à¸à¸²à¸žà¸¢à¹Œà¸žà¸£à¸°à¹„ชยสุริยา
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
(หน้าที่ถูกสร้างด้วย ''''แม่ก กา''' <tpoem> <sup>ยานี ๑๑</sup> ๏ สาธุสะจะขอไหว้ พระศรีไต…') |
|||
แถว 1: | แถว 1: | ||
+ | [[หมวดหมู่:วรรณคดีไทย]] | ||
+ | [[หมวดหมู่:วรรณคดีรัตนโกสินทร์]] | ||
+ | [[หมวดหมู่:กาพย์]] | ||
+ | '''ผู้แต่ง:''' [[สุนทรภู่]] | ||
+ | |||
'''แม่ก กา''' | '''แม่ก กา''' | ||
<tpoem> | <tpoem> |
การปรับปรุง เมื่อ 04:26, 8 กรกฎาคม 2552
ผู้แต่ง: สุนทรภู่
แม่ก กา
ยานี ๑๑ | ||||
๏ สาธุสะจะขอไหว้ | พระศรีไตรสรนา | |||
พ่อแม่แลครูบา | เทวดาในราศี | |||
๏ ข้าเจ้าเอา ก ข | เข้ามาต่อ ก กา มี | |||
แก้ไขในเท่านี้ | ดีมิดีอย่าตรีชา | |||
๏ จะร่ำคำต่อไป | พอฬ่อใจกุมารา | |||
ธรณีมีราชา | เจ้าพาราสาวะถี | |||
๏ ชื่อพระไชยสุริยา | มีสุดามะเหษี | |||
ชื่อว่าสุมาลี | อยู่บูรีไม่มีไภย | |||
๏ ข้าเฝ้าเหล่าเสนา | มีกริยาอะฌาสัย | |||
พ่อค้ามาแต่ไกล | ได้อาศัยในพารา | |||
๏ ไพร่ฟ้าประชาชี | ชาวบูรีก็ปรีดา | |||
ทำไร่เขาไถนา | ได้เข้าปลาแลสาลี | |||
๏ อยู่มาหมู่ข้าเฝ้า | ก็หาเยาวนารี | |||
ที่หน้าตาดีดี | ทำมโหรีที่เคหา | |||
๏ ค่ำเช้าเฝ้าสีซอ | เข้าแต่หอล่อกามา | |||
หาได้ให้ภริยา | โลโภพาให้บ้าใจ | |||
๏ ไม่จำคำพระเจ้า | เหไปเข้าภาษาไสย | |||
ถือดีมีข้าไท | ฉ้อแต่ไพร่ใส่ขื่อคา | |||
๏ คะดีที่มีคู่ | คือไก่หมูเจ้าสุภา | |||
ใครเอาเข้าปลามา | ให้สุภาก็ว่าดี | |||
๏ ที่แพ้แก้ชนะ | ไม่ถือพระประเวณี | |||
ขี้ฉ้อก็ได้ดี | ไล่ด่าตีมีอาญา | |||
๏ ที่ซื่อถือพระเจ้า | ว่าโง่เง่าเต่าปูปลา | |||
ผู้เฒ่าเหล่าเมธา | ว่าใบ้บ้าสาระยำ | |||
๏ ภิกษุสะมะณะ | เล่าก็ละพระสธรรม | |||
คาถาว่าลำนำ | ไปเร่ร่ำทำเฉโก | |||
๏ ไม่จำคำผู้ใหญ่ | ศีรษะไม้ใจโยโส | |||
ที่ดีมีอะโข | ข้าขอโมทนาไป | |||
๏ พาราสาวะถี | ใครไม่มีปราณีใคร | |||
ดุดื้อถือแต่ใจ | ที่ใครได้ใส่เอาพอ | |||
๏ ผู้ที่มีฝีมือ | ทำดุดื้อไม่ซื้อขอ | |||
ใล่คว้าผ้าที่คอ | อะไรล่อก็เอาไป | |||
๏ ข้าเฝ้าเหล่าเสนา | มิได้ว่าหมู่ข้าไทย | |||
ถือน้ำร่ำเข้าไป | แต่น้ำใจไม่นำพา | |||
๏ หาได้ใครหาเอา | ไพร่ฟ้าเศร้าเปล่าอุรา | |||
ผู้ที่มีอาญา | ไล่ตีด่าไม่ปราณี | |||
๏ ผีป่ามากระทำ | มรณะกรรมชาวบูรี | |||
น้ำป่าเข้าธานี | ก็ไม่มีที่อาไศรย | |||
๏ ข้าเฝ้าเหล่าเสนา | หนีไปหาพาราไกล | |||
ชีบาล่าลี้ไป | ไม่มีใครในธานี | |||
ฉบัง ๑๖ | ||||
๏ พระไชยสุริยาภูมี | พาพระมเหษี | |||
มาที่ในลำสำเภา | ||||
๏ เข้าปลาหาไปไม่เบา | นารีที่เยาว์ | |||
ก็เอาไปในเภตรา | ||||
๏ เถ้าแก่ชาวแม่แซ่มา | เสนีเสนา | |||
ก็มาในลำสำเภา | ||||
๏ ตีม้าฬ่อช่อใบใส่เสา | วายุพยุเพลา | |||
สำเภาก็ใช้ใบไป | ||||
๏ เภตรามาในน้ำไหล | ค่ำเช้าเปล่าใจ | |||
ที่ในมหาวารี | ||||
๏ พะสุธาอาไศรยไม่มี | ราชานารี | |||
อยู่ที่พระแกลแลดู | ||||
๏ ปลากะโห้โลมาราหู | เหราปลาทู | |||
มีอยู่ในน้ำคล่ำไป | ||||
๏ ราชาว้าเหว่หฤทัย | วายุพาคลาไคล | |||
มาในทะเลเอกา | ||||
๏ แลไปไม่ปะพะสุธา | เปล่าใจนัยนา | |||
โพล้เพล้เวลาราตรี | ||||
๏ ราชาว่าแก่เสนี | ใครรู้คะดี | |||
วารีนี้เท่าใดนา | ||||
๏ ข้าเฝ้าเล่าแก่ราชา | ว่าพระมหา | |||
วารีนี้ไซ้ใหญ่โต | ||||
๏ ไหลมาแต่ในคอโค | แผ่ไปใหญ่โต | |||
มะโหฬาร์ล้ำน้ำไหล | ||||
๏ บาฬีมิได้แก้ไข | ข้าพเจ้าเข้าใจ | |||
ผู้ใหญ่ผู้เฒ่าเล่ามา | ||||
๏ ว่ามีพระยาสกุณา | ใหญ่โตมะโหฬาร์ | |||
กายาเท่าเขาคีรี | ||||
๏ ชื่อว่าพระยาสัมพาที | ใครรู้คะดี | |||
วารีนี้โตเท่าใด | ||||
๏ โยโสโผผาถาไป | พอพระสุริไสย | |||
จะใกล้โพล้เพล้เวลา | ||||
๏ แลไปไม่ปะพสุธา | ย่อท้อรอรา | |||
ชีวาก็จะประลัย | ||||
๏ พอปลามาในน้ำไหล | สกุณาถาไป | |||
อาไศรยที่ศีร์ษะปลา | ||||
๏ ฉะแง้แลไปไกลตา | จำของ้อปลา | |||
ว่าขอษะมาอะไภย | ||||
๏ วารีที่เราจะไป | ใกล้หรือว่าไกล | |||
ข้าไหว้จะขอมรคา | ||||
๏ ปลาว่าข้าเจ้าเยาวะภา | มิได้ไปมา | |||
อาไศรยอยู่ต่อธรณี | ||||
๏ สกุณาอาไลยชีวี | ลาปลาจรลี | |||
สู่ที่ภูผาอาไศรย | ||||
๏ ข้าเฝ้าเล่าแก่ภูวไนย | พระเจ้าเข้าใจ | |||
ฤไทยว้าเหว่เอกา | ||||
๏ จำไปในทะเลเวรา | พายุไหญ่มา | |||
เภตราก็เหเซไป | ||||
๏ สมอก็เก่าเสาใบ | ทะลุปรุไป | |||
น้ำไหลเข้าลำสำเภา | ||||
๏ ผีน้ำซ้ำไต่ใบเสา | เจ้ากำม์ซ้ำเอา | |||
สำเภาระยำคว่ำไป | ||||
๏ ราชาคว้ามืออรไทย | เอาผ้าสะไบ | |||
ต่อไว้ไม่ไกลกายา | ||||
๏ เถ้าแก่เชาแม่เสนา | น้ำเข้าหูตา | |||
จระเข้เหราคร่าไป | ||||
๏ ราชานารีร่ำไร | มีกำม์จำใจ | |||
จำไปพอปะพะสุธา | ||||
๏ มีไม้ไทรใหญ่ใบหนา | เข้าไปไสยา | |||
เวลาพอค่ำรำไร | ||||
แม่กน
สุรางคนางค์ ๒๘ | |||
๏ ขึ้นใหม่ใน กน | |||
ก กา ว่าปน | ระคนกันไป | ||
เอ็นดูภูธร | มานอนในไพร | ||
มณฑลต้นไทร | แทนไพชยนต์สถาน | ||
๏ ส่วนสุมาลี | |||
วันทาสามี | เทวีอยู่งาน | ||
เฝ้าอยู่ดูแล | เหมือนแต่ก่อนกาล | ||
ให้พระภูบาล | สำราญวิญญา | ||
๏ พระชวนนวลนอน | |||
เข็ญใจไม้ขอน | เหมือนหมอนแม่นา | ||
ภูธรสอนมนต์ | ให้บ่นภาวนา | ||
เย็นค่ำร่ำว่า | กันป่าไภยพาล | ||
๏ วันนั้นจันทร | |||
มีดารากร | เป็นบริวาร | ||
เห็นสิ้นดินฟ้า | ในป่าท่าธาร | ||
มาลีคลี่บาน | ใบก้านอรชร | ||
๏ เย็นฉ้ำน้ำฟ้า | |||
ชื่นชะผะกา | วายุพาขจร | ||
สาระพันจันทน์อิน | รื่นกลิ่นเกสร | ||
แตนต่อคลอร่อน | ว้าว่อนเวียนระวัน | ||
๏ จันทราคลาเคลื่อน | |||
กระเวนไพรไก่เถื่อน | เตือนเพื่อนขานขัน | ||
ปู่เจ้าเขาเขิน | กู่เกริ่นหากัน | ||
สินธุพุลั่น | ครื้นครั่นหวั่นไหว | ||
๏ พระฟื้นตื่นนอน | |||
ไกลพระนคร | สะท้อนถอนฤไทย | ||
เช้าตรู่สุริยน | ขึ้นพ้นเมรุไกร | ||
มีกำม์จำไป | ในป่าอารัญ | ||
แม่กง
ฉบัง ๑๖ | |||
๏ ขึ้นกงจงสำคัญ | ทั้งกนปนกัน | ||
รำพันมิ่งไม้ในดง | |||
๏ ไกรกร่างยางยูงสูงระหง | ตะลิงปลิงปริงประยงค์ | ||
คันทรงส่งกลิ่นฝิ่นฝาง | |||
๏ มะม่วงพวงพลองช้องนาง | หล่นเกลื่อนเถื่อนทาง | ||
กินพลางเดินพลางหว่างเนิน | |||
๏ เห็นกวางย่างเยื้องชำเลืองเดิน | เหมือนอย่างนางเชิญ | ||
พระแสงสำอางข้างเคียง | |||
๏ เขาสูงฝูงหงส์ลงเรียง | เริงร้องซ้องเสียง | ||
สำเนียงน่าฟังวังเวง | |||
๏ กลางไพรไก่ขันบรรเลง | ฟังเสียงเพียงเพลง | ||
ซอเจ้งจำเรียงเวียงวัง | |||
๏ ยูงทองร้องกะโต้งโห่งดัง | เพียงฆ้องกลองระฆัง | ||
แตรสังข์กังสดาลขานเสียง | |||
๏ กะลิงกะลางนางนวลนอนเรียง | พระยาลอคลอเคียง | ||
แอ่นเอี้ยงอีโก้งโทงเทง | |||
๏ ค้อนทองเสียงร้องป๋องเป๋ง | เพลินฟังวังเวง | ||
อีเก้งเริงร้องลองเชิง | |||
๏ ฝูงละมั่งฝังดินกินเพลิง | ค่างแข็งแรงเริง | ||
ยืนเบิ่งบึ้งหน้าตาโพลง | |||
๏ ป่าสูงยูงยางช้างโขลง | อึงคะนึงผึงโผง | ||
โยงกันเล่นน้ำคล่ำไป | |||
แม่กก
ยานี ๑๑ | |||
๏ ขึ้นกกตกทุกข์ยาก | แสนลำบากจากเวียงไชย | ||
มันเผือกเลือกเผาไฟ | กินผลไม้ได้เป็นแรง | ||
๏ รอนรอนอ่อนอัษดงค์ | พระสุ่ริยงเย็นยอแสง | ||
ช่วงดังน้ำครั่งแดง | แฝงเมฆเขาเงาเมรุธร | ||
๏ ลิงค่างครางโครกครอก | ฝูงจิ้งจอกออกเห่าหอน | ||
ชะนีวิเวกวอน | นกหกร่อนนอนรังเรียง | ||
๏ ลูกนกยกปีกป้อง | อ้าปากร้องซ้องแซ่เสียง | ||
แม่นกปกปีกเคียง | เลี้ยงลูกอ่อนป้อนอาหาร | ||
๏ ภูธรนอนเนินเขา | เคียงคลึงเคล้าเยาวมาลย์ | ||
ตกยากจากศฤงฆาร | สงสารน้องหมองภักตรา | ||
๏ ยากเย็นเห็นหน้าเจ้า | สร่างโศกเศร้าเจ้าพี่อา | ||
อยู่วังดังจันทรา | มาหม่นหมองลอองนวล | ||
๏ เพื่อนทุกข์ศุขโศกเศร้า | จะรักเจ้าเฝ้าสงวน | ||
มิ่งขวัญอย่ารันจวน | นวลภักตร์น้องจะหมองศรี | ||
๏ ชวนชื่นกลืนกล้ำกลิ่น | มิรู้สิ้นกลิ่นมาลี | ||
คลึงเคล้าเย้ายวนยี | ที่ทุกข์ร้อนหย่อนเย็นทรวง | ||
แม่กด
ยานี ๑๑ | |||
๏ ขึ้นกดบทอัศจรรย์ | เสียงครื้นครั่นชั้นเขาหลวง | ||
นกหกตกรังรวง | สัตว์ทั้งปวงง่วงงุนโงง | ||
๏ แดนดินถิ่นมนุษย์ | เสียงดังดุจพระเพลิงโพลง | ||
ตึกกว้านบ้านเรือนโรง | โคลงคลอนเคลื่อนเขยื้อนโยน | ||
๏ บ้านช่องคลองเล็กใหญ่ | บ้างตื่นไฟตกใจโจน | ||
ปลุกเพื่อนเตือนตะโกน | ลุกโลดโผนโดนกันเอง | ||
๏ พิณพาทย์ระนาดฆ้อง | ตะโพนกลองร้องเป็นเพลง | ||
ระฆังดังวังเวง | โหง่งหง่างเหง่งเก่งก่างดัง | ||
๏ ขุนนางต่างลุกวิ่ง | ท่านผู้หญิงวิ่งยุดหลัง | ||
พัลวันดันตึงตัง | พลั้งพลัดตกหกคะเมน | ||
๏ พระสงฆ์ลงจากกุฏิ | วิ่งอุตลุตฉุดมือเณร | ||
หลวงชีหนีหลวงเถร | ลงโคลนเลนเผ่นผาดโผน | ||
๏ พวกวัดพลัดเข้าบ้าน | ล้านต่อล้านซานเซโดน | ||
ต้นไม้ไกวเอนโอน | ลิงค่างโจนโผนหกหัน | ||
๏ พวกผีที่ปั้นลูก | ติดจมูกลูกตาพลัน | ||
ขิกขิกระริกกัน | ปั้นไม่ทันมันเดือดใจ | ||
๏ สององค์ทรงสังวาส | โลกธาตุหวาดหวั่นไหว | ||
ตื่นนอนอ่อนอกใจ | เดินไม่ได้ให้อาดูร | ||
แม่กบ
ยานี ๑๑ | |||
๏ ขึ้นกบจบแม่กด | พระดาบสบูชากูณฑ์ | ||
ผาสุกรุกขมูล | พูนสวัสดิ์สัตถาวร | ||
๏ ระงับหลับเนตรนิ่ง | เององค์อิงพิงสิงขร | ||
เหมือนกับหลับสนิทนอน | สังวรศีลอภิญญาณ | ||
๏ บำเพ็งเล็งเห็นจบ | พื้นพิภพจบจักรวาล | ||
สวรรค์ชั้นวิมาน | ท่านเห็นแจ้งแหล่งโลกา | ||
๏ เข้าฌานนานนับเดือน | ไม่เขยื้อนเคลื่อนกายา | ||
จำศีลกินวาตา | เป็นผาสุกทุกเดือนปี | ||
๏ วันนั้นครั้นเดินไหว | เกิดเหตุใหญ่ในปฐพี | ||
เล็งดูรู้คดี | กาลกิณีสี่ประการ | ||
๏ ประกอบชอบเป็นผิด | กลับจริตผิดโบราณ | ||
สามัญอันธพาล | ผลาญคนซื่อถือสัตย์ธรรม์ | ||
๏ ลูกศิษย์คิดล้างครู | ลูกไม่รู้คุณพ่อมัน | ||
ส่อเสียดเบียดเบียนกัน | ลอบฆ่าฟันคือตัณหา | ||
๏ โลภลาภบาปบ่คิด | โจทย์ผิดริษยา | ||
อุระพสุธา | ป่วนเป็นบ้าฟ้าบดบัง | ||
๏ บรรดาสามัญสัตย์ | เกิดวิบัติปัตติปาปัง | ||
ไตรยุคทุกขตะรัง | สังวัจฉระอวสาน | ||
แม่กม
ฉบัง ๑๖ | |||
๏ ขึ้นกมสมเด็จจอมอารย์ | เอ็นดูภูบาล | ||
ผู้ผ่านพาราสาวะถี | |||
๏ ซื่อตรงหลงเล่ห์เสนี | กลอกกลับอัปรีย์ | ||
บูรีจึงล่มจมไป | |||
๏ ประโยชน์จะโปรดภูวไนย | นิ่งนั่งตั้งใจ | ||
เลื่อมใสสำเร็จเมตตา | |||
๏ เปล่งเสียงเพียงพิณอินทรา | บอกข้อมรณา | ||
คงมาวันหนึ่งถึงตน | |||
๏ เบียฬเบียดเสียดส่อฉ้อฉล | บาปกำม์นำตน | ||
ไปทนทุกข์นับกัปกัลป์ | |||
๏ เมตตากรุณาสามัญ | จะได้ไปสวรรค์ | ||
เป็นศุขทุกวันหรรษา | |||
๏ สมบัติสัตว์มนุษย์ครุฑา | กลอกกลับอัปรา | ||
เทวาสมบัติชัชวาล | |||
๏ ศุขเกษมเปรมปรดิ์วิมาน | อิ่มหนำสำราญ | ||
ศฤงฆารห้อมล้อมพร้อมเพรียง | |||
๏ กระจับปี่สีซอคลอเสียง | ขับรำจำเรียง | ||
สำเนียงนางฟ้าน่าฟัง | |||
๏ เดชะพระกุศลหนหลัง | สิ่งใดใจหวัง | ||
ได้ดังมุ่งมาตรปรารถนา | |||
๏ จริงนะประสกสีกา | สวดมนต์ภาวนา | ||
เบื้องน่าจะได้ไปสวรรค์ | |||
๏ จบเทศน์เสร็จคำรำพัน | พระองค์ทรงธรรม์ | ||
ดันดั้นเมฆาคลาไคล | |||
แม่เกย
ฉบัง ๑๖ | |||
๏ ขึ้นเกยเลยกล่าวท้าวไทย | ฟังธรรมน้ำใจ | ||
เลื่อมใสศรัทธากล้าหาญ | |||
๏ เห็นไภยในขันธสันดาน | ตัวห่วงบ่วงมาร | ||
สำราญสำเร็จเมตตา | |||
๏ สององค์ทรงหนังพยัคฆา | จัดจีบกลีบชะฎา | ||
รักษาศีลถือฤาษี | |||
๏ เช้าค่ำทำกิจพิธี | กองกูณฑ์อัคคี | ||
เป็นที่บูชาถาวร | |||
๏ ปะถะพีเป็นที่บรรจฐรณ์ | เอนองค์ลงนอน | ||
เหนือขอนเขนยเกยเศียร | |||
๏ ค่ำเช้าเอากราดกวาดเตียน | เหนื่อยยากพากเพียร | ||
เรียนธรรมบำเพ็งเคร่งครัน | |||
๏ สำเร็จเสร็จได้ไปสวรรค์ | เสวยศุขทุกวัน | ||
นานนับกัปกัลป์พุทธันดร | |||
๏ กุมราการุญสุนทร | ไว้หวังสั่งสอน | ||
เด็กอ่อนอันเยาว์เล่าเรียน | |||
๏ ก ข ก กา ว่าเวียน | หนูน้อยค่อยเพียร | ||
อ่านเขียนผสมกมเกย | |||
๏ ระวังตัวกลัวครูหนูเอ๋ย | ไม้เรียวเจียวเหวย | ||
กูเคยเข็ดหลาบขวาบเขวียว | |||
๏ หันหวดปวดแสบแปลบเสียว | หยิกซ้ำซ้ำเขียว | ||
อย่าเที่ยวเล่นหลงจงจำ | |||
๏ บอกไว้ให้ทราบบาปกรรม | เรียงเรียบเทียบทำ | ||
แนะนำให้เจ้าเอาบุญ | |||
๏ เดชะพระมหาการุญ | ใครเห็นเป็นคุณ | ||
แบ่งบุญให้เราเจ้าเอยฯ | |||