บุณโณวาทคำฉันท์
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
(→ข้อมูลเบื้องต้น) |
|||
(การแก้ไข 12 รุ่นระหว่างรุ่นที่เปรียบเทียบไม่แสดงผล) | |||
แถว 1: | แถว 1: | ||
+ | == ข้อมูลเบื้องต้น == | ||
+ | {{เรียงลำดับ|บุณณโวาทคำฉันท์}} | ||
+ | [[หมวดหมู่:วรรณคดีไทย]] | ||
+ | [[หมวดหมู่:วรรณคดีอยุธยา]] | ||
+ | [[หมวดหมู่:ฉันท์]] | ||
+ | '''ผู้แต่ง:''' [[พระนาควัดท่าทราย]] | ||
+ | |||
+ | == บทประพันธ์ == | ||
<tpoem> | <tpoem> | ||
- | + | <sup>๑๔</sup> ขอถวายประนมนขประชุม ชวลิตสุเบญจางค์ | |
แต่บาทยุคลธปวราง- คชิเนนทรทรงญาณ | แต่บาทยุคลธปวราง- คชิเนนทรทรงญาณ | ||
- | + | อันซึ่งพระองคก็ขจัด ปรปักษเบญจมาร | |
พ่ายแพ้พระเดชภินิหาร คณพฤกษโพธิ์พลัน | พ่ายแพ้พระเดชภินิหาร คณพฤกษโพธิ์พลัน | ||
- | + | หนึ่งข้าก็ยอกรประนม พระเนาวโลกุดรธรรม์ | |
พระปริยัติสุขุมอัน คัมภิรภาพสาทร | พระปริยัติสุขุมอัน คัมภิรภาพสาทร | ||
- | + | หนึ่งข้าก็ยอกรประนม อัษฐสงฆสังวร | |
เปนที่พำนักนิอดิศร สัตวโลกยธาตรี | เปนที่พำนักนิอดิศร สัตวโลกยธาตรี | ||
- | + | หนึ่งข้าก็นบพระสวยม- ภูวเยศโมลี | |
เสด็จทรงอุศุภพาหนมี ฤทธิรุตม์มหิมา | เสด็จทรงอุศุภพาหนมี ฤทธิรุตม์มหิมา | ||
- | + | หนึ่งข้าก็นบบรมจักร กฤษณราชกฤษดา | |
ทรงครุฑพาหนวรา ฤทธิเรืองรเห็จโพยม | ทรงครุฑพาหนวรา ฤทธิเรืองรเห็จโพยม | ||
- | + | หนึ่งข้าก็นบพระกมเลศ จตุรพักตรพิมลโฉม | |
เสด็จหงสพาหนก็โจม จรร่อนณอัมพรา | เสด็จหงสพาหนก็โจม จรร่อนณอัมพรา | ||
- | + | หนึ่งข้าก็นบสหัสเนตร ธิปไตยดึงษา | |
อัยเรศตรีเศียรเป็นพา- หนนาถพเนจร | อัยเรศตรีเศียรเป็นพา- หนนาถพเนจร | ||
- | + | หนึ่งข้าก็นบสหัสแสง ศศิส่องทิศาดร | |
ทรงรถรเรียบอัศวจร จรัลรอบพระเมรู | ทรงรถรเรียบอัศวจร จรัลรอบพระเมรู | ||
- | + | หนึ่งข้าก็นบนิกรเทพ สถิตย์ทั่วทิศาผลู | |
ขอจงเจริญยศวตู นฤราศพาธา | ขอจงเจริญยศวตู นฤราศพาธา | ||
- | + | หนึ่งข้าก็นบบวรบง- กชบาทกระษัตรา | |
ผู้เฉลิมอยุธภิรมยา ยศโยคกรุงไกร | ผู้เฉลิมอยุธภิรมยา ยศโยคกรุงไกร | ||
- | + | ขอจงนฤทุกข์และนฤโศก นฤโรคนฤไภย | |
สรรพสรรพโทษและจัญไร จงนิราศโภยพาล | สรรพสรรพโทษและจัญไร จงนิราศโภยพาล | ||
- | + | จักกล่าวนิพนธ์ประพฤฒิฉัน- ทแต่ตามอนุมาน | |
- | แสดงโดยอดีตนุดำนาน บุณโณวาทสูตราฯ | + | แสดงโดยอดีตนุดำนาน บุณโณวาทสูตราฯ</tpoem> |
- | + | <tpoem> | |
- | + | <sup>๑๖</sup> เบื้องบรรพ์ยังมีพระดา- บศหนึ่งสมญา | |
- | + | ||
ว่าสัจพันธโคดม | ว่าสัจพันธโคดม | ||
- | + | สถิตย์เขาสุวรรณไพรพนม แทบสถานนิคม | |
สุนาปรันตคามา | สุนาปรันตคามา | ||
- | + | แว่นแคว้นกรุงเทพทวา- รวดีมหา | |
ดิลกเลิศไพบูลย์ | ดิลกเลิศไพบูลย์ | ||
- | + | ปางสมเด็จพุทธางกูร ทรงบุษบกยูร- | |
รยาตรยังห้องหาวผจง | รยาตรยังห้องหาวผจง | ||
- | + | จากกรุงสาวถีกับสงฆ์ ห้าร้อยหย่อนองค์ | |
อดิเรกประดับบริพาร | อดิเรกประดับบริพาร | ||
- | + | ล้วนทรงบุษบกพิมาน มาโดยคัคณานต์ | |
เปนอนุกรมบวร | เปนอนุกรมบวร | ||
- | + | เพียงพญาเหมราชเหิรจร ประดับด้วยนิกร | |
หมู่หงสห้อมระเห็จมา | หมู่หงสห้อมระเห็จมา | ||
- | + | ตระบัดดลด้วยนุภาว์ พระพิชิตมา- | |
รอนุเคราะห์มหาบุณ | รอนุเคราะห์มหาบุณ | ||
- | + | ให้ดลแดนมารคอดุลย์ เดชด้วยพุทธคุณ | |
คัมภีรรัตโนฬาร์ | คัมภีรรัตโนฬาร์ | ||
- | + | แล้วโปรดพระสัจพันธดา- บศลุถิงอา- | |
ริยมารคศิวาไลย | ริยมารคศิวาไลย | ||
- | + | ครั้นพระสรรเพชญเสด็จไคล โปรดสรรพโลไกย | |
ก็ตรัสด้วยพุทธพจนา | ก็ตรัสด้วยพุทธพจนา | ||
- | + | แก่พระสัจพันธเถรา ว่าพระศาสดา | |
ประโยชน์จะโปรดเวไนย | ประโยชน์จะโปรดเวไนย | ||
- | + | ท่านจงสถิตย์เถิดอย่าไป เลยจงเนาใน | |
นิคมโปรดประชา | นิคมโปรดประชา | ||
- | + | สัจพันธรับพุทธฎีกา ก่อนแล้วจิ่งอา- | |
ราธนทูลทศพล | ราธนทูลทศพล | ||
- | + | ว่าพระจักเสด็จไปกล ใดข้าเคยยล | |
ที่นี้จะเปล่าเปลี่ยวใจ | ที่นี้จะเปล่าเปลี่ยวใจ | ||
- | + | เคยสดับรสธรรม์อันไพ- เราะห์เริ่มนี้ใคร | |
จะอนุเคราะห์ห่อนมี | จะอนุเคราะห์ห่อนมี | ||
- | + | เคยเคารพทุกนาที นี้จักอัญชลี | |
ลอองก็ล่วงลับตา | ลอองก็ล่วงลับตา | ||
- | + | ขอจงโปรดปรานีรา รอยพุทธบาทา | |
ประดิษฐ์สถิตย์ในสถาน | ประดิษฐ์สถิตย์ในสถาน | ||
- | + | หวังไว้อภิวาทน์สักการ ทุกทิวาวาร | |
บยลพระองค์ต่างองค์ | บยลพระองค์ต่างองค์ | ||
- | + | สมเด็จสุคตก็ทรง การุญโดยจง | |
แก่พระสัจพันธภักดี | แก่พระสัจพันธภักดี | ||
- | + | จึ่งเหยียบวรบาทมุนี ยังยอดศีขรี | |
สุวรรณพรายเจษฎา | สุวรรณพรายเจษฎา | ||
- | + | ด้วยบงกชบาทเบื้องขวา ลายลักษณวรา | |
ทั้งร้อยแปดประการงาม | ทั้งร้อยแปดประการงาม | ||
- | + | เฉลิมโมลีโลกทั้งสาม ปรากฏในคาม | |
นิคมชนบทบุราฯ</tpoem> | นิคมชนบทบุราฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๑</sup> ปางปิ่นธเรศตรี- ศรเสวยสวรรยา | ||
+ | อยุธเยศมหา นครราชธานี | ||
+ | ทราบกิจกลรอย พุทธบาทชินศรี | ||
+ | มีราชฤไทยทวี กุศลมุ่งผดุงการ | ||
+ | รดับเปนพระมณฎป วรรัตโนฬาร | ||
+ | เพียงวิชยันต์พิมาน อมรเทพปูนกัน | ||
+ | สฤษฎิสวมพระพุทธบาท มุนินาถจอมธรรม์ | ||
+ | ยังยอดศิขรบรร- พตพิศโพรงพราย | ||
+ | ห้ายอดยเยี่ยมเมฆ จรัสดวงวิเชียรฉาย | ||
+ | ชวลิตพรรณราย รยับโชติสุริยงค์ | ||
+ | กิ่งกาบททาบกาญ- จนมณีเสตารหง | ||
+ | บราลีเยาวยง- คช่อฟ้าปรงอนครัน | ||
+ | มีบรรทจัตุราช วรพาดกระหนกพัน | ||
+ | เครือซ้อนสลับกัน กแนะแก้วกนกกลาย | ||
+ | สุกรีกระหนาบชั้น ก็ทงันผงาดหงาย | ||
+ | เศียรสัตวพรรณราย รดะดาษระดมดี | ||
+ | กลีบเกล็ดกัจฉามาศ ประดับดาษจรุญศรี | ||
+ | สลับรัตนรูจี กระจ่างจัดกระจังบัง | ||
+ | ใบโพสุวรรณห้อย รยาบย้อยบรุงรัง | ||
+ | ลมพัดกระดึงดัง เสนาะศัพทอลเวง | ||
+ | เสียงดุจสังคีต อันดึงดีดประโคมเพลง | ||
+ | เพียงเทพบรรเลง รเรื่อยจับระบำถวาย | ||
+ | พ่างพื้นที่ฐานบัตร เป็นครุฑอัดอุราผาย | ||
+ | กรกุมสุกรีกราย จะกระหยับเผยอบิน | ||
+ | สิงห์อัดก็อมดวง วชิรช่วงมณีนิล | ||
+ | เทพนมขนัดกิน- นเรศฟ้อนชอ้อนรำ | ||
+ | อิสูรทมูลแบก ตระบองบิดก็กำยำ | ||
+ | แยกเขี้ยวผงาดทำ ดุจมีมโนเนา | ||
+ | ผนังดาษกระจกแจ่ม ชวลิตงามเงา | ||
+ | กลแก้วผลึกเพรา รลอกเลื่อนลลานไป | ||
+ | ซุ้มสี่ทวารา รจเรขเรืองไร | ||
+ | กาบพรหมสรไกร กระหนาบเสาพเพราพราย | ||
+ | ตาบแต้มณรักร้อย ประดับพลอยมณีฉาย | ||
+ | เฉิดกลีบจงกลกลาย บทนาคสดุ้งดี | ||
+ | หน้าบันเขบ็จบรร ผจงปั้นเป็นโกสีย์ | ||
+ | ทรงไอยราตรี เศียรงามด้วยงางอน | ||
+ | ช้อยกรชูสัง- ขสังวาลบวร | ||
+ | แสงรัตนสุนทร ประกายมาศเลื่อมกัน | ||
+ | ใบบานทวาเรศ รดับมุกดูพรายพรรรณ | ||
+ | เพียงพิษณุกรรม์สรรค์ นฤมิตรประดิษฐ์แปลง | ||
+ | แม่ลายแลบุตกหนาบ ฉลุช่อชวาลแสง | ||
+ | เกี่ยวก้านกนกแพลง พิศสัตว์ชวัดวง | ||
+ | คชสีหสิงหราช มยุเรศเหมหงส์ | ||
+ | องคทยศยง หณุมานทยานกาย | ||
+ | สุครีพในเครือวัลย์ ก็กุมขรรคชูฉาย | ||
+ | พาลีผู้เลิศชาย ตระบะล้ำกระบิลครัน | ||
+ | ฉลักมุกทุกทวาร อัษฐบานบเพี้ยนกัน | ||
+ | ล้วนแล้วณเครือพรร- ณรายพรายลลายตา | ||
+ | พื้นในหิรัญลาด ก็สอาดอลังการ์ | ||
+ | ราบรอบพระบาทา ทศพลวิมลมี | ||
+ | มณฎปเยาวในนั้น คณพรรณมณีดี | ||
+ | พวงกลิ่นสุมาลี รยาบย้อยอร่ามเรือง | ||
+ | ดาริจอัจกลับ วแวบวับมลังมเลือง | ||
+ | ฉัตรชั้นวิเชียรเรือง รุกขชาติบูชา | ||
+ | ดอกดวงผกาแก้ว สลับศรีสุโสภา | ||
+ | จงกลพระบาทา นพรัตนกอบกาญจน์ | ||
+ | เฟื่องฟุ้งขจรกลิ่น เสาวคนธโอฬาร | ||
+ | ดุจทิพพิมานสถาน อุบลราชเทวัญ | ||
+ | ปราการประกอบโคม สว่างแสงเสมอจันทร์ | ||
+ | แจ่มแจ้งทิวาวัน บรู้รุ่งรู้ราตรี | ||
+ | บันไดไศลลาด อุรคราชเจ็ดศีร์- | ||
+ | ษเลิกพังพานมี พิษเพียงประไลยกัลป์ | ||
+ | อาวาสพระลานเลี่ยน ดุจแว่นสุวรรณสรรค์ | ||
+ | มีรูปพระสัจพัน- ธดาบศบรรพชา | ||
+ | ผดุงไว้จะหวังแจ้ง กิจโดยดำนานมา | ||
+ | คือองค์ดาบศอา- ราธนรอยพระบาทางค์ | ||
+ | เวหารอุโบสถ พระสถูปอุตมางค์ | ||
+ | รายโรงระฆังปราง อดิเรกรจนา | ||
+ | หน้าลานปราการกั้น สถลมารครัถยา | ||
+ | ผู้เฝ้าทวารา อิสูรสองตระบองกุม | ||
+ | หน้าย่นแสยะโอษฐ ดุจโกรธประชาชุม | ||
+ | หากเดชพระจอมจุม- พลป้องบไภยันต์ | ||
+ | ก่อกอบเป็นอ่างแก้ว กระหนาบแนวศิขรขันธ์ | ||
+ | ทดท่อธาราสรรพ์ ประปริ่มไหลจึ่งไขจร | ||
+ | มาลาเลวงกลิ่น รสฟุ้งทั้งศิงขร | ||
+ | หล่นลอยชโลธร ตระหลบอบสุคนธา | ||
+ | ลั่นทมระดมดาษ ดุจลาดประพัตรา | ||
+ | แก้วกรรณิกากา- รเกษกลิ่นกำจรลม | ||
+ | สายหยุดประยงค์แย้ม ยี่สุ่นแซมสุกรมยม- | ||
+ | โดยดอกลำดวนสม สุรภีพิกุลกาญจน์ | ||
+ | เบญมาศบุษบัน มลิวรรณพุดตาลบาน | ||
+ | อังกาบกุหลาบธาร สุคนธ์เทศเทียมกัน | ||
+ | บุนนากลออนวล พุทธชาติอัญชัน | ||
+ | ชงโคยี่เข่งพรรณ มลุลีกระดังงา | ||
+ | พุดซ้อนสลับกลีบ จำปาปีบมลิลา | ||
+ | ซ่อนกลิ่นก็กลิ่นสา- หัสยั่วกมลเสบย | ||
+ | รวยเรื่อยจรุงรื่น วายุพัดรำเพยเผย | ||
+ | บุปผาบุชาเชย พุทธบาทบขาดวัน | ||
+ | รุกขชาติประชุมแดน มรฎปประดิษฐ์สรรพ์ | ||
+ | ดั่งจิตรลดาวัน วชิราสถาวร | ||
+ | มีราชพระนิเวศน์ กระษัตริย์เสด็จสโมสร | ||
+ | เกษมสันต์ประชากร สุขพ้นจะพิสดาร | ||
+ | แม้วใครไปนบพระ พุทธบาทอันไพศาล | ||
+ | ยลพระมณฎปสถาน ที่ถกลแก่โลกา | ||
+ | ประเหลไพชยันต์รัตน พิมานอินทรเจษฎา | ||
+ | ดังดาวดึงษา สวรรค์สรรค์เสมอกัน | ||
+ | ลืมแลบรมทิน- กรลืมบแลจันทร์ | ||
+ | ลืมแลมไหสวรรย์ พิภพราชมณฑล | ||
+ | สุดสุขสุดเกษม นรนาถบดีดล | ||
+ | เหิมหื่นกมลชน อภิวันทนาการฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๙</sup> เขตรแคว้นในวนเวศศีขรพิศาล | ||
+ | แสนสนุกนิถ้ำธาร อเนก | ||
+ | แนวเนินไศลศิขรินวราวรวิเวก | ||
+ | สูงสุดลิ่วเมฆ ชรงำ | ||
+ | คูหาเหวสรสนุกนิเลิศจรก็อำ- | ||
+ | พนดั่งประดุจทำ พิฦก | ||
+ | ท่าธารสินธุเกษมกระแสชลคคึก | ||
+ | ไหลโลดคโครมครึก ฉฉาน | ||
+ | พนพฤกษในพนเวศพนาดรตระการ | ||
+ | ผลรสโอฬาร อุชา | ||
+ | สบสัตวจัตุบททวิบาทคณนา | ||
+ | สัตวสัตวเสน่หา แก่กัน | ||
+ | เดชด้วยวรพุทธบาทบรมสรร- | ||
+ | เพชญอุตม์มหันตา- ธิคุณ | ||
+ | กอบเกิดศิงขรราวอรัญญิกอดุลย์ | ||
+ | แสนสุขฤปานปุน ประมาณ | ||
+ | สำหรับราษฎรกระษัตริย์ประพาศสุขสำราญ | ||
+ | ถึงปีนมัสการ บขาดฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๖</sup> ปางฤดูหิมผคุณมาส องค์อิศวรราช | ||
+ | ปิ่นพิภพกุรุงทวา | ||
+ | ปราโมทย์หฤทัยราชา จักเสด็จวันทา | ||
+ | บรมบาททรงญาณ | ||
+ | ดำริห์เสร็จอื้นโองการ สั่งเสนีชาญ | ||
+ | พิริยรวจณรงค์พลัน | ||
+ | จงจัดจัตุรงค์อนันต์ อิกมหาสุวรรณ | ||
+ | นาเวศพยุหยาตรา | ||
+ | จักจรัลอัญชลีสักกา- รพุทธบาทา | ||
+ | สถิตย์สุวรรณศีขรี | ||
+ | มโหรศพสมโภชโสภี มาลาอัคนี | ||
+ | จงสรรพประดับกิจการ | ||
+ | อำมาตย์รับราชบรรหาร สดุดีนฤบาล | ||
+ | ตระบัดฉวัดไตรตรา | ||
+ | การสรรพกลับผยองผันมา ทูลแด่มหา | ||
+ | กระษัตริยเสร็จบริบูรณ์ | ||
+ | ขออัญเชิญเสด็จนเรสูร อรุโณทจำรูญ | ||
+ | สกุณฤกษ์พยุหพลฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๔</sup> ปางนั้นบรมนฤเบศร์ สุรราชฟังกล | ||
+ | เสนางคจัดจตุรพล พิริยสรรพประดับการ | ||
+ | เร่งมีกมลก็ประโมช สุมนัศใสสานต์ | ||
+ | ครั้นส่างอรุณรวิวาร ยเยี่ยมยอดยุคุนธร | ||
+ | เสด็จสรงสุธารทิพรส สุวคนธกำจร | ||
+ | ภูษิตวิจิตรอลงกรณ์ วรรัตนธำมรงค์ | ||
+ | ทองกรตระกองกรประดับ วชิรเรืองระยับองค์ | ||
+ | สังวาลวลัยบวรมง- กุฏแก้วกุณฑลพราย | ||
+ | เสร็จสรงก็ทรงพิชัยอา- วุธสรรพธนูสาย | ||
+ | สพักเสร็จเสด็จจรก็ผาย บทบาทยุคลคลา | ||
+ | แสนสาวสุรางค์วรสนม ก็ประดับดังดารา | ||
+ | แวดล้อมพระจันทรณอา- กาศเรืองรรังษี | ||
+ | เสด็จดลฉนวนพระอรณพ ขนานน่าวาสุกรี | ||
+ | แตรสังขประโคมดุริยดนตรี มหรธึกและกาหฬ | ||
+ | เสด็จทรงที่นั่งสุวรรณนา วบุษบกไพชยนต์ | ||
+ | เมินแมนพิมานอมรถกล ก็ประเทิดประทัดทาย | ||
+ | เครื่องสูงไสวเสวตรฉัตร อภิรุมยชุมสาย | ||
+ | กลดกลิ้งกระชิงรัตนพราย มยุรฉัตรจรัสจรูญ | ||
+ | พัดโบกและจามรมณี ทรกั้งกำบังสูรย์ | ||
+ | ธงฉานฉวัดวรพิบูลย์ รยะยาบที่ธงไชย | ||
+ | นาเวศสุวรรณวรประดับ สรมุขเกรียงไกร | ||
+ | คู่เคียงกับจักษุวิมานไชย รัตนเรืองสุธาธาร | ||
+ | นาวาขนัดคณคชสีห์ สิหราชมกรกาญจน์ | ||
+ | โตสิงกิเลนทอัศวาน สกุณพักตรเจษฎา | ||
+ | นอกนั้นก็จับวรฉลาก นวสูรเสนา | ||
+ | แห่แหนบรมนรนรา- ธิบดินทร์เสด็จจร | ||
+ | โห่แห่กระหึมศัพทสำเนียง นิสนั่นชโลธร | ||
+ | พายทองกระทุ่มธวัชกร ชลฟุ้งคือฝอยฝน | ||
+ | ฟองฟุ้งนทีธรติรา ครลอกกระฉอกชล | ||
+ | ธงเทียวธวัชกลคือกล สกุณร่อนรริ้วโพยม | ||
+ | ทวาราวดีพิฦกพลั่น สนั่นลั่นคครื้นโครม | ||
+ | ไพร่ฟ้าประชาชนก็โสม- มนัศโดยเสด็จไคล | ||
+ | เหรามัจฉากัจฉปป่วน บมิทวนสถิตย์ใน | ||
+ | สาครกระเจิงจรนุไพร พำนักนิ์ห้วยละหารธาร | ||
+ | เสด็จดลประทับท่าเจ้าสนุก พระดำหนักอันโอฬาร | ||
+ | เถลิงอาสนราชสุขสาน- ติภิรมยรมยา | ||
+ | ปราการประดุจศิขรกั้น สมุทคั่นคัมภีรา | ||
+ | หว่างเขาอัศกรรณวินัตกา คิชกูฏคุหาหงส์ | ||
+ | ตาริ้วระรอบกลคือเขา บริภัณฑกรรกง | ||
+ | รอบล้อมนิเวศวรคือวง- กฏเกี้ยวพระเมรุมาศ | ||
+ | สรรพพฤนทประชาชนนิกร วรมนตริเกลื่อนกลาด | ||
+ | อึกอึงอุโฆษพนวาศ พนพนมจะหล่มทลาย | ||
+ | เรือจอดจรดก็บมิส่ำ ดูคคล่ำกระแสสาย | ||
+ | กู่กันพเพรียกจรจราย บมิรู้กี่โจษจรร | ||
+ | เสพโภชน์กระยาหารสำเริง สุขรมยชมกัน | ||
+ | เปรมเปรอจเรอจรจรัล ก็คเคลือบทั้งแดนดง | ||
+ | สายัณหแสงสุริยเสด็จ จรคล้อยพระเมรุลง | ||
+ | ปักษาคณากรสู่พง พนพฤกษเพรียกรัง | ||
+ | จับจอมผกาอรประอึง คคลึงคู่สิเนหัง | ||
+ | หวนหันกระสันสัตวประนัง ศัพทร้องสำเนียงหวาน | ||
+ | ราตรีสงัดศัพทนิกร นรราชทวยหาญ | ||
+ | เพื่อผลมหันตดรธาน ประทุษฐจิตรกามา | ||
+ | แสงจันทร์จรูญเมฆจแจ่ม จรแหร่มณนภา- | ||
+ | กาศเรืองรยับรัศมิดา- รกพรายโพยมบน | ||
+ | น้ำค้างรำเพยประวายุพัด ปรมาณุฝอยฝน | ||
+ | เย็นทั่วทั้งพื้นพนภุวดล ชฉ่ำพวกพลากร | ||
+ | กวางทรายกระต่ายจรก็เต้น ประชมแสงศศิธร | ||
+ | โลดเลมรบัดสุขและจร ณเหล่าแหล่งพนาราม | ||
+ | ไถงเงื้อมยุคุนธรจะจวน ปจุสสมัยย่ำยาม | ||
+ | กดโกกิลาสกุณปาม สุรศัพทอึงอลฯ</tpoem> | ||
+ | |||
+ | <sup>ร่าย</sup> เสนาตระบัดตื่นตน ตรวจเตรียมพลพยุหบาตร เร่งรุมฟาดนายอัศว์ เร่งรันฉมัดนายคเชนทร์ เร่งรดับเกณฑ์นายรถ เร่งรันขนดนายพล ศัพทโจษจลจรรจา แก้ช้างม้าโคเกวียน ลงฉวัดเฉวียนวาเรศ แต่งสกนธเพศพลไกร คชไสวอัศวา โดยขบวนตราพยุหบาตร เมือบคามาศวิถี ท่านฤบดีผ่านเผ้า พอรุ่งอรุณเร้า แผ้วฟ้าวรโพยมฯ<br /> | ||
+ | |||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๕</sup> พลคชคชแรงโรม โจมณรงค์คง อาวุธสรรพ | ||
+ | พลคชคชเร็วรับ จับอรินทรราชฟาด ขจัดจร | ||
+ | พลคชคชฤทธิรอน เบญจลึงคธร เถลิงงา | ||
+ | พลคชคชศักดา งางอนช้อยสอย เอาดวงดาว | ||
+ | พลอัศวอัศวฉ่าฉาว จบทุกแดนดาว สยบสยอง | ||
+ | พลอัศวอัศวลำพอง ทวนมาศลำยอง จามรี | ||
+ | พลอัศวอัศวสำลี ทรงกุทณฑ์ตี ดำเลิงสาย | ||
+ | พลอัศวอัศวผาดผาย ทรงธนูสาย ประลองทัด | ||
+ | พลรถรถเฉวียนฉวัด เรียบแปรกรัต- นปลายธง | ||
+ | พลรถรถก้องกง เวียนระเห็จหงส์ คือกังหัน | ||
+ | พลรถรถพรายพรรณ สรรพ์ประดับกาญจน์ มณีแสง | ||
+ | พลรถรถคำแหง ปรปักษ์แสยง สยบมรณ์ฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๖</sup> ตรวจเตรียมเทียบแสนยากร แพนดั้งโตมร | ||
+ | กุทัณฑ์ธนูนั่นหนา | ||
+ | ดาบเขนเสโลห์ปืนยา ปืนไฟคณนา | ||
+ | บรู้กี่ส่ำเนืองนอง | ||
+ | ย่อมล้วนเกราะกรายลายทอง เสื้อหมวกไหมกรอง | ||
+ | กระหนกกระหนาบแกมกัน | ||
+ | สรรพพฤนทามาตย์โจษจรร พร้อมพรั่งอนันต์ | ||
+ | อเนกขนัดในขบวน | ||
+ | ครั้นเพลาฤกษเรืองควร อัญเชิญอิศวร | ||
+ | สุเรนทรราชยาตราฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๑</sup> ปางนั้นนฤบดิน ทรสุเรนทรมหา | ||
+ | เร่งมีมโนปรา- รภซึ่งเสด็จดล | ||
+ | เสด็จสรงสุธารทรง พิภูษิตระการกล | ||
+ | พาหุรัตนกุณฑล มกุฏแก้วกรรเจียกจร | ||
+ | เสร็จทรงพิไชยอา- วุธสรรพประดับกร | ||
+ | ย่างเยื้องจรัลจร วรราชเกยไชย | ||
+ | ทรงพระคชาธาร ทรเรืองมหิทธิไกร | ||
+ | ดุจองค์สหัสไน- ยนิสิทไอยรา | ||
+ | ประดับหมู่พิริยพล -ลโจษจลณมรรคา | ||
+ | ส่ำแสนทแสนยา- กรก้องกเกริกไพร | ||
+ | เสียงสารอัศวราช นฤนาทวนาไลย | ||
+ | แตรสังข์ประนังไน ศุภฤกษ์ดำเนินพลฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๔</sup> ฝ่ายพญาคชาธรพิพงศ์ อยเรศมหัยรณ | ||
+ | พิศไหนลมัยมุขพิมล ทินย่อมประดับดาว | ||
+ | ผ่านพักตรพัตรรัตคน ชนักต้นกระวิลวาว | ||
+ | ซองหางรยับรัศมิพราว พพรายรัตนาภา | ||
+ | ข่ายทองตระพองพักตรพนาศ รุจเรกขโมรา | ||
+ | กำภูหุ้มภู่พรรณจา- มรีเฟื้อยฟฟายงาม | ||
+ | ปรบกรรณกระหึมสุรส่ายมัน จรแกว่งณกลางสนาม | ||
+ | เสนาพลาจรคั่งคาม พิศเพียงเอราวัณ | ||
+ | ประดับด้วยเศวตบวรฉัตร อภิรุมชุมสรรพ์ | ||
+ | จามรแลธรสุริยวรร- ณพัดโบกระบายลม | ||
+ | กลดกลิ้งกรชิงมยุรฉัตร จรูลแสงจรัสสม | ||
+ | ธงทวนฟฟายจามริรมย์ ดุจกวักจะไกวโพยม | ||
+ | แวงแซงจัตุลังคบทบา- ทคเชนทรชรุกโซม | ||
+ | ฆ้องกลองประนังศัพทประโคม จแจ้วปี่ชวานำ | ||
+ | คชดังประนังอธิคคม คชกรมเสียดส่ำ | ||
+ | พังคาและแซกกิรินินำ ที่นั่งรัตนพุดตาลทอง | ||
+ | เบื้องหลังคเชนทรบรม- ขัติโยรสสมพอง | ||
+ | โดยเสด็จจุฑาธรณินอง รถเรียบประเทียบจร | ||
+ | รถอรรคสุดาสุรสนม วรรูปคืออัปสร | ||
+ | เยี่ยมยิ้มพพริ้มพักตรบวร ธิวิสูตรมาศผจง | ||
+ | กล่นเกลื่อนอรัญรถยา ธุลิตระหลบทังไพรพง | ||
+ | เสียงสารและอัศวก้องกง รถลั่นสนั่นพนม | ||
+ | แส้เสียงพลาพลนิกร ก็สท้อนสเทือนระทม | ||
+ | สรรพสัตวก็ตื่นจิตรระงม ปลาตแล่นขจัดขจาย | ||
+ | เรไรและวานรชนี พเพรียกพร้องสำเทียนทาย | ||
+ | เสด็จคลาพลาพลนิกาย ดลราชวังสถาน | ||
+ | หยุดยั้งพยุหจัตุรง- คสำเริงฤทัยลาน | ||
+ | ตรวจเตรียมมโหรศพการ สมโภชพุทธบาทาฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๒๑</sup> ปางนั้นสมเด็จกระษัตรา ศุภจิตรวรา | ||
+ | เสด็จสรงสา- คเรศพลัน | ||
+ | เสร็จทรงอาภรณพรายพรรณ ภูธรจรจรัล | ||
+ | มากระทำอัญ ชลิตวา | ||
+ | ทักษิณพุทธบาทศาสดา ถวายทีปบุษปมา | ||
+ | ไลยสุคนธา รกำจร | ||
+ | อิกภูษิตสรรพาภรณ์ เบญจราชกกุธธร | ||
+ | ถอดถวายศร ภิรมยัง | ||
+ | เสด็จสดับรสธรรมเทศนัง ดุริยางคจำเรียงสัง | ||
+ | คีตประนังดัง ประโคมถวาย | ||
+ | ครั้นเสร็จอภิวันท์เสด็จปราย หิรัญสุวรรณหลาย | ||
+ | ทรัพยแจกจ่าย คณานันต์ | ||
+ | ทานแก่พณิพกสบสรรพ์ บรมหริรักษจรร- | ||
+ | โลงลิลาผัน ประเวศวังฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๑</sup> บัดการมโหรศพ พก็โห่ขึ้นประนัง | ||
+ | กลองโขนตระโพนดัง ก็ตั้งตระดำเนิรครู | ||
+ | ฤาษีเสมอลา กรบิลพาลสองสู | ||
+ | เสวตรานิลาดู สัประยุทธภัณฑนา | ||
+ | ตระบัดก็เบิกไพ จิตรสูรอสูรา | ||
+ | ถวายดวงธิดาพงา อมเรศเฉลิมงาน | ||
+ | ลครก็ฟ้อนร้อง สุรศัพทกลับขาน | ||
+ | ฉับฉ่ำที่ดำนาน อนิรุทธกินรี | ||
+ | ฝ่ายฟ้อนลครใน บริรักษจักรี | ||
+ | โรงริมคิรีมี กลลับบแลชาย | ||
+ | ล้วนสรรสกรรจ์นาง อรอ่อนลอออาย | ||
+ | ใครยลบอยากวาย จิตรจงมเมอฝัน | ||
+ | ร้องเรื่องระเด่นโดย บุษบาตุนาหงัน | ||
+ | พักพาคุหาบรร- พตร่วมฤดีโลม | ||
+ | ฝ่ายหุ่นก็ตั้งโห่ ศัพทส้าวกระโหมโครม | ||
+ | ชูเชิดพระโคโดม ทวิพราหมณรณรงค์ | ||
+ | เริ่มเรื่องพระไชยทัต จรเสด็จพนาพง | ||
+ | ลอบล้อมมฤคยง อสุรท้าวกุเวรแปลง | ||
+ | โมงครุ่มคณาชาย กลเพศพึงแสยง | ||
+ | ทับทรวงสอิ้งแผง ก็ตระกูตโกคำ | ||
+ | เทริดใส่บใครยล ก็ละลนละลาวทำ | ||
+ | กุมแส้ทวารำ ศัพทร้องดำเนิรวง | ||
+ | บัดเบื้องรเบ็งแต่ง กลกายประดุจมง- | ||
+ | ครุ่มเทริดบสมทรง กรกุมธนูเมียง | ||
+ | ย่องยิงมยุรมรณ์ ก็สอ้อนสเอวเอียง | ||
+ | ลูกคู่ก็แตกเสียง โอรพ่อตระหลบเวียน | ||
+ | นางรำระบำบรร- พก็ฟ้อนบชำเนียร | ||
+ | พิศเล่นแต่พาเหียร บมิส่ำจะสำรวล | ||
+ | เทพทองคนองเฮ ชนเปรสดับสรวล | ||
+ | โต้ตอบก็ไป่ควร ประถ้อยแถลงกัน | ||
+ | โขนหนังรดับช่อง รทาหุ่นและรามัญ | ||
+ | รำเล่นบเปนฉัน ทิจะสุนทราแล | ||
+ | เหล่าหกคเมนเมิล จรลิ่วลลานแด | ||
+ | ยกบาทกลับแปร ศิรลงก็เสียวสยอน | ||
+ | ไต่ลวดและกุมหาง มยุรย่างพเนจร | ||
+ | แล่นเล่นบอาทร ดุจเหาะจะเหิรหาว | ||
+ | แนบนิทรลวดแลบ ก็กระแหนบทิหนวดนาว | ||
+ | ห้อยหันคือคังคาว ชนเสียวสยองแทน | ||
+ | รำแพนฟฟ้อนหัด ถก็ยืนรโยนแปลน | ||
+ | ปลายไม้ประดุจแมน มารังสรรคโสภา | ||
+ | ลอดบ่วงทลวงถลัน บมิทันจะพริบตา | ||
+ | ประดุจอุรคา อันเลื้อยลอดลดาดาย | ||
+ | พวกนิทรหอกดาบ พิศปลาบชีวาวาย | ||
+ | ครกวางณกลางกาย ประนังสากบยากยัน | ||
+ | มวยปล้ำตระบองตี ประเตะต่อยตลุมกัน | ||
+ | หยุดยกก็รางวัล ชนะปูนบำเหน็จนอง | ||
+ | ล้วนสรรพกลั่นแกล้ง มาสมโภชสมพอง | ||
+ | สุดสิ้นเสนอสนอง จะนิพนธรำพรรณ | ||
+ | เบื้องบ่ายพระสุริเยน- ทรเสนีประนมคัล | ||
+ | สามคาบก็ขึ้นกัล- ลปพฤกษโปรยทาน</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๒๘</sup> เมื่อนั้นประชา ราษฎรโยธา พณิพกทวยหาร | ||
+ | สิ้นทั้งปักษ์ปวง มารับพระราชทาน ตบหัดถ์ฉัดฉาน | ||
+ | ชนช่วงชิงกัน | ||
+ | เบียดเสียดสับสน ชายหญิงโจษจล รวบรับหิรัญ | ||
+ | ล้มลุกคลุกคลาน ดิ้นด้าวแดยัน ฉุดชักพวกพรรค์ | ||
+ | ได้แล้วครรไลย | ||
+ | ซื้อหากระยาหาร เสพสุขสำราญ โอ่อ่าคลาไคล | ||
+ | รูปเทียนบุปผา คันธามาลัย จรพระลานใน | ||
+ | นบพุทธบาทา | ||
+ | เปนเวรอภิวาท ชายหญิงบอาจ ลุมเล้าทวารา | ||
+ | สำเริงสำราญ สุขีปียา ทั่วทั้งประชา | ||
+ | ชีพราหมณสงฆ์</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๖</sup> ครั้นสุริยเสด็จอัษฎงค์ เลี้ยวลับเมรุลง | ||
+ | ชรอุ่มชรอ่ำอัมพร | ||
+ | บัดหนังตั้งโห่กำธร สองพระทรงศร | ||
+ | ฉลักเฉลิมเจิมจอง | ||
+ | เทียนติดปลายศรศรสอง พากย์เพ้ยเสียงกลอง | ||
+ | ก็ทุ่มตระโพนท้าทาย | ||
+ | สามตระอภิวันท์บรรยาย ชูเชิดพระนารายน์ | ||
+ | นรินทรเริ่มอนุวัน | ||
+ | บัดพาลาสองสองขยัน ปล่อยวานรพัน- | ||
+ | ธนาก็เต้าเตียวจร | ||
+ | ถวายโคบุตรบมิให้มรณ์ ปละปล่อยวานร | ||
+ | นิวาสสถานเทาคง | ||
+ | เริ่มเรื่องไมยราพฤทธิรงค์ สกดอ้มองค์ | ||
+ | นเรศดลบาดาล | ||
+ | |||
+ | |||
+ | ปางนั้นสมเด็จมหิบาล เสด็จด้วยบริพาร | ||
+ | ลีลาศเลียบเหลี่ยมผา | ||
+ | จุดเพยียมาศแจ่มดวงผกา ถวายพุทธบาทา | ||
+ | ตระบัดรทาพุ่มเพลิง | ||
+ | โป้งปีบปีบเสียงศัพท์เถกิง ดุจพยัคฆ์ร้องเริง | ||
+ | แลเสียงมฤคกวางฟาน | ||
+ | ตรวจตรวยพวยพุ่งคัคณานต์ นกบินบินปาน | ||
+ | สกุณร่อนรักรัง | ||
+ | อ้ายตื้อหวือวุดกำลัง พพักตรชนพัง | ||
+ | พินาศโลหิตสลาย | ||
+ | กังหันหันดุจลมผาย ช่อม่วงร่วงราย | ||
+ | ฝอยทองรเทือกน่ารทา | ||
+ | พลุจีนศัพทก้องโกลา แจ่มดวงในอา- | ||
+ | กาศเรืองชช่วงดังดาว | ||
+ | เพลิงพยัคฆ์ลากหางสำหาว แล่นลุมชนฉาว | ||
+ | ปทัดปะทะคนยัน | ||
+ | เพลิงสินธพบรเห็จหัน พเนียงสนั่นครัน | ||
+ | อุโฆษชโชติช่วงงาม | ||
+ | เพลิงโคควายวิ่งกลางสนาม มีนายติดตาม | ||
+ | กรกุมประฏักทักแทง | ||
+ | เพลิงพ้อมพิสดารดูแสดง หลากหลายเปลี่ยนแปลง | ||
+ | ปราสาทสุดโคมคน | ||
+ | มีมังกรล่อแก้วกล แล่นไล่เวียนวน | ||
+ | วิจิตรส่ำรำพรรณ | ||
+ | จรัสแจ่มเพยียรุ่งเรืองวรรณ นวลคือนวลจัน- | ||
+ | ทรแจ่มหน้าชนานวล | ||
+ | มโหรศพสมโภชประมวญ ครบเจ็ดวันควร | ||
+ | สนุกแลสุขสบสรรพ์ฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๑</sup> เสร็จการสยมโภช บรมไทเสด็จพลัน | ||
+ | คลายพยุหโจษจรร จรชมพนมพนา | ||
+ | ห้วยเหวศิขรบรร พตเลิศสมญา | ||
+ | ถ้ำธารทุราทวา รแวกวุ้งคุหาบรร | ||
+ | โตรกตรอกชงอกเงื้อม ชง่อนซ้อนสลับกัน | ||
+ | ลดเลี้ยวไศลพรรณ พิฦกล้วนศิลาลาย | ||
+ | เปลวปล่องชช่องคู กระพุ่มภูพพร้อยพราย | ||
+ | หยัดเย็นกระแสสาย ชลใสสอาดดี | ||
+ | เสด็จชมพนาดร วรพฤกษสักขี | ||
+ | รวกรังกระสังมี ผลดกประดู่แดง | ||
+ | ชาเลียงและเหียงหัน พชิงชันกระชุมแสง | ||
+ | จวงจันทนจิกแจง ตะขบข่อยมค่าคาง | ||
+ | พลวงพลองมตองแต้ว และมตูมมตาดทราง | ||
+ | เกดแก้วลำไยยาง พยอมยูงรโยงไพง | ||
+ | อ้อยช้างและช้างน้าว และกระเช้าสีดาใส่ | ||
+ | หูกวางและกร่างไกร มเกลือกล่ำกระลำภอ | ||
+ | คูนเคี่ยมตะเคียนคล้าย และย่างทรายเสม็ดสมอ | ||
+ | ปริกปรงประยงคุ์ยอ มดูกเดื่อกระโดนโกรน | ||
+ | สนสักมะกักกอก และตระแบกตะบากโยน | ||
+ | หลาวหลกชโอนโอน และกระทุ่มกระถินทอง | ||
+ | คนทามะค่าแค มงั่วแง่ระงับกรอง | ||
+ | เล็บนางขานางน้อง มฝ่อแฟบมเฟืองไฟ | ||
+ | เต่าร้างภุมเรียงรัก ดูสลักสลมไพร | ||
+ | พรรณพฤกษ์ระบัดใบ รบุช่อผกากาง | ||
+ | หอมหวนประอวนกลิ่น รสรินณริมทาง | ||
+ | ราชาคณานาง ก็นิยมภิรมย์ยวน | ||
+ | เสด็จชมคณานก ดุจผกฤไทยหวน | ||
+ | โกกิลขมิ้นนวล หัสไนยรังนาน | ||
+ | ไก่ฟ้าพญาลอ กระวิกแขวกขวาน | ||
+ | ขุนแผนกระแวนวาน รวังไพรตระไนยาง | ||
+ | ขาบเค้ากระทาคุ่ม อิลุ้มกรุมตรลอนฟาง | ||
+ | เงือกงั่วกระลิงลาง กเลมาะเค้าแมวโมง | ||
+ | สร้อยร้าพญาเสวย ตีวิดวิ่งและคลิ้งโคลง | ||
+ | ภูรโดกชโงกโพรง กุลาโห่และโกญจา | ||
+ | ยางกรอกกับดอกบัว กระเตนตั้วและตับคา | ||
+ | แขกเต้ากระเหว่าสา- ลิกาแก้วกรอดเกรียน | ||
+ | กาสักและสัตวา มยุเรศตีนเทียน | ||
+ | จินโจ้กระจาบเวียน บารบุนและเบญจวรรณ | ||
+ | กินลมสมบัณฑิต- ยประหิศอัญชัน | ||
+ | เค้ากู่คับแคพรร- ณพิราบครวญคราง | ||
+ | เรไรระหริ่งร้อง จักจั่นสนั่นกลาง | ||
+ | วนเวศประหนึ่งนาง ดุริยขับจำเรียงถวาย | ||
+ | ชมหมู่มฤคกา- ษรสรรพแหล่หลาย | ||
+ | พาฬพยัคฆกวางทราย จรเตร็จณโกรกเกริน | ||
+ | โคเพลาะและเลาะเลม ลบัดนัศแนวเนิน | ||
+ | ถึกเที่ยวกระทิงเดิน วนเวศโคคลอน | ||
+ | เม่นหนีชนีโหน จรโจนในดงดอน | ||
+ | จิ้งจอกกระหลอกหอน ชมดรสสุคนธาร | ||
+ | ลมั่งรมาศผาด สุรศัพทเพรงดาล | ||
+ | เยียงผาระเห็จหาญ ณห้วยเหวคุหายง | ||
+ | กระต่ายเต้นกระตุ่นขุด สุกรดุดณดารดง | ||
+ | ฟานแฟนกระจงลง ชลแช่กระหายแรง | ||
+ | แรดร้ายระดูจำ ศิลสู่ที่ปลักแปลง | ||
+ | พรานไพรชมัดแทง ทลุล้มสดวกดาย | ||
+ | ชมหมู่กิรีนี ศุภลักษณแหล่หลาย | ||
+ | โทนทอกพินายพราย เอกทนต์ประทุมทันต์ | ||
+ | โคบุตรชมลบ วรครบจรอกจรัล | ||
+ | รายเรียงสกอกัน จรจบจรอดหา | ||
+ | ลูกน้อยณแนบนม ก็กรดูดกษีรา | ||
+ | โฆษเพรียวพเพรียกอา- รัญเวศเมื่อสายัณห์ฯ</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๖</sup> ชมพรรณนกไม้สบสรรพ์ สบสัตวอนันต์ | ||
+ | อเนกตรูตราไตร | ||
+ | เสด็จชมถ้ำธารอำไพ เย็นฉ่ำชลใส | ||
+ | ลเลื่อมวาลุกาพราย | ||
+ | มีหมู่มัจฉามากมาย ตริวตราวม่านลาย | ||
+ | แลฝูงจรเข้เหรา | ||
+ | ช้างเหยียบปลาแม้วลิ้นหมา คางเบือนเบือนหา | ||
+ | กรช่อนแก้มช้ำสู่หมอ | ||
+ | กรตรับตรับฟังรังรอ กรายว่ายเวียนตอ | ||
+ | ตรเพียนตรพากไยไภ | ||
+ | ดาบลาวอ้าวอุกเสือไคร เนื้ออ่อนอ่อนใจ | ||
+ | ประนอมน้ำเงินเงินมี | ||
+ | แมวม้าพาเทโพลี จิ้มฟันกุมภีล์ | ||
+ | ก็พาอ้ายด้องดวนตาม | ||
+ | กระแหแห่ห้อมหลังหนาม อิทุกทุกคาม | ||
+ | มาสู่ปลากดกฎหมาย | ||
+ | ทมางหมางใจไหลหลาย ซ่อยซ่าซิวสวาย | ||
+ | ชวาดวิวาทข่มแขยง | ||
+ | ชโดทองพลุกดุกแดง ช่อนช้อนชวนแชวง | ||
+ | เห็นพวกกระดี่ดีใจ | ||
+ | นานาแน่นน้ำเลมไคล ผุดว่ายเวียนระไว | ||
+ | บรู้กีส่ำสังขยา | ||
+ | เสด็จลงสรงสินธุธารา แสนสรรพสุดา | ||
+ | ประดับประดุจกินรี | ||
+ | แล่นไล่ในสาคเรศศรี ใสสุทธวารี | ||
+ | วรากุสุมภ์เสาวคนธ์ | ||
+ | โกมุทบุษบาอุบล บุษบันจงกล | ||
+ | ก็บานสพรั่งเกสร | ||
+ | เกสรจรัสแสงทินกร เรณูขจร | ||
+ | ภุมรีก็กลั้วรสชม | ||
+ | ต่างนางว่ายเวียนเด็ดดม สาวสรรค์สนม | ||
+ | สนุกนิสุขหฤหรรษ์ | ||
+ | เสร็จสรงพอสุริยสายัณห์ เสด็จจากธารอัน | ||
+ | ทุเรศประเวศวังสถาน | ||
+ | แต่จรประพาศถ้ำธาร ราษฎรสำราญ | ||
+ | สำเริงจะล่าธานี</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๔</sup> ปางนั้นสมเด็จนฤบดิน- ทรปิ่นธเรศตรี | ||
+ | พร้อมด้วยบรมขัติยศรี สุริยวงศ์สนมใน | ||
+ | ชีพราหมณ์ประชาชนนิกร จรโดยเสด็จไคล | ||
+ | ถือทีปสุคนธมาไลย ชวเลศสำอาง | ||
+ | เสด็จดลพระมณฎปก็ทำ อภิวันทปัญจางค์ | ||
+ | ถวายเครื่องสุคนธปวรางค์ ประทีปธูปสุคนธาร | ||
+ | เครื่องทรงประดับพระวรองค์ ดุจเทวนฤมาน | ||
+ | เปลื้องปลดประนมนมัสการ พุทธบาทศาสดา | ||
+ | สิ้นทั้งพระวงศก็ถวาย วรรัตนรจนา | ||
+ | ทวยราษฎรพราหมณพฤฒา ก็ประชุมชลีคัล | ||
+ | เสร็จกรุงกระษัตริย์นมัสการ ก็กำหนดทิวาวัน | ||
+ | จาฤกลิขิตสุวรรณพรร- ณบัตรศุภใสสานต์ | ||
+ | หลั่งน้ำสิโนทกธารา ดลเมทนีดาล | ||
+ | ตั้งสัตยากรธิฐาน บทโมกข์ศิวาไลย</tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๙</sup> ครั้นเสร็จนบวรบาทมุนินทรก็ลา | ||
+ | เลิกลาศโยธา ครไลย | ||
+ | สรรพแสนยากรพฤฒิพลมไหย | ||
+ | ดาษดาวนาไลย ลิลาศ | ||
+ | เลี้ยวลับพักตรพระลานก็ลานจิตรสวาดิ์ | ||
+ | คลอนคลอนกมลราษฎร์ ประชา | ||
+ | ต่างต่างยอกรเหนือศิโรตมก็อา- | ||
+ | ดูรโศกโศกา พิลาป | ||
+ | โอ้โอ๋อาตมาจรนิราบรมบาท | ||
+ | เคยนบอภิวาท ทุกวัน | ||
+ | โอ้แสนสนุกนิมณฎปประดุจวิชยันต์ | ||
+ | ดาวดึงษมฆวรร บดินทร์ | ||
+ | โอ้โอ๋แสนเกษมพนเวศศิขรสินธุ์ | ||
+ | ธารไหลรรินริน สุคนธ์ | ||
+ | อ้าอ้าสรรพสนุกนินฤทุกขนิรนต์ | ||
+ | แต่นี้จะวายยล ยเยียบ | ||
+ | อ้าอ้าปาระชะนี้สงัดศัพทเสงียบ | ||
+ | วังเวงวิเวกเชียบ พนานต์ | ||
+ | โหยหวนหาพุทธบาทชินาถวรญาณ | ||
+ | ทุ่มทรวงกรรแสงสาร พิไร | ||
+ | ซ้อเสียงศัลยสมรเสมอศัพทเรไร | ||
+ | แจ้วแจ้วสนั่นใน อรัญ | ||
+ | แสนโศกจรดคิริทวาเรศหิมวันต์ | ||
+ | พ้นเภทจะรำพรรณ คณา | ||
+ | เสด็จโดยด่วนพนเวศและสินธุมรคา | ||
+ | ดลกรุงทวารา ภิรมย์ | ||
+ | เดชะรำพรรณนิพนธ์บุณโณวาทสุตรสม | ||
+ | วิพรประสิทธิคม พิมลฯ </tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | <sup>๑๒</sup> วรสรรพประสิทธิ์ วรฤทธิอจล | ||
+ | วรเดชะนิพนธ์ พิรภาพจงปรา- | ||
+ | กฎในธรณิศ วรสิทธิเมธา | ||
+ | นฤทุกขนิรา นฤโรคนฤไภย | ||
+ | วรเดชสวัสดิ์ ศุภสุนทรไร | ||
+ | ดลอาตมจงไพ- บุลภาคยนิรันต์ | ||
+ | มรณังจงเสวย สุขสวัสดิสวรรค์ | ||
+ | ผลเดชจงถวัล- ลนิวัตนฤพานฯ </tpoem> | ||
+ | <tpoem> | ||
+ | '''จบ''' เสร็จอภิวาทไหว้ สักการ | ||
+ | '''บุ''' โณวาทพิศฎาร สูตรแจ้ง | ||
+ | '''ริ''' ร่ำสรรเสริญสาร ฉันทภาค | ||
+ | '''บูรรณ''' เสร็จสำเร็จแกล้ง กล่าวไว้เป็นเฉลิมฯ | ||
+ | |||
+ | |||
+ | '''จบ''' จนกระษัตรสร้าง เสร็จฉลอง | ||
+ | '''บ''' พิตรเสด็จไพรคนอง เถื่อนถ้ำ | ||
+ | '''ริ''' ร่างสฤษดิสารสนอง เสนอเนตร | ||
+ | '''บูรรณ''' เสร็จเสด็จกรุงซ้ำ เรื่องซั้นสรรเสริญฯ | ||
+ | |||
+ | |||
+ | ฉันทพากย์พระนาคถ้า ทรายผจง | ||
+ | ยินย่อมอาลัยหลง เล่ห์ชู้ | ||
+ | แรกรักร่วมจิตรปลง ปลุกสวาท ลืมฤา | ||
+ | โสตเสนาะเพราะรู้ รสอ้อยตาลหวานฯ | ||
+ | |||
+ | |||
+ | จบกลอนพระนาคแกล้ง เกลาบท | ||
+ | ฉันทพากย์นิพนธ์พจน์ เรียบร้อย | ||
+ | เพียงทิพยสุธารส สรงโสรจ ใจนา | ||
+ | ฟังเร่งเสนาะเพราะถ้อย ถี่ถ้วนกลอนแถลงฯ | ||
+ | </tpoem> | ||
+ | == เชิงอรรถ == | ||
+ | == อ้างอิง == |
รุ่นปัจจุบันของ 14:19, 10 กรกฎาคม 2552
เนื้อหา |
ข้อมูลเบื้องต้น
แม่แบบ:เรียงลำดับ ผู้แต่ง: พระนาควัดท่าทราย
บทประพันธ์
๑๔ ขอถวายประนมนขประชุม | ชวลิตสุเบญจางค์ | ||
แต่บาทยุคลธปวราง- | คชิเนนทรทรงญาณ | ||
อันซึ่งพระองคก็ขจัด | ปรปักษเบญจมาร | ||
พ่ายแพ้พระเดชภินิหาร | คณพฤกษโพธิ์พลัน | ||
หนึ่งข้าก็ยอกรประนม | พระเนาวโลกุดรธรรม์ | ||
พระปริยัติสุขุมอัน | คัมภิรภาพสาทร | ||
หนึ่งข้าก็ยอกรประนม | อัษฐสงฆสังวร | ||
เปนที่พำนักนิอดิศร | สัตวโลกยธาตรี | ||
หนึ่งข้าก็นบพระสวยม- | ภูวเยศโมลี | ||
เสด็จทรงอุศุภพาหนมี | ฤทธิรุตม์มหิมา | ||
หนึ่งข้าก็นบบรมจักร | กฤษณราชกฤษดา | ||
ทรงครุฑพาหนวรา | ฤทธิเรืองรเห็จโพยม | ||
หนึ่งข้าก็นบพระกมเลศ | จตุรพักตรพิมลโฉม | ||
เสด็จหงสพาหนก็โจม | จรร่อนณอัมพรา | ||
หนึ่งข้าก็นบสหัสเนตร | ธิปไตยดึงษา | ||
อัยเรศตรีเศียรเป็นพา- | หนนาถพเนจร | ||
หนึ่งข้าก็นบสหัสแสง | ศศิส่องทิศาดร | ||
ทรงรถรเรียบอัศวจร | จรัลรอบพระเมรู | ||
หนึ่งข้าก็นบนิกรเทพ | สถิตย์ทั่วทิศาผลู | ||
ขอจงเจริญยศวตู | นฤราศพาธา | ||
หนึ่งข้าก็นบบวรบง- | กชบาทกระษัตรา | ||
ผู้เฉลิมอยุธภิรมยา | ยศโยคกรุงไกร | ||
ขอจงนฤทุกข์และนฤโศก | นฤโรคนฤไภย | ||
สรรพสรรพโทษและจัญไร | จงนิราศโภยพาล | ||
จักกล่าวนิพนธ์ประพฤฒิฉัน- | ทแต่ตามอนุมาน | ||
แสดงโดยอดีตนุดำนาน | บุณโณวาทสูตราฯ | ||
๑๖ เบื้องบรรพ์ยังมีพระดา- | บศหนึ่งสมญา | ||
ว่าสัจพันธโคดม | |||
สถิตย์เขาสุวรรณไพรพนม | แทบสถานนิคม | ||
สุนาปรันตคามา | |||
แว่นแคว้นกรุงเทพทวา- | รวดีมหา | ||
ดิลกเลิศไพบูลย์ | |||
ปางสมเด็จพุทธางกูร | ทรงบุษบกยูร- | ||
รยาตรยังห้องหาวผจง | |||
จากกรุงสาวถีกับสงฆ์ | ห้าร้อยหย่อนองค์ | ||
อดิเรกประดับบริพาร | |||
ล้วนทรงบุษบกพิมาน | มาโดยคัคณานต์ | ||
เปนอนุกรมบวร | |||
เพียงพญาเหมราชเหิรจร | ประดับด้วยนิกร | ||
หมู่หงสห้อมระเห็จมา | |||
ตระบัดดลด้วยนุภาว์ | พระพิชิตมา- | ||
รอนุเคราะห์มหาบุณ | |||
ให้ดลแดนมารคอดุลย์ | เดชด้วยพุทธคุณ | ||
คัมภีรรัตโนฬาร์ | |||
แล้วโปรดพระสัจพันธดา- | บศลุถิงอา- | ||
ริยมารคศิวาไลย | |||
ครั้นพระสรรเพชญเสด็จไคล | โปรดสรรพโลไกย | ||
ก็ตรัสด้วยพุทธพจนา | |||
แก่พระสัจพันธเถรา | ว่าพระศาสดา | ||
ประโยชน์จะโปรดเวไนย | |||
ท่านจงสถิตย์เถิดอย่าไป | เลยจงเนาใน | ||
นิคมโปรดประชา | |||
สัจพันธรับพุทธฎีกา | ก่อนแล้วจิ่งอา- | ||
ราธนทูลทศพล | |||
ว่าพระจักเสด็จไปกล | ใดข้าเคยยล | ||
ที่นี้จะเปล่าเปลี่ยวใจ | |||
เคยสดับรสธรรม์อันไพ- | เราะห์เริ่มนี้ใคร | ||
จะอนุเคราะห์ห่อนมี | |||
เคยเคารพทุกนาที | นี้จักอัญชลี | ||
ลอองก็ล่วงลับตา | |||
ขอจงโปรดปรานีรา | รอยพุทธบาทา | ||
ประดิษฐ์สถิตย์ในสถาน | |||
หวังไว้อภิวาทน์สักการ | ทุกทิวาวาร | ||
บยลพระองค์ต่างองค์ | |||
สมเด็จสุคตก็ทรง | การุญโดยจง | ||
แก่พระสัจพันธภักดี | |||
จึ่งเหยียบวรบาทมุนี | ยังยอดศีขรี | ||
สุวรรณพรายเจษฎา | |||
ด้วยบงกชบาทเบื้องขวา | ลายลักษณวรา | ||
ทั้งร้อยแปดประการงาม | |||
เฉลิมโมลีโลกทั้งสาม | ปรากฏในคาม | ||
นิคมชนบทบุราฯ | |||
๑๑ ปางปิ่นธเรศตรี- | ศรเสวยสวรรยา | ||
อยุธเยศมหา | นครราชธานี | ||
ทราบกิจกลรอย | พุทธบาทชินศรี | ||
มีราชฤไทยทวี | กุศลมุ่งผดุงการ | ||
รดับเปนพระมณฎป | วรรัตโนฬาร | ||
เพียงวิชยันต์พิมาน | อมรเทพปูนกัน | ||
สฤษฎิสวมพระพุทธบาท | มุนินาถจอมธรรม์ | ||
ยังยอดศิขรบรร- | พตพิศโพรงพราย | ||
ห้ายอดยเยี่ยมเมฆ | จรัสดวงวิเชียรฉาย | ||
ชวลิตพรรณราย | รยับโชติสุริยงค์ | ||
กิ่งกาบททาบกาญ- | จนมณีเสตารหง | ||
บราลีเยาวยง- | คช่อฟ้าปรงอนครัน | ||
มีบรรทจัตุราช | วรพาดกระหนกพัน | ||
เครือซ้อนสลับกัน | กแนะแก้วกนกกลาย | ||
สุกรีกระหนาบชั้น | ก็ทงันผงาดหงาย | ||
เศียรสัตวพรรณราย | รดะดาษระดมดี | ||
กลีบเกล็ดกัจฉามาศ | ประดับดาษจรุญศรี | ||
สลับรัตนรูจี | กระจ่างจัดกระจังบัง | ||
ใบโพสุวรรณห้อย | รยาบย้อยบรุงรัง | ||
ลมพัดกระดึงดัง | เสนาะศัพทอลเวง | ||
เสียงดุจสังคีต | อันดึงดีดประโคมเพลง | ||
เพียงเทพบรรเลง | รเรื่อยจับระบำถวาย | ||
พ่างพื้นที่ฐานบัตร | เป็นครุฑอัดอุราผาย | ||
กรกุมสุกรีกราย | จะกระหยับเผยอบิน | ||
สิงห์อัดก็อมดวง | วชิรช่วงมณีนิล | ||
เทพนมขนัดกิน- | นเรศฟ้อนชอ้อนรำ | ||
อิสูรทมูลแบก | ตระบองบิดก็กำยำ | ||
แยกเขี้ยวผงาดทำ | ดุจมีมโนเนา | ||
ผนังดาษกระจกแจ่ม | ชวลิตงามเงา | ||
กลแก้วผลึกเพรา | รลอกเลื่อนลลานไป | ||
ซุ้มสี่ทวารา | รจเรขเรืองไร | ||
กาบพรหมสรไกร | กระหนาบเสาพเพราพราย | ||
ตาบแต้มณรักร้อย | ประดับพลอยมณีฉาย | ||
เฉิดกลีบจงกลกลาย | บทนาคสดุ้งดี | ||
หน้าบันเขบ็จบรร | ผจงปั้นเป็นโกสีย์ | ||
ทรงไอยราตรี | เศียรงามด้วยงางอน | ||
ช้อยกรชูสัง- | ขสังวาลบวร | ||
แสงรัตนสุนทร | ประกายมาศเลื่อมกัน | ||
ใบบานทวาเรศ | รดับมุกดูพรายพรรรณ | ||
เพียงพิษณุกรรม์สรรค์ | นฤมิตรประดิษฐ์แปลง | ||
แม่ลายแลบุตกหนาบ | ฉลุช่อชวาลแสง | ||
เกี่ยวก้านกนกแพลง | พิศสัตว์ชวัดวง | ||
คชสีหสิงหราช | มยุเรศเหมหงส์ | ||
องคทยศยง | หณุมานทยานกาย | ||
สุครีพในเครือวัลย์ | ก็กุมขรรคชูฉาย | ||
พาลีผู้เลิศชาย | ตระบะล้ำกระบิลครัน | ||
ฉลักมุกทุกทวาร | อัษฐบานบเพี้ยนกัน | ||
ล้วนแล้วณเครือพรร- | ณรายพรายลลายตา | ||
พื้นในหิรัญลาด | ก็สอาดอลังการ์ | ||
ราบรอบพระบาทา | ทศพลวิมลมี | ||
มณฎปเยาวในนั้น | คณพรรณมณีดี | ||
พวงกลิ่นสุมาลี | รยาบย้อยอร่ามเรือง | ||
ดาริจอัจกลับ | วแวบวับมลังมเลือง | ||
ฉัตรชั้นวิเชียรเรือง | รุกขชาติบูชา | ||
ดอกดวงผกาแก้ว | สลับศรีสุโสภา | ||
จงกลพระบาทา | นพรัตนกอบกาญจน์ | ||
เฟื่องฟุ้งขจรกลิ่น | เสาวคนธโอฬาร | ||
ดุจทิพพิมานสถาน | อุบลราชเทวัญ | ||
ปราการประกอบโคม | สว่างแสงเสมอจันทร์ | ||
แจ่มแจ้งทิวาวัน | บรู้รุ่งรู้ราตรี | ||
บันไดไศลลาด | อุรคราชเจ็ดศีร์- | ||
ษเลิกพังพานมี | พิษเพียงประไลยกัลป์ | ||
อาวาสพระลานเลี่ยน | ดุจแว่นสุวรรณสรรค์ | ||
มีรูปพระสัจพัน- | ธดาบศบรรพชา | ||
ผดุงไว้จะหวังแจ้ง | กิจโดยดำนานมา | ||
คือองค์ดาบศอา- | ราธนรอยพระบาทางค์ | ||
เวหารอุโบสถ | พระสถูปอุตมางค์ | ||
รายโรงระฆังปราง | อดิเรกรจนา | ||
หน้าลานปราการกั้น | สถลมารครัถยา | ||
ผู้เฝ้าทวารา | อิสูรสองตระบองกุม | ||
หน้าย่นแสยะโอษฐ | ดุจโกรธประชาชุม | ||
หากเดชพระจอมจุม- | พลป้องบไภยันต์ | ||
ก่อกอบเป็นอ่างแก้ว | กระหนาบแนวศิขรขันธ์ | ||
ทดท่อธาราสรรพ์ | ประปริ่มไหลจึ่งไขจร | ||
มาลาเลวงกลิ่น | รสฟุ้งทั้งศิงขร | ||
หล่นลอยชโลธร | ตระหลบอบสุคนธา | ||
ลั่นทมระดมดาษ | ดุจลาดประพัตรา | ||
แก้วกรรณิกากา- | รเกษกลิ่นกำจรลม | ||
สายหยุดประยงค์แย้ม | ยี่สุ่นแซมสุกรมยม- | ||
โดยดอกลำดวนสม | สุรภีพิกุลกาญจน์ | ||
เบญมาศบุษบัน | มลิวรรณพุดตาลบาน | ||
อังกาบกุหลาบธาร | สุคนธ์เทศเทียมกัน | ||
บุนนากลออนวล | พุทธชาติอัญชัน | ||
ชงโคยี่เข่งพรรณ | มลุลีกระดังงา | ||
พุดซ้อนสลับกลีบ | จำปาปีบมลิลา | ||
ซ่อนกลิ่นก็กลิ่นสา- | หัสยั่วกมลเสบย | ||
รวยเรื่อยจรุงรื่น | วายุพัดรำเพยเผย | ||
บุปผาบุชาเชย | พุทธบาทบขาดวัน | ||
รุกขชาติประชุมแดน | มรฎปประดิษฐ์สรรพ์ | ||
ดั่งจิตรลดาวัน | วชิราสถาวร | ||
มีราชพระนิเวศน์ | กระษัตริย์เสด็จสโมสร | ||
เกษมสันต์ประชากร | สุขพ้นจะพิสดาร | ||
แม้วใครไปนบพระ | พุทธบาทอันไพศาล | ||
ยลพระมณฎปสถาน | ที่ถกลแก่โลกา | ||
ประเหลไพชยันต์รัตน | พิมานอินทรเจษฎา | ||
ดังดาวดึงษา | สวรรค์สรรค์เสมอกัน | ||
ลืมแลบรมทิน- | กรลืมบแลจันทร์ | ||
ลืมแลมไหสวรรย์ | พิภพราชมณฑล | ||
สุดสุขสุดเกษม | นรนาถบดีดล | ||
เหิมหื่นกมลชน | อภิวันทนาการฯ | ||
๑๙ เขตรแคว้นในวนเวศศีขรพิศาล | |||
แสนสนุกนิถ้ำธาร | อเนก | ||
แนวเนินไศลศิขรินวราวรวิเวก | |||
สูงสุดลิ่วเมฆ | ชรงำ | ||
คูหาเหวสรสนุกนิเลิศจรก็อำ- | |||
พนดั่งประดุจทำ | พิฦก | ||
ท่าธารสินธุเกษมกระแสชลคคึก | |||
ไหลโลดคโครมครึก | ฉฉาน | ||
พนพฤกษในพนเวศพนาดรตระการ | |||
ผลรสโอฬาร | อุชา | ||
สบสัตวจัตุบททวิบาทคณนา | |||
สัตวสัตวเสน่หา | แก่กัน | ||
เดชด้วยวรพุทธบาทบรมสรร- | |||
เพชญอุตม์มหันตา- | ธิคุณ | ||
กอบเกิดศิงขรราวอรัญญิกอดุลย์ | |||
แสนสุขฤปานปุน | ประมาณ | ||
สำหรับราษฎรกระษัตริย์ประพาศสุขสำราญ | |||
ถึงปีนมัสการ | บขาดฯ | ||
๑๖ ปางฤดูหิมผคุณมาส | องค์อิศวรราช | ||
ปิ่นพิภพกุรุงทวา | |||
ปราโมทย์หฤทัยราชา | จักเสด็จวันทา | ||
บรมบาททรงญาณ | |||
ดำริห์เสร็จอื้นโองการ | สั่งเสนีชาญ | ||
พิริยรวจณรงค์พลัน | |||
จงจัดจัตุรงค์อนันต์ | อิกมหาสุวรรณ | ||
นาเวศพยุหยาตรา | |||
จักจรัลอัญชลีสักกา- | รพุทธบาทา | ||
สถิตย์สุวรรณศีขรี | |||
มโหรศพสมโภชโสภี | มาลาอัคนี | ||
จงสรรพประดับกิจการ | |||
อำมาตย์รับราชบรรหาร | สดุดีนฤบาล | ||
ตระบัดฉวัดไตรตรา | |||
การสรรพกลับผยองผันมา | ทูลแด่มหา | ||
กระษัตริยเสร็จบริบูรณ์ | |||
ขออัญเชิญเสด็จนเรสูร | อรุโณทจำรูญ | ||
สกุณฤกษ์พยุหพลฯ | |||
๑๔ ปางนั้นบรมนฤเบศร์ | สุรราชฟังกล | ||
เสนางคจัดจตุรพล | พิริยสรรพประดับการ | ||
เร่งมีกมลก็ประโมช | สุมนัศใสสานต์ | ||
ครั้นส่างอรุณรวิวาร | ยเยี่ยมยอดยุคุนธร | ||
เสด็จสรงสุธารทิพรส | สุวคนธกำจร | ||
ภูษิตวิจิตรอลงกรณ์ | วรรัตนธำมรงค์ | ||
ทองกรตระกองกรประดับ | วชิรเรืองระยับองค์ | ||
สังวาลวลัยบวรมง- | กุฏแก้วกุณฑลพราย | ||
เสร็จสรงก็ทรงพิชัยอา- | วุธสรรพธนูสาย | ||
สพักเสร็จเสด็จจรก็ผาย | บทบาทยุคลคลา | ||
แสนสาวสุรางค์วรสนม | ก็ประดับดังดารา | ||
แวดล้อมพระจันทรณอา- | กาศเรืองรรังษี | ||
เสด็จดลฉนวนพระอรณพ | ขนานน่าวาสุกรี | ||
แตรสังขประโคมดุริยดนตรี | มหรธึกและกาหฬ | ||
เสด็จทรงที่นั่งสุวรรณนา | วบุษบกไพชยนต์ | ||
เมินแมนพิมานอมรถกล | ก็ประเทิดประทัดทาย | ||
เครื่องสูงไสวเสวตรฉัตร | อภิรุมยชุมสาย | ||
กลดกลิ้งกระชิงรัตนพราย | มยุรฉัตรจรัสจรูญ | ||
พัดโบกและจามรมณี | ทรกั้งกำบังสูรย์ | ||
ธงฉานฉวัดวรพิบูลย์ | รยะยาบที่ธงไชย | ||
นาเวศสุวรรณวรประดับ | สรมุขเกรียงไกร | ||
คู่เคียงกับจักษุวิมานไชย | รัตนเรืองสุธาธาร | ||
นาวาขนัดคณคชสีห์ | สิหราชมกรกาญจน์ | ||
โตสิงกิเลนทอัศวาน | สกุณพักตรเจษฎา | ||
นอกนั้นก็จับวรฉลาก | นวสูรเสนา | ||
แห่แหนบรมนรนรา- | ธิบดินทร์เสด็จจร | ||
โห่แห่กระหึมศัพทสำเนียง | นิสนั่นชโลธร | ||
พายทองกระทุ่มธวัชกร | ชลฟุ้งคือฝอยฝน | ||
ฟองฟุ้งนทีธรติรา | ครลอกกระฉอกชล | ||
ธงเทียวธวัชกลคือกล | สกุณร่อนรริ้วโพยม | ||
ทวาราวดีพิฦกพลั่น | สนั่นลั่นคครื้นโครม | ||
ไพร่ฟ้าประชาชนก็โสม- | มนัศโดยเสด็จไคล | ||
เหรามัจฉากัจฉปป่วน | บมิทวนสถิตย์ใน | ||
สาครกระเจิงจรนุไพร | พำนักนิ์ห้วยละหารธาร | ||
เสด็จดลประทับท่าเจ้าสนุก | พระดำหนักอันโอฬาร | ||
เถลิงอาสนราชสุขสาน- | ติภิรมยรมยา | ||
ปราการประดุจศิขรกั้น | สมุทคั่นคัมภีรา | ||
หว่างเขาอัศกรรณวินัตกา | คิชกูฏคุหาหงส์ | ||
ตาริ้วระรอบกลคือเขา | บริภัณฑกรรกง | ||
รอบล้อมนิเวศวรคือวง- | กฏเกี้ยวพระเมรุมาศ | ||
สรรพพฤนทประชาชนนิกร | วรมนตริเกลื่อนกลาด | ||
อึกอึงอุโฆษพนวาศ | พนพนมจะหล่มทลาย | ||
เรือจอดจรดก็บมิส่ำ | ดูคคล่ำกระแสสาย | ||
กู่กันพเพรียกจรจราย | บมิรู้กี่โจษจรร | ||
เสพโภชน์กระยาหารสำเริง | สุขรมยชมกัน | ||
เปรมเปรอจเรอจรจรัล | ก็คเคลือบทั้งแดนดง | ||
สายัณหแสงสุริยเสด็จ | จรคล้อยพระเมรุลง | ||
ปักษาคณากรสู่พง | พนพฤกษเพรียกรัง | ||
จับจอมผกาอรประอึง | คคลึงคู่สิเนหัง | ||
หวนหันกระสันสัตวประนัง | ศัพทร้องสำเนียงหวาน | ||
ราตรีสงัดศัพทนิกร | นรราชทวยหาญ | ||
เพื่อผลมหันตดรธาน | ประทุษฐจิตรกามา | ||
แสงจันทร์จรูญเมฆจแจ่ม | จรแหร่มณนภา- | ||
กาศเรืองรยับรัศมิดา- | รกพรายโพยมบน | ||
น้ำค้างรำเพยประวายุพัด | ปรมาณุฝอยฝน | ||
เย็นทั่วทั้งพื้นพนภุวดล | ชฉ่ำพวกพลากร | ||
กวางทรายกระต่ายจรก็เต้น | ประชมแสงศศิธร | ||
โลดเลมรบัดสุขและจร | ณเหล่าแหล่งพนาราม | ||
ไถงเงื้อมยุคุนธรจะจวน | ปจุสสมัยย่ำยาม | ||
กดโกกิลาสกุณปาม | สุรศัพทอึงอลฯ | ||
ร่าย เสนาตระบัดตื่นตน ตรวจเตรียมพลพยุหบาตร เร่งรุมฟาดนายอัศว์ เร่งรันฉมัดนายคเชนทร์ เร่งรดับเกณฑ์นายรถ เร่งรันขนดนายพล ศัพทโจษจลจรรจา แก้ช้างม้าโคเกวียน ลงฉวัดเฉวียนวาเรศ แต่งสกนธเพศพลไกร คชไสวอัศวา โดยขบวนตราพยุหบาตร เมือบคามาศวิถี ท่านฤบดีผ่านเผ้า พอรุ่งอรุณเร้า แผ้วฟ้าวรโพยมฯ
๑๕ พลคชคชแรงโรม | โจมณรงค์คง | อาวุธสรรพ | ||
พลคชคชเร็วรับ | จับอรินทรราชฟาด | ขจัดจร | ||
พลคชคชฤทธิรอน | เบญจลึงคธร | เถลิงงา | ||
พลคชคชศักดา | งางอนช้อยสอย | เอาดวงดาว | ||
พลอัศวอัศวฉ่าฉาว | จบทุกแดนดาว | สยบสยอง | ||
พลอัศวอัศวลำพอง | ทวนมาศลำยอง | จามรี | ||
พลอัศวอัศวสำลี | ทรงกุทณฑ์ตี | ดำเลิงสาย | ||
พลอัศวอัศวผาดผาย | ทรงธนูสาย | ประลองทัด | ||
พลรถรถเฉวียนฉวัด | เรียบแปรกรัต- | นปลายธง | ||
พลรถรถก้องกง | เวียนระเห็จหงส์ | คือกังหัน | ||
พลรถรถพรายพรรณ | สรรพ์ประดับกาญจน์ | มณีแสง | ||
พลรถรถคำแหง | ปรปักษ์แสยง | สยบมรณ์ฯ | ||
๑๖ ตรวจเตรียมเทียบแสนยากร | แพนดั้งโตมร | ||
กุทัณฑ์ธนูนั่นหนา | |||
ดาบเขนเสโลห์ปืนยา | ปืนไฟคณนา | ||
บรู้กี่ส่ำเนืองนอง | |||
ย่อมล้วนเกราะกรายลายทอง | เสื้อหมวกไหมกรอง | ||
กระหนกกระหนาบแกมกัน | |||
สรรพพฤนทามาตย์โจษจรร | พร้อมพรั่งอนันต์ | ||
อเนกขนัดในขบวน | |||
ครั้นเพลาฤกษเรืองควร | อัญเชิญอิศวร | ||
สุเรนทรราชยาตราฯ | |||
๑๑ ปางนั้นนฤบดิน | ทรสุเรนทรมหา | ||
เร่งมีมโนปรา- | รภซึ่งเสด็จดล | ||
เสด็จสรงสุธารทรง | พิภูษิตระการกล | ||
พาหุรัตนกุณฑล | มกุฏแก้วกรรเจียกจร | ||
เสร็จทรงพิไชยอา- | วุธสรรพประดับกร | ||
ย่างเยื้องจรัลจร | วรราชเกยไชย | ||
ทรงพระคชาธาร | ทรเรืองมหิทธิไกร | ||
ดุจองค์สหัสไน- | ยนิสิทไอยรา | ||
ประดับหมู่พิริยพล | -ลโจษจลณมรรคา | ||
ส่ำแสนทแสนยา- | กรก้องกเกริกไพร | ||
เสียงสารอัศวราช | นฤนาทวนาไลย | ||
แตรสังข์ประนังไน | ศุภฤกษ์ดำเนินพลฯ | ||
๑๔ ฝ่ายพญาคชาธรพิพงศ์ | อยเรศมหัยรณ | ||
พิศไหนลมัยมุขพิมล | ทินย่อมประดับดาว | ||
ผ่านพักตรพัตรรัตคน | ชนักต้นกระวิลวาว | ||
ซองหางรยับรัศมิพราว | พพรายรัตนาภา | ||
ข่ายทองตระพองพักตรพนาศ | รุจเรกขโมรา | ||
กำภูหุ้มภู่พรรณจา- | มรีเฟื้อยฟฟายงาม | ||
ปรบกรรณกระหึมสุรส่ายมัน | จรแกว่งณกลางสนาม | ||
เสนาพลาจรคั่งคาม | พิศเพียงเอราวัณ | ||
ประดับด้วยเศวตบวรฉัตร | อภิรุมชุมสรรพ์ | ||
จามรแลธรสุริยวรร- | ณพัดโบกระบายลม | ||
กลดกลิ้งกรชิงมยุรฉัตร | จรูลแสงจรัสสม | ||
ธงทวนฟฟายจามริรมย์ | ดุจกวักจะไกวโพยม | ||
แวงแซงจัตุลังคบทบา- | ทคเชนทรชรุกโซม | ||
ฆ้องกลองประนังศัพทประโคม | จแจ้วปี่ชวานำ | ||
คชดังประนังอธิคคม | คชกรมเสียดส่ำ | ||
พังคาและแซกกิรินินำ | ที่นั่งรัตนพุดตาลทอง | ||
เบื้องหลังคเชนทรบรม- | ขัติโยรสสมพอง | ||
โดยเสด็จจุฑาธรณินอง | รถเรียบประเทียบจร | ||
รถอรรคสุดาสุรสนม | วรรูปคืออัปสร | ||
เยี่ยมยิ้มพพริ้มพักตรบวร | ธิวิสูตรมาศผจง | ||
กล่นเกลื่อนอรัญรถยา | ธุลิตระหลบทังไพรพง | ||
เสียงสารและอัศวก้องกง | รถลั่นสนั่นพนม | ||
แส้เสียงพลาพลนิกร | ก็สท้อนสเทือนระทม | ||
สรรพสัตวก็ตื่นจิตรระงม | ปลาตแล่นขจัดขจาย | ||
เรไรและวานรชนี | พเพรียกพร้องสำเทียนทาย | ||
เสด็จคลาพลาพลนิกาย | ดลราชวังสถาน | ||
หยุดยั้งพยุหจัตุรง- | คสำเริงฤทัยลาน | ||
ตรวจเตรียมมโหรศพการ | สมโภชพุทธบาทาฯ | ||
๒๑ ปางนั้นสมเด็จกระษัตรา | ศุภจิตรวรา | ||
เสด็จสรงสา- | คเรศพลัน | ||
เสร็จทรงอาภรณพรายพรรณ | ภูธรจรจรัล | ||
มากระทำอัญ | ชลิตวา | ||
ทักษิณพุทธบาทศาสดา | ถวายทีปบุษปมา | ||
ไลยสุคนธา | รกำจร | ||
อิกภูษิตสรรพาภรณ์ | เบญจราชกกุธธร | ||
ถอดถวายศร | ภิรมยัง | ||
เสด็จสดับรสธรรมเทศนัง | ดุริยางคจำเรียงสัง | ||
คีตประนังดัง | ประโคมถวาย | ||
ครั้นเสร็จอภิวันท์เสด็จปราย | หิรัญสุวรรณหลาย | ||
ทรัพยแจกจ่าย | คณานันต์ | ||
ทานแก่พณิพกสบสรรพ์ | บรมหริรักษจรร- | ||
โลงลิลาผัน | ประเวศวังฯ | ||
๑๑ บัดการมโหรศพ | พก็โห่ขึ้นประนัง | ||
กลองโขนตระโพนดัง | ก็ตั้งตระดำเนิรครู | ||
ฤาษีเสมอลา | กรบิลพาลสองสู | ||
เสวตรานิลาดู | สัประยุทธภัณฑนา | ||
ตระบัดก็เบิกไพ | จิตรสูรอสูรา | ||
ถวายดวงธิดาพงา | อมเรศเฉลิมงาน | ||
ลครก็ฟ้อนร้อง | สุรศัพทกลับขาน | ||
ฉับฉ่ำที่ดำนาน | อนิรุทธกินรี | ||
ฝ่ายฟ้อนลครใน | บริรักษจักรี | ||
โรงริมคิรีมี | กลลับบแลชาย | ||
ล้วนสรรสกรรจ์นาง | อรอ่อนลอออาย | ||
ใครยลบอยากวาย | จิตรจงมเมอฝัน | ||
ร้องเรื่องระเด่นโดย | บุษบาตุนาหงัน | ||
พักพาคุหาบรร- | พตร่วมฤดีโลม | ||
ฝ่ายหุ่นก็ตั้งโห่ | ศัพทส้าวกระโหมโครม | ||
ชูเชิดพระโคโดม | ทวิพราหมณรณรงค์ | ||
เริ่มเรื่องพระไชยทัต | จรเสด็จพนาพง | ||
ลอบล้อมมฤคยง | อสุรท้าวกุเวรแปลง | ||
โมงครุ่มคณาชาย | กลเพศพึงแสยง | ||
ทับทรวงสอิ้งแผง | ก็ตระกูตโกคำ | ||
เทริดใส่บใครยล | ก็ละลนละลาวทำ | ||
กุมแส้ทวารำ | ศัพทร้องดำเนิรวง | ||
บัดเบื้องรเบ็งแต่ง | กลกายประดุจมง- | ||
ครุ่มเทริดบสมทรง | กรกุมธนูเมียง | ||
ย่องยิงมยุรมรณ์ | ก็สอ้อนสเอวเอียง | ||
ลูกคู่ก็แตกเสียง | โอรพ่อตระหลบเวียน | ||
นางรำระบำบรร- | พก็ฟ้อนบชำเนียร | ||
พิศเล่นแต่พาเหียร | บมิส่ำจะสำรวล | ||
เทพทองคนองเฮ | ชนเปรสดับสรวล | ||
โต้ตอบก็ไป่ควร | ประถ้อยแถลงกัน | ||
โขนหนังรดับช่อง | รทาหุ่นและรามัญ | ||
รำเล่นบเปนฉัน | ทิจะสุนทราแล | ||
เหล่าหกคเมนเมิล | จรลิ่วลลานแด | ||
ยกบาทกลับแปร | ศิรลงก็เสียวสยอน | ||
ไต่ลวดและกุมหาง | มยุรย่างพเนจร | ||
แล่นเล่นบอาทร | ดุจเหาะจะเหิรหาว | ||
แนบนิทรลวดแลบ | ก็กระแหนบทิหนวดนาว | ||
ห้อยหันคือคังคาว | ชนเสียวสยองแทน | ||
รำแพนฟฟ้อนหัด | ถก็ยืนรโยนแปลน | ||
ปลายไม้ประดุจแมน | มารังสรรคโสภา | ||
ลอดบ่วงทลวงถลัน | บมิทันจะพริบตา | ||
ประดุจอุรคา | อันเลื้อยลอดลดาดาย | ||
พวกนิทรหอกดาบ | พิศปลาบชีวาวาย | ||
ครกวางณกลางกาย | ประนังสากบยากยัน | ||
มวยปล้ำตระบองตี | ประเตะต่อยตลุมกัน | ||
หยุดยกก็รางวัล | ชนะปูนบำเหน็จนอง | ||
ล้วนสรรพกลั่นแกล้ง | มาสมโภชสมพอง | ||
สุดสิ้นเสนอสนอง | จะนิพนธรำพรรณ | ||
เบื้องบ่ายพระสุริเยน- | ทรเสนีประนมคัล | ||
สามคาบก็ขึ้นกัล- | ลปพฤกษโปรยทาน | ||
๒๘ เมื่อนั้นประชา | ราษฎรโยธา | พณิพกทวยหาร | ||
สิ้นทั้งปักษ์ปวง | มารับพระราชทาน | ตบหัดถ์ฉัดฉาน | ||
ชนช่วงชิงกัน | ||||
เบียดเสียดสับสน | ชายหญิงโจษจล | รวบรับหิรัญ | ||
ล้มลุกคลุกคลาน | ดิ้นด้าวแดยัน | ฉุดชักพวกพรรค์ | ||
ได้แล้วครรไลย | ||||
ซื้อหากระยาหาร | เสพสุขสำราญ | โอ่อ่าคลาไคล | ||
รูปเทียนบุปผา | คันธามาลัย | จรพระลานใน | ||
นบพุทธบาทา | ||||
เปนเวรอภิวาท | ชายหญิงบอาจ | ลุมเล้าทวารา | ||
สำเริงสำราญ | สุขีปียา | ทั่วทั้งประชา | ||
ชีพราหมณสงฆ์ | ||||
๑๖ ครั้นสุริยเสด็จอัษฎงค์ | เลี้ยวลับเมรุลง | ||
ชรอุ่มชรอ่ำอัมพร | |||
บัดหนังตั้งโห่กำธร | สองพระทรงศร | ||
ฉลักเฉลิมเจิมจอง | |||
เทียนติดปลายศรศรสอง | พากย์เพ้ยเสียงกลอง | ||
ก็ทุ่มตระโพนท้าทาย | |||
สามตระอภิวันท์บรรยาย | ชูเชิดพระนารายน์ | ||
นรินทรเริ่มอนุวัน | |||
บัดพาลาสองสองขยัน | ปล่อยวานรพัน- | ||
ธนาก็เต้าเตียวจร | |||
ถวายโคบุตรบมิให้มรณ์ | ปละปล่อยวานร | ||
นิวาสสถานเทาคง | |||
เริ่มเรื่องไมยราพฤทธิรงค์ | สกดอ้มองค์ | ||
นเรศดลบาดาล | |||
ปางนั้นสมเด็จมหิบาล | เสด็จด้วยบริพาร | ||
ลีลาศเลียบเหลี่ยมผา | |||
จุดเพยียมาศแจ่มดวงผกา | ถวายพุทธบาทา | ||
ตระบัดรทาพุ่มเพลิง | |||
โป้งปีบปีบเสียงศัพท์เถกิง | ดุจพยัคฆ์ร้องเริง | ||
แลเสียงมฤคกวางฟาน | |||
ตรวจตรวยพวยพุ่งคัคณานต์ | นกบินบินปาน | ||
สกุณร่อนรักรัง | |||
อ้ายตื้อหวือวุดกำลัง | พพักตรชนพัง | ||
พินาศโลหิตสลาย | |||
กังหันหันดุจลมผาย | ช่อม่วงร่วงราย | ||
ฝอยทองรเทือกน่ารทา | |||
พลุจีนศัพทก้องโกลา | แจ่มดวงในอา- | ||
กาศเรืองชช่วงดังดาว | |||
เพลิงพยัคฆ์ลากหางสำหาว | แล่นลุมชนฉาว | ||
ปทัดปะทะคนยัน | |||
เพลิงสินธพบรเห็จหัน | พเนียงสนั่นครัน | ||
อุโฆษชโชติช่วงงาม | |||
เพลิงโคควายวิ่งกลางสนาม | มีนายติดตาม | ||
กรกุมประฏักทักแทง | |||
เพลิงพ้อมพิสดารดูแสดง | หลากหลายเปลี่ยนแปลง | ||
ปราสาทสุดโคมคน | |||
มีมังกรล่อแก้วกล | แล่นไล่เวียนวน | ||
วิจิตรส่ำรำพรรณ | |||
จรัสแจ่มเพยียรุ่งเรืองวรรณ | นวลคือนวลจัน- | ||
ทรแจ่มหน้าชนานวล | |||
มโหรศพสมโภชประมวญ | ครบเจ็ดวันควร | ||
สนุกแลสุขสบสรรพ์ฯ | |||
๑๑ เสร็จการสยมโภช | บรมไทเสด็จพลัน | ||
คลายพยุหโจษจรร | จรชมพนมพนา | ||
ห้วยเหวศิขรบรร | พตเลิศสมญา | ||
ถ้ำธารทุราทวา | รแวกวุ้งคุหาบรร | ||
โตรกตรอกชงอกเงื้อม | ชง่อนซ้อนสลับกัน | ||
ลดเลี้ยวไศลพรรณ | พิฦกล้วนศิลาลาย | ||
เปลวปล่องชช่องคู | กระพุ่มภูพพร้อยพราย | ||
หยัดเย็นกระแสสาย | ชลใสสอาดดี | ||
เสด็จชมพนาดร | วรพฤกษสักขี | ||
รวกรังกระสังมี | ผลดกประดู่แดง | ||
ชาเลียงและเหียงหัน | พชิงชันกระชุมแสง | ||
จวงจันทนจิกแจง | ตะขบข่อยมค่าคาง | ||
พลวงพลองมตองแต้ว | และมตูมมตาดทราง | ||
เกดแก้วลำไยยาง | พยอมยูงรโยงไพง | ||
อ้อยช้างและช้างน้าว | และกระเช้าสีดาใส่ | ||
หูกวางและกร่างไกร | มเกลือกล่ำกระลำภอ | ||
คูนเคี่ยมตะเคียนคล้าย | และย่างทรายเสม็ดสมอ | ||
ปริกปรงประยงคุ์ยอ | มดูกเดื่อกระโดนโกรน | ||
สนสักมะกักกอก | และตระแบกตะบากโยน | ||
หลาวหลกชโอนโอน | และกระทุ่มกระถินทอง | ||
คนทามะค่าแค | มงั่วแง่ระงับกรอง | ||
เล็บนางขานางน้อง | มฝ่อแฟบมเฟืองไฟ | ||
เต่าร้างภุมเรียงรัก | ดูสลักสลมไพร | ||
พรรณพฤกษ์ระบัดใบ | รบุช่อผกากาง | ||
หอมหวนประอวนกลิ่น | รสรินณริมทาง | ||
ราชาคณานาง | ก็นิยมภิรมย์ยวน | ||
เสด็จชมคณานก | ดุจผกฤไทยหวน | ||
โกกิลขมิ้นนวล | หัสไนยรังนาน | ||
ไก่ฟ้าพญาลอ | กระวิกแขวกขวาน | ||
ขุนแผนกระแวนวาน | รวังไพรตระไนยาง | ||
ขาบเค้ากระทาคุ่ม | อิลุ้มกรุมตรลอนฟาง | ||
เงือกงั่วกระลิงลาง | กเลมาะเค้าแมวโมง | ||
สร้อยร้าพญาเสวย | ตีวิดวิ่งและคลิ้งโคลง | ||
ภูรโดกชโงกโพรง | กุลาโห่และโกญจา | ||
ยางกรอกกับดอกบัว | กระเตนตั้วและตับคา | ||
แขกเต้ากระเหว่าสา- | ลิกาแก้วกรอดเกรียน | ||
กาสักและสัตวา | มยุเรศตีนเทียน | ||
จินโจ้กระจาบเวียน | บารบุนและเบญจวรรณ | ||
กินลมสมบัณฑิต- | ยประหิศอัญชัน | ||
เค้ากู่คับแคพรร- | ณพิราบครวญคราง | ||
เรไรระหริ่งร้อง | จักจั่นสนั่นกลาง | ||
วนเวศประหนึ่งนาง | ดุริยขับจำเรียงถวาย | ||
ชมหมู่มฤคกา- | ษรสรรพแหล่หลาย | ||
พาฬพยัคฆกวางทราย | จรเตร็จณโกรกเกริน | ||
โคเพลาะและเลาะเลม | ลบัดนัศแนวเนิน | ||
ถึกเที่ยวกระทิงเดิน | วนเวศโคคลอน | ||
เม่นหนีชนีโหน | จรโจนในดงดอน | ||
จิ้งจอกกระหลอกหอน | ชมดรสสุคนธาร | ||
ลมั่งรมาศผาด | สุรศัพทเพรงดาล | ||
เยียงผาระเห็จหาญ | ณห้วยเหวคุหายง | ||
กระต่ายเต้นกระตุ่นขุด | สุกรดุดณดารดง | ||
ฟานแฟนกระจงลง | ชลแช่กระหายแรง | ||
แรดร้ายระดูจำ | ศิลสู่ที่ปลักแปลง | ||
พรานไพรชมัดแทง | ทลุล้มสดวกดาย | ||
ชมหมู่กิรีนี | ศุภลักษณแหล่หลาย | ||
โทนทอกพินายพราย | เอกทนต์ประทุมทันต์ | ||
โคบุตรชมลบ | วรครบจรอกจรัล | ||
รายเรียงสกอกัน | จรจบจรอดหา | ||
ลูกน้อยณแนบนม | ก็กรดูดกษีรา | ||
โฆษเพรียวพเพรียกอา- | รัญเวศเมื่อสายัณห์ฯ | ||
๑๖ ชมพรรณนกไม้สบสรรพ์ | สบสัตวอนันต์ | ||
อเนกตรูตราไตร | |||
เสด็จชมถ้ำธารอำไพ | เย็นฉ่ำชลใส | ||
ลเลื่อมวาลุกาพราย | |||
มีหมู่มัจฉามากมาย | ตริวตราวม่านลาย | ||
แลฝูงจรเข้เหรา | |||
ช้างเหยียบปลาแม้วลิ้นหมา | คางเบือนเบือนหา | ||
กรช่อนแก้มช้ำสู่หมอ | |||
กรตรับตรับฟังรังรอ | กรายว่ายเวียนตอ | ||
ตรเพียนตรพากไยไภ | |||
ดาบลาวอ้าวอุกเสือไคร | เนื้ออ่อนอ่อนใจ | ||
ประนอมน้ำเงินเงินมี | |||
แมวม้าพาเทโพลี | จิ้มฟันกุมภีล์ | ||
ก็พาอ้ายด้องดวนตาม | |||
กระแหแห่ห้อมหลังหนาม | อิทุกทุกคาม | ||
มาสู่ปลากดกฎหมาย | |||
ทมางหมางใจไหลหลาย | ซ่อยซ่าซิวสวาย | ||
ชวาดวิวาทข่มแขยง | |||
ชโดทองพลุกดุกแดง | ช่อนช้อนชวนแชวง | ||
เห็นพวกกระดี่ดีใจ | |||
นานาแน่นน้ำเลมไคล | ผุดว่ายเวียนระไว | ||
บรู้กีส่ำสังขยา | |||
เสด็จลงสรงสินธุธารา | แสนสรรพสุดา | ||
ประดับประดุจกินรี | |||
แล่นไล่ในสาคเรศศรี | ใสสุทธวารี | ||
วรากุสุมภ์เสาวคนธ์ | |||
โกมุทบุษบาอุบล | บุษบันจงกล | ||
ก็บานสพรั่งเกสร | |||
เกสรจรัสแสงทินกร | เรณูขจร | ||
ภุมรีก็กลั้วรสชม | |||
ต่างนางว่ายเวียนเด็ดดม | สาวสรรค์สนม | ||
สนุกนิสุขหฤหรรษ์ | |||
เสร็จสรงพอสุริยสายัณห์ | เสด็จจากธารอัน | ||
ทุเรศประเวศวังสถาน | |||
แต่จรประพาศถ้ำธาร | ราษฎรสำราญ | ||
สำเริงจะล่าธานี | |||
๑๔ ปางนั้นสมเด็จนฤบดิน- | ทรปิ่นธเรศตรี | ||
พร้อมด้วยบรมขัติยศรี | สุริยวงศ์สนมใน | ||
ชีพราหมณ์ประชาชนนิกร | จรโดยเสด็จไคล | ||
ถือทีปสุคนธมาไลย | ชวเลศสำอาง | ||
เสด็จดลพระมณฎปก็ทำ | อภิวันทปัญจางค์ | ||
ถวายเครื่องสุคนธปวรางค์ | ประทีปธูปสุคนธาร | ||
เครื่องทรงประดับพระวรองค์ | ดุจเทวนฤมาน | ||
เปลื้องปลดประนมนมัสการ | พุทธบาทศาสดา | ||
สิ้นทั้งพระวงศก็ถวาย | วรรัตนรจนา | ||
ทวยราษฎรพราหมณพฤฒา | ก็ประชุมชลีคัล | ||
เสร็จกรุงกระษัตริย์นมัสการ | ก็กำหนดทิวาวัน | ||
จาฤกลิขิตสุวรรณพรร- | ณบัตรศุภใสสานต์ | ||
หลั่งน้ำสิโนทกธารา | ดลเมทนีดาล | ||
ตั้งสัตยากรธิฐาน | บทโมกข์ศิวาไลย | ||
๑๙ ครั้นเสร็จนบวรบาทมุนินทรก็ลา | |||
เลิกลาศโยธา | ครไลย | ||
สรรพแสนยากรพฤฒิพลมไหย | |||
ดาษดาวนาไลย | ลิลาศ | ||
เลี้ยวลับพักตรพระลานก็ลานจิตรสวาดิ์ | |||
คลอนคลอนกมลราษฎร์ | ประชา | ||
ต่างต่างยอกรเหนือศิโรตมก็อา- | |||
ดูรโศกโศกา | พิลาป | ||
โอ้โอ๋อาตมาจรนิราบรมบาท | |||
เคยนบอภิวาท | ทุกวัน | ||
โอ้แสนสนุกนิมณฎปประดุจวิชยันต์ | |||
ดาวดึงษมฆวรร | บดินทร์ | ||
โอ้โอ๋แสนเกษมพนเวศศิขรสินธุ์ | |||
ธารไหลรรินริน | สุคนธ์ | ||
อ้าอ้าสรรพสนุกนินฤทุกขนิรนต์ | |||
แต่นี้จะวายยล | ยเยียบ | ||
อ้าอ้าปาระชะนี้สงัดศัพทเสงียบ | |||
วังเวงวิเวกเชียบ | พนานต์ | ||
โหยหวนหาพุทธบาทชินาถวรญาณ | |||
ทุ่มทรวงกรรแสงสาร | พิไร | ||
ซ้อเสียงศัลยสมรเสมอศัพทเรไร | |||
แจ้วแจ้วสนั่นใน | อรัญ | ||
แสนโศกจรดคิริทวาเรศหิมวันต์ | |||
พ้นเภทจะรำพรรณ | คณา | ||
เสด็จโดยด่วนพนเวศและสินธุมรคา | |||
ดลกรุงทวารา | ภิรมย์ | ||
เดชะรำพรรณนิพนธ์บุณโณวาทสุตรสม | |||
วิพรประสิทธิคม | พิมลฯ | ||
๑๒ วรสรรพประสิทธิ์ | วรฤทธิอจล | ||
วรเดชะนิพนธ์ | พิรภาพจงปรา- | ||
กฎในธรณิศ | วรสิทธิเมธา | ||
นฤทุกขนิรา | นฤโรคนฤไภย | ||
วรเดชสวัสดิ์ | ศุภสุนทรไร | ||
ดลอาตมจงไพ- | บุลภาคยนิรันต์ | ||
มรณังจงเสวย | สุขสวัสดิสวรรค์ | ||
ผลเดชจงถวัล- | ลนิวัตนฤพานฯ | ||
จบ เสร็จอภิวาทไหว้ | สักการ | ||
บุ โณวาทพิศฎาร | สูตรแจ้ง | ||
ริ ร่ำสรรเสริญสาร | ฉันทภาค | ||
บูรรณ เสร็จสำเร็จแกล้ง | กล่าวไว้เป็นเฉลิมฯ | ||
จบ จนกระษัตรสร้าง | เสร็จฉลอง | ||
บ พิตรเสด็จไพรคนอง | เถื่อนถ้ำ | ||
ริ ร่างสฤษดิสารสนอง | เสนอเนตร | ||
บูรรณ เสร็จเสด็จกรุงซ้ำ | เรื่องซั้นสรรเสริญฯ | ||
ฉันทพากย์พระนาคถ้า | ทรายผจง | ||
ยินย่อมอาลัยหลง | เล่ห์ชู้ | ||
แรกรักร่วมจิตรปลง | ปลุกสวาท ลืมฤา | ||
โสตเสนาะเพราะรู้ | รสอ้อยตาลหวานฯ | ||
จบกลอนพระนาคแกล้ง | เกลาบท | ||
ฉันทพากย์นิพนธ์พจน์ | เรียบร้อย | ||
เพียงทิพยสุธารส | สรงโสรจ ใจนา | ||
ฟังเร่งเสนาะเพราะถ้อย | ถี่ถ้วนกลอนแถลงฯ | ||