ชีวิตในสังคมที่เรียบง่าย

[naitang]

ผมเห็นว่ายังมีอยู่เรื่องหนึ่งที่ยังคงมีอยู่ในสังคมที่สงบและเรียบง่ายตั้งแต่อดีตจนปัจจุบัน ซึ่งเรื่องนี้น่าจะเป็นเรื่องสำคัญเรื่องหนึ่งที่ทำให้สังคมเช่นนั้นยังคงสามารถรักษาไว้ซึ่งความสงบและความเรียบร้อยต่างๆ คือการที่ต่างคนต่างก็ยื่นมือออกไปเพื่อการสร้างสรรค์ให้เิกิดสิ่งแวดล้อมดีๆรอบๆตัว/ใกล้ตัว ในลักษณะของการให้ มิใช่ในลักษณะของการโกยเอาแต่ประโยชน์   

[naitang]

การที่ต่างคนต่างยื่นมือออกไปนั้น จัดเป็นการแสดงออกถึงความรู้สึกภายในจิตใจที่นึกคิดแต่ในด้านดีต่ออีกฝ่ายหนึ่งใน ผลรวมที่เกิดขึ้นก็คือบรรยากาศของความเป็นมิตรในองค์รวมภายในสังคมนั้นๆ ก็คือเป็นบรรยากาศของความเป็นพวกกัน/เป็นหมู่เดียวกัน

ก็มีที่ความเป็นกลุ่มเป็นก้อนดังที่ว่ามานี้ เมื่อมีการสัมผัสกับกลุ่มก้อนภายนอกกลับมีภาพลักษณ์ออกไปในทางความดุดัน นักเลงหัวไม้ ...  สังคมที่ภายในสงบและเรียบง่ายแต่ภายนอกดูดุดันนี้ เมื่อครั้งยังต้องเดินทางไปทำงานในที่ต่างๆก็ได้สัมผัสอยู่เป็นจำนวนไม่น้อย   ก็เห็นว่า ด้วยสภาพทางเศรษฐกิจและสังคมในยุคนั้น แต่ละชุมชนยังคงมีสภาพความเป็นอยู่ในลักษณะค่อนข้างเป็น isolated community  ก็จึงเป็นเรื่องปกติที่แต่ละชุมชนจะต้องมีเรื่องให้กระทำต่อผลกระทบที่จะเกิดขึ้นต่อชุมชนในด้าน defensive หรือในด้าน offensive ซึ่งบ้างก็ออกไปทางดุดันแบบหัวชนฝา บ้างก็ออกไปทางอลุ่มอล่วย ค่อยๆตกลงกัน  บ้างก็ออกไปทางยังไงก็ได้     

[naitang]

ความต่างๆที่ได้เล่ามานี้เป็นเพียงภาพที่นึกออก ท่านที่ได้มีโอกาสคลุกอยู่ในแต่ละพื้นที่เป็นช่วงเวลาหลายๆวัน ได้มีโอกาสเดินชมและซื้อของในตลาดสินค้าอุปโภคและบริโภค ได้พูดคุยกับพ่อค้าแม่ค้าและชาวบ้าน และมีโอกาสได้เห็นและได้ร่วมในกิจกรรมบางอย่าง ก็น่าจะได้สัมผัสกับภาพที่เล่ามาและสามารถนำไปเปรียบเทียบเพื่อดูความต่างระหว่างสังคมในพื้นที่ต่างๆได้  น่าจะได้เห็นสังคมที่มีความสงบเรียบง่ายที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของการคละกันของความต่างๆกันในด้านความเชื่อ ขนบธรรมเนียม วัฒนธรรม ประเพณี ฯลฯ ซึ่งก็มีการแสดงออกได้อย่างเต็มที่หากแต่มิใช่ในลักษณะทาง extremism   

ก็น่าจะพอในเรื่องที่พยายามจะแสดงภาพของสังคมที่สงบและเรียบง่าย   

ก็น่าจะมาถึงเรื่องว่า แล้วกับคนที่ไปใช้ชีวิตในสังคมนั้นล่ะ เป็นเช่นใด ?

[naitang]

คงจะมิบังอาจบอกกล่าวว่าผู้ใดควรจะดำรงชีวิตอย่างไร ทำอะไร ทำเช่นใด ....   ก็คงจะต้องเป็นเรื่องว่า ของตนเองใช้ชีวิตอย่างไร ทำอะไร ทำเช่นใด ... 

ผมมีช่วงเวลาของการทำงานเป็นเวลานานพอสมควรในพื้นที่ชนบทที่อยู่ในสภาพที่มีความธุรกันดารมาก ได้เห็น ได้คลุกคลีกับสภาพของความไม่มีของคนและชาวบ้านที่เป็นความไม่มีอะไรจริงๆในเกือบจะทุกๆด้าน   ภาพเหล่านั้นทำให้เกิดความรู้สึกของความเข้าใจในเรื่องต่างๆ ซึ่งส่งผลทำให้เลือกวิถีการดำเนินชีวิตในลักษณะที่เรียบง่ายจนในปัจจุบัน 

[naitang]

ผมซื้อของๆชาวบ้านโดยไม่ต่อราคามาเป็นเวลานานมากแล้ว  ก็ใช้วิธีพิจารณณาง่ายๆว่า ตัวเราถูกใจ/พอใจหรือไม่ และก็พยายามที่จะเลือกซื้อกับแม่ค้าที่มีอายุมาก แม่ลูกอ่อน และที่ดูว่ามีสภาพทางเศรษฐกิจ/ครอบครัวที่ดูไม่ดีนัก    เงินเพียง 1 บาท หรือ 5 บาทของชาวบ้านนั้นมีค่าและมีความสำคัญกับพวกเขามากกว่าที่เรารู้สึกมากนัก เช่น มีค่าพอที่จะใช้จัดหาของเล่น ขนม และสิ่งอื่นใดเพื่อเพิ่มความสุขเล็กๆน้อยๆให้กับเด็กๆที่มีข้อจำกัดทางโอกาส ...

เรามีรายได้ในระดับที่พอจะยังชีพได้อย่างมีคุณภาพพอสมควรในเมือง  นึกถึงหนุ่มสาวเป็นจำนวนมากที่พยายามทำงานหาเงินเกื้อหนุนครอบครัว ส่งตัวเองเรียนหนังสือ ... ที่ส่วนมากจะเป็นงานการให้บริการ ซึ่งเป็นอาชีพที่สุจริต  เงินจากทิบที่ได้จากการให้บริการต่างๆเป็นเงินรายได้พิเศษที่ได้เพิ่มจากค่าจ้างประจำ ซึ่งส่วนมากก็ดูจะมากพอที่จะเป็นค่าใช้จ่ายในการเดินทางโดยไม่ต้องไปเจียดจ่ายเอาจากเงินเดือน

ทั้งสองเรื่องที่ยกมานี้ ก็เพื่อจะแสดงถึงใจที่มีความนึกคิดในเรื่องของความเมตตา กับเรื่องของความสุจริตทางใจของทั้งฝ่ายตนเองและฝ่ายที่มิใช่ตนเอง ซึ่งเป็นสิ่งที่เชื่อว่ามีอยู่ในใจของทุกผู้คน 

[naitang]

ด้วยพื้นฐานดังกล่าว เมื่อต้องเข้าไปสัมพันธ์กับสังคมที่ว่าสงบและเรียบง่ายนั้น  สำหรับตัวผมได้เริ่มด้วยการสร้างความเชื่อมั่นซึ่งกันและกันบนฐานของคำว่า 'ซื่อต่อกัน'   

[naitang]

ซื่อต่อกัน เป็นวลีที่ทุกคนเข้าใจในความหมายที่ครอบคลุมการกระทำในเรื่องต่างๆเกือบจะทุกเรื่องที่แสดงถึงการมีความจริงใจและความเข้าใจซึ่งกันและกันในความต่าง/ความเหมือนทั้งในด้านที่เป็นเปลือกและด้านที่เป็นแก่นของบุคคลนั้นๆ  สภาพของการมีความซื่อต่อกันจะเกิดขึ้นได้ก็ด้วยบรรยากาศที่เป็นมิตร  ซึ่งความเป็นมิตรนั้นเป็นเรื่องของจิตใจและความพอใจในผู้คนนั้นๆ

เมื่อเราคิดจะเอาตัวเรา  เอาการใช้ชีวิตของเราเข้าไปร่วมอยู่อย่างมีความสุขในสังคมที่เราเห็นว่าสงบและเรียบง่าย  ซึ่งหมายถึงการต้องการความสงบที่จะให้เกิดขึ้นกับชีวิตของตัวเรา  ทำให้ต้องมีเรื่องที่พึงจะต้องพิจารณา พึงปฏิบัติ และพึงมีความเข้าใจกับมัน ก็คือการเห็นภาพและความเข้าใจในเรื่องของความต่างระหว่างตัวเรากับชาวบ้าน  ตัวเราเองส่วนมากจะมีเปลือกที่ติดตัวเราอยู่(ฐานะ ตำแหน่ง วิถีการใช้ชีวิต ...)    การลดละหัวโขน การลดละปฏิบัตินิยมทาง etiquette และการลดละกฎกติกาตามที่เราตั้งขึ้นมาเองในการดำเนินชีวิตในแต่ละวันเหล่านี้ล้วนเป็นเรื่องพื้นฐานที่ช่วยในการสร้างมิตรกับชาวบ้าน ซึ่งก็จะตามมาด้วยเรื่องของน้ำใจที่จะมีเผื่อแผ่ให้แก่กัน ก็คือการที่ต่างคนต่างยื่นมือออกมาเพื่อรับและเพื่อส่งสิ่งดีๆให้แก่กัน   

ในองค์รวมก็คือ ตัวเราเองก็ต้องสร้างพื้นที่ของสภาพสิ่งแวดล้อมทางสังคมที่สงบและเรียบง่ายให้เกิดขึ้นรอบๆตัวเรา เพื่อที่จะให้สามารถผสมผสานเข้ากันได้ดีกับสังคมที่เขามีอยู่แต่เดิม มิใช่การเข้าไปอยู่ในสังคมของเขาในลักษณะเป็นสิ่งแปลกปลอมในสิ่งที่เขามีอยู่เดิม   

[naitang]

คงจะไม่ขยายความไปมากกว่านี้แล้วนะครับ  ผมเชื่อในเรื่องของการพยายามลดความรู้สึกแบบ Xenophobia ให้หมดสิ้นไป ทั้งที่เกิดขึ้นกับฝ่ายเขาและกับตัวเรา และพยายามปรับตนเองให้อยู่ได้อย่างสอดคล้องกลมกลืนไปกับสภาพแวดล้อมต่างๆที่เป็นจริง  ผลที่ได้รับก็คือความรู้สึกที่เป็นสุขที่เกิดขึ้นกับตัวเรา

คิดว่าเรื่องราวที่เล่ามานี้น่าจะพอมีสาระและประโยชน์อยู่บ้างนะครับ

ก็จะขอจบกระทู้แต่เพียงเท่านี้