สงครามดอกกุหลาบ The Wars of the Roses

[เทาชมพู]

      ริชาร์ดสืบเชื้อสายทางพ่อ มาจากเจ้าชายเอ็ดมันด์ โอรสองค์ที่สี่ของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3  ผู้เป็นจุดสตาร์ทของกระทู้     ส่วนทางแม่เขา เธอก็สืบเชื้อสายมาจากเจ้าชายไลออนเนล  โอรสองค์ที่สองของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 เช่นกัน    เรียกว่าจะนับทางไหนก็เป็นเชื้อสายของกษัตริย์เมื่อสามรัชกาลก่อนทั้งสิ้น    เขาก็เลยทำเนียนๆ นับสายเลือดเป็นหลัก ว่าตัวเขาควรอยู่บนบัลลังก์มากกว่าพระราชาผู้สืบสายมาโดยตรงจากพ่อจากปู่เสียอีก
      ประกอบกับตอนนั้น   เขามีตำแหน่งลอร์ดโปรเทคเตอร์ของอังกฤษหนุนนำอยู่ด้วย  ตำแหน่งนี้ถ้าจะเทียบกับสยาม ก็น่าจะเรียกว่าสมุหนายกก็พอจะได้
     วิธีจะก้าวขึ้นบัลลังก์  ไม่ได้สะดวกง่ายดายชนิดเดินลอยชายขึ้นไปก็ได้       เพราะว่าพระเจ้าเฮนรี่ก็ยังมีขุนนางที่จงรักภักดีต่อพระองค์เป็นก้างขวางคอเขาอยู่เช่นกัน       ริชาร์ดจึงต้องกวาดล้างพวกนี้ให้สิ้นเสี้ยนหนามเสียก่อน    อังกฤษก็เลยเกิดศึกย่อยๆขึ้นภายในระหว่างขุนนางสำคัญ  ยังไม่ทันแพ้ทันชนะกันให้เด็ดขาด  พระเจ้าเฮนรี่ก็เกิดทุเลาจากพระโรคประสาท กลับฟื้นคืนพระสติขึ้นมาตามเดิม

[เทาชมพู]

    วิธีนับการสืบสายตระกูลหรือสายพระราชวงศ์ ของอังกฤษ เป็นไปตามกฎหมายที่เรียกว่า primogeniture   ซึ่งถ้าไม่อธิบายให้ง่ายแล้วจะเวียนหัวพอใช้ ว่าทำไมริชาร์ดจึงอ้างได้ว่าเขามีสิทธิ์ในราชบัลลังก์ยิ่งกว่าพระเจ้าเฮนรี่ที่ 6
    พริโมเจนนิเชอร์ นี้สืบจากพ่อไปลูกก่อน  หมดลูก  แล้วค่อยย้อนกลับไปนับพี่กับน้อง    ยกตัวอย่างง่ายๆจากราชวงศ์อังกฤษปัจจุบันก็แล้วกันนะคะ    ตอนนี้เราก็รู้กันว่า ราชบัลลังก์สืบจากพระราชินีนาถเอลิซาเบธไปถึงเจ้าชายชาร์ลส์พระโอรสองค์ใหญ่     เมื่อเจ้าชายขึ้นครองราชย์ บัลลังก์จะสืบทอดต่อไปถึงเจ้าชายวิลเลียมพระโอรสองค์ใหญ่อีกเช่นกัน
     ทีนี้ สมมุติว่าเจ้าชายวิลเลียมไม่ได้อภิเษกสมรส  หรือสมรสแต่ไม่มีลูก    ราชบัลลังก์ถึงจะสืบทอดไปที่เจ้าชายแฮรี่  พระอนุชา
     สมมุติใหม่ ว่าเจ้าชายแฮรี่ไม่ได้เกิดมา  มีเจ้าชายวิลเลียมอยู่องค์เดียว  และไม่มีลูกมีเต้า พอหมดรัชกาล   การสืบราชบัลลังก์ก็จะย้อนกลับไปที่บรรดาน้องๆของเจ้าชายชาร์ลส์  คือเจ้าหญิงแอนน์ เจ้าชายแอนดรูว์ และเจ้าชายเอ็ดเวิร์ดองค์สุดท้อง 
     ถ้าเป็นสมัยก่อน  บัลลังก์จะตกกับผู้ชายก่อน หมดสายผู้ชายแล้วจึงจะถึงผู้หญิง   ดังนั้นแอนดรูว์จึงมาก่อนแอนน์ ทั้งๆเป็นน้องชาย  แต่ได้ข่าวว่ามีการแก้กฎหมายแล้วว่าลำดับตามอายุ ไม่เลือกหญิงชาย   แต่ถ้าเป็นกฎหมายเดิม  แอนดรูว์จะได้บัลลังก์ก่อน จากนั้น  ต่อจากแอนดรูว์  บัลลังก์ไม่ได้สืบทอดต่อยังเจ้าชายเอ็ดเวิร์ดน้องชาย  แต่จะไปตกที่เจ้าหญิงพระธิดาของแอนดรูว์ที่เกิดจากเฟอร์กี้ก่อน  เพราะลูกมาก่อนอา
    หลังจากอ่านกันจนเวียนหัวแล้ว  ก็ขอย้อนกลับมาที่ริชาร์ด   ถ้านับทางพ่อซึ่งเป็นน้องชายของพระเจ้าเฮนรี่ที่ 4 ปู่ของพระเจ้าเฮนรี่ที่6 องค์ที่สติฟั่นเฟือนนี่แหละ  เขาก็มาทีหลังพระเจ้าเฮนรี่   แต่เขาถือว่าเขาสืบเชื้อสายทางฝ่ายแม่  มาจากเจ้าชายไลออนเนลซึ่งเป็นพี่ชายของพระเจ้าปู่เฮนรี่ที่ 4  ย่อมมีสิทธิ์ก่อนกษัตริย์องค์นี้

[เทาชมพู]

    ย้อนกลับไปที่สงครามดอกกุหลาบ
    ความทะเยอทะยานของริชาร์ด (ต่อไปจะเรียกดยุคแห่งยอร์คก็แล้วกัน ชื่อจะได้ไม่ซ้ำ)มาเจอตอขนาดใหญ่แปดคนโอบไม่รอบ  เมื่อพระเจ้าเฮนรี่ที่ 6 เกิดทรงหายจากพระโรค  กลับมาปกติได้อย่างน่าอัศจรรย์   อย่างแรกที่ทรงทำคือเข้าช่วยขุนนางฝ่ายจงรักภักดีให้กลับคืนสู่อำนาจ    ตัดปีกตัดหางดยุคแห่งยอร์ค ด้วยการถอดออกจากตำแหน่งสมุหนายก รวมทั้งพรรคพวกของเขาด้วยก็โดนหางเลขไปตามๆกัน
    แต่ดยุคแห่งยอร์คเป็นประเภทชาติเสือไว้ลาย     เรื่องอะไรจะยอมพ่ายแพ้ง่ายๆ ให้เสียเชิง   ในเมื่อตัวเองก็มีพรรคมีพวก มีอิทธิพลสูงสุดอยู่ในประเทศ   ถึงถูกถอดจากตำแหน่ง  เขาก็ถือว่ามวยแพ้คนไม่แพ้ซะอย่าง     จึงรวบรวมสมัครพรรคพวกที่มีเขี้ยวเล็บไม่น้อยกว่ากัน ฮึดสู้พระราชาชนิดตายเป็นตาย  
     ต้องอธิบายบริบททางสังคมหน่อยว่า   สมัยนั้นถือกันว่าใครชนะ  คนนั้นถูกต้อง  ไม่ใช่ "คนดีมีชัย" แต่ "ใครมีชัย คนนั้นดี" 
     แม้จะมีกฎหมงกฎหมายอะไรกำกับอยู่เช่นกฎการสืบตระกูล primogeniture อย่างที่อธิบายมาแล้ว  แต่การละเมิดหรือเรียกเพราะๆว่าข้อยกเว้น ก็มีให้เห็นอยู่เสมอ  เป็นของไม่แปลกอะไร  

    สงครามดอกกุหลาบ ระหว่างสองฝ่าย คือยอร์คกับฝ่ายพระเจ้าเฮนรี่ที่นักประวัติศาสตร์เรียกว่าฝ่ายแลงคาสเตอร์ จึงอุบัติขึ้นครั้งแรกที่เมืองเซนต์อัลบานส์  เป็นเมืองเล็กๆอยู่ห่างลอนดอนไป 22 ไมล์ ทางเหนือ  
    สงครามนี้เกิดในปี 1455 ปีที่พระเจ้าเฮนรี่หายป่วยเป็นปกตินั่นละค่ะ
    ฝ่ายพระเจ้าเฮนรี่มีพระราชินีเหล็ก คือพระนางมาร์การเร็ตแห่งอองฌู และดยุคแห่งซอมเมอร์เซท ผู้นำฝ่ายจงรักภักดีเป็นแม่ทัพ  ระดมฝ่ายขุนนางที่จงรักภักดีกับกษัตริย์ ออกทำศึกกับฝ่ายยอร์ค

[tita]

เป็นกระทู้ที่ต้องใช้สมาธิในการลำดับเหตุการณ์มากจริงๆ

ตอนนี้เราอยู่ ณ จุดนี้ใช่ไหมคะ

[tita]

พยายามลำดับญาติ

King Edward III of England + Philippa of Hainault
1. Edward the Black Prince
2. Isabella, Lady of Coucy
3. Joan of England

4. Lionel of Antwerp, 1st Duke of Clarence + Elizabeth de Burgh, 4th Countess of Ulster.
    -  Philippa of Clarence, 5th Countess of Ulster + Edmund Mortimer, 3rd Earl of March
       -  Roger Mortimer, 4th Earl of March + Eleanor Holland
          -  Anne Mortimer + Richard, 3rd Earl of Cambridge
             -  Richard Plantagenet, 3rd Duke of York

5. John of Gaunt, Duke of Lancaster + Blanche of Lancaster
    -  Henry IV of England + Mary de Bohun
       -  Henry V + Catherine of Valois
          -  Henry VI

6. Edmund, Duke of York + Isabella of Castile
    -  Richard, 3rd Earl of Cambridge + Anne Mortimer
       -  Richard Plantagenet, 3rd Duke of York

7. Mary, Duchess of Brittany
8. Margaret, Countess of Pembroke
9. Thomas, Duke of Gloucester

[tita]

ดูแล้วท่าน Duke of York ไปอ้างสิทธิทางแม่คือ Anne Mortimer ก็ไม่น่าจะได้  เพราะ Anne Mortimer เป็นญาติชั้นเดียวกับ Henry VI  นั่นคือ Duke of York จะเป็นชั้นถัดมาใช่ไหมคะ

[เทาชมพู]

ดิฉันพยายามรวบรัดการลำดับญาติให้ง่ายหน่อย เพื่อจะได้ไม่มัวหลงทางนับญาติจนลืมเนื้อเรื่องค่ะ
เลยบอกคุณ tita ได้เพียงว่า บรรพชนฝ่ายแม่และฝ่ายพ่อของริชาร์ด ดยุคแห่งยอร์คนั้น เขย่งกันอยู่เมื่อมาถึงพ่อและแม่ของเขา  กล่าวคือพ่อกับแม่ไม่ได้อยู่ในเจนเนอเรชั่นเดียวกัน  พ่อเป็นเหลนทวด ของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่สาม  แม่เป็นลื่อของพระเจ้าเทียดเอ็ดเวิร์ด

[เทาชมพู]

ริชาร์ดเขานับแบบนี้ค่ะ
เริ่มจุดสตาร์ทที่พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3  มีพระโอรส 4 องค์  (องค์อื่นสิ้นพระชนม์แต่เยาว์มั่ง เป็นผู้หญิงมั่ง ไม่ต้องไปสนใจ)
พระเจ้าเฮนรี่สืบสายเลือดทางพ่อมาจากเจ้าชายองค์ที่ 3
ริชาร์ดสืบสายเลือดทางพ่อมาจากเจ้าชายองค์ที่ 4 
ข้อนี้ทำให้เขาต้องตามหลังพระเจ้าเฮนรี่อยู่แล้ว

แต่เขาถือว่าแม่เขาสืบสายเลือดมาจากเจ้าชายองค์ที่ 2 
เพราะฉะนั้นถ้านับทางแม่   บรรพบุรุษเขาก็อาวุโสกว่า เพราะเกิดก่อนบรรพบุรุษของพระเจ้าเฮนรี่
เขาก็เลยถือสิทธิ์ทางแม่   ว่าเหนือกว่า

แต่จะนับจากพ่อมาลูกหรือพี่มาน้อง    ดิฉันแจกแจงไปไม่ถึง เพราะมึนไปก่อน

[tita]

ใช่ค่ะ  พอไปลงรายละเอียดลำดับญาติจะมึนทันที  เพราะอาจจะไม่คุ้นเคยกับยุคนี้เท่ายุคทิวดอร์ (พระเจ้าเฮนรี่ที่แปด)  คงต้องฟังเนื้อเรื่องให้เพลินๆ จนคุ้นเคยแล้วค่อยไปตามเก็บรายละเอียดกันทีหลัง

อจ. กรุณาเล่าต่อเลยค่ะ

[เทาชมพู]

     ถ้าถามว่าสงครามดอกกุหลาบมีนางเอกไหม    ก็ขอตอบว่ามีค่ะ
   นางเอกคนนี้ชื่อพระนางมาร์กาเร็ตแห่งอองฌู  เป็นมเหสีของพระเจ้าเฮนรี่ที่ 6 ผู้ที่พระสติแตกนั่นละค่ะ     พระนางเป็นเจ้าหญิงฝรั่งเศสผู้ข้ามมาเป็นควีนของอังกฤษตั้งแต่อายุ 15  ด้วยเหตุผลทางการเมือง  ซึ่งเป็นธรรมเนียมการอภิเษกสมรสในสมัยนั้น   
    ประวัติศาสตร์เล่าว่าพระนางเป็นหญิงสาวสวย แต่มีอุปนิสัยเสียคือเอาแต่ใจตัวเอง เจ้ายศเจ้าอย่าง  และหัวแข็งไม่ประนีประนอมกับใคร ตรงกันข้ามกับพระสวามีที่เป็นคนสุภาพนุ่มนวลกว่า    ในเมื่อเป็นชาวฝรั่งเศส คนอังกฤษก็ถือว่าเป็นคนละพวกกันอยู่แล้ว ยังมาเจอผู้หญิงหัวแข็งเข้าอีก   ในราชสำนักก็เลยรวมหัวกันแอนตี้   ไม่ค่อยจะลงให้พระนาง ทำให้พระนางอยู่ในฐานะหัวเดียวกระเทียมลีบ  ไหนจะเข้ากับใครเขาไม่ได้  ไหนจะไม่มีรัชทายาทให้พระสวามีอีกด้วย
     ต่อมา ในขณะที่พระสวามีมีพระสติไม่ปกติ พระนางก็ทรงพระครรภ์ คลอดเจ้าชายเอ็ดเวิร์ด ปรินซ์ออฟเวลส์ออกมา  ทำให้สิทธิ์และเสียงในราชสำนักเพิ่มพรวดขึ้นอย่างรวดเร็วในฐานะไทเฮา   ถ้าหากว่าพระเจ้าเฮนรี่เป็นอะไรไปปุบปับ พระนางก็คือแม่ของพระเจ้าแผ่นดินน้อยองค์ใหม่นั่นเอง 

[เทาชมพู]

   พระนางผูกมิตรกับขุนนางสำคัญๆบางคนเอาไว้ เพื่อเป็นกำลังให้พระสวามี     เช่น ดยุคแห่งซอมเมอเซท    นายคนนี้จงรักภักดีต่อพระเจ้าแผ่นดินมาก    ยอมฝ่าฟันอันตรายทุกอย่างเพื่อราชบัลลังก์    แต่ก็เคราะห์ร้ายคือนอกจากจะกลายเป็นศัตรูหมายเลขหนึ่งของบุรุษผู้มีอำนาจมากที่สุดในแผ่นดินอันได้แก่ดยุคแห่งยอร์คแล้ว    เขายังตกเป็นเป้าครหาด้วยว่า เป็นพ่อตัวจริงของเจ้าชายน้อยผู้ประสูติจากพระนางมาร์กาเร็ต 
   สมัยนั้นไม่มีดีเอ็นเอ หรือแม้แต่การตรวจกรุ๊ปเลือดเพื่อพิสูจน์ความเป็นสายโลหิตเสียด้วย      เรื่องนี้จึงยังอึมครึมอยู่ในประวัติศาสตร์  แต่ในยุคนั้นเมื่อพระเจ้าเฮนรี่ไม่ได้มีท่าทีระแวงว่าทารกเป็นลูกใคร นอกจากลูกของพระองค์ท่าน    เจ้าชายน้อยจึงเป็นรัชทายาทโดยสมบูรณ์
    เหตุการณ์ในตอนนั้นตึงเครียดจัด    เมื่อยอร์คไม่ยอมถูกถอดจากตำแหน่งสมุหนายกง่ายๆ กลับยกพลมาโจมตีจะชิงราชบัลลังก์  พระนางมาร์กาเร็ตก็สำแดงความเป็นนางสิงห์   รวบรวมไพร่พลที่จงรักภักดีออกสู้  มีดยุคแห่งซอมเมอเซทเป็นแม่ทัพ
    เคราะห์ร้ายตกอยู่กับฝ่ายนางเอก      ในการปะทะกันที่เซนต์อัลบันส์นอกกรุงลอนดอน   ดยุคแห่งซอมเมอเซทถูกฆ่าตายในศึกครั้งนี้

[Anna]

เพิ่งมีโอกาสเข้าถึงไอทีวันนี้เอง พอเห็นวิชานี้ก็รีบลงทะเบียนทันทีเลยค่ะ ถึแม้เป็นเด็กด้อยโอกาสทางเทคโนโลยี แต่นักเรียนคนนี้ก็ตั้งใจเรียนนะคะ

[Naris]

ส่วนผม แอบฟังอยู่ใต้ถุนเรือนครับ 

[ประกอบ]

ระหว่างมารอท่านอาจารย์ใหญ่มาต่อ ก็ต้องวกมาถึงเรื่องคาวๆ ตามถนัด


จากการพบกระดูกพระเจ้าริชาร์ดที่ 3 ใต้ลานจอดรถเมื่อปี 2012 (ตอนนี้กระทู้นี้ยังเรียนไปไม่ถึงริชาร์ดที่ 3) มีการตรวจ DNA  Y โครโมโซมฝั่งผู้ชาย จากกระดูกพระเจ้าริชาร์ดที่ 3 และมีการเปรียบเทียบกับทายาทหลายๆ สาย


และเนื่องจากที่ท่านอาจารย์ใหญ่ได้เล่ามาแบบอ่านแล้วคนหัวทึบแบบผมงงงัน เรื่องการอ้างสิทธิการสืบราชสมบัติกัน และตามกระทู้ตอนนี้พระเจ้าเฮนรี่ที่ 6 เป็นกษัตริย์ที่ถูกต้องตามสายการสืบสันตติวงศ์ สืบเชื้อสายมาจากจอห์นแห่งก๊อนท์ โอรสองค์ที่ 3 ของเอ็ดเวิร์ดที่ 3 โดยมีริชาร์ดแห่งยอร์คอ้างสิทธิจากสายมารดาที่สืบเชื้อสายมาจากโอรสองค์ที่ 2 ของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 ทั้งที่ตัวริชาร์ดฝั่งพ่อสืบเชื้อสายมาจากโอรสองค์ที่ 4 ของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3


ปรากฏว่าผลการตรวจ DNA Y โครโมโซมของริชาร์ดที่ 3 ที่เป็นโอรสของริชาร์ดแห่งยอร์คตัวร้ายในขณะนี้ ดันไม่ตรงกับสายเลือดของราชวงศ์อังกฤษปัจจุบัน ที่สืบสายมาจากฝั่งของเฮนรี่ที่ 4 ที่เป็นโอรสของจอห์นแห่งก๊อนท์ โอรสองค์ที่ 3 ของเอ็ดเวิร์ดที่ 3


สรุปง่ายๆ คือ ตั้งแต่จอห์นแห่งก็อนท์มาตามสายนี้ มีใครซักคนที่สืบเชื้อสายกษัตริย์มา ไม่ใช่โอรสแท้ๆ ของกษัตริย์องค์ก่อนหน้า ซึ่งอาจจะเป็นได้ตั้งแต่ตัวจอห์นแห่งก๊อนท์เองที่อาจจะไม่ใช่โอรสแท้ๆ ของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 หรือไม่ก็พระเจ้าเฮนรี่ที่ 4 เป็นลูกชู้ ไม่ใช่ลูกแท้ๆของจอห์น และทำให้เชื้อสายหลังจากนั้นหมดสิทธิสืบราชสมบัติต่อมาเป็นทอดๆ จนถึงรัชสมัยปัจจุบันไปด้วย


แต่ถ้าจะค้นหาอย่างแน่ชัดว่าผู้ใดเป็นลูกไม่แท้ คงต้องมีการขุดพระศพบุรพกษัตริย์มาตรวจ DNA กัน ซึ่งก็เป็นไปไม่ได้  แต่ถ้าสมัยนั้นรู้จักตรวจ DNA กัน ริชาร์ดแห่งยอร์คจะมีความชอบธรรมในการเป็นกษัตริย์จริงๆ


ภาพผู้ต้องสงสัยอันดับ 1 ฟิลิปป้าแห่งเอโนลต์ พระมเหสีของเอ็ดเวิร์ดที่ 3 ซึ่งเจ้ากรมข่าวลือลือว่า ช่วงที่ทรงพระครรภ์และคลอดจอห์นนั้น พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 ไปทำสงครามอยู่ที่อื่น ไม่ได้อยู่ด้วยกัน

[tita]

^ เรื่องราวลึกลับซับซ้อน

ปล. 1 ดิฉันนึกว่าสายสกุลจากสงครามดอกกุหลาบจะสิ้นสุดไปกับราชวงศ์ทิวดอร์หรือสจ๊วตเสียอีก  เพิ่งทราบว่าสืบต่อมาจนราชวงศ์ปัจจุบัน  นึกว่าราชวงศ์วินเซอร์มาจากราชสกุลทางเยอรมนี

ปล. 2 Queen Philippa สวยมาก