ถามคุณตั้งเรื่องหิน

[เทาชมพู]

หมายความว่าเทพธิดาควอตซ์ อาจถูกย้อมสีชมพูหรือคะ

[naitang]

ผมใช้คำว่าการทำสีก็เพราะว่า การเปลี่ยนสีของพวกก้อนหินหรือแร่ที่เอามาทำเป็นเครื่องประดับนั้น กระทำได้ 2 วิธี  ด้วยวิธีการย้อมสี (Dyed treatment)  ด้วยวิธีการใช้ความร้อน (Heat treatment)  

กำลังเข้าไปในเรื่องของศาสตร์ทางอัญมณีวิยา ? (Gemology)  ซึ่งผมไม่มีความรู้มากพอที่จะขยายและขมวดความอย่างง่ายๆให้ดีพอ   รู้เพียงว่าการย้อมสีนั้นทำได้แม้กระทั่งใช้สีย้อมผ้าและทำได้ด้วยตัวเอง   หลักการหนึ่งที่ใช้กันก็คือ ใช้วิธีการทำให้มันเกิดรอยร้าว (cracks หรือ shattered ??) ด้วยกระบวนการทำให้มันร้อนแล้วเย็นตัวเร็ว (Quenching) เหมือนกับที่เราทำแก้วร้าวด้วยการใส่น้ำร้อน เทออก แล้วใส่น้ำเย็นลงไปในทันที   แช่น้ำสี เมื่อแห้งแล้วก็ขัดผิวให้สะอาด ใช้น้ำมันที่มีดรรชนีการหักเหของแสง (Refractive index) ที่เหมาะสม เคลือบผิว มันก็จะไปกลบเกลื่อนร่องรอยแตกทั้งหมด (ทำให้ไม่เห็น)  

สำหรับวิธีการใช้ความร้อนนั้น เรียกกันว่า การเผาพลอย  เป็นการเผาเพื่อให้ได้สีของพลอยตามต้องการ  ความหมายของคำว่าพลอยนี้ มืได้เจะจงลงไปว่าจะต้องเป็นพลอยในตระกูล Corundum (เพื่อให้ได้ไพลินสีเข้มสวย _Blue Sapphire หรือให้ได้สีแดง _Ruby จัด)    แร่ Quartz ก็มีการเอามาเผาเช่นกัน เช่น การเอา Quartz สีม่วง (Amethyst) มาเผาเพื่อให้เป็น Citrine สีเหลืองคล้ายบุษราคำ (Topaz) หรือคล้ายพลอยน้ำบุษ (Yellow sapphire) ...  

[naitang]

หมายความว่าเทพธิดาควอตซ์ อาจถูกย้อมสีชมพูหรือคะ

ไม่หรอกครับ  คงผ่านการตรวจสอบโดยละเอียดมาหลายรอบแล้ว   Quartz สีชมพูที่เป็นผลึกแฝดที่สมบูรณ์จัดอยู่ในเกณฑ์ที่พบได้ยาก ครับ

[เทาชมพู]

เอาเครื่องประดับควอตช์สีชมพูมาให้ดูอีกค่ะ

[เทาชมพู]

จำได้ว่าคุณตั้งพูดถึงอุลก(ะ)มณี  tektite    อยากฟังค่ะว่าเป็นหินหรือแร่ชนิดไหน   ที่ว่าเป็นอุกกาบาต จริงหรือไม่คะ

[naitang]

เอาเครื่องประดับควอตช์สีชมพูมาให้ดูอีกค่ะ

ทั้งสองชิ้นนี้เป็นของจริงที่สวยงามมาก  รู้ได้เลยว่าเป็นของจากธรรมชาติแท้ๆ โดยดูจากความขุ่นของเนื้อของมัน ครับ       

[naitang]

จำได้ว่าคุณตั้งพูดถึงอุลก(ะ)มณี  tektite    อยากฟังค่ะว่าเป็นหินหรือแร่ชนิดไหน   ที่ว่าเป็นอุกกาบาต จริงหรือไม่คะ

Tektite จัดเป็นหิน ครับ

เป็นวัตถุที่เกิดจากการที่มีวัตถุแปลกปลอมจากอวกาศตกกระทบผิวโลกดวยความแรงมากๆ มากจนทำให้เกิดการหลอมละลายของหินบนผิวโลก ณ จุดที่มันตก  ของเหลวร้อนที่เกิดจากหินหลอมละลายเหล่านั้นได้กระเด็นลอยขึ้นไปในอากาศ เป็นก้อนๆ คล้ายกับการเอาก้อนหินปาลงไปในน้ำหรือในดินโคลน ทำให้น้ำหรือดินกระเด็นลอยขึ้นมาแล้วตกเป็นวงรอบจุดที่หินกระทบโคลน ของเหลวที่เกิดมาจากการหลอมละลายของหินดินทรายนั้นเกิดการเย็นตัวอย่างรวดเร็วในอากาศ ก็ตกกลับลงมาสู่พื้นโลกในลักษณะเดียวกัน     เนื้อของ Tektite ก็จึงมีลักษณะเป็นแก้วเพราะเกิดมาจากกระบวนการ Quenching  (เสมือนการเอาทรายไปหลอมจนละลายเหลวแล้วทำให้มันเย็นตัวโดยเร็วเพื่อทำให้เป็นแก้วหรือกระจก)

[naitang]

Tektite เป็นหิน แต่เมื่อเอามาตัด เอามาขัด เอามาเจียรนัย ทำเป็นเครื่องประดับ Tektite ส่วนมากจะมีเนื้อเป็นสีดำ แต่ที่มีสีออกไปทางสีเขียวขี้ม้าก็มี  ก็เลยมีชื่อเรียกว่า อุลกมณี  แต่ก็มีการเรียกในชื่ออื่นๆ เช่น สะเก็ดดาว และอื่นๆ   

ในไทยเรา หิน Tektite ส่วนมากจะพบในพื้นที่อิสานใต้ย่าน จ.อุบลฯ บุรีรัมย์ สุรินทร์    Tektite ในไทยเป็นของที่เกิดขึ้นมาเมื่อประมาณ 7-8 แสนปีที่แล้ว

ผมมีความเห็นในมุมหนึ่งว่า  Tektite นี้ อาจจะเป็นของที่น่าจะเป็นประเภทของสะสมได้ในมุมของๆหายาก  โดยสะสมในด้านของรูปทรงต่างๆที่มันเกิดมาตามธรรมชาติ   

[เทาชมพู]

แหวนอุลกมณีแบบไม่ได้เจียระไน

[naitang]

ย้อนกลับไปที่ คห.155 

จะเห็นชื่อแร่ในตระกูลแร่ควอทซ์ชนิดต่างๆ บ้างก็เรียกชื่อตามสีที่ปรากฏ บ้างก็มีชื่อเป็นการเฉพาะตัว  ทั้งหมดล้วนเป็นสารประกอบ Silicon dioxide เหมือนๆกัน ต่างกันไปที่มีธาตุอื่นใดอยู่ในเนื้อบ้าง (impurities)  วิธีการเกิดบ้าง (ในโพรง ในรอยแตก...)  ระบบของผลึกบ้าง   การเกิดผสมระหว่างระบบของผลึกบ้าง  หรือขึ้นอยู่กับสิ่งแวดล้อมจำเพาะทางธรณีวิทยา 

ตามภาพนั้น มีชื่อรัตนชาติที่มีชื่อไม่ค่อยจะคุ้นหูนัก คือ Prasiolite (green quartz), Mtorolite (green chalcedony), และ Aventurine (สีเขียวจากแร่ไมก้า)    ก็เชื่อว่าในอนาคตจะยังมีชื่อแร่และอัญมณีชื่อแปลกๆปรากฏขึ้นมาอีก         

[naitang]

เกิดความสงสัยในการใช้ภาษาขึ้นมาจากกรณีข้อขยายความเมื่อวานนี้ที่ว่า อุกกาบาตตกมากระทบผิวโลกด้วยความเร็วและแรงจนเกิดหินหลอมละลายกระเด็นขึ้นไปในอากาศก่อนจะตกลงมายังผิวโลก    ควรจะใช้คำใดดีระหว่างคำว่า ตกลงมากระทบ กระแทก หรือชน

อีกเรื่องหนึ่ง สภาพที่หินหลอมละลายลอยขึ้นไปในอากาศ  ควรจะใช้คำลักษณะนามเช่นใดจึงจะเหมาะสม  กระเด็น กระเซ็น หรือกระจาย
 

[เทาชมพู]

ดิฉันไปหารูปหินแร่ที่คุณตั้งเอ่ยถึงมาให้ดูกัน   เพื่อจะได้เห็นภาพชัดๆ   ถ้าผิดพลาด  ขอให้คุณคั้งช้วยแก้ไขให้ด้วยนะคะ
อย่างแรกคือ green chalcedony  ภาษาไทยเรียกว่าอะไรไม่ทราบ   บางเว็บก็ทับศัพท์ไปเลย

รูปนี้คือหินธรรมชาติ

[เทาชมพู]

รูปนี้ เมื่อหินถูกนำมาขัดแต่งแล้ว

[เทาชมพู]

รูปนี้คือเจียระไนแล้วค่ะ
ดูในรูป สีสันและผิวเหมือนหยกเลยนะคะ

[เทาชมพู]

Aventurine