ผมสังเกตรูปคุณตา แต่ละรูปไม่มีเค้าว่าท่านเคี้ยวหมาก ไม่ว่าจะเป็นตอนเด็กหรือตอนโต ทั้ง ๆ ที่เป็นยุคของคนเคี้ยวหมาก
ไม่ว่าคนสามัญหรือแม้แต่สมาชิกราชวงศ์ก็เคี้ยวหมาก
เลยจะถามผู้รู้เกี่ยวกับการเคี้ยวหมากครับ
หนุ่มสาวไฮโซสมัยรัชกาลที่ 6 ไม่ค่อยกินหมากกันค่ะ
คุณตาเกิด 2440 เมื่อเปลี่ยนรัชกาลท่านก็อายุ 13 แล้ว เติบโตมาแบบทันสมัย ได้เล่าเรียนในรร.อินเตอร์ในสยาม ท่านก็คงจะยึดธรรมเนียมตะวันตกอยู่บ้างไม่มากก็น้อย หนึ่งในนั้นคือไม่กินหมาก
แต่คนไทยที่เกิดและโตขึ้นมาในรัชกาลที่ 5 เคยชินกับวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมมากกว่า จึงยังกินหมากอยู่แม้ผ่านมาถึงรัชกาลที่ 7 และ 8
ชาวบ้านทั่วไปก็ยังกินหมาก จึงลำบากกันทั่วหน้าเมื่อจอมพลป.ห้ามกินหมาก ในยุควัธนธัม สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2
อ่านของ อ. แล้วนึกถึงคุณยาย
แม่เล่าว่าคุณตาชักกู่ไม่กลับ เลยจับคลุมถุงชนให้แต่ง ฯ กับคุณยาย คุณยายเป็นสาวชาวสวน ละแวกคลองบางแวก ปลูกพลูจีบพลู (เรียกแบบนี้รึเปล่าครับ) ขาย
คุณยายกินหมาก พอเริ่มยุควัธนธัม คุณยายปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัดโดยทิ้งเชี่ยนหมาก แบบหักดิบ
ผลคือเป็นลม คุณตาตกใจทำอะไรไม่ถูกเพราะไม่เคยเห็น
ขอบคุณครับ ชีวิตคุณตาเป็นรูปเป็นร่างชัดขึ้นเรื่อย ๆ
