พราหมณ์ในประเทศไทย

[สียะตรากนิษฐ์]

อยากขอความรู้ค่ะ อยากทราบว่าพราหมณ์ที่ทำพิธีหลวงอยู่ในเวลานี้สืบทอดกันมาจากสมัยโบราณกันเลยหรือเปล่า     นอกจากนี้พราหมณ์ในเมืองไทยมีกี่ตระกูล  อย่าง  รังสิพราหมณกุล กับ ศิวายะพราหมณ์ นี่เป็นตระกูลพราหมณ์ด้วยหรือเปล่าคะ

[นกข.]

ผมเห็นใจคุณสียะตรากนิษฐ์ จริงๆ แต่จะตอบเสียเองก็ไม่มีความรู้เพียงพอ  รอท่านผู้สืบเชื้อสายสกุลทั้ง 2 ตระกูลมาตอบเหมือนกันครับ

เท่าที่ผมทราบ พราหมณ์ที่ทำพิธีหลวงให้ทางวังเดี๋ยวนี้สืบเชื้อสายพงศ์พราหมณ์มาจากพราหมณ์แต่โบราณจริงๆ แต่สืบมาทางไหนอย่างไรไม่ทราบชัด แต่ว่าคงจะสืบมานานมาก ลูกหลานหน้าตาเป็นไทยไปหมดแล้ว เข้าใจว่าที่เทวสถาน โบสถ์พราหมณ์ ใกล้ๆ เสาชิงช้า คงจะมีผุ้รู้ที่ตอบคำถามได้ดีกว่าผม

ในเวลาที่ท่านครูพราหมณ์เหล่านี้ทำพิธีหลวง ท่านก็ยังแต่งเครื่องเป็นพราหมณ์ เกล้าผมเป็นมวยด้วย ที่ได้ยินชื่อท่านบ่อยๆ ท่านหนึ่งก็อย่างเช่น พระราชครูวามเทพมุนี เป็นต้น (เป็นชื่อตำแหน่งทำนองคล้ายๆ ราชทินนามหรือสมณศักดิ์) ชื่อจริงและนามสกุลจริงของท่าน ผมเคยทราบ แต่ลืมไปแล้วครับ จะเป็น 1 ใน 2 นามสกุลที่ออกชื่อมาด้วยหรือเปล่าผมก็ไม่ทราบชัด

[เทาชมพู]

เข้าไปอ่านเกี่ยวกับพราหมณ์ในประเทศไทยที่นี่นะคะ

http://www.moe.go.th/webrad/religious/hindu.htm' target='_blank'>http://www.moe.go.th/webrad/religious/hindu.htm

ขอคัดลอกบางส่วนมาให้อ่านค่ะ



ศาสนาพราหมณ์เข้ามาในสุวรรณภูมิก่อนพุทธศาสนา ดังหลักฐานจากโบราณสถานต่าง ๆ โดยเฉพาะในยุคขอมเรืองอำนาจ พิธีกรรมของศาสนาพราหมณ์เป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตคนไทยและผสมกลมกลืนกับพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา และเป็นพระราชพิธีที่สำคัญของสถาบันพระมหากษัตริย์ตราบถึงปัจจุบัน  



ศาสนาพราหมณ์มีฐานะเป็นองค์กรทางศาสนาและเป็นหน่วยงานในสังกัดสำนักพระราชวังคือ สำนักพราหมณ์พระราชครูในสำนักพระราชวัง    มีสำนักงานอยู่ที่ เทวสถานโบสถ์พราหมณ์  เสาชิงช้า  กรุงเทพมหานคร

สำหรับศาสนาฮินดูนั้น  เป็นศาสนาของชาวอินเดียที่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารมีองค์กรทางศาสนา2 หน่วยงาน ได้แก่

1. สมาคมฮินดูสมาช

2. สมาคมฮินดูธรรมสภา



ตระกูลพราหมณ์ มีหลายตระกูลแน่นอน  ดูจากนามสกุลที่ยกมาก็ ๒ เข้าไปแล้ว  จำได้ว่ามีอีกคือวินทุพราหมณ์กุล  เป็นนามสกุลครูเหลี่ยมหรือหลวงวิลาศปริวัตร นักเขียนในสมัยรัชกาลที่ ๕ และ ๖



ผู้ทำพิธีพราหมณ์ไม่จำ้้เป็นต้องสืบมาจากตระกูลเดียวกัน  ดูความเป็นไปได้ง่ายๆคือเวลาผ่านมาตั้งหลายร้อยปี   ในบางช่วงอาจไม่มีผู้สืบสกุลเป็นชาย  ก็ต้องมีคนในสกุลพราหมณ์อื่นๆมาทำพิธีแทน  แต่ทุกสกุลมีเชื้อสายพราหมณ์เช่นกันค่ะ



นามสกุลที่คุณยกมาคิดว่าเป็นนามสกุลพระราชทานในรัชกาลที่ ๖  พระราชทานแก่ผู้สืบสกุลพราหมณ์ที่ต่างบรรพบุรุษกัน

[สตาร์]

เคยพบคนผู้หนึ่งจากลพบุรี เป็นผู้หญิง บอกว่าตนเองมีเชื้อสายตระกูลพราหมณ์เก่าแก่ที่ลพบุรี
สืบทอดมานานเท่าไรก็ไม่ทราบ เธอได้เข้าพิธีพราหมณ์ตั้งแต่เด็กตามประเพณี
เจอกันตอนหน่วยงานจัดปฏิบัติธรรม เธอจริงจังกับการปฏิบัติทางพุทธมาก

[นกข.]

เชื้อสายพราหมณ์น่าจะยังมีอยู่ที่ลพบุรีจริงครับ เพราะเมืองนี้เป็นเมืองที่มีอิทธิพลพราหมณ์เยอะมาแต่โบราณ

เท่าที่ทราบ มีพราหมณ์เมืองเพชรบุรีอีกด้วย (ว่ากันว่าสุนทรภู่เป็นเชื้อสายพราหมณ์เมืองเพชร และคุณยายของผมเอง ซึ่งเป็นคนเพชร ก็เป็นเชื้อสายพวกพราหมณ์) ทางใต้ ดูเหมือนจะยังมีพวกเชื้อสายพราหมณ์ที่เมืองนครศรีธรรมราชด้วย จะใช่พวกเดียวกับปู่ครูที่ลุกมาแต่เมืองนครศรีธรรมราชตามที่ศิลาจารึกพ่อขุนรามท่านว่าไว้หรือไม่ ไม่ทราบครับ

[เทาชมพู]

ปู่ครูที่ระบุไว้ในศิลาจารึก น่าจะเป็นพระสงฆ์จากลังกา  หรือพระสงฆ์ชาวนครฯที่เรียนรู้พุทธศาสนาจากลังกานะคะคุณนกข.  ไม่ใช่เชื้อสายพราหมณ์ซึ่งคงจะนับถือฮินดู
เพราะปู่ครูขึ้นมา้เผยแพร่พุทธศาสนาที่สุโขทัยค่ะ

[อุณากรรณ]

ขอบคุณทุกท่านมากค่ะ
ไม่ได้มาดูกระทู้นานเชียว เพราะสามสี่วันแรกไม่มีใครมาตอบเลย

ด้วยความอยากรู้มากกกก ก็เลยโทรฯไปสำนักพระราชวังขอเบอร์โบสถ์พราหมณ์ที่เสาชิงช้าค่ะ  แล้วเจ้าหน้าที่นั่นก็ให้คุยกับท่านพระราชครู (คิดว่าเป็นหัวหน้าพราหมณ์ที่ทำพิธีหลวงน่ะค่ะ) ท่านมีกรุณามาก พอทราบว่าเราอยากจะรู้เรื่อง ก็เลยแนะนำว่ามีสองวิธีก็คือ ไปหาข้อมูลที่ห้องสมุดเล็ก ๆอยู่หลังโบสถ์พราหมณ์ หรือนัดคุยกับท่านก็ได้   ซึ่งควรจะทำหลังจากที่มีข้อมูลเบื้องต้นมาแล้ว  

ท่านให้ความรู้มานิดหนึ่งว่า ตัวท่านนั้นนามสกุล รังสิพราหมณกุล ส่วนผู้สืบสกุลพราหมณ์อื่น ๆก็มักจะมีคำว่าพราหมณ์ไว้ในนามสกุลเสมอค่ะ

ได้ความคืบหน้าอย่างไร ไปค้นที่ห้องสมุดหรือไปคุยกับท่านมาแล้วจะมาเล่าให้ฟังนะคะ.....

[สตาร์]

เป็นเรื่องที่น่าสนใจทีเดียว เพราะจากการอ่านพระสูตรในพระไตรปิฎก ปรากฏว่าพราหมณ์ผู้ใหญ่ หรือหัวหน้าพราหมณ์ที่ได้ทูลถามข้อสงสัยกับพระพุทธองค์ แล้วทรงตอบล้วนบรรลุธรรมขั้นสูงสุดเร็วมาก ขณะที่บุคคลในวรรณะอื่นมักได้โสดาบันบ้าง เข้าถึงไตรสรณคมน์บ้าง ยกเว้นท่านที่บวชอยู่แล้ว

ในจำนวนพระอรหันต์กลุ่มแรกที่มาประชุมกันโดยมิได้นัดหมายจำนวน 1250 องค์นั้น ถ้าจำไม่ผิดจะเป็นพระจากโยคีนักบวชส่วนใหญ่ เช่น ปัญจวัคคีย์(?) ท่านชฎิลสองพี่น้องและบริวารก็ 1000 องค์เข้าไปแล้ว  ส่วนที่เหลือก็น่าจะมีพราหมณ์อีกเป็นจำนวนไม่น้อย

[เทวะโอษฐ์]

 ตอนนี้ยังมีพราหมณ์เหลืออยู่อีกครับ แต่มักจะเก็บตัวอยู่แต่ในกลุ่มไม่ค่อยออกมาเปิดเผยตัวกับคนภายนอกนะครับ ผมเองก็อยู่ในสายสกุลพราหมณ์ครับ ตระกูล พรหมเพ็ญ ครับ เพื่อนๆคนไหนอยากคุยกันก็เชิญนะครับ

[ติหลาอรสา]

 สวัสดีค่ะ คุณเทวะโอษฐ์
ดิฉันเป็นเจ้าของกระทู้เองล่ะค่ะ
ชื่อก็เปลี่ยนไปตามความสนุกตอนนั้น ๆ
แต่ก็ยังหมายถึงนางเอกเรื่องอิเหนาคนเดียวกัน

ยินดีมากค่ะที่จะมาร่วมให้ความรู้เรื่องตระกูลพราหมณ์

คำถามแรก ไม่ทราบว่าจะละลาบละล้วงไปหรือเปล่า
ก็คือ คุณเทวะโอษฐ์ต้องประพฤติตัวแบบพราหมณ์หรือเปล่าคะ
หมายถึงใส่สายยัชโญปวีต  (เขียนถูกหรือเปล่าเนี่ย) แล้วมีวัตรปฏิบัติต่าง ๆบูชาเทพเจ้าอะไรทำนองนี้แหละค่ะ

มีเพื่อนเป็นอินเดีย บอกว่ามาจากวรรณะพราหมณ์จนบัดนี้เขายังต้องใส่สายยัชโญปวีตอยู่ แล้วภาษาอินเดียก็เรียกแบบนี้  เขายังงงเลยว่าเราเรียกชื่อสายได้ยังไง

[V_Mee]

 เรื่องพราหมณ์หลวงในประเทศไทยนั้น  แต่เดิมมาแบ่งพราหมณ์ออกเป็น ๒ พวกครับ คือ พราหมณ์พิธี ที่เราเห็นในพระราชพิธีต่างๆ  อีกพวกหนึ่งคือ พราหมณ์พฤฒิบาศ  จะมีหน้าที่อะไรผมจำไม่ได้

พราหมณ์พิธีนั้นสืบตระกูลต่อๆ กันมาครับ  พระชครูวามเทพมุนีที่ประกอบพิธีในงานพระราชพิธีฉลองสิริราชสมบัติครบ ๖๐ ปี นั้น ท่านเป็นบุตรของพระมหาราชครูวามเทพมุนี (......  รังสิพราหมณกุล)  พระมหาราชครูฯ ท่านนี้สืบเชื้อสายลงมาจากพระราชครูวามเทพบดี (หว่าง  รังสิพราหมณกุล) เจ้ากรมพราหมณ์พิธีในรัชกาลที่ ๖  ซึ่งเป็นบุตรของพระครูอัษฎาจารย์ (แจ้ง)

ตำแหน่งพระครูพราหมณ์นั้น  สูงสุดเรียกว่า พระมหาราชครู  ผู้ที่จะได้เป็นพระมหาราชครูนั้นจะต้องเป็นผู้อ่านโองการถวายไกรลาศในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเท่านั้น  แม้ในการพิธีจะยังมีบรรดาศักดิ์ต่ำกว่าแต่สามารถเลื่อนไปได้ถึงชั้นพระมหาราชครู  ลำดับต่อมาคือพระราชครู  เป็นตำแหน่งสูงสุดของพราหมณ์พิธีที่มิเคยได้ประกอบพิธีในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก  ต่อลงมาคือพระครูพราหมณ์ เช่น พระครูอัษฎาจารย์ แล้วจึงเป็นพราหมณ์พิธีที่ไม่มียศ

ผมเคยเรียนถามพระราชครูวามเทพฯ ท่านปัจจุบันถึงความหมายของราชทินนาม "วามเทพมุนี" นี้ท่านเล่าว่า  เป็นตำแหน่งคนสนิทของพระอิศวร

รายละเอียดเพิ่มเติมคงต้องไปสอบถามพระราชครูหรือพราหมณ์ท่านอื่นที่โบสถ์พราหมณ์ละครับ

[Malagao]

 1.มีสัมภาษณ์รายละเอียดเกี่ยวกับพราหมณ์ในหนังสือพลอยแกมเพชรปีที่ 15 ฉบับที่ 349 วันที่ 15 สิงหาคม 2549
มีรายละเอียดเกือบจะทั้งหมด และประวัติของท่านพระมหาราชครูวามเทพมุนีองค์ปัจจุบัน ( ชวิน รังสิพราหมณกุล) อ่านแล้วได้ความรู้ดีมาก (ไม่ได้ค่าโฆษณา)
2.เชื้อสายพราหมณ์ในประเทศไทยมีอยู่หลายจังหวัด หลายๆสายก็ไม่ได้เป็นพราหมณ์แล้ว สมัยกรุงศรีอยุธยา พระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ถ้าจำไม่ผิด ขึ้นครองราชย์เป็นพระเจ้าเผ่นดิน ก็มีการคัดเลือกสาวในตระกูลพราหมณ์ที่เพชรบุรี มาเป็นพระมเหสีซ้ายขวา เพราะถือว่าเป็นสาวในตระกูลสูง พระมเหสี 2 องค์นี้ก็คือพระราชมารดาของเจ้าฟ้ากุ้งและเจ้าฟ้าเอกทัศน์

[ติหลาอรสา]

 ขอบคุณคุณ Malagao คุณ V_Mee  มากค่ะ

จะไปหาพลอยแกมเพชรมาดูนะคะ

[เทาชมพู]

 "สมัยกรุงศรีอยุธยา พระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ถ้าจำไม่ผิด ขึ้นครองราชย์เป็นพระเจ้าเผ่นดิน ก็มีการคัดเลือกสาวในตระกูลพราหมณ์ที่เพชรบุรี มาเป็นพระมเหสีซ้ายขวา เพราะถือว่าเป็นสาวในตระกูลสูง พระมเหสี 2 องค์นี้ก็คือพระราชมารดาของเจ้าฟ้ากุ้งและเจ้าฟ้าเอกทัศน์ "

ข้อมูลนี้ไม่น่าเชื่อ
หญิงสามัญชน ไม่ว่าจะเชื้อสายอะไร  ถ้าเข้าวังไป เป็นได้แค่เจ้าจอม  ไม่ใช่พระมเหสี  พระโอรสธิดาไม่ได้เป็นเจ้าฟ้า เป็นได้แค่พระองค์เจ้า
ขนบธรรมเนียมนี้ยังสืบเนื่องต่อมาถึงรัตนโกสินทร์
พระเจ้าบรมโกศมีพระมเหสี ๓ องค์ไม่ใช่ ๒  คำว่ามเหสีซ้ายขวามักจะอยู่ในละครหรือลิเกมากกว่าประวัติศาสตร์
พระราชมารดาของเจ้าฟ้ากุ้งเป็นเจ้านายในราชวงศ์บ้านพลูหลวงค่ะ  ไม่ใช่สาวเมืองเพชร

พราหมณ์เมืองเพชร เห็นกล่าวเอาไว้ในกลอนสุนทรภู่ที่อ.ล้อม เพ็งแก้วไปค้นพบต้นฉบับเพิ่มเติมในหอสมุด  
ว่าสุนทรภู่สืบเชื้อสายมาจากตระกูลพราหมณ์ที่เพชรบุรี

[Package]

 พราหมณ์