ข้อมูลประวัติศาสตร์ไทยสมัยอยุธยาจากหนังสือต้นฉบับของหมอเกมเฟอร์

[Koratian]

คำให้การขุนหลวงหาวัด ฉบับหลวง

"อันพระนารายน์นั้นมิได้มีราชบุตรเปนกุมาร จึ่งกุมารผู้หนึ่งชื่อหม่อมเตี้ย พระนารายน์เอามาเลี้ยงไว้เปนที่ (พระปิย์) ลูกหลวง ยังหลานองค์หนึ่ง ชื่อพระศรีศิลป์ เปนลูกพระไชยาทิตย์ผู้เปนเชษฐา แล้วพระองค์จึ่งสร้างอ่างแก้วแลน้ำพุทั้งวังหลวงวังน่า แลปราสาทในวังทั้งปวงจึ่งแปลงให้ก่ออิฐ แลผนังทั้งสิ้นนั้นปิดทองประดับกระจก เสวยราชย์อยู่ในกรุงทวาราวดีนั้นได้ ๑๐ ปี แล้วเสด็จไปสร้างเมืองอยู่ที่เมืองเก่าอันหนึ่ง ชื่อเมืองละโว้ จึ่งสมมุตินามเรียกว่าเมืองลพบุรี มีกำแพงแลป้อม แลสร้างปราสาทชื่อดุสิตมหาปราสาท แล้วมีพระที่นั่งฝ่ายขวา ชื่อสุธาสวรรย์ ฝ่ายซ้ายชื่อจันทพิศาล มีพระปรัศซ้ายขวา แล้วมีน้ำพุอ่างแก้ว มีน้ำดั้นน้ำดาษ แล้วจึ่งสร้างทเลชุบศรแลสระแก้ว แล้วจึ่งสร้างวัดทรางวัด ๑ วัดมหาธาตุวัด ๑ จึ่งสร้างพระปรางค์สามยอดองค์ ๑ แล้วจึ่งสร้างเครื่องต้นแลพระมาลา ​ทั้งเส้าสูงเส้าสเทิน แลพระยี่ก่า แลฉลองพระองค์อย่างเทศอย่างยี่ปุ่นมีมาแต่ครั้งนั้น ๚"

[ศรีสรรเพชญ์]

แกมเฟอร์วาดทรงผมผู้ชายเหมือนในสมุดภาพไตรภูมิกรุงศรีอยุทธยา หมายเลข ๖ (ราวรัชกาลสมเด็จพระเจ้าปราสาททองถึงสมเด็จพระนารายณ์) มากครับ

[ศรีสรรเพชญ์]

ส่วนทรงผมผู้หญิงที่ไว้ยาวประบ่า ผมหาไม่พบในสมุดภาพไตรภูมิกรุงศรีอยุทธยา หมายเลข ๖ พบแต่เกล้ามวยสูงเป็นส่วนใหญ่ หรือเกล้ามวยด้านข้าง หรือไว้ผมปีกแบบตัดสั้นรอบศีรษะเหมือนผู้ชาย

สันนิษฐานว่าผมยาวประบ่าอาจจะเป็นทรงผมที่เริ่มมีตั้งแต่ราวสมัยสมเด็จพระนารายณ์เป็นต้นมาครับ


จิตรกรรมวัดเกาะแก้วสุทธาราม สมัยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ พ.ศ. ๒๒๗๗



จิตรกรรมสมุดภาพไตรภูมิกรุงธนบุรี ฉบับกรุงเบอร์ลิน

[เทาชมพู]

ผู้ชายไว้ผมทรงหลักแจว หรือทรงมหาดไทยใช่ไหมคะ
แต่คงปั้นปลายปีกผมให้งอนขึ้น ด้วยสีผึ้ง
พอมาถึงรัตนโกสินทร์   ไม่งอนอีกแล้ว แต่ทรงยังอยู่

[เทาชมพู]

ทรงหลักแจวหรือมหาดไทยสมัยรัตนโกสินทร์

[ศรีสรรเพชญ์]

สังเกตดูผมทรงมหาดไทยในจิตรกรรมสมัยอยุทธยาส่วนใหญ่ยังไม่ได้โกนผมรอบศีรษะออกหมดเหมือนที่นิยมในสมัยรัตนโกสินทร์ครับ เข้าใจว่าแค่ตัดให้สั้นเท่านั้น


แต่แบบไถข้างจนหมดก็มีอยู่ในสมุดภาพไตรภูมิกรุงศรีอยุทธยา หมายเลข ๖ สังเกตจากทรงผมของข้าราชการ (ตำรวจ?) ที่สวมครุยถือกระบี่และโล่ ด้านข้างศีรษะไถออกหมดจนเห็นเป็นศีรษะด้านข้างเป็นสีเทา  ต่างจากภาพอื่นที่ยังเป็นสีดำอยู่ครับ

[เพ็ญชมพู]

ภาพลายเส้น "หญิงชาวสยามกับลูกชาย" จากหนังสือ "จดหมายเหตุ ลา ลูแบร์"

[Koratian]

ชาวสยาม ในรูปวาดจาก Boxer Codex  สมัยพระนเรศวรครับ

[Koratian]

จดหมายเหตุของโยส เซาเต็น
(สมัยพระเจ้าทรงธรรม-พระเจ้าปราสาททอง)

"ชาวสยามมีร่างกายสมส่วน ผิวค่อนข้างจะน้ำตาลระหว่างดำกับเหลือง ชาวสยามเป็นทหารที่ดีไม่ได้ แต่บางครั้งก็โหดร้ายทารุณกับพวกเชลยศึกเหมือนกัน ชาวสยามมีท่าทางหยิ่งจองหอง แต่เมื่อมีกิจธุระต้องติดต่อกันก็สุภาพเรียบร้อยและมีกิริยาอัชฌาสัย คนพวกนี้ชอบสนุก ตามธรรมชาติ เป็นคนขลาดขี้ระแวง มีนิสัยประจบ ชอบหลอกลวงและพูดไม่จริงอย่างที่สุด ชายชาวสยามมีนิสัยเกียจคร้านไม่ชอบทำงาน ดังนั้นงานการทั้งหลายทั้งปวง หญิงจึงต้องทำ ผู้หญิงที่นี่มีร่างกายแข็งแรง ความสวยงามนั้นปานกลาง งานในนาก็ดี หรือในบ้านก็ดี หญิงสยามทำด้วยความขยันขันแข็งอย่างยิ่ง และมักจะทำร่วมกับข้าทาสบริวาร ส่วนชายนั้นไม่ค่อยได้ทำอะไร นอกจากราชการงานทหารและก็ออกไปเดินเล่นหาความเพลิดเพลินเท่านั้น

ทั้งหญิงชายแต่งตัวด้วยผ้าผ่อนน้อยชิ้น เพราะประเทศนี้เป็นประเทศร้อน เขาชอบผ้าสีต่างๆ นุ่งสำหรับส่วนล่างของร่างกาย ส่วนบนนั้นชายใส่เสื้อชั้นในแขนครึ่งท่อน ส่วนหญิงนั้นมีผ้าบางๆ พาดไหล่หรือปิดหน้าอก บนศีรษะมักจะมีปิ่นทองปักผมไว้และสวมแหวนทองที่นิ้วมือ การแต่งกายเช่นนี้แต่งด้วยกันทั้งคนจนคนมีจึงยากที่จะดูว่าใครรวยใครจน นอกจากจะรู้ราคาชนิดผ้าที่นุ่งห่มนั้น วิธีสังเกตคนมั่งมีและมีอำนาจราชศักดิ์สังเกตได้ง่ายจากผู้คนในขบวนที่ห้อมล้อมเจ้านายของเขา ราษฎรสามัญเดินไปตามถนนมีข้าทาสคนหนึ่งหรือสองคนตามมา คนมั่งมีมีข้าทาสบริวารมากกว่านี้ ส่วนผู้ยิ่งใหญ่มีอำนาจราชศักดิ์มักจะมีบริวารติดตามมาด้วยถึง ๓๐ คน หรือมากกว่าก็มี"

[Naris]

ชาวสยามมีร่างกายสมส่วน ผิวค่อนข้างจะน้ำตาลระหว่างดำกับเหลือง

เมื่อเร็วๆนี้ ดิสนีย์ ได้สร้างการ์ตูนอนิเมชั่น เรื่อง Amphibia ซึ่งมีนางเอกเป็นเด็กหญิงลูกครึ่ง ไทย-อเมริกัน ชื่อ แอน บุญช่วย (Anne Boonchuy) ซึ่งในความเห็นผมก็ออกแบบมาได้น่ารักดีครับ

ทว่า น้องแอน มีสีผิวที่ออกคล้ำ จึงมีประเด็นในโลกโซเชียลไปแล้วหนึ่งยกครับ 

[เทาชมพู]

[Koratian]

หลังคาพระที่นั่งในพระราชวังอยุธยา วาดโดยแกมป์เฟอร์ 

[Koratian]

พระสังกัจจายน์ วัดพระยาพระคลัง

[Koratian]

"ตามกำแพงรอบกรุงศรีอยุทธยานั้น มีป้อมปืนใหญ่ น้อยยี่สิบสองป้อม มีประตูใหญ่มียอดทาแดงยี่สิบสามประตู มีประตูช่องกุฎหกสิบเอดประตู"

คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม เอกสารจากหอหลวง

Moenia ita apparent  กำแพงเมืองที่แกมป์เฟอร์เห็นจากแม่น้ำ

[Koratian]

ประตูไชยเป็นประตูน้ำ

แผนที่ของเกมป์เฟอร์ให้รายละเอียดตำแหน่งประตูเมืองกรุงศรีอยุธยาด้านทิศใต้ไว้ค่อนข้างละเอียด
สามารถเทียบกับรายละเอียดในคำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรมได้เป็นอย่างดี
ทำให้เราสามารถระบุได้อย่างชัดเจนว่าประตูไชยเป็นประตูน้ำ
ไม่ใช่ประตูบกผ่านเข้าออกพระนครที่ส่วนใหญ่เป็นช่องกุต 

รายละเอียดชุดเดียวกันนี้สามารถนำไประบุสถานที่ในภาพวาดของวิงบูนส์ได้เช่นเดียวกัน