คำว่า "ห้วงเวลา" กับ "ช่วงเวลา" มีบริบทการใช้แตกต่างกันไหมครับ

[Wu Zetian]

โดยส่วนตัวผมจะใช้คำว่า ช่วงเวลา ทุกครั้ง เวลาพูด
แต่ก็เคยได้ยินว่า มีคนใช้ ห้วงเวลา ในบางโอกาสเช่นกัน
ผมจึงสงสัยว่า คำว่า ห้วงเวลา จะใช้แทนที่คำว่า ช่วงเวลา ได้ทุกบริบท ไหมครับ
ขอบคุณครับ

[เทาชมพู]

กระทู้นี้น่าจะแนวทางของคุณเพ็ญชมพู   แต่เจ้าตัวยังไม่เข้ามา  ดิฉันขอตอบนำทางก่อนนะคะ

รอยอิน หรือพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน ให้ความหมายของ ห้วง  ว่า   น. ช่วง ระยะ ตอน.
ในเมื่อห้วง = ช่วง   จะห้วงเวลาหรือช่วงเวลาก็คงจะความหมายเดียวกัน

เมื่อก่อนเด็กๆ   จำได้ว่า ห้วงก็คือห้วง  ช่วงก็คือช่วง     ไม่เหมือนกัน   ใช้แทนกันไม่ได้  เวลาเขียนใช้ในความหมายคนละอย่าง
เช่น ห้วงอวกาศ  จะใช้เป็น ช่วงอวกาศ ไม่ได้

จากความจำที่รางเลือน ศ.ปรีชา ช้างขวัญยืน ผู้เชี่ยวชาญภาษาไทย  ท่านเคยค้านการใช้คำว่า ห้วง แทน ช่วง    ดิฉันก็จำไม่ได้ละเอียดแล้วว่าเป็นยังไง แต่ตามความเข้าใจ  มิติมันไม่เท่ากัน    

ช่วง มีความยาวเป็นหลัก   เช่นห้องนี้ แต่ละช่วงเสามีความยาวเท่ากัน    
ไม่มีใครพูดว่า ห้องนี้ แต่ละห้วงเสามีความยาวเท่ากัน
ส่วน ห้วง มีทั้งกว้าง ยาว ลึก  เป็น 3 มิติ      เช่น   ห้วงอวกาศ    ห้วงเหว  ใช้ในสิ่งที่เป็นนามธรรมก็ได้ เช่น ห้วงความคิดคำนึง ตกในห้วงรัก
ตัวอย่างที่ยกมา ใช้คำว่า ช่วง แทนไม่ได้เลยทั้งหมด

เดี๋ยวคุณหมอเพ็ญก็คงเข้ามาค้านอีกละค่ะ  รอฟังท่านดีกว่า

[เพ็ญชมพู]

เดี๋ยวคุณหมอเพ็ญก็คงเข้ามาค้านอีกละค่ะ  รอฟังท่านดีกว่า

ไม่ค้านดอก จะบอกเพิ่ม 

ศ. ดร.กาญจนา  นาคสกุล  ราชบัณฑิต  ประเภทวรรณศิลป์  สาขาวิชาภาษาไทย สำนักศิลปกรรม ได้เขียนเกี่ยวกับการใช้คำว่า "ช่วงเวลา" ซึ่งไม่ควรใช้คำว่า "ห้วงเวลา" แทน เหตุผลของท่านมีดังนี้

ช่วงเวลา หมายถึง ระยะของเวลา อาจเป็นช่วงสั้น หรือช่วงยาว ก็ได้ เช่น เวลาในวันหนึ่งมีหลายช่วง เช่น ช่วงเช้า ช่วงสาย ช่วงเที่ยง ช่วงบ่าย ช่วงเย็น ช่วงค่ำ ช่วงดึก ช่วง ๒ ถึง ๓ โมงเช้า  ในสัปดาห์หนึ่งก็อาจจะพูดถึง ช่วงต้นสัปดาห์ ช่วงปลายสัปดาห์ ช่วงสัปดาห์ที่สอง  เราอาจจะพูดถึง ช่วงต้นเดือน ช่วงปลายเดือน ช่วงต้นปี ช่วงปลายปี ช่วงไตรมาสแรก ช่วงปีพุทธศักราช ๒๕๔๒

จะสังเกตเห็นว่า คำว่า ช่วง ที่ใช้กับเวลา ใช้กับระยะเวลาที่เป็นส่วนหนึ่งของเวลาที่กล่าวถึง หรือเป็นเวลาที่มีระยะว่าเป็นเวลาใดถึงเวลาใด, เพราะคำว่า ช่วง หมายถึงระยะจากจุดหนึ่งถึงอีกจุดหนึ่ง เป็นระยะที่มีกำหนดแต่จะกำหนดเฉพาะเจาะจงหรือกำหนดคร่าว ๆ ก็ได้

คำว่า ช่วง ที่ใช้กับเวลา มักจะมีผู้พูดผิดเป็น ห้วง ซึ่งมีความหมายคล้ายกัน แต่ห้วงจะใช้กับ ที่เวิ้งว้าง กว้างใหญ่ไม่มีขอบเขต เช่น ห้วงมหรรณพ ห้วงอวกาศ  หรือกับสิ่งที่เป็นนามธรรม เช่น ห้วงรัก

[Naris]

จากการทำงานนะครับ ผมพบว่า ฝ่ายพลเรือนมักใช้คำว่า "ช่วงเวลา" ครับ
แต่ถ้าเป็นข้าราชการทหาร/ตำรวจ มักใช้คำว่า "ห้วงเวลา" เช่น

เรื่อง การนับเวลาราชการเป็นทวีคูณในห้วงประกาศใช้กฎอัยการศึกในปี 2549 ถึง 2558
คณะรัฐมนตรีมีมติ ดังนี้
               ๑. อนุมัติในหลักการให้ข้าราชการตำรวจที่ปฏิบัติงานในเขตพื้นที่ที่มีการประกาศใช้กฎอัยการศึกทั่วราชอาณาจักรในห้วงวันที่ ๒๐ พฤษภาคม ๒๕๕๗-๑ เมษายน ๒๕๕๘ มีสิทธิได้รับการนับเวลาราชการเป็นทวีคูณ เพื่อประโยชน์ในการคำนวณบำเหน็จบำนาญต่อไป
               ๒. ในส่วนการนับเวลาราชการเป็นทวีคูณในห้วงวันที่ ๑๙ กันยายน ๒๕๔๙-๒๖ มกราคม ๒๕๕๐ นั้น เนื่องจากระยะเวลาได้ล่วงเลยมานานแล้ว หากให้สิทธิการนับเวลาราชการเป็นทวีคูณในช่วงระยะเวลาดังกล่าวอาจจะทำให้เกิดผลกระทบต่อการนับเวลาการปฏิบัติราชการ การแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งที่สูงขึ้นหรือการคำนวณบำเหน็จบำนาญข้าราชการ ดังนั้น ให้สำนักงานตำรวจแห่งชาติรับไปพิจารณาทบทวนผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้นในเรื่องดังกล่าว แล้วนำเสนอคณะรัฐมนตรีต่อไป

ที่มา http://www.cabinet.soc.go.th

[เพ็ญชมพู]

เชียร์ให้อาจารย์กาญจนาเรียกไปปรับทัศนคติ  

ป.ล.  เคหะสถาน ที่ถูกต้องเขียนว่า เคหสถาน นะจ๊ะ

อันคำว่า "เคหะสถาน" นั้นเขียนผิด
เรียนสักนิด "คำสมาส" อาจได้ผล
คำบาลีสองคำนั้นมาชน
"สระอะ"พ้นคำไปไม่ใช้เอย

[Wu Zetian]

ขอบคุณทุกๆความคิดเห็นครับ 谢谢各位的建议。