เรือนไทย
ยินดีต้อนรับ ท่านผู้มาเยือน
กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน
ส่งอีเมล์ยืนยันการใช้งาน?
ข่าว: การแนบไฟล์ กรุณาใช้ชื่อไฟล์ภาษาอังกฤษเท่านั้นครับ
หน้า: [1] 2
  พิมพ์  
อ่าน: 3109 ขออนุญาตเรียนถามถึงเทพเจ้าและสัตว์ประหลาดในความเชื่อของคนไทยภาคกลางหน่อยค่ะ
ดาวกระจ่าง
มัจฉานุ
**
ตอบ: 89


 เมื่อ 30 ก.ย. 20, 19:32

ขออนุญาตเรียนถามถึงเทพเจ้าและสัตว์ประหลาดในความเชื่อของคนไทยภาคกลางสมัยสุโขทัย-อยุธยาหน่อยค่ะ ว่าถ้านับเฉพาะคนไทยภาคกลางในสมัยสุโขทัย-อยุธยามีความเชื่อในเรื่องเทพเจ้าและสัตว์ประหลาดอะไรบ้างไหมคะที่เป็นเทพเจ้าและสัตว์ประหลาดของไทยแท้ๆไม่ได้รับอิทธิพลความเชื่อจากจากภาคอื่น หรือเอามาจากต่างชาติ เช่น เอามาจากฝรั่ง อินเดีย หรือจีนเลย
บันทึกการเข้า
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 33584

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 1  เมื่อ 30 ก.ย. 20, 19:46

ตอนนี้นึกออกแต่ "เงือก" ในลิลิตพระลอ ค่ะ
เงือกเอาคนใต้น้ำ
กล่ำตากระเหลือก
กระเกลือกกลอกตากลม
ผมกระหวัดจำตาย

เงือกชนิดนี้ไม่ใช่ mermaid  แต่เป็นสัตว์ประหลาดดุร้าย อาศัยอยู่ตามห้วยหนองคลองบึงในป่า   
กวีบรรยายไว้ว่า เงือกมีดวงตาเหลือกกลมโต ผมยาว  เมื่อคนลงไปเล่นน้ำ ก็เอาผมรัดคนฉุดลงไปใต้น้ำ จนจมน้ำตาย
บันทึกการเข้า
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 33584

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 2  เมื่อ 01 ต.ค. 20, 08:12

เทพเจ้าของไทย ที่ไม่ได้มีที่มาจากอินเดีย   แต่เป็นเทพประจำอยู่ในท้องถิ่นแหลมทองมาก่อน  เท่าที่นึกออกตอนนี้ก็คือ
พระเสื้อเมือง
พระทรงเมือง
ปู่เจ้าเขาเขียว
ปู่เจ้าสมิงพราย
ค่ะ
บันทึกการเข้า
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 12599



ความคิดเห็นที่ 3  เมื่อ 01 ต.ค. 20, 08:53

พระสยามเทวาธิราช เทพเจ้าซึ่งเพิ่งสร้างในรัชกาลที่ ๔

(รัชกาลที่ ๔) ครั้นได้ขึ้นเสวยราชย์แล้ว ก็เริ่มใช้คำ สยาม เป็นชื่อราชอาณาจักรไทยในการติดต่อกับต่างประเทศ. ได้หล่อรูปพระสยามเทวาธิราชขึ้นเป็นตัวแทนวิญญาณของเทวดาผู้รักษาราชบัลลังก์สยาม. พระองค์เองก็ใช้นามในภาษาละตินว่า Rex Siamen Sium. ยิ่งไปกว่านั้น ยังได้คิดดวงตราหรือพระราชลัญจกรขึ้นดวงหนึ่งสำหรับประทับพระราชสาส์นไปยังราชสำนักจีนโดยเฉพาะ ในดวงตรานั้นมีอักษรเขียนว่า สยามโลกัคคราช (สยาม+โลก+อัคค+ราช = ผู้เป็นใหญ่แห่งแผ่นดินสยาม).

 จากหนังสือ  "ความเป็นมาของคำ สยาม, ขอม, ลาว และขอม และลักษณะทางสังคมของชื่อชนชาติ"  โดย จิตร ภูมิศักดิ์


พระสยามเทวาธิราช เป็นเทวรูป หล่อด้วยทองคำสูง ๘ นิ้ว ประทับยืนทรงเครื่องกษัตริยาธิราช ทรงฉลองพระองค์อย่างเครื่องของเทพารักษ์ มีมงกุฎเป็นเครื่องศิราภรณ์ พระหัตถ์ขวาทรงพระแสงขรรค์ พระหัตถ์ ซ้ายยกขึ้นจีบดรรชนีเสมอพระอุระ องค์พระสยามเทวาธิราชประดิษฐานอยู่ในเรือนแก้วทำด้วยไม้จันทน์ ลักษณะแบบวิมานเก๋งจีน มีคำจารึกเป็นภาษาจีนที่ผนังเบื้องหลัง แปลว่า "ที่สถิตย์แห่งพระสยามเทวาธิราช" เรือนแก้วเก๋งจีนนี้ประดิษฐานอยู่ในมุขกลางของพระวิมานไม้แกะสลักปิดทอง ตั้งอยู่เหนือลับแลบังพระทวารเทวราชมเหศวร์ ตอนกลางพระที่นั่งไพศาลทักษิณ ในพระบรมมหาราชวัง

ประวัติ
หม่อมเจ้าหญิงพูนพิศมัย ดิศกุล พระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงเล่าว่า พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดการศึกษาประวัติศาสตร์ ทรงมีพระราชดำริว่าประเทศไทยมีเหตุการณ์ที่เกือบจะต้องเสียอิสรภาพมาหลายครั้ง แต่เผอิญให้มีเหตุรอดพ้นภยันตรายมาได้เสมอ คงจะมีเทพยดาที่ศักดิ์สิทธิ์คอยอภิบาลรักษาอยู่ สมควรที่จะทำรูปเทพยดาองค์นั้นขึ้นสักการบูชา จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้พระองค์เจ้าประดิษฐ์วรการปั้นหล่อเทวรูปสมมุติขึ้น ถวายพระนามว่าพระสยามเทวาธิราช ประดิษฐาน ณ พระที่นั่งทรงธรรมในหมู่พระที่นั่งพุทธมณเฑียร ในพระอภิเนาว์นิเวศน์



บันทึกการเข้า
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 33584

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 4  เมื่อ 01 ต.ค. 20, 09:16

คุณดาวกระจ่างถามถึงเทพเจ้าสมัยสุโขทัย - อยุธยา ที่ตอบไปคือสมัยรัตนโกสินทร์    คุณจะรวมด้วยหรือเปล่าคะ
ถ้ารวมก็จะนำมาแสดงอีกหลายองค์ค่ะ
บันทึกการเข้า
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 12599



ความคิดเห็นที่ 5  เมื่อ 01 ต.ค. 20, 13:27

และถ้าไม่เฉพาะคนไทยภาคกลาง ก็จะมีอีก 'หลายองค์' และ 'หลายตัว'  ยิงฟันยิ้ม
บันทึกการเข้า
ดาวกระจ่าง
มัจฉานุ
**
ตอบ: 89


ความคิดเห็นที่ 6  เมื่อ 01 ต.ค. 20, 14:20

ขอบพระคุณคุณเทาชมพูและคุณเพ็ญชมพูสำหรับคำตอบค่ะ

ถ้าจะกรุณาแนะนำรวมไปถึงยุคสมัยรัตนโกสินทร์ด้วยดิฉันก็ยินดีค่ะ ขอให้อยู่ในความเชื่อเฉพาะของคนภาคกลางก็พอ
บันทึกการเข้า
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 33584

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 7  เมื่อ 01 ต.ค. 20, 19:28

ย้อนไปสมัยสุโขทัย   เทพเจ้าที่ปรากฏในศิลาจารึกหลักที่ 1  ของพ่อขุนรามคำแหง คือ "พระขพุงผีเทพดาในเขา"
ชื่อนี้ยังเป็นที่เถียงกันว่า เทพองค์นี้ ชื่อ "พระขพุง" เป็น "ผีเทวดา"  หรือว่าชื่อ "พระขพุงผี" เป็น "เทวดาในเขา"
แต่พอมาพบจารึกปู่ขุนจิดขุนจอด ซึ่งเป็นศิลาจารึกสมัยสุโขทัยแต่ยุคหลังพ่อขุนราม  ปรากฏชื่อว่า "ปู่เจ้าพระขพง"
ก็เลยทำให้สรุปได้ว่า เทพองค์นี้ชื่อพระขพุง หรือพระขพง  เป็นเทพเจ้าแห่งภูเขา   

การนับถือภูเขาว่ามีเทพเจ้าครอบครองอยู่ น่าจะเป็นเรื่องธรรมดาของชาวบ้านสมัยนั้นที่นับถือธรรมชาติเป็นใหญ่

คำว่า ปู่เจ้า  คือคำนำหน้าเทพเจ้าท้องถิ่นของไทย   ต่อมารู้จักกันว่ามีชื่อปู่เจ้าเขาเขียว ปู่เจ้าสมิงพราย
บันทึกการเข้า
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 12599



ความคิดเห็นที่ 8  เมื่อ 01 ต.ค. 20, 20:56

คำว่า "ปู่เจ้า" ท่านเอิร์สท (orst) บอกว่ามี ๒ ความหมาย  ความหมายแรกคือ ผู้เฒ่าที่คนเคารพนับถือ, เจ้าปู่ ก็ว่า อีกความหมายคือ เทพารักษ์ เช่น เขาใส่สมญาเรา ปู่เจ้า (จากลิลิตพระลอ)

"ปู่เจ้าลาวจก" อยู่ในความหมายแรก

จิตร  ภูมิศักดิ์เล่าถึง "ปู่เจ้าลาวจก" ไว้ในหนังสือ ความเป็นมาของคำสยาม ไทย, ลาว และขอม และลักษณะทางสังคมของชื่อชนชาติ ดังนี้

บันทึกการเข้า
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 12599



ความคิดเห็นที่ 9  เมื่อ 02 ต.ค. 20, 08:55

เทพเจ้าของไทย ที่ไม่ได้มีที่มาจากอินเดีย   แต่เป็นเทพประจำอยู่ในท้องถิ่นแหลมทองมาก่อน  เท่าที่นึกออกตอนนี้ก็คือ
พระเสื้อเมือง
พระทรงเมือง

ปู่เจ้าเขาเขียว
ปู่เจ้าสมิงพราย
ค่ะ

ประวัติที่มาของพระเสื้อเมืองและพระทรงเมือง นี้มีการพูดถึงอยู่เนือง ๆ แต่ยังไม่สามารถหาข้อสรุปได้ชัดแจ้ง

ครั้งหนึ่งได้เคยถกเรื่องนี้กันกับคุณโฮและคุณม้าในห้องสมุด พันทิป มีความเห็นต่อเทวดาทั้งสองนี้หลายหลาก
http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2009/03/K7677216/K7677216.html

คุณเพ็ญเริ่มก่อน

พระเสื้อเมือง อาจจะมาจากคำว่า พระเชื้อเมืองอันหมายถึงว่าเป็นผีเชื้อสาย หรือเทวดาที่คุ้มครองรักษาเมืองตามลัทธิของไทยโบราณที่นับถือผีบรรพบุรุษปู่ย่าตายาย ตามความเห็นของขุนวิจิตรมาตรา (สง่า กาญจนาคพันธุ์)

คุณโฮมีความเห็นกลับตรงกันข้ามคือ คำว่าพระเชื้อเมืองก็อาจมาจากพระเสื้อเมือง ก็ได้

"เสื้อ" น่าจะเป็นคำไทเดิม ที่ตรงกับคำว่า "เสื้อ (ผ้า)" คือ สวมใส่ หรือ สถิต หรือ สิง ปกป้องอะไรบางอย่าง เช่น เสื้อผ้า ก็ปกป้องร่างกาย เสื้อเมืองก็ปกป้องเมือง

ผีเสื้อเมือง พระทรงเมือง ก็คือ ดวงวิญญาณของผี ที่ปกป้องเมือง (สังเกตว่า พระเสื้อเมือง และ พระทรงเมือง น่าจะเป็นการเปลี่ยนคำให้ดูเป็นทางการมากขึ้น คือ เปลี่ยนจาก ผี เป็น พระ และ เปลี่ยนจาก เสื้อ เป็น ทรง)


คุณม้าเห็นด้วยกับคุณโฮ

แต่คุณเพ็ญมีความเห็นแตกแขนงมาจากคุณโฮ

มีเรื่องล้อเล่นกันอยู่เสมอว่า เมื่อมีพระเสื้อเมืองแล้วจะมีพระกางเกงเมืองด้วยหรือเปล่า ถ้าหากคำว่า "เสื้อ" ใน พระเสื้อเมืองมาจาก "เสื้อผ้า" อย่างที่คุณโฮว่าแล้ว คำว่า "ทรง" ในคำว่า "พระทรงเมือง" ก็เป็นไปได้ว่ามาจากคำว่า "ซง หรือ ส่ง" (ในภาษาผู้ไทและไทยอีสาน) ซึ่งเป็นคำไทเก่า ที่แปลว่า กางเกง

คนไทยเรียกชาวไทดำว่า ลาวโซ่ง โซ่งนั้นมีการสันนิษฐานว่า น่าจะมาจากคำว่า ซ่วง หรือ ซ่ง ซึ่งเป็นภาษาไทดำ แปลว่ากางเกง เพราะว่าชาวไทดำเหล่านี้สวมกางเกงสีดำ  ปัจจุบันเรียกคนเหล่านี้ว่า ชาวไทยโซ่ง หรือ "ไทยทรงดำ"

พระเสื้อเมือง พระทรงเมือง เป็นใคร หรือ อะไร มาจากไหนกันแน่ อยากให้ชาวเรือนไทยมาช่วยวิสัชนาต่อ  ยิงฟันยิ้ม
บันทึกการเข้า
ดาวกระจ่าง
มัจฉานุ
**
ตอบ: 89


ความคิดเห็นที่ 10  เมื่อ 02 ต.ค. 20, 14:58

ขอถามเพิ่มหน่อยนะคะ

1 คนไทยภาคกลางมีความเชื่อแบบเทพชั้นสูงที่ยิ่งใหญ่กว่านี้เช่นเทพแห่งท้องฟ้า สรรค์ นรก น้ำ ดิน โดยที่ไม่ได้เอามาจากต่างชาติบ้างไหมคะเพราะที่อ่านดูเหมือนจะมีความเชื่อเทพจะเป็นชั้นต้นๆ ชั้นล่างซะส่วนใหญ่

2 คนไทยภาคกลางมีความเชื่อในเรื่องสัตว์ประหลาด สัตว์ในเทพนิยาย ในจินตนาการโดยที่ไม่ได้เอามาจากต่างชาติบ้างไหมคะเพราะไม่เห็นท่านๆพูดถึงเลย
บันทึกการเข้า
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 33584

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 11  เมื่อ 03 ต.ค. 20, 07:59

ที่จริง เพื่อประหยัดเวลาคนตอบ ที่จะได้ไม่ต้องไปเสียเวลาค้นคำตอบที่ไม่ตรงกับความต้องการของคุณดาวกระจ่าง     คุณน่าจะถามแต่แรกว่า

"คนไทยภาคกลางมีความเชื่อแบบเทพชั้นสูงที่ยิ่งใหญ่  เช่นเทพแห่งท้องฟ้า สรรค์ นรก น้ำ ดิน โดยที่ไม่ได้เอามาจากต่างชาติบ้างไหมคะ
ไม่เอาความเชื่อเกี่ยวกับเทพที่เป็นชั้นต้นๆ ชั้นล่าง"

ส่งต่อคำถามของคุณให้ท่านอื่นๆนะคะ
บันทึกการเข้า
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 12599



ความคิดเห็นที่ 12  เมื่อ 03 ต.ค. 20, 08:01

และถ้าไม่เฉพาะคนไทยภาคกลาง ก็จะมีอีก 'หลายองค์' และ 'หลายตัว'  ยิงฟันยิ้ม

เสียดายที่ พญาแถน, พญาคันคาก, แมงสี่หูห้าตา, มอม ไม่อยู่ในสเปกของคุณดาว   ยิ้ม
บันทึกการเข้า
kui045
มัจฉานุ
**
ตอบ: 94


ความคิดเห็นที่ 13  เมื่อ 03 ต.ค. 20, 09:01

เทพเจ้าและสัตว์ประหลาด ของไทยภาคกลาง
ก็คงไม่พ้นพวกผี
ผีในท้องถิ่น พวกเจ้าพ่อเจ้าแม่ ต้นไทร ต้นตะเคียน
ความเชื่อที่ยึดโยงกับสิ่งที่ไม่รู้ สะท้อนในรูปแบบประเพณี
ผีประจำป่า- เจ้าป่าเจ้าเขา เจ้าทุ่งเจ้าท่า
ผีในน้ำ
เทพเจ้าประจำสายลม แผ่นดิน แม่น้ำ พืชพันธ์ ธัญาหาร
ผีกระสือ กระหัง
บันทึกการเข้า
ดาวกระจ่าง
มัจฉานุ
**
ตอบ: 89


ความคิดเห็นที่ 14  เมื่อ 03 ต.ค. 20, 11:10

คือดิฉันก็ไม่ได้ต้องการถามแบบเจาะจงเอาเฉพาะเทพชั้นบนๆหรอกค่ะคุณเทาชมพู ดิฉันต้องการรู้เรื่องเทพ  สัตว์ในเทพนิยาย สัตว์ในตำนานที่คนไทยภาคกลางเชื่อทุกองค์ ทุกตนโดยที่ไม่ได้เอามาจากต่างชาติ เพียงแต่พออ่านที่ท่านทั้งหลายตอบมาแล้วนึกขึ้นมาได้ว่าไม่ไม่เทพชั้นที่ใหญ่กว่านี้หรอก็เลยถามไปถ้าทำให้ไม่พอใจก็ต้องขออภัยด้วยค่ะ

ที่ดิฉันไม่เอาภาคอื่นเพราะมองว่าในสมัยก่อนอีสาน เหนือ ล้วนได้รับอิทธิพลมาจากเพื่อนบ้านน่ะค่ะคุณเพ็ญชมพูก็เลยกลัวว่าความเชื่อมันจะผสมผสานกันเพราะดิฉันอยากได้เฉพาะความเชื่อแค่ในไทยเท่านั้น

คุณ kui045 พอจะบอกชื่อเทพเจ้าประจำสายลม แผ่นดิน แม่น้ำ พืชพันธ์ ธัญาหาร ที่ท่านว่าไว้ให้หน่อยได้ไหมคะดิฉันไม่เคยทราบเลยว่าไทยมีเทพแบบนี้ด้วยถ้าไม่ได้รับมาจากต่างชาติ
บันทึกการเข้า
หน้า: [1] 2
  พิมพ์  
 
กระโดดไป:  

Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006, Simple Machines
Simple Audio Video Embedder

XHTML | CSS | Aero79 design by Bloc หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.072 วินาที กับ 20 คำสั่ง