ มะลิวัลย์พันจิกจวง | | ดอกเป็นพวงร่วงเรณู
|
หอมมาน่าเอ็นดู | | ชูชื่นจิตคิดวนิดา ฯ
|
๏ ลำดวนหวนหอมตรลบ | | กลิ่นอายอบสบนาสา
|
นึกถวิลกลิ่นบุหงา | | รำไปเจ้าเศร้าถึงนาง ฯ
|
๏ รวยรินกลิ่นรำเพย | | คิดพี่เคยเชยกลิ่นปราง
|
นั่งแนบแอบเอวบาง | | ห่อนแหห่างว่างเว้นวัน ฯ
|
๏ ชมดวงพวงมาลี | | ศรีเสาวภาคย์หลากหลายพรรณ
|
วนิดามาด้วยกัน | | จะอ้อนพี่ชี้ชมเชย ฯ
|
| | |
|
เห่ชมนก
|
โคลง ๔
|
๏ รอนรอนสุริยโอ้ | | อัสดง
|
เรื่อยเรื่อยลับเมรุลง | | ค่ำแล้ว
|
รอนรอนจิตจำนง | | นุชพี่ เพียงแม่
|
เรื่อยเรื่อยเรียมคอยแก้ว | | คลับคล้ายเรียมเหลียว ฯ
|
| | |
|
|
กาพย์ยานี ๑๑
|
๏ เรื่อยเรื่อยมารอนรอน | | ทิพากรจะตกต่ำ
|
สนธยาจะใกล้ค่ำ | | คำนึงหน้าเจ้าตาตรู ฯ
|
๏ เรื่อยเรื่อยมาเรียงเรียง | | นกบินเฉียงไปทั้งหมู่
|
ตัวเดียวมาพลัดคู่ | | เหมือนพี่อยู่ผู้เดียวดาย ฯ
|
๏ เห็นฝูงยูงรำฟ้อน | | คิดบังอรร่อนรำกราย
|
สร้อยทองย่องเยื้องชาย | | เหมือนสายสวาทนาดนวยจร ฯ
|
๏ สาลิกามาตามคู่ | | ชมกันอยู่สู่สมสมร
|
แต่พี่นี้อาวรณ์ | | ห่อนเห็นเจ้าเศร้าใจครวญ ฯ
|
๏ นางนวลนวลน่ารัก | | ไม่นวลพักตร์เหมือนทรามสงวน
|
แก้วพี่นี้สุดนวล | | ดั่งนางฟ้าหน้าใยยอง ฯ
|
๏ นกแก้วแจ้วแจ่มเสียง | | จับไม้เรียงเคียงคู่สอง
|
เหมือนพี่นี้ประคอง | | รับขวัญน้องต้องมือเบา ฯ
|
๏ ไก่ฟ้ามาตัวเดียว | | เดินท่องเที่ยวเลี้ยวเหลี่ยมเขา
|
เหมือนพรากจากนงเยาว์ | | เปล่าใจเปลี่ยวเหลียวหานาง ฯ
|
๏ แขกเต้าเคล้าคู่เคียง | | เรียงจับไม้ไซ้ปีกหาง
|
เรียมคะนึงถึงเอวบาง | | เคยแนบข้างร้างแรมนาน ฯ
|
๏ ดุเหว่าเจ่าจับร้อง | | สนั่นก้องซ้องเสียงหวาน
|
ไพเราะเพราะกังวาน | | ปานเสียงน้องร้องสั่งชาย ฯ
|
๏ โนรีสีปานชาด | | เหมือนช่างฉลาดวามแต้มลาย
|
ไม่เท่าเจ้าโฉมฉาย | | ห่มตาดพรายกรายกรมา ฯ
|
๏ สัตวาน่าเอ็นดู | | คอยหาคู่อยู่เอกา
|
เหมือนพี่ที่จากมา | | ครวญหาเจ้าเศร้าเสียใจ ฯ
|
๏ ปักษีมีหลายพรรณ | | บ้างชมกันขันเพรียกไพร
|
ยิ่งฟังวังเวงใจ | | ล้วนหลายหลากมากภาษา ฯ
|
| | |
|
เห่ครวญ
|
โคลง ๔
|
๏ เสียงสรวลระรี่นี้ | | เสียงใด
|
เสียงนุชพี่ฤๅใคร | | ใคร่รู้
|
เสียงสรวลเสียงทรามวัย | | นุชพี่ มาแม่
|
เสียงบังอรสมรผู้ | | อื่นนั้นฤๅมี ฯ
|
| | |
|
|
กาพย์ยานี ๑๑
|
๏ เสียงสรวลระรี่นี้ | | เสียงแก้วพี่หรือเสียงใคร
|
เสียงสรวลเสียงทรามวัย | | สุดสายใจพี่ตามมา ฯ
|
๏ ลมชวยรวยกลิ่นน้อง | | หอมเรื่อยต้องคลองนาสา
|
เคลือบเคล้นเห็นคล้ายมา | | เหลียวหาเจ้าเปล่าวังเวง ฯ
|
๏ ยามสองฆ้องยามย่ำ | | ทุกคืนค่ำย่ำอกเอง
|
เสียงปี่มี่ครวญเครง | | เหมือนเรียมคร่ำร่ำครวญนาน ฯ
|
๏ ล่วงสามยามปลายแล้ว | | จนไก่แก้วแว่วขันขาน
|
ม่อยหลับกลับบันดาล | | ฝันเห็นน้องต้องติดตา ฯ
|
๏ เพรางายวายเสพรส | | แสนกำสรดอดโอชา
|
อิ่มทุกข์อิ่มชลนา | | อิ่มโศกาหน้านองชล ฯ
|
๏ เวรามาทันแล้ว | | จึงจำแคล้วแก้วโกมล
|
ให้แค้นแสนสุดทน | | ทุกข์ถึงเจ้าเศร้าเสียดาย ฯ
|
๏ งามทรงวงดั่งวาด | | งามมารยาทนาดกรกราย
|
งานพริ้มยิ้มแย้มพราย | | งามคำหวานลานใจถวิล ฯ
|
๏ แต่เช้าเท่าถึงเย็น | | กล้ำกลืนเข็ญเป็นอาจิณ
|
ชายใดในแผ่นดิน | | ไม่เหมือนพี่ที่ตรอมใจ ฯ
|
| | |
|
|
โคลง ๔
|
๏ เรียมทนทุกข์แต่เช้า | | ถึงเย็น
|
มาสู่สุขคืนเข็ญ | | หม่นไหม้
|
ชายใดจากสมรเป็น | | ทุกข์เท่า เรียมเลย
|
จากคู่วันเดียวได้ | | ทุกข์ปิ้มปานปี ฯ
|
| | |
|
เชิงอรรถ
อ้างอิง