ขออนุญาตเรียนถามถึงเรื่องดอกไม้กับความหมาย ความเชื่อในสังคมไทยค่ะ

[ดาวกระจ่าง]

ขออนุญาตเรียนถามถึงเรื่องดอกไม้กับความหมาย ความเชื่อในสังคมไทยค่ะ คือดิฉันได้ไปอ่านเรื่องดอกไม้กับความหมาย ความเชื่อของสังคมของต่างชาติมาแล้วรู้สึกว่าความเชื่อในเรื่องนี้ของเขามันละเอียดดี แค่ดอกไม้ชนิดเดียวกันแต่ต่างสี ต่างจำนวน ต่างกลีบดอกก็เป็นคนละความหมายแล้วแถมบางดอกก็มีทั้งความหมายที่ดีและไม่ดี ขอยกตัวอย่างแต่ละแบบนะคะ

กรณีที่ 1 ต่างสีความหมายก็ต่างกัน เช่น กุหลาบแดงแปลวา่ฉันรักเธอ กุหลาบเหลืองแปลว่าห่วงใย
กรณีที่ 2 ต่างจำนวนความหมายก็ต่างกัน เช่น ดอกไม้ 1 ดอก แปลว่าเธอเป็นหนึ่งเดียวในใจฉัน 2 ดอก แปลว่ามีเพียงสองเราเท่านั้น
กรณีที่ 3 จำนวนกลีบดอกต่างกันความหมายก็ต่างกัน เช่น ดอกลั่นทมที่เขาว่าถ้าดอกไหนมี 6 กลีบจะหมายถึงจะโชคดี
กรณีที่ 4 บางดอกก็มีทั้งความหมายที่ดีและไม่ดี เช่น ทิวลิปสีแดงหมายถึงความรัก ทิวลิปสีเหลือง หมายถึง ความรักที่สิ้นหวัง

เลยทำให้ดิฉันนึกถึงดอกไม้กับความหมาย ความเชื่อในสังคมไทย (โดยเฉพาะในยุคอยุธยาจนถึงรัตนโกสินทร์ตอนกลาง) ว่าจะมีความหมายที่ละเอียดเหมือนของต่างชาติแบบกรณีต่างๆที่ดิฉันว่าไว้บ้างไหมคะ มีกรณีไหน ดอกไม้ชนิดไหนบ้างคะที่คมไทยสมัยก่อนมีความเชื่อแบบนั้นเช่นกัน

[เทาชมพู]

คนไทยโบราณสนใจต้นไม้มากกว่าดอกไม้  จึงมีธรรมเนียมปลูกต้นไม้มงคลตามทิศต่างๆในบ้าน   เคยเขียนเป็นบทความไว้   แต่หาไม่เจอค่ะ  คุณเพ็ญชมพูคงหาได้

ดอกไม้บางอย่าง ไม่นิยมปลูกในบ้าน  เช่นลั่นทม  ถือว่าชื่อไม่เป็นมงคล  อีกอย่างคือซ่อนกลิ่น  เพราะเป็นไม้สำหรับใช้ในงานศพ    ยกเว้นจะปลูกเอาไว้ขายค่ะ

[เพ็ญชมพู]

ดอกไม้ในความเชื่อของคนไทยมีความหมายทั้งเป็นมงคลและอัปมงคล

ตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงรัตนโกสินทร์ กุหลาบเป็นตัวแทนแห่งความรักเสมอมา

ในกาพย์ห่อโคลงนิราศธารโศกสมัยกรุงศรีอยุธยา  ซึ่งเป็นพระนิพนธ์ของเจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์ กล่าวถึงกุหลาบไว้ว่า

กุหลาบกลิ่นเฟื่องฟุ้ง            เนืองนอง
หอมรื่นชื่นชมสอง              สังวาส
นึกกระทงใส่พานทอง          ก่ำเก้า
หยิบรอจมูกเจ้า                 บ่ายหน้าเบือนเสีย

เพลงทยอยนอก ๓ ชั้น

กลิ่นกุหลาบซาบนาสาพาระลึก
เมื่อยามดึกเคยชมดมกลิ่นหอม
น้ำอบปรุงจรุงรสต้องอดออม
ถือถนอมบุปผากระสาจน

กลีบกุหลาบทาบกระดาษวาดรูปไว้
จะส่งให้โฉมตรูรู้เหตุผล
ชมดอกไม้แสนเบื่อเหลือจะทน
คิดสุคนธ์เคยรื่นชื่นใจเอยฯ

พระราชนิพนธ์ในพระราชหัตถเลขา พระราชทานมาจาก
เมืองซานเรโมพร้อมกลีบกุหลาบทาบมาบนกระดาษ
ถึงโฉมตรูผู้หนึ่ง  คือเจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับ
เจ้าจอมคนสุดท้ายในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

ดอกลั่นทมและซ่อนกลิ่นเคยเป็นดอกไม้ต้องห้ามสำหรับคนไทย แต่ในปัจจุบันอาจจะเบาบางลงไปบ้าง

จาก เมื่อคุณตาคุณยายยังเด็ก ตอนไปช่วยงานศพ เขียนโดย คุณทิพย์วาณี สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

       ดอกไม้บางดอกยังดี ๆ อยู่  คุณยายหยิบเอามาเล่น  พวกผู้ใหญ่เห็นเข้าก็จะดุว่า

      "อย่าเอาดอกไม้งานศพไปเล่น  หรือเอาไปบ้านเลยเป็นอันขาด  ไม่เป็นมงคล  ต้องทิ้งไว้ที่วัดนี่"  

      คุณยายจำต้องทิ้งดอกไม้ด้วยความเสียดาย   พี่สาวของคุณยายชอบดอกลั่นทมและดอกซ่อนกลิ่น  เพราะเห็นว่าขาวสวยและหอมดีจึงเอามาปักแจกัน  ก็ถูกผู้ใหญ่ห้ามอีกว่า  

     "ดอกลั่นทมและดอกซ่อนกลิ่นเป็นดอกไม้สำหรับงานศพ  จะเอามาใช้ปักแจกันตกแต่งในบ้านไม่ได้"  

     คุณยายสงสัยจึงไปถามคุณป้าว่าทำไมจึงห้ามใช้ดอกไม้หอมและสวยอย่างนี้  คุณป้าอธิบายว่า  

     "ดอกซ่อนกลิ่นและดอกลั่นทมกลิ่นหอมแรง  กลบกลิ่นศพได้ดี  จึงนิยมใช้ดอกไม้นี้ดับกลิ่น"    

[ดาวกระจ่าง]

ขอบพระคุณสำหรับคำตอบค่ะ สรุปว่าไทยมีแค่ความเชื่อว่าดอกไม้ชนิดไหนความหมายดี ความหมายไม่ดี ไม่ได้ลงลึกย่อยไปถึงความหมายของสีดอกไม้ ความหมายของจำนวนกลีบของดอกไม้ ความหมายของจำนวนดอกของดอกไม้ และไม่มีความเชื่อว่าดอกไม้ชนิดเดียวกันให้สองความหมายทั้งความหมายที่ดีกับไม่ดีแต่เชื่อในความหมายใดความหมายหนึ่งไปเลย ถูกต้องไหมคะ