ตามหารูปสมัยรบฮ่อ

[Koratian]

พระยอดเมืองขวาง ครับ

[Koratian]

รูปหลวงพิศณุเทพ ถ่ายที่หน้าเต๊นท์ของปาวี ร.ศ. ๑๐๘
หลวงพิศณุเทพต่อมาเลื่อนเป็นพระพิศณุเทพผู้นำคณะหลวงเทเพนทร์ไปจำปาศักดิ์ ใน ร.ศ. ๑๐๙ ครับ

[cinephile]

สุดยอดเลยครับคํณหนุ่มโคราช ผมไม่เคยเห็นมาก่อนเลยครับ (โดยเฉพาะพระยอดครับ)

[Koratian]

ขอบพระคุณครับท่าน​ Cinephile

[cinephile]

รูปพระยอดเมืองขวางที่คุณหนุ่มโคราช Post เป็นรปที่หน้าสนใจมากครับ เป็นภาพ
ปริศนาว่าถ่ายที่ไหน เมื่อไหร่ อยู่ในเหตุการณ์อะไร
ดูจากในรูปจะเห็นว่าพระยอดฯ กำลังอพยพ ย้ายบ้าน ซึ่งน่าจะอยู่ในเหตุการที่เรซิดัง
ลูซ บังคับให้พระยอดฯ กับครอบครัวชาวไทยให้ออกไปจากคำม่วน ซึ่งเป็นที่ตั้งของ
ค่ายสยามที่พระยอดฯ เป็นเจ้าเมืองอยู่ โดยมี มองซิเออร์ กรอสกุแรง กับทหารอาสา
ญวนคุมตัวเพื่อไปขึ้นเรือมี่แก่งเจ็กเพื่อนำครัวไทยนั่งเรือข้ามแม่น้ำโขงกลับไปท่าอุเทน
ดูจากรูปแล้วขอเดาว่าพระยอดคงตั้งค่ายอยู่ที่เวียงกระแส (Vieng Kassen) ในเดือน
มิถุนายน ร.ศ. ๑๑๒ ดูจากภาพที่คุณหนุ่มโคราช post มาจะเห็นว่าพระยอดฯ ขนข้าวของ
ทั้งหมดที่มีติดตัวมาด้วย เครื่องแต่งกายของพระยอดฯ ดูเป็นการแต่งกายอย่างเป็นทางการ
เสื้อกระดุมห้าเม็ด นุ่งโจงกระเบนมีผ้าพันแข้งและรงเท้าหนัง มือถือไม้เท้า (?) ของที่เห็นในรูป
จะมีลัง(หีบ) เครื่องใช้ ตะเกียงทองเหลือง ม้านั่ง ฯลฯ. ให้ภาพของการย้ายบ้าน
ภาพนี้น่าจะถ่ายก่อนที่พระยอดฯ จะเข้าตีทำเนียบที่พวกฝรั่งเศสพำนักครับ
ใครมีความเห็นอะไรบ้างครับ

[Koratian]

เรียน ท่าน Cinephile

ภาพดังกล่าวอาจจะเป็นตอนที่พระยอดเมืองขวาง อำนวยความสะดวกให้คณะสำรวจฝรั่งเศสสักสองสามปีก่อนหน้านั้นครับ
ซึ่งอาจทำให้เราทราบว่าพระยอดเมืองขวางเป็นหนึ่งในข้าราชการสยามหัวเมืองที่มีความคุ้นเคยรู้จักนิสัยของฝรั่งเศสเป็นอย่างดี

[Koratian]

ภาพประกอบเพิ่มเติมครับ

พงษาวดารหัวเมืองมณฑลอิสาณ

รัตนโกสินทรศก ๑๑๑ ปีมโรงจัตวาศก จุลศักราช ๑๒๕๔
...
วันที่ ๓๑ ตุลาคม พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร ทรงออกประกาศให้ราษฎรในมณฑลลาวกาวทำสารกรมธรรม์ต่าง ๆ ด้วยกระดาษพิมพ์หลวง ถ้าใครไม่ทำสารกรมธรรม์ด้วยกระดาษพิมพ์หลวงภายหลังวันออกประกาศนี้แล้ว ห้ามมิให้ข้าหลวงผู้ว่าราชการกรมการรับพิจารณา

วันที่ ๒๙ พฤศจิกายน มองซิเออมาซี ฝรั่งเศสมาจากเมืองหลวงพระบาง พักอยู่ดอนเบงเมืองสีทันดร เปนไข้ถึงเสียจริตเอาปืนยิงตนตาย

ธันวาคม มองซิเออดอมเร พ่อค้าฝรั่งเศสเมืองนครจำปาศักดิ นำเอาสินค้ามาจำหน่ายที่เมืองอุบล

พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร ให้พระพิศณุเทพ ข้าหลวงนครจำปาศักดิ แลเจ้าอุปราชนครจำปาศักดิ ราชวงษ์ผู้รักษาเมืองสีทันดร ท้าวสุทธิสารผู้รักษาเมืองมูลปาโมกข์ แลหมอควาญช้าง คุมต้นไม้เงินทองเครื่องราชบรรณาการ แลช้างพลายเผือกของเมืองนครจำปาศักดิ แลช้างพลายสีปลาดของเมืองสีทันดรมาถวายณกรุงเทพ ฯ

ส่วนน่าที่ข้าหลวงนครจำปาศักดิ โปรดให้ถอนขุนวิชิตพลหาร ข้าหลวงเมืองเดชอุดมเมืองโดมประดิษฐ ไปเปนข้าหลวงนครจำปาศักดิ

แลให้หลวงเทพนเรนทร์ ไปเปนข้าหลวงเมืองเดชอุดม เมืองโดมประดิษฐ

พระพิศณุเทพแลเจ้าอุปราชมาถึงกรุงเทพฯ ประจวบเวลาทรงพระประชวร จึ่งโปรดเกล้า ฯ ให้พักช้างสีปลาดไว้ที่บ่อโพงกรุงเก่า ส่วนช้างเผือกนั้นเปนเผือกเอก ได้เอาลงแพมาขึ้นโรงสมโภชที่เกาะ (ช้างเผือก) ณพระราชวังบางปอิน แต่ยังหาทันได้ขึ้นระวางไม่ ช้างนั้นล้มเสีย

มองซิเออมาซี คือคนชุดขาวยืนติดกับปาวีกลางรูปครับ