พระภรรยาเจ้าของพระมหากษัตริย์

[KITTYCAT]

"พระภรรยาเจ้าเป็นกลุ่มที่มีความสําคัญยิ่งในราชสํานัก เพราะเป็นผู้ให้กำเนิดรัชทายาท ผู้สืบสันตติวงศ์และสืบเชื้อสายพระราชวงศ์
ดังนั้นการเลือกสรรสตรีที่จะมาทําหน้าที่นี้จึงต้องดําเนินการอยํางรัดกุมตามธรรมเนียมที่ปฏิบัติมาแตํโบราณ และเป็นธรรมเนียมนิยมของรัฐในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ที่รับสืบทอดมาจากอินเดีย สมัยพราหมณ์ - ฮินดู คือ พิจารณาจากชาติตระกูลเป็นเกณฑ์สําคัญ โดยเฉพาะพระราชวงศ์ที่ใกล้ชิด
เพื่อคงความบริสุทธิ์ศักดิ์สิทธิ์แหํงสายพระโลหิตในราชตระกูล"

อยากทราบว่า ในสมัยแรกเริ่มราชวงศ์จักรี แต่ละรัชกาลก็มีพระภรรยาเจ้าหลายพระองค์
ซึ่งพระภรรยาเจ้าแต่ละพระองค์นั้น มีต้นตระกูลสืบเชื้อสายมาจากราชวงศ์ใดบ้าง?

[NAVARAT.C]

เมืองไทยในยุคสมัยรัตนโกสินทร์ก็มีราชวงศ์เดียวเท่านั้นแหละครับ คือราชวงศ์จักรี

ส่วนราชวงศ์บ้านพลูหลวงแห่งอยุธยา หลังกรุงแตกแล้วจะเหลือเจ้าฟ้าพินทวดีองค์เดียวที่เหลือรอดมิได้ถูกพม่านำตัวไปอังวะ พระนางทรงเป็นพระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศกับกรมหลวงพิพิธมนตรี และเป็นพระเชษฐภคินีในสมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อัมรินทร์และสมเด็จพระเจ้าอุทุมพร
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงอุปการะยกย่องในฐานะเจ้านายสตรีอาวุโส และโปรดให้ประทับในพระราชวังกรุงธนบุรี  ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงเชิญเจ้าฟ้าพินทวดีให้เข้ามาประทับในพระบรมมหาราชวัง จวบจนจนสิ้นพระชนม์เมื่อพระชนมายุ ๙๔ พรรษา

เจ้านายสตรีองค์อื่นๆจากเขมรหรือลาวและล้านนา ไม่ได้ถือว่าเป็นพระภรรยาเจ้าครับ

พระภรรยาเจ้าในแต่ละรัชกาลที่ว่าเป็นราชวงศ์เดียวกันนั้น ส่วนใหญ่จะเป็นน้องต่างพระมารดากันครับ

[เทาชมพู]

      พระภรรยาเจ้า หมายถึง ภรรยาของพระเจ้าแผ่นดิน ที่มีพระกำเนิดเป็นเจ้า ซึ่งตามกฎมณเฑียรบาลว่าด้วยพระฐานันดรศักดิ์ของพระภรรยาเจ้า ได้กำหนดไว้ว่ามี 4 ขั้น คือ พระอัครมเหสี พระมเหสี พระราชเทวี และพระอรรคชายา
      พระภรรยาเจ้าทุกพระองค์มาจากราชวงศ์จักรี   อย่างที่คุณนวรัตนตอบค่ะ
      ทรงเป็นชั้นลูกหลวง หมายถึงเป็นพระราชธิดาในพระเจ้าแผ่นดิน   หรือไม่ก็ชั้นหลานหลวง  คือชั้นหลานปู่ของพระเจ้าแผ่นดิน 
      เช่นสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ  พระอัครมเหสีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็น"ลูกหลวง" คือเป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
      สมเด็จพระนางเธอโสมนัสวัฒนาวดี พระอัครมเหสีพระองค์แรกในพระบาทสมเ ด็จพระจอมเกล้าฯ ทรงเป็น"หลานหลวง" คือเป็นพระธิดาในพระองค์เจ้าลักขณานุคุณ พระราชโอรสในสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว

[เพ็ญชมพู]

เจ้านายสตรีจากประเทศราชก็อาจเป็นภรรยาเจ้าได้

เจ้าดารารัศมี แม้เป็นเจ้าหญิงในราชวงศ์ทิพย์จักรแห่งนครเชียงใหม่ แต่เมื่อได้รับสถาปนาเป็นพระราชชายา เจ้าดารารัศมี จึงเป็นเจ้านายในราชวงศ์จักรีด้วย ถือเป็นพระภรรยาเจ้าพระองค์หนึ่ง

‪จาก นางใน‬: ‪ชีวิตทางสังคมและบทบาทในสังคมไทยสมัยรัชกาลที่ ๕ โดย ‬พรศิริ บูรณเขตต์ วิทยานิพนธ์ สังคมวิทยาและมานุษยวิทยามหาบัณฑิต สาขามานุษยวิทยา คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พ.ศ. ๒๕๔๐ หน้า ๗๑ และ ๗๔

http://digi.library.tu.ac.th/thesis/so/0179/01ชื่อเรื่อง.pdf

[เทาชมพู]

ลืมนึกถึงเจ้าดารารัศมีเสียสนิทเลยค่ะ   เพราะพระภรรยาเจ้าแต่เดิมในกฎมณเฑียรบาล ว่าด้วยพระฐานันดรศักดิ์ของพระภรรยาเจ้า ได้กำหนดไว้ว่ามี 4 ขั้น คือ พระอัครมเหสี พระมเหสี พระราชเทวี และพระอรรคชายา
ส่วนเจ้าดารารัศมีท่านทรงเป็นพระวรราชชายา