อ่านได้ที่นี่ค่ะ
http://www.susarn.com/susarnth/th_tip-of-the-day/th_sarnprapum.html' target='_blank'>
http://www.susarn.com/susarnth/th_tip-of-the-day/th_sarnprapum.htmlศาลพระภูมิเจ้าที่ เทพ และพรหม
ความเชื่อเรื่องพระภูมิในไทยระบุถึงการอวตารของพระนารายณ์ ผู้ยิ่งใหญ่แห่งสวรรค์ ส่วนทางพุทธจะเกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้า โดยตำนานหนึ่งในคัมภีร์อ้างว่า ก่อนที่พระพุทธเจ้าจะอุบัติขึ้นในโลก ท้าวทศราชแห่งกรุงพาลีกับมเหสีมีโอรส 9 องค์ ให้ไปดูแลสถานที่ต่างๆ ดังนี้
-พระชัยมงคลดูแลเคหะสถาน ร้านโรงหอค้า พระคนธรรพ์ดูแลโรงพิธีอาวาห์และวิวาห์
-พระนครราชดูแลค่ายทหาร และบันได พระเยาวแผ้วดูแลป่าเขาทุ่งนาและลานข้าว
-พระเทวเถรดูแลคอกสัตว์ ช้างม้าวัวควาย พระวัยทัตดูแลอารามวิหาร ปูชนียสถาน
-พระชัยสพดูแลรักษายุ้งข้างเสบียงกรัง พระธาษธาราดูแลห้วยหนองคลองบึงแม่น้ำ
-พระธรรมิกราชดูแลอุทยาน พืชพรรณสวนผลไม้
เมื่อพระพุทธเจ้าอุบัติขึ้นในโลกพระองค์เห็นว่า พฤติกรรมของท้าวทศราชคล้ายว่าเบียดเบียนประชาชน จำเป็นต้องปราบให้หลาบจำ โดยออกอุบายตรัสขอแผ่นดินจากท้าวทศราชเพียง 3 ก้าวแล้วใช้พุทธาภินิหารย่างเหยียบแค่ 2 ก้าวถึงขอบจักรวาล นับแต่นั้นท้าวทศราชกับโอรสต้องระเห็จออกนอกจักรวาล ท้าวทศราชจึงให้โอรสทั้ง 9 มาทูลขอเครื่องบัตรพลี และขอแผ่นดินคืน พระพุทธเจ้าจึงอนุญาตว่าต่อไปใครจะสร้างบ้านเรือน ทำวิหาร หรือกระทำการใดๆที่เป็นมงคล ให้จัดตั้งศาลพระภูมิเจ้าที่ และศาลผีบรรพบุรุษ ซึ่งส่วนหนึ่งก็กลายมาเป็นศาลพระพรหม ตามร้านค้า หรือสถานที่ใหญ่โตหลายแห่ง
ในส่วนของพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกันศาลพระภูมิ มีความจำเพาะ ไม่ธรรมดาคือผู้ทำพิธีตั้งศาล เรียกว่า หมอศาล โดยช่วงที่นิยมดำเนินการเป็นช่วงก่อนเข้าพรรษา 1 อาทิตย์ แต่ถ้าไม่สะดวกจะเป็นช่วงใดก็ได้ ยกเว้นในพรรษา ส่วนทิศที่เป็นมงคลในการตั้งศาล บางตำราถือตามอาชีพเจ้าบ้าน
ถ้าเป็นคนมีศักดิ์ต้องหันหน้าไปทางเหนือ
ถ้าเป็นคฤหบดี เศรษฐี พ่อค้า ควรหันหน้าไปทางทิศใต้
ถ้าเป็นคนทั่งไปหันหน้าทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ หรือทิศตะวันออกเฉียงใต้
ส่วนพระภูมินา พระภูมิสวน ควรหันหน้าไปทางทิศตะวันตก
ลักษณะศาลพระภูมิ โดยทั่วไปจะเป็นบ้านเรือนไทยน้อยๆ แต่ระยะหลังพัฒนารูปแบบคล้ายโบสถ์วิหาร ขนาดเล็กใหญ่จะตามกำลังทรัพย์และศรัทธา โดยศาลจะตั้งอยู่บนเสาต้นเดียว ในระดับสายตา ภายในศาลจะมีพระภูมิ หรือรูปเทพารักษ์ เรียกว่า เจว็ด ปั้นจากดิน หรือทำด้วยไม้ มือขวาถือพระขรรค์ ซ้ายถือสมุด นอกจากนี้ยังมีตุ๊กตารูปต่างๆ เป็นบริวารรับใช้ชายหญิง ช้างม้า พาหนะ ฯลฯ การบูชาจะใช้เครื่องบูชาเป็นอาหารจำพวกผลไม้และผัก
