ประวัติการใช้กิ่งไม้แปรงฟันที่เก่าแก่ที่สุด คือการใช้ มิสวัค (Miswak) ของพวกอาหรับ มิสวัคทำมาจากรากไม้หอม เรียกว่า Arrak หรือต้นแปรงสีฟัน (
Salvadora persica) เป็นต้นไม้ที่ขึ้นทั่วไปในทะเลทราย รากไม้นี้เมื่อเคี้ยวหรือทุบปลายข้างหนึ่งแล้วนำมาขัดฟัน ใยของมันจะชี้ตั้งไปตามทิศทางต่าง ๆ คล้ายขนแปรงสีฟันสมัยใหม่ นอกจากช่วยทำความสะอาดฟันแล้ว ยังทำให้ฟันเป็นประกายแวววาวด้วย
ส่วนไม้สีฟันแบบที่แม่หญิงการะเกดใช้ ก็น่าจะคล้าย ๆ กับมิสวัค เพียงแต่แม่หญิงเป็นชาวกรุงศรีฯ นับถือศาสนาพุทธ วิธีการทำความสะอาดฟันของชาวพุทธ ส่วนหนึ่งได้รับและถ่ายทอดมาจากพระสงฆ์ พระพุทธองค์ทรงบัญญัติไว้เป็นข้อปฏิบัติว่า หากพระสงฆ์ฉันอาหารแล้วไม่ทำความสะอาดฟัน จะผิดวินัย ซึ่งการทำความสะอาดฟัน ท่านเรียกว่า “เคี้ยวไม้ชำระฟัน” ให้นำไม้ข่อย ไม้โสน ไม้รากลำพู ไม้สะเดา ไม้คนทา ความยาวขนาด ๔-๘ นิ้ว มากัดแบบกัดพลูจีบ (กัดด้วยฟันกราม) แล้วเคี้ยวไปจนละเอียด เสร็จแล้วคายทิ้งอย่างชานหมาก กาลต่อมาให้กัดไม้ข้างปลายให้แตก แล้วนำเอาส่วนที่แตกเป็นฝอย สีไปตามฟัน ซอกฟัน แล้วเคี้ยวไปเรื่อย ๆ จนแหลกหมด
การทำไม้สีฟัน นิยมทำกันในกลุ่มพระป่าสายกรรมฐาน บางทีก็เรียก ไม้เจีย หากไม้เจียนั้นเป็นของพระอาจารย์ผู้ปฏิบัติดีหรืออริยสงฆ์ ลูกศิษย์จะถือเป็นของศักดิ์สิทธ์ ที่ต้องหาเก็บไว้บูชา
เมื่อได้ข้อมูลแล้ว ลองทำไม้สีฟันอย่างแม่การะเกดดูทีรึ ว่าแล้วก็จัดการหากิ่งข่อย ขนาดสักเท่านิ้วก้อย ไม่แก่ไม่อ่อนเกินไป ยาวประมาณ ๕ นิ้ว ลอกเปลือกออกตากแดดพอหมาด ๆ สัก ๓ ชั่วโมง กิ่งข่อยที่ตากแดดมาแล้วนั้น เส้นใยจะเหนียวขึ้น เหมาะสำหรับนำไปทุบทำไม้สีฟัน โดยทุบปลายด้านหนึ่งเข้าไปประมาณ ๑ นิ้ว ค่อย ๆ ทุบไป พร้อมกับหมุนกิ่งข่อยไปด้วย ไม่ควรทุบเร็วและแรงเกินไป เพราะเส้นไยจะขาดเสียหมด ส่วนเส้นใยที่ทุบนิ่มเกินไป จะทำให้สีฟันได้ไม่ดี หรือถ้าแข็งเกินไป เส้นใยก็จะตำเหงือกได้เช่นกัน จากนั้นให้ลอกเปลือกแข็งรอบนอกออกและสางไยด้วยเข็มอีกครั้ง
เมื่อทำไม้สีฟันเสร็จแล้ว ก็ได้เพลาสีฟันเสียที ยาสีฟันที่ใช้หาได้ง่ายในครัวเรือน นั่นก็คือ เกลือแกง วิธีทำยาสีฟัน ท่านให้นำเกลือแกงมาตำให้ละเอียด จากนั้นนำไปสะตุหรือเผาด้วยหม้อดินร้อน ๆ เพื่อฆ่าเชื้อเสียก่อน หรืออาจจะนำถ่านที่ใช้หุงข้าวมาบดผสมลงไปด้วยก็ได้ เพื่อช่วยให้ฟันขาวขึ้น
การลองผิดลองถูกมาหลายพันปี ทำให้คนยุคโบราณสามารถนำ พืช สมุนไพร สิ่งของจากธรรมชาติรอบตัว มาใช้ประโยชน์ได้อย่างเหมาะสม แม้ไม่มีเครื่องมือทันสมัยไว้ทดสอบ ต่อเมื่อเราเข้าสู่ยุคที่สามารถวิเคราะห์หาคุณสมบัติของสิ่งต่าง ๆ ได้ จึงได้รู้ว่า เกลือ มีคุณสมบัติ ช่วยให้ฟันแข็งแรง ป้องกันฟันผุ ส่วนข่อย มีสารลินาโลออล (Linalool) โนนานาล (Nonanal) ดีคาลนาล (Decanal) และวิตามินซี เปลือกข่อยมีสารแทนนิน ซึ่งสรรพคุณของกิ่งข่อยสดและเปลือกต้น ช่วยทำให้ฟันทน แข็งแรง ป้องกันฟันผุ ลดอาการปวดฟัน
https://www.facebook.com/141465012685303/posts/1019692661529196/
