https://www.facebook.com/ohhkhunpra/posts/1598942086999749น้ำพริกโบราณที่จะแนะกันในวันนี้ เป็นน้ำพริกที่เดินทางไกลมาจาก "นพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่"และเข้าสู่แผ่นดินสยามในสมัยพระพุทธเจ้าหลวง โดยสายใยพันผูกระหว่างแผ่นดินสยามกับล้านนาเรียงร้อยขึ้นนับตั้งแต่ครั้ง เจ้าดารารัศมี ธิดาพระเจ้านครเชียงใหม่ เสด็จมา ทรงรั้งตำแหน่งพระราชชายาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และทรงเป็นผู้เผยแพร่วัฒนธรรมด้านอาหารการกินของล้านนาให้เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายในพระราชสำนักเมืองใต้ ที่ว่าเป็นที่นิยมอย่างมากนั้น เพราะน้ำพริกนี้ ล้นเกล้ารัชกาลที่ 5 โปรดให้เป็นเสบียง ครั้งเสด็จประพาสยุโรปด้วยนั่นเอง "น้ำพริกมะหมาดมาด" น้ำพริกโบราณที่โดดเด่นด้วยส่วนผสมพิเศษ คือ มะหมาดมาด หรือ ที่รู้จักกันดีในชื่อ มะแขว่น เครื่องเทศชาวเหนือ มีกลิ่นหอม รสปร่าลิ้น เวลาใช้จะต้องคัดเม็ดสีดำเล็กๆออกจากเปลือกมะแขว่นก่อน ซึ่งขั้นตอนนี้ต้องอาศัยความเอาใจใส่พิถีพิถันเป็นพิเศษทีเดียว และแหล่งของมะแขว่นที่ดีที่สุดต้องมาจาก ตำบลเมืองลี อำเภอนาหมื่น จังหวัดน่าน
มาดูเครื่องปรุงกันดีกว่าเริ่มจาก
พริกชี้ฟ้าแห้งบางช้าง 10 เม็ด กระเทียมเล็ก 2 ช้อนโต๊ะ หอมแดงไทยเจียว 1/4 ถ้วย มะแขว่นคั่วโขลกละเอียด 1 ช้อนโต๊ะ ปลาเนื้ออ่อนย่างจนกรอบโขลกละเอียด 2 ช้อนโต๊ะ เนื้อมะขามเปียกสับ 1 ช้อนโต๊ะ น้ำตาลมะพร้าว 1 ช้อนโต๊ะ น้ำเคยดี 2 ช้อนโต๊ะ
มาดูวิธีทำกัน พริกชี้ฟ้าแห้งตัดเป็นท่อนสั้นแช่น้ำจนนิ่ม เอาขึ้นให้สะเด็ดน้ำ ตั้งกระทะคั่วให้หอม จามกันจมูกแดงเป็นใช้ได้ตักขึ้นลงครกหินโขลกให้ละเอียดทันที ตักขึ้นพักไว้ ใส่กระเทียมเจียวและหอมเจียวลงโขลกต่อ ตามด้วยมะแขว่นที่คั่วโขลกรอท่าไว้แล้ว ต่อด้วยปลาเนื้ออ่อน โขลกเคล้าให้ทุกอย่างเข้ากันเป็นเนื้อเดียว เรียบร้อยก็ใส่พริกชี้ฟ้าที่โขลกแล้วลงไป จากนั้นหันไปละลายมะขามเปียกด้วยน้ำเคยดีในหม้อขึ้นตั้งไฟใส่น้ำตาลมะพร้าวลงไปด้วย การทำเช่นนี้จะทำให้สามารถเก็บน้ำพริกได้นานขึ้นอีกเป็นเดือนทีเดียว(ภูมิปัญญาของคนโบราณแท้ๆ ช่างคิดหาหนทาง ลองผิดลองถูก) เมื่อเคี่ยวกันได้ที่ก็นำลงไปใส่ครกที่โขลกน้ำพริกค้างไว้อยู่ โขลกเคล้าคลึงให้ทุกอย่างเข้ากันดีจนน้ำพริกขึ้นเงาสวย ชิมรสให้ได้เค็มนำ ตามด้วยเปรี้ยวและหวาน ได้ตามนี้...ก็พร้อมรับประทานกันได้
รับประทานคู่กับผักสด อย่างแตงกวา ยอดกระถิน มะเขือเปราะ มะเขือม่วง กะหล่ำปลี...ผักลวก อย่าง ยอดฟักทอง ฟักทอง ดอกแค ถั่วฝักยาว บวบเหลี่ยม บวบงู ผักคันเถิง หน่อซาง ผักเชียงดา เครื่องแนมเป็น ปลาช่อนแดดเดียวทอดหรือย่างก็ได้ เพียงเท่านี้ รับประทานกับข้าวสวยร้อนๆ กับน้ำพริกกลิ่นหอมยั่วยวนชวนกิน ชวนหิว ก็ช่วยให้คุณเจริญอาหารในมื้อพิเศษนี้ได้อย่างมีสุขภาพดี และที่สำคัญ จะได้ทราบว่าน้ำพริกนี้มีดีอย่างไร ทำไมถึงได้มีโอกาสตามเสด็จพระพุทธเจ้าหลวงประพาสอีหรอบด้วย
