หลวงเทเพนทร์นี่ครเดียวกับคนนี้หรือเปล่าครับ
กรมหลวงพิชิตปรีชากรทรงบรรยายความด้อยสมรรภาพของทหารพื้นเมืองไว้ดังนี้ "---ให้ไปรบ แพ้ไม่กลับมา เพราะกลัวถูกฆ่า เกรงจะไปเป็นไส้ศึก" "----อนึ่งการอันตรายแก่ราชการครั้งนี้ก็มีนายไพร่ จะไม่ตั้งใจจะต่อสู้กับข้าศึก เหมือนอย่างหลวงเทเพนทร์ กับ นายร้อยโทเล็ก เห็นข้าศึกใกล้เข้ามา ก็ทิ้งไพร่หนีเสีย ราชบุตรสารคาม แลท้าวบุตตะวงษ์ ข้าศึกมาไม่ต่อสู้ไม่หนี ยอมให้จับทั้งนายไพร่ ให้มันเอาปืนไปหลายร้อย"
ใบบอกที่ศาลาว่าการกรมมหาดไทย ณ วันอังคาร เดือน ๘ แรม ๑๒ ค่ำ ปีจออัฐศก ศักราช ๑๒๔๘ (พ.ศ. ๒๔๒๙)
ใบบอกความว่า ข้าพระพุทธเจ้าพระยามหาอำมาตยาธิบดี แม่ทัพเมืองเขมราฐ ได้นำความขึ้นกราบบังคมทูลความว่า หลวงเทเพนมีใบบอกมายังข้าพระพุทธเจ้าว่าจะยกออกจากเมืองจำปาศักดิ์จะไปตรวจทางโทรเลข ที่เมืองขุขันธ์ เมืองสังฆะ ความแจ้งอยู่ในใบบอกของหลวงเทเพนนั้นแล้ว
.
ครั้นวันพุธ เดือน ๖ ขึ้น ๓ ค่ำ ปีจออัฐศก หลวงโจมพินาศข้าหลวงพระยาทิพมนตรีเมืองนครจำปาศักดิ์ได้มีใบบอกมายังข้าพระพุทธเจ้าฉบับ ๑ ว่า หลวงเทเพนลงไปถึงเมืองขุขันธ์ ณ วันเดือน ๕ ขึ้น ๔ ค่ำปีจอยังเป็นสัปตศก จึงได้พร้อมกันกับหลงนคร กรมการเมืองปราจีณบุรี หลวงโจมพินาศ พระยาทิพมนตรี เมืองนครจำปาศักดิ์ ว่าจะลงไปตรวจดูทางที่จะขึ้นเขา จนถึงเมืองนครเสียมราฐ หลวงเทเพน หลวงนคร กรมการเมืองปราจีณบุรี พระยาทิพมนตรีเมืองนครจำปาศักดิ์ กับผู้ว่าราชการเมืองกรมการ เมืองขุขันธ์ เมืองสังฆะ ไปถึงทุ่งฉะง้ำ ปากช่องเกณฑ์ หลวงเทเพนป่วยเป็นไข้จับ หลวงนครจึ่งให้พระยาทิพมนตรีพาหลวงเทเพนกลับมาให้ ถึงหลวงโจมพินาศที่เมืองขุขันธ์
.
พระยาทิพมนตรี เมืองนครจำปาศักดิ์พาหลวงเทเพนมาถึงกลางทาง ยังหาถึงเมืองขุขันธ์ไม่ หลวงเทเพนป่วยเป็นไข้ จับอาการมากลง ถึงแก่กรรม พระยาทิพมนตรีจึงได้คุมศพหลวงเทเพนขึ้นไปถึงเมืองขุขันธ์ หลวงโจมพินาศได้บังคับให้ผู้ว่าราชการเมืองกรมการต่อหีบยกศพหลวงเทเพนลงไว้แล้ว ปลูกโรงไว้ศพตามสมควร
.
คัดจากราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๓ แผ่นที่ ๑๘ หน้า ๑๔๑ วันอาทิตย์ เดือนเก้า ขึ้นสองค่ำ ปีจออัฐศก ๑๒๔๘
