เรืองเล่าคนเก่าแก่

[unicorn9u]

เรือนชาวบ้านทั่วไปเป็นแบบนี้ค่ะ

บ้านผมที่พิจิตร ตอนผมเกิดเป็นอย่างนี้เลยครับ
แต่พอลูกโตขึ้น มีสมาชิกครอบครัวเพิ่มขึ้นพ่อก็ต่อเติมด้านล่าง ด้วยการก่อผนังอิฐฉาบปูนให้ใต้ถุนกลายเป็นห้อง กลายเป็นบ้านครึงไม้ครึ่งปูนไปครับ 

เหมือนผมมาตอบเองเลยครับ
แก้จากพิจิตร เป็นสิงห์บุรี

[เทาชมพู]

นึกภาพออกค่ะ

[เทาชมพู]

บ้านไม้หลังข้างบนนี้ เอามารีโนเวท ออกมาเก๋มากค่ะ

https://kaijeaw.com/%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%89%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%B9/

[เทาชมพู]

มีธรรมเนียมนิยมการสร้างบ้านอย่างหนึ่งที่ปัจจุบันดูจะลืมเลือนกันไปแล้ว   คือสร้างบันไดไว้นอกตัวบ้าน  ไม่เอาเข้ามาอยู่ภายในตัวบ้าน   
ถ้าดูบ้านเรือนสมัยอยุธยา จนถึงต้นรัตนโกสินทร์ก็เห็นว่ารูปทรงเอื้อให้สร้างบันไดไว้นอกบ้าน   เพราะเป็นเรือนชั้นเดียวใต้ถุนสูง   เวลาจะขึ้นเรือนก็ต้องขึ้นจากบันไดที่ทอดไว้นอกตัวบ้าน สะดวกสุด   ถ้าจะขึ้นจากใต้ถุนก็คงประดักประเดิด  กลายเป็นว่าต้องลอดพื้นไม้กระดานขึ้นมานั่งอยู่ในห้อง 

[เทาชมพู]

ต่อมา เมื่ออิทธิพลตะวันตกเริ่มแพร่หลายเข้ามาในสยาม   บ้านเรือนไทยก็เริ่มเปลี่ยนรูปทรง รับสไตล์โคโลเนียลเข้ามาบ้าง      แต่ก็ยังรักษาแบบแผนชั้นเดียวใต้ถุนสูง และบันไดอยู่นอกตัวบ้านเอาไว้

[เทาชมพู]

แม้ว่าบ้านเรือนไทยเปลี่ยนรูปแบบเป็นสองชั้นเต็มรูปแบบฝรั่ง  ในยุคแรกๆก็ยังรักษาบันไดเอาไว้นอกบ้านอยู่ดี  คือทำบันไดทอดจากนอกตัวบ้านขึ้นชั้นสองเลยทีเดียว   ไม่ต้องทำบันไดไว้ในตัวบ้าน

[ดาวกระจ่าง]

บ้านผมที่พิจิตร ตอนผมเกิดเป็นอย่างนี้เลยครับแต่พอลูกโตขึ้น มีสมาชิกครอบครัวเพิ่มขึ้นพ่อก็ต่อเติมด้านล่าง ด้วยการก่อผนังอิฐฉาบปูนให้ใต้ถุนกลายเป็นห้อง กลายเป็นบ้านครึงไม้ครึ่งปูนไปครับ

ขอเรียนถามหน่อยค่ะว่าสังคมไทยเริ่มมีการก่อผนังอิฐฉาบปูนให้ใต้ถุนกลายเป็นห้อง กลายเป็นบ้านครึงไม้ครึ่งปูนตั้งแต่สมัยไหนคะ และพอจะทราบไหมคะว่าใครเป็นผู้เริ่มทำแบบนี้สมัยแรกๆ

[เทาชมพู]

ข้อนี้ตอบจากประสบการณ์นะคะ เพราะจนปัญญาจะไปหาว่าใครริเริ่มทำ   
ตอนดิฉันเด็กๆ  บ้านในกรุงเทพเป็นบ้านสองชั้นตั้งแต่ปลูกสร้าง   ไม่ใช่บ้านไม้ใต้ถุนสูงที่ต่อเติมชั้นล่างอย่างบ้านในชนบท    แต่ถ้าถามว่าบ้านครึ่งตึกครึ่งไม้มีไหม ก็ตอบว่าเคยเห็น แต่สร้างแบบนี้กันตั้งแต่เริ่มปลูกอีกเช่นกัน
ถ้าจะมาต่อเติมกันแบบที่คุณถาม   ก็เดาว่าตั้งแต่หลังสงครามโลกมาอีกหลายปี    เมื่อปูนซีเมนต์เริ่มมีราคาถูกพอจะนำมาต่อเติมเป็นชั้นล่างได้    ก่อนหน้าสงครามโลกและระหว่างสงครามมาจนเลิกสงคราม  ไม้ราคาถูก  อิฐปูนราคาแพง   ดังนั้นถ้าจะมีการต่อเติมบ้านไม้  เขาก็ใช้ไม้มาต่อเติมมากกว่าจะไปหาอิฐปูน 
คะเนอายุแล้ว ก็คงเริ่มมาสัก 50-60 ปีได้ค่ะ

[เทาชมพู]

บ้านครึ่งตึกครึ่งไม้ที่สร้างแบบนี้ตั้งแต่แรก  ไม่ได้ต่อเติม  ชั้นล่างเป็นปูน ชั้นบนเป็นไม้   หลังคาเกือบจะแบนราบแบบนี้น่าจะสร้างประมาณ พ.ศ. 2500

[ภศุสรร]

ขอเพิ่เติมด้วยรูปของบ้านเรือนในชนบทของประเทศลาวครับผม บ้านเรือนอย่างนี้กระผมเชื่อว่าน่าจะเป็นแบบที่โบราณมากทีเดียวครับ ไม่ทราบว่ามีสมาชิกท่านไดจะพอทันเห็นบ้านเรือนอย่างนี้ในบ้านเราบางครับ

[ภศุสรร]

กระผมอายุยังน้อย เกิดมาก็ไม่ทันเห็นบ้านแบบนี้ที่ไหนแล้ว แต่จำได้ว่าตอนเรียนอยู่ชั้นประถม ทางโรงเรียนได้เคยสร้างบ้านแบบนี้ไว้ที่สวนหลังโรงเรียน เพื่อเป็นการสอนนักเรียนในเรื่องของประเพณีไทยด้วย เราก็พากันเรียกว่า’’กระต็อบ’’ ครับผม ตอนเลิกเรียนพักเรียนก็แอบพากันไปเล่นที่นั้นบ่อยๆ จำได้ว่าข้างในเรียน รวมถึงหัวบันไดข้างนอกล้วนทำด้วยไม้ไผ่ทั้งนั้นเลย กระผมเคยพลัดตกลงมาจากบันไดนั้นด้วย บอกได้คำเดียวว่า เจ็บจะบรรลัยเลยล่ะครับทุกท่าน

[เทาชมพู]

กระต๊อบ ของจริงไม่สวยเหมือนในรูปและในคำบรรยายกระต๊อบหลังโรงเรียน ที่คุณภศุสรรเห็นมา   พวกนี้เป็นกระต๊อบสวยงาม  สร้างไว้เป็นบ้านพักเลียนแบบของโบราณค่ะ
กระต๊อบของจริงมีอยู่ในชนบท    เป็นเรือนชั้นเดียวปลูกง่ายๆ ยกพื้นสูงจากพื้นดิน  ส่วนใหญ่มีห้องเดียว  กระต๊อบของดั้งเดิมมีหลังคามุงจาก  ฝาอาจเป็นไม้แผ่นเล็กๆ ก็มี หรือเป็นไม้ไผ่สานขัดกันโปร่งๆ ยุงบินลอดได้ เรียกว่าฝาสำหรวดก็มี  ทั้งหมดเป็นวัสดุธรรมชาติที่หาได้ง่าย    

ปัจจุบัน ออกไปตามชนบทไกลๆก็ยังมีให้เห็นค่ะ

[เทาชมพู]

กระต๊อบของแท้ค่ะ

[ภศุสรร]

ถูกต้องแล้วครับ กระต๊อบหลังโรงเรียนผมแต่ก่อนเหมือนกับในรูปอันล่างของท่านอาจารย์เลยครับ ไม่รู้ว่าท่าตกจากบันไดลงมาอีกจะเจ็บเหมือนเดิมรึเปล่าครับ

[ภศุสรร]

เรือนไทยดั้งเดิมของภาคเหนือ เรียกว่า’’เรือนกาแล’’ ครับผม รู้สึกว่าโครงสร้างและแบบแผนทั่วไปค่อนข้างจะแตกต่างกับเรือนไทยภาคกลางพอสมควร
ทั้งนี้น่าจะเป็นเพราะว่าภูมิประเทศที่แตกต่าง และอากาศที่หนาวเย็นกว่ามาก จึงจำเป็นที่จะสร้างบ้านเรือนในแบบที่จะสามารถเก็บความร้อนในฦดูหนาวให้ได้มากที่สุดครับ