จาก "หม่อมยิ่ง" ถึง พระศักดาพลรักษ์(เสข)

[เทาชมพู]

ก่อนที่จะถูกถอดฐานันดรศักดิ์ลงเป็น "หม่อมยิ่ง"  เจ้านายฝ่ายในพระองค์นี้ทรงมีพระนามว่า  พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ อรรคราชสุดา ประสูติเมื่อวันพุธที่ 21 มกราคม พ.ศ. 2395
ทรงเป็นพระองค์เจ้าสำดับสามในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแพ (สกุลเดิม ธรรมสโรช)แต่เป็นพระราชธิดาพระองค์แรก   ก่อนหน้านี้สมเด็จพระชนกนาถมีแต่พระราชโอรส 2 พระองค์ ประสูติก่อนเสด็จออกผนวชในปลายรัชกาลที่ 2  คือพระองค์เจ้านพวงศ์และพระองค์เจ้าสุประดิษฐ์

พระชนกนาถทรงเรียกพระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ว่า "แม่หนูใหญ่"  ส่วนชาววังออกพระนามว่า เสด็จพระองค์ใหญ่ หรือ เสด็จพระองค์ใหญ่ยิ่ง ทรงมีพระอนุชาและพระขนิษฐาร่วมเจ้าจอมมารดา คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมสันต์โสภาคย์ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์, พระองค์เจ้ามนุษยนาคมานพ  สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส และ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบัญจบเบญจมา

[เทาชมพู]

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระราชธิดาได้ทรงศึกษาเล่าเรียนวิชาการสมัยใหม่  แอนนา ลีโอโนเวนส์ซึ่งเป็นครูสอนภาษาอังกฤษในพระบรมมหาราชวัง ประทับใจกับพระสิริโฉม พระฉวีอันงาม พระวรกายสมส่วนแบบบาง และแววพระเนตรนิ่งสงบของพระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ในพระชันษา 10 ปี

แอนนา ลีโอโนเวนส์ที่บันทึกไว้ว่า
"...นอกจากโปรดให้ตามเสด็จแล้ว ในจดหมายเหตุต่าง ๆ ก็มีบันทึกไว้ว่าพระองค์ยิ่งเยาวลักษณ์ยังเป็นลูกสาวที่ปรนนิบัติพัดวีตราบจนพระบิดาสวรรคต"

พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์คงจะทรงมีชีวิตที่ราบเรียบเช่นเดียวกับเจ้านายฝ่ายในพระองค์อื่นๆ ตลอดพระชนม์ชีพ   ถ้าไม่ใช่เพราะมีเหตุอื้อฉาวเกิดขึ้นเมื่อพระชันษาได้ 34 ปีเศษ   กล่าวคือเป็นที่เข้าใจกันในวังหลวงว่า เกิดประชวรเป็นโรคท้องมานอยู่หลายเดือน   หมอไม่สามารถรักษาให้หายได้  ทำให้พระนาภีค่อยๆใหญ่ขึ้นทุกที
เล่ากันว่าเจ้าจอมมารดาเปี่ยมได้ไปเข้าเฝ้าที่ตำหนัก   ขอให้พระองค์หญิงเปิดพระภูษาเพื่อดูพระนาภี เมื่อเจ้าจอมมารดาเปี่ยมเห็นเช่นนั้นจึงทูลว่า
"ขอประทานโทษเถอะนะเพคะ มองดูแล้วเหมือนกับคนท้องไม่มีผิด"
พระองค์หญิงก็ทรงตอบว่า "ก็ดูเถอะค่ะ โรคเวรโรคกรรมอะไรก็ไม่รู้"

[unicorn9u]

จองที่นั่งหน้าสุดครับวันนี้

[เทาชมพู]

ไม่นานหลังจากนั้น  พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ก็ประสูติทารกชายในตำหนัก แล้วเอาเด็กใส่กระโถนปิดฝาเอาไว้ พอดีพระเจ้าน้องนางเธอพระองค์หนึ่งเสด็จมาเยี่ยม แต่ได้ทรงเปิดดูกระโถนก็ทรงเห็นเด็กแดง ๆ ความจึงแตกออกมา
 ดังปรากฏในจดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน ลงวันที่ 19 กุมภาพันธ์ จ.ศ. 1245 (พ.ศ. 2429) บันทึกไว้ว่า

"เกิดเป็นที่เสื่อมเสียพระเกียรติยศ คือพระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ซึ่งเดิมว่าเป็นโรคท้องมานนั้น ปวดครรภ์แลคลอดออกมาเป็นลูกชาย ที่เรือนภายในพระบรมมหาราชวัง สมเด็จกรมพระภาณุพันธุ กรมหมื่นนเรศร กรมหมื่นอดิศร กรมหลวงเทวะวงศ์ ได้จัดการที่จะชำระพิจารณาที่ได้เกิดขึ้นต่อไป แต่ลูกนั้นเอาออกไปไว้วังกรมหมื่นอดิศรอุดมเดช

เวลา ๑๐ ทุ่ม สมเด็จกรมพระภาณุพันธุ์วงศ์วรเดช กรมหลวงเทวะวงศ์ได้ออกไปเมืองเพชรบุรี นำความนี้ออกไปกราบบังคมทูลพระกรุณา"

[เทาชมพู]

มี "หรุ่ม" ของว่างชาววัง มาเสิฟนักเรียนค่ะ

[Jalito]

เข้ามายกมือแสดงตนครับ

[เทาชมพู]

สวัสดีค่ะคุณ Jalito   เชิญนั่งแถวหน้าข้างหน้าต่างนะคะ

เราคงไม่ลืม ในเขตพระราชฐานชั้นในที่เจ้านายสตรีประทับอยู่ พร้อมกับบริวารอย่างนางข้าหลวงและบ่าวรับใช้   มีผู้ชายที่ไม่ใช่เด็กไว้จุกอยู่ได้เพียงคนเดียวคือพระเจ้าแผ่นดิน   พระเจ้าลูกยาเธอพระองค์เล็กๆนั้น พอพระชันษามากพอจะโสกันต์ได้แล้วก็ต้องออกไปมีวังอยู่ข้างนอก

ผู้หญิงที่อยู่ในวังหลวง-เว้นแต่เจ้าจอม-ต้องเป็นสาวโสดทั้งหมด ไม่ว่าเจ้านายหรือนางข้าหลวง    ถ้าใครท้องขึ้นมาก็ต้องเป็นเรื่องใหญ่ขนาดฟ้าผ่า สั่นสะเทือนกันไปทั้งวัง   ยิ่งถ้าเกิดกับเจ้านาย  ก็เกินฟ้าผ่า  ถึงขั้นสึนามิเลยทีเดียว

ผู้เจอสึนามิเข้าเต็มๆคือบรรดาพระเจ้าน้องยาเธอที่เป็นหัวเรี่ยวหัวแรงของบ้านเมือง    เนื่องจากช่วงนั้นพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯไม่ได้ทรงอยู่ในพระนคร  แต่แปรพระราชฐานไปที่เพชรบุรี    พระเจ้าน้องยาเธอเหล่านี้ทรงมีหน้าที่ดูแลความสงบเรียบร้อยทั้งในพระบรมมหาราชวังและในพระนคร

[เทาชมพู]

เจ้านายที่ปรากฏพระนามในจดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน ล้วนแต่เป็นพระเจ้าน้องยาเธอในพระเจ้าอยู่หัว จึงเป็นพระราชอนุชาในพระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ด้วย
ทั้งสี่พระองค์ได้แก่เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ต้นราชสกุล ภาณุพันธ์, พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร  กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ ต้นราชสกุลกฤดากร, พระองค์เจ้าศุขสวัสดี   กรมหลวงอดิศรอุดมเดช ต้นราชสกุล ศุขสวัสดิ์   และพระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์    สมเด็จกรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ  ต้นราชสกุล เทวกุล

ขณะนั้นทั้งสี่พระองค์ก็ยังหนุ่มๆ   พระชันษา 20 ปลายๆถึง 30 ต้น ๆ กันทุกพระองค์     ก็คงเดากันได้ว่าจะทรงหนักพระทัยกันขนาดไหนที่จะต้องมาชำระความพระพี่นางพระองค์ใหญ่ที่พระชันษามากกว่าหลายปี  และเป็นที่เคารพยำเกรงกันมาโดยตลอด

พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ทรงถูกพระราชอนุชา กรมหลวงอดิศรอุดมเดชสอบสวน  แต่เท่าไหร่ๆก็ไม่ทรงยอมบอกท่าเดียวว่าผู้ชายตัวการนั้นคือใคร และเกิดเรื่องกันขึ้นมาได้อย่างไร     
ทั้งสี่พระองค์จะไปคาดคั้นบังคับ หรือลงทัณฑ์อะไรก็ไม่ได้   ในที่สุด กรมหลวงอดิศรก็ต้องเรียกข้าหลวงบ่าวไพร่ผู้ใกล้ชิดเสด็จพระองค์หญิงมาสอบสวนดะไปหมด

[เทาชมพู]

    ความก็แตกออกมาว่า มีบ่าวคนหนึ่งของพระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ ชื่อนางเผือก เป็นคนกลางชักนำเรื่องชู้สาว ระหว่างเจ้านายกับผู้ชายตัวการ ชื่อนายโต     
    นายโตเป็นสามัญชน ไม่มีสกุลรุณชาติหรือยศถาบรรดาศักดิ์  เดิมบวชเป็นพระอยู้วัดราชประดิษฐ์
    สาเหตุที่เส้นทางชีวิตของนายโตพาดผ่านเส้นทางของพระราชธิดาพระเจ้าแผ่นดิน ก็เพราะเสด็จพระองค์หญิงทรงไปทำบุญที่วัดราชประดิษฐ์   เนื่องจากทรงรับเป็นโยมอุปัฏฐากพระในวัด   
    ทรงให้นางเผือกเป็นคนนำข้าวปลาอาหารไปถวายพระเป็นประจำ   รวมทั้งพระโตด้วย         พระโตก็เลยสนิทสนมกับนางเผือก   นางเผือกคนนี้เองเป็นแม่สื่อคนกลางติดต่อระหว่างเสด็จพระองค์หญิงและนายโต
    พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ทรงประดิพัทธ์พระโต จนเมื่อพระโตสึกออกมา ก็หาที่อยู่แถวถนนเจริญกรุงให้พัก และส่งเงินส่งทองให้     จนพระโตคิดการใหญ่  ปีนกำแพงพระบรมมหาราชวังเข้าไปหาถึงพระตำหนัก

[เทาชมพู]

   ถึงเวลานัดนายโตก็แต่งกายเป็นผู้หญิง ปีนข้ามกำแพงวังทางพระที่นั่งศิวาลัยมหาปราสาท ซึ่งเป็นจุดที่รู้จักดีเพราะอยู่ทางด้านวัดราชประดิษฐ์  
   ก่อนหน้านี้นางเผือกคงมาดูลาดเลาและเคลียร์เส้นทางให้เรียบร้อยแล้ว    จึงพานายโตที่แต่งกายเป็นหญิงเข้าไปถึงพระตำหนักได้  โดยไม่มีโขลนหรือใครในตำหนักอื่นสงสัย
  สมัยนั้นชายหญิงตัดผมสั้นเกรียนคล้ายๆกัน ไปไหนมาไหนก็นุ่งโจงกระเบนเหมือนกัน   ถ้าเป็นผู้ชายรูปร่างสันทัด ไม่ล่ำสันบึกบึนก็คงปลอมเป็นหญิงได้ง่าย
   นอกจากนี้ ถึงข้าหลวงในตำหนักเสด็จพระองค์หญิงเกิดผิดสังเกตกับหญิงแปลกหน้า ก็คงไม่กล้าปริปากพูด   เพราะมีนางเผือกเป็นคนกางกั้นอยู่ ไม่ให้คนอื่นๆเอะอะขึ้นมา      
   นายโตจึงได้ลอบเข้าไปได้หลายครั้ง   ค้างคืนได้ถึง 1 -2 คืน   ก็ต้องถือว่านอกจากชะล่าใจแล้ว  ยังกำแหงมากด้วย
 
    ในคำให้การ  นายโตบอกว่าเข้าไป 4 ครั้ง  แต่จริงๆแล้วน่าจะมากกว่านั้น     ถ้าหากว่าเสด็จพระองค์หญิงไม่ทรงพระครรภ์ขึ้นมา     นายโตคงลักลอบปีนเข้าปีนออกพระบรมมหาราชวังอยู่ได้อีกนาน
 
     เมื่อกรมหลวงหลวงอดิศรอุดมเดชทรงสอบสวนบรรดาข้าหลวงของเสด็จพระองค์หญิงจนได้ตัวนางเผือกแล้ว   ขั้นต่อไปก็ง่าย เพราะนางเผือกไม่อาจปากแข็งต่อการสอบสวนได้นาน  จึงสารภาพออกมาทั้งหมด    
 
    นายโตจึงถูกจับกุมตัวเอามาสอบสวนต่อหน้าพระพักตร์ กรมหลวงอดิศร   เจ้าตัวก็สารภาพหมดเปลือกเช่นกัน

    เมื่อได้ความจริงทั้งหมด  กรมหลวงอดิศรอุดมเดชก็ทรงทำเป็นหนังสือกราบบังคมทูลพระเจ้าอยู่่หัว  เพื่อพิจารณาโทษ

[Anna]

ขออนุญาตเข้าชั้นเรียนค่ะ

[Anna]

พอดีพระเจ้าน้องนางเธอพระองค์หนึ่งเสด็จมาเยี่ยม แต่ได้ทรงเปิดดูกระโถนก็ทรงเห็นเด็กแดง ๆ ความจึงแตกออกมา

ฟังดูแปลกๆค่ะ น้องไปเยี่ยมพี่สาว ถ้าเปิดตู้กับข้าวดูว่ามีอะไรกินก็เป็นเรื่องธรรมดาของพี่น้องถ้าสนิทกันมากพอ แต่นี่ไปเปิดกระโถนดู 

[Jalito]

น่าจะเป็นเรื่องเล่าข่าวกระซิบที่แถวเต๊งอยู่บ้างแล้วกระมังก่อนหน้านั้น

ผู้ชายที่ท้องใหญ่ก็เรียกว่าลงพุง เนื่องจากกินเยอะ

ส่วนสตรีสาวที่เจริญอุทรขึ้นเรื่อยๆผิดไปรูปทรงปรกติ เป็นธรรมดาที่จะสันนิษฐานว่าตั้งครรภ์

แต่เนื่องจากมีพระเกียรติยศเป็นถึง “เสด็จพระองค์ใหญ่”จึงไม่มีใครกล้าเอะอะ คงได้แต่รอเวลาอยู่

[เพ็ญชมพู]

จากคำให้การของพระองค์เจ้าบรรจบเบญจมาซึ่งเป็นน้องสาวคนสุดท้องของหม่อมยิ่ง มีว่า

พระองค์ทรงเยี่ยมหม่อมยิ่งที่ตำหนักของพระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณ พระยาสัมภาหะซึ่งเป็นหมอพยุงครรภ์นวดหม่อมยิ่งอยู่ในห้อง หม่อมยิ่งมีก้อนออกมา ไดยยินแต่เสียงอ๊อบ ไม่เป็นเสียงคน ได้ยินแต่พูดกันว่า มันเป็นตะพาบน้ำและไม่คาดคิดว่าจะเป็นเด็ก พระองค์เจ้าพักตร์พิมลพรรณมีรับสั่งว่า ครั้งน้ีถึงที่ตายแล้ว เด็กก็ร้องขึ้น หม่อมยิ่งเอามือปิดปากและอุดปากเด็ก

[เทาชมพู]

ได้ยินแต่พูดกันว่า มันเป็นตะพาบน้ำและไม่คาดคิดว่าจะเป็นเด็ก

คุณเพ็ญชมพูและท่านอื่นๆเข้าใจว่าหมายถึงอะไรคะ