พระบรมฉายาลักษณ์ ร.5 นี้ ถ่ายที่จังหวัดใด (ขอความกรุณาช่วยชี้แนะด้วยครับ)

[Rangson Boontham]

วันนี้ไปเดินเล่นแถวตลาดน้ำแห่งหนึ่งในจังหวัดฉะเชิงเทรา บริเวณซุ้มที่จัดไว้ให้ถ่ายรูป มีสำเนารูปเก่าแขวนอยู่หลายใบ หนึ่งในนั้นเป็นรูปที่คุ้นตา เพราะเคยพบในหนังสือเกี่ยวกับจังหวัดชลบุรี เช่น หนังสือรวมเรื่องเมืองชล ของคุณอธึก สวัสดีมงคล และหนังสือที่ระลึก 6 และ 7 รอบ เทศบาลเมืองชลบุรี ซึ่งได้อธิบายไว้ว่า พระรูปนี้ฉายเมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประพาสเมืองชลบุรีวันที่ 23 ธันวาคม พ.ศ.2451 โดยหนังสือที่ระลึกฯ ของเทศบาลเมืองชลบุรีอ้างอิงข้อความในจดหมายเหตุพระราชกิจว่า “...เดินกว่าจะสุดตลาดข้างใต้ถึงที่ว่าการไกลพอใช้...มีร้านถ่ายรูปร้านหนึ่ง...เรียกให้ไปถ่ายรูปหมู่ที่ที่ว่าการ...” และที่สำคัญคือ รูปชายสูงวัยด้านซ้ายของภาพ (น่าจะไว้หางเปีย) คือ หลวงอำนาจจีนนิกร คหบดีชาวชลบุรี ตนเองจึงเชื่อมาตลอดว่าพระเจ้าอยู่หัวฯ ฉายพระรูปที่จังหวัดชลบุรี

แต่พระรูปเดียวกันนี้ปรากฏในจังหวัดฉะเชิงเทราในตลาดน้ำที่กล่าวมาข้างต้นเช่นกัน ค้นอย่างคร่าวๆ พบว่าในพิพิธภัณฑ์จังหวัดฉะเชิงเทรา ตำหนักกรมกรมหมื่นมรุพงษ์ศิริพัฒน์ ในส่วนที่ 1 ของตำหนักนี้ มีป้ายให้ความรู้ แสดงพระรูป 4 องค์ พร้อมข้อความข้างใต้บรรยายว่าห้องนี้  “...จัดแสดงกำหนดการ การเสด็จ...และภาพเหตุการณ์ เมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จเมืองฉะเชิงเทรา..” ทำให้สงสัยขึ้นมาทันทีว่า พระรูปองค์นี้ฉายที่ใดกัน จังหวัดฉะเชิงเทราหรือชลบุรี

ในฐานะคนไทยคนหนึ่ง ไม่ว่าพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจะฉายพระบรมรูปที่จังหวัดใด ก็สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงเสด็จเยี่ยมเยียนดูแลทุกข์สุขของราษฎรทั่วทั้งพระราชอาณาจักร เพียงแต่คิดว่า ถ้ามีข้อมูลประวัติศาสตร์ท้องถิ่นที่ถูกต้องชัดเจน จะเป็นประโยชน์สำหรับการศึกษา ภาพเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นนี้ประมาณร้อยกว่าปีเท่านั้น น่าจะมีหลักฐานที่เป็นลายลักษณ์อักษร เช่น จดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน ทั้งการเสด็จตรวจราชการก็น่าจะมีประกาศในราชกิจจานุเบกษา จึงคิดว่าถ้าค้นหาดู ก็น่าจะได้ข้อมูลที่ชัดเจน แต่ด้วยอุปกรณ์ เวลา รวมถึงปัญญาเฉพาะตัวที่มีจำกัด ไม่เพียงพอที่จะค้นหาข้อมูลให้ประจักษ์ชัดแจ้งลงไปได้ จึงขอความกรุณาท่านผู้รู้ช่วยชี้แนะเป็นวิทยาทาน จะได้ทราบข้อมูลที่ถูกต้องครับ

ขอบคุณครับ 

[Rangson Boontham]

ไฟล์รูปขนาดเกินข้อกำหนด ต้องพยายามอัพโหลดหลายรอบ ขออภัยครับ

[Rangson Boontham]

รูปจาก พิพิธภัณฑ์เมืองฉะเชิงเทราครับ

[เพ็ญชมพู]

ภาพที่ชัดเจนอยู่ในหนังสือ ประวัติของมหาอำมาตย์นายกเจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) พ.ศ. ๒๔๐๕ - ๒๔๘๐

ภาคที่ ๑ สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงพระนิพนธ์
ตอนที่ ๔ ประวัติตอนเป็นเสนาบดีในรัชชกาลที่ ๕ (พ.ศ. ๒๔๔๙ - ๒๔๕๓)

จากคำบรรยาย ระบุว่าสถานที่คือ จังหวัดฉะเชิงเทรา

[Rangson Boontham]

สวัสดีวันสงกรานต์และขอบพระคุณ คุณเพ็ญชมพู เป็นอย่างยิ่งที่กรุณาอธิบายครับ   เจ้าพระยายมราช ท่านอยู่ในเหตุการณ์ด้วย หนังสือประวัติของท่านจึงน่าเชื่อถือเป็นอย่างยิ่ง ถ้ามีโอกาสได้พบสมาชิกในชมรมยุวพุทธิกสมาคม ชลบุรี ผู้พิมพ์หนังสือรวมเรื่องเมืองชล และเล่มอื่นๆ รวมุถึงเจ้าหน้าที่จากเทศบาลเมืองชลบุรี จะขอส่งต่อความห่วงใยในข้อคำถามที่ว่านี้ต่อไปครับ    ขอบคุณอีกครั้งครับ

[Koratian]

ถ้าในรูปมีหลวงอำนาจจีนนิกร ก็น่าจะถ่ายที่ชลบุรีครับ
ไม่น่าใช่ที่ฉะเชิงเทรา

[Koratian]

เมืองชลบุรี อยู่ใต้สังกัดมณฑลปราจีนบุรี
ที่ว่าการมณฑลอยู่ที่ฉะเชิงเทรา

ภาพหมู่น่าจะถ่าย ณ ทำการเมืองชลบุรี

[เพ็ญชมพู]

ถ้าในรูปมีหลวงอำนาจจีนนิกร ก็น่าจะถ่ายที่ชลบุรีครับ

แท้จริงเรื่องนี้ยังหาข้อสรุปแน่นอนไม่ได้

ชายที่อยู่ด้านซ้ายของภาพ ก็น่าจะเป็นคนจีน แต่คือใครกันแน่❓

ในขณะที่ทางชลบุรีอ้างว่า คือ หลวงอำนาจจีนนิกร (ฮั้ว บุปผเวส) กรมการพิเศษฝ่ายจีน เมืองชลบุรี

แต่ทางฉะเชิงเทรากล่าวอ้างว่าเป็น  นายอากรกิมจิ้น วิวัฒนะ (ต้นสกุล วิวัฒนะ)

ภาพจาก
หอจดหมายเหตุบางคล้า

[Koratian]

ภาพน่าจะถ่าย ปี พ.ศ. 2448-2449 ครับ ไม่ใช่  2550 หรือ 2551

[Koratian]

ในภาพ  มรว.ฉานฉาย ศิริวงษ์ ยังไม่ได้โกนจุก
ดังนั้นจึงควรถ่ายในปี พ.ศ. 2448 ไม่เกินปี พ.ศ. 2449

สถานที่จึงไม่ใช่ทั้งชลบุรี หรือ ฉะเชิงเทราครับ

[Rangson Boontham]

ขอบคุณ คุณ Koratian สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมครับ 

[เพ็ญชมพู]

ในภาพ  มรว.ฉานฉาย ศิริวงษ์ ยังไม่ได้โกนจุก ดังนั้นจึงควรถ่ายในปี พ.ศ. 2448 ไม่เกินปี พ.ศ. 2449

ม.ร.ว. ฉายฉาน ศิริวงษ์ โกนจุกเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๘  แต่เด็กไว้จุกในภาพต้นเรื่อง ใช่ ม.ร.ว. ฉายฉาน ศิริวงษ์แน่หรือ❓

[Koratian]

ก็คงให้เป็นหน้าที่ของท่านอาจารย์เพ็ญชมพู
ที่จะหาหลักฐานมาค้านว่าเด็กผมจุกไม่ใช่ มรว. ฉายฉาน ศิริวงษ์

[Rangson Boontham]

เจอภาพจากหนังสือเล่มนี้โดยบังเอิญ นำมาเพิ่มครับ