คุณนรุตม์ (ภัทรนันท์ ชัยพงศ์เกษม) ผู้เขียน บันทึกไว้เมื่อ ๕ ปีที่แล้ว ๒๐ กันยายน ๒๕๖๐
ผมได้พบกับหม่อมหลวงประอร (มาลากุล) จักรพันธุ์ ครั้งแรกเมื่อหลายปีก่อนเนื่องจากได้ติดต่อขอประทานสัมภาษณ์หม่อมเจ้าการวิก จักรพันธุ์ เพื่อเรียบเรียงเป็นชีวประวัติของท่าน ในชื่อเรื่อง ใต้ร่มฉัตร ซึ่งผมก็ขออนุญาตเรียกท่านว่า ท่านตา กับคุณยาย ตามที่ท่านตั้งชื่อบ้านว่า บ้านตากะยาย...ท่านทั้งสองก็อนุญาตด้วยความยินดี และเมตตาผมมาตลอด
หลังจากทำเรื่องท่านการวิกจบแล้ว คุณยายก็ถามว่า อยากเขียนเรื่องยายมั้ย แต่ต้องตกลงก่อนว่า ห้ามเขียนเป็นเรื่องจริง ให้แต่งเป็นนิยายได้ จึงกลายเป็นนิยายเรื่องแรกในชีวิตที่ผมเขียนชื่อว่า ใต้ฟ้าหนาว นับแต่นั้นผมยังไม่เคยเจอพลอตเรื่องที่น่าสนใจและสนุกอย่างชีวิตของท่าน หรือไม่ถ้าเจอ เจ้าของประวัติก็ยังไม่พร้อม
ความจริงชีวิตของท่านได้รับพระเมตตาจากสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ ๗ รับเป็นพระธิดาบุญธรรม แต่ยังไม่ทันได้จดทะเบียนรับอย่างเป็นทางการ ก็เกิดเหตุวุ่นวายทางการเมืองต้องเสด็จไปประทับเมืองนอก และไม่สามารถพาท่านติดตามไปด้วยเพราะต้องทรงประหยัดค่าใช้จ่าย
ในช่วงนี้เองชีวิตของท่านต้องประสบกับเหตุการณ์ต่างๆยิ่งกว่านิยาย แต่ท่านก็อดทน และหล่อหลอมให้ท่านเป็นผู้ที่มีบุคลิกแข็งนอกอ่อนในเพื่อเอาตัวรอด จนกระทั่งเสด็จฯกลับมาประทับเมืองไทยตั้งแต่ปี ๒๔๙๒ คุณยายจึงได้กลับเข้าไปถวายงานรับใช้ที่วังศุโขทัยมาตลอดจนสวรรคต ในปี ๒๕๒๗
ชีวิตของท่านอาจนับได้ว่าเป็นเสี้ยวหนึ่งของประวัติศาสตร์สมัยรัชกาลที่ ๗ และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีฯ แต่ท่านก็ถ่อมตัวขออยู่เงียบๆ ไม่ค่อยออกเป็นข่าวตามสื่อตลอดเวลาที่ได้รู้จักท่านตาและคุณยาย ผมขอฝากตัวเป็นเหมือนหลานท่านคนหนึ่ง ไปกราบเยี่ยมเยียนในช่วงแลายแีต่อต้นปีใหม่ทุกปี ไม่เคยขาด และท่านจะเตรียมอาหารสำรับชาววังศุโขทัยมาเลี้ยงเสมอพร้อมเล่าประวัติที่มาของแต่ละเมนู
แม้ต่อมาท่านการวิกจะสิ้นชีพิตักษัยไปเมื่อสิบกว่าปีก่อน แต่ผมก็ยังไปกราบเยี่ยมท่านเช่นเดิม ได้นั่งคุยเรื่องเก่า ๆ กับท่าน ถ้าปีไหนผมติดงานที่ยุ่งมาก ท่านก็จะโทรศัพท์มาตาม หรือส่งของขวัญปีใหม่มาให้ก่อน ผมก็จะต้องรีบโทรไปนัดวันขอเยี่ยมท่าน
จนช่วงสองปีหลังที่ท่านอ่อนแรงลงไปมาก ท่านจึงนัดออกไปทานอาหารที่ร้านแถวบ้านท่านแทน และท่านก็ทานได้ไม่มากเหมือนก่อน กระทั่งเมื่อต้นปีที่แล้วท่านอ่อนแรงลงไปมาก เวลายืนต้องคอยจับประคองท่านไว้ และปีใหม่ปีนี้ผมกลับต้องไปเยี่ยมท่านที่โรงพยาบาลแทน และทราบจากคุณหมึกแดง (ม.ล.ศิริเฉลิม สวัสดิวัตน์) บุตรชายคนโตของท่านว่า ท่านมีอาการไม่ดีมากแล้ว แต่อาการที่เห็นในวันนั้นท่านยังดูแข็งแรง และพอเดินไหว และท่านยังบอกว่า ไว้ดีขึ้นจะนัดมาทานข้าวปีใหม่
ต่อมา ในวันที่ ๑๙ สิงหา พี่หมึกแดงไลน์มาแจ้งข่าวอาการที่ทรุดลง เพราะมะเร็งกระจายไปทั่วร่างกายจนท่านไม่สามารถลุกขึ้นมาได้อีก ผมรีบไปเยี่ยมท่านในวันรุ่งขึ้น ทันทีที่ท่านลืมตามาก็เรียกชื่อผมได้ถูกต้อง แสดงว่าสมองของท่านยังดีมาก ไม่มีอาการลืมเลย
ผมเห็นอาการท่านแล้ว ก็ใจหาย เพราะพอทราบแล้วว่าท่านคงจะอยู่กับพวกเราอีกไม่นาน...และโชคดีที่ตัดสินใจรีบไปในวันนั้น และไปทันได้พบหน้าท่านก่อนที่ท่านจะกลับไปพักฟื้นที่บ้าน
จนเมื่อเช้านี้ พี่หมึกแดงส่งข่าวมาว่า ท่านจากไปแล้วเมื่อเวลาตีสองเศษของคืนวันที่ ๑๙ ล่วงเข้าวันที่ ๒๐ กันยายน ซึ่งเป็นวันพระและเป็นวันสารทไทย ป่านนี้ท่านคงได้ไปเฝ้าสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีฯ และอยู่เคียงท่านตาแล้วน้ำตาผมปริ่มทั้งวัน แต่ไม่มีเวลาร้องไห้...ชีวิตก็เป็นเช่นนี้ ต้องเดินต่อไป
ขอกราบอำลาคุณยายด้วยความรักและเคารพยิ่งครับ
