รบกวนถามผู้รู้เกี่ยวกับ จุลศักราช/มหาศักราช

[แม่หมูตู้]

ทำไมดิฉันเพิ่งเจอ web นี้คะ โธ่ !!!!!!!!  
ตามหาสถานที่แบบนี้มานานนักหนาแล้ว
แต่ เอ...เข้าใจว่าเคยผ่านตาวิชาการดอทคอมเหมือนกัน แต่หน้าตาไม่ใช่อย่างนี้นี่นา  หรือดิฉันจะเข้าใจผิด

เอาเถอะ  ไม่ว่าจะอย่างไร ดิฉันขอสารภาพ ว่า
นี่แหละ คือขุมความรู้ที่ดิฉันฝันหา
รักคุณเทาชมพูตั้งแต่เห็นชื่อเลย

ขอถามปัญหาเสียเลยนะคะ ค้นหาที่ไหนๆก็ไม่เจอซักที  ดิฉันสงสัยว่า จุลศักราช และ มหาศักราช ที่ปรากฏอยู่ในพงศาวดารน่ะ ใช้เหตุการณ์สำคัญใดเป็นจุดตั้งต้นคะ  รบกวนคุณเทาชมพู หรือผู้รู้ท่านที่เข้ามาเยี่ยมอ่าน ตอบให้ดิฉันหายข้องทีเถิด  สงสัยมานานแล้วค่ะ

ขอบคุณอย่างยิ่งนะคะ

[เทาชมพู]

สวัสดีค่ะ  



เว็บที่มีเรื่องนี้เข้าไม่ได้ค่ะ  

http://www.mcu.ac.th/dic/02/dish47.html' target='_blank'>http://www.mcu.ac.th/dic/02/dish47.html

ได้ย่อๆมาแค่นี้

จุลศักราช - จูฬปันถกะ จุลศักราช ศักราชน้อย ตั้งขึ้นโดยกษัตริย์พม่าองค์หนึ่งใน พ.ศ. ๑๑๘๒ ภายหลังมหาศักราช,

เป็นศักราชที่เราใช้กันมา ก่อนใช้รัตนโกสินทรศก, นับรอบปีตั้งแต่ ๑๖ เมษายน ถึง ๑๕ เมษายน เขียนย่อว่า จ.ศ.

(พ.ศ.๒๕๔๔ ตรงกับ จ.ศ. ๑๓๖๒-๑๓๖๓)

[เทาชมพู]

อ่านเรื่องจุลศักราช และมหาศักราชที่นี่ค่ะ

http://www.geocities.com/SoHo/Museum/3451/saklag.htm' target='_blank'>http://www.geocities.com/SoHo/Museum/3451/saklag.htm

[เทาชมพู]

เห็นว่ารักเทาชมพู....
http://vcharkarn.com/reurnthai/uploaded_pics/RW652x003.gif'>

[ส้มหวาน]

แล้ววันตรุษจีนนี่เขานับแบบไหนคะ เข้าใจว่าที่จีนใช้ ค.ศ. นะคะแต่ไม่เข้าใจว่าตรุษจีนทำไมไม่ตรงกันทุกเดือนคะ

[นกข.]

จีนไม่ได้ใช้ ค.ศ มาแต่เดิมครับ แต่ก่อนเขานับปีตามแบบของเขาครับ เพิ่งจะมาใช้ ค.ศ. ทีหลังเมื่อคบฝรั่งแล้ว แถมไม่ยอมเรียกว่า "คริสต์" ศักราช เขาเรียกของเขาในภาษาจีนพอจะแปลได้ว่า General /Common Era หรือ "ศักราชสากล"

สมัยเขามีกษัตริย์ เขานับปีตามรัชกาล ดังนั้นแปลว่าเปลี่ยนรัชกาลทีก็เปลี่ยนคำเรียกศักราชที เช่น (สมมติ) "ศักราชเฉียนหลงปีที่ 44" คล้ายๆ กับที่เราลงท้ายในพระบรมราชโอการของเราเดี๋ยวนี้ว่า "พศ..... เป็นปีที่ ... ในรัชกาลปัจจุบัน"  ซึ่งเป็นวิธีเดียวกับที่ญี่ปุ่นใช้อยู่จนเดี๋ยวนี้ ญี่ปุ่นเขามีคำเรียกปีแบบของเขาใช้คู่กับ ค.ศ. ตามรัชกาลจักรพรรดิเหมือนกัน อย่างรัชกาลที่แล้วพระเจ้าฮิโรฮิโต เรียกปีศักราชว่า โชวะ ปีโชวะที่ 21 ปีโชวะที่เท่าไหร่ๆ ก็คือเป็นปีที่เท่านั้นในรัชกาลของพระองค์  รัชกาลปัจจุบันพระจักรพรรดิอากิฮิโต ดูเหมือนเรียกศักราชว่า เฮย์เซ (มั้ง?)


จนกระทั่งจีนเลิกมีฮ่องเต้ กลายเป็นสาธารณรัฐแล้วสมัยซุนยัตเซนก็ยังไม่เลิกใช้วิธีนับอย่างนี้ ควบคู่กันไปกับ ค.ศ. แต่เปลี่ยนเป็น "ศักราชสาธารณรัฐปีที่...."  แทน แต่ตอนที่ปู่เหมาแกทำปฏิวัติสำเร็จ แกไม่ยักใช้  "ศักราชคอมมิวนิสต์ปีที่..."  เลยเหลือแค่ ค.ศ. เฉยๆ

ที่ว่าทำไมแต่ละปีตรุษจีนไม่ตรงกัน เพราะปฏิทินจีนโบราณใช้ระบบจันทรคติครับ ไม่ได้ใช้สุริยคติ เทียนได้กับวันลอยกระทงของเราซึ่งยึดพระจันทร์เป็นหลักก็ไม่ตรงวันที่กันทุกปีเหมือนกัน

[ภูมิ]

ของญี่ปุ่นปีนี้เป็นปี เฮเซที่ 13

[นนทิรา]

เฮเซแปลว่าอะไรนะคะ ดิฉันลืมไปแล้ว แต่เคยอ่านผ่านตาว่า คนญี่ปุ่นบางคนคิดติดตลกว่า เพราะคำแปลของเฮเซจึงทำให้เศรษฐกิจของญี่ปุ่นเป็นอย่างเช่นทุกวันนี้

[แม่หมูตู้]

ว้าย..หวานชื่นใจจริงค่ะคุณเทาชมพู
ขอบคุณสำหรับแหล่งข้อมูลนะคะ เดี๋ยวจะไปเปิดดู
ที่นี่มีผู้ทรงความรู้เยอะจริง ขอคารวะทุกท่านเลยค่ะ

[หมู(สยาม)]

เฮเซ (Heisei) แปลว่าบรรลุถึงสันติภาพ
เป็นคำที่มีความหมายต่อจากคำว่า โชวะ (Showa) แปลว่าทอแสงแห่งสันติภาพ

[ส้มหวาน]

ขอบคุณค่ะ  ใครทราบบ้างคะว่าฝรั่งเขานับวันอีสเตอร์อย่างไรคะ ไม่ตรงกันทุกปีเหมือนกัน ถามฝรั่งแถวแถวนี้ก็ไม่ได้คำตอบ เลยต้องมาถามคนไทยดีกว่า เขานับวันตามจันทรคติเหมือนกันหรือคะ

[นกข.]

เชิญท่านผู้รู้ทางคริสตศาสนาครับ

ความเข้าใจของผมคือ วันที่กำหนดเป็นวันอีสเตอร์นั้น ต้องเป็นวันใดวันหนึ่งในสัปดาห์ จะเป็นอาทิตย์จันทร์อังคารอะไรก็จำไม่ได้ (คลับคล้ายคลับคลาว่าจะเป็นจันทร์?) เหมือนกับวันที่แคทอลิกไทยเรียกว่าวันศุกร์ศักดิ์สิทธิ์ หรือ Good Friday คือวันที่พระเยซูสิ้นพระชนม์บนไม้กางเขนนั้น ก็ต้องเป็นวันศุกร์เสมอ ไม่เป็นวันเสาร์ อาทิตย์ จันทร์ อังคาร ฯลฯ ปฏิทินคริสต์เขามี วันพุธรับเถ้า วันอาทิตย์ใบตาล วันศุกร์ศักดิ์สิทธิ์ วันจันทร์อีสเตอร์ ... แล้วมีวันไหนอีกก็ไม่รู้ ความหมายของแต่ละวันผมก็ไม่ค่อยแน่ใจ ต้องถามคริสตศาสนิก

ทีนี้คุณส้มหวานก็ทราบว่า วันในสัปดาห์มันไม่ตรงกันทุกปีไป มันจึงเขยื้อนเลื่อนได้ครับ เทียบง่ายๆ กับวันเด็กไทย ที่เขาให้เป็น "เสาร์สองของเดือนมกรา" ไงครับ อันนั้นก็ไม่ตรงวันที่กันเหมือนกัน

[นกข.]

ทางพุทธเรา วันพระวันโกนใช้ปฏิทินจันทรคติ คือดูข้างขึ้นข้างแรม

ทางอิสลาม กำหนดวันสำคัญทางศาสนาโดยใช้การดูดวงจันทร์เหมือนกันครับ

[CrazyHOrse]

แถมนิดนึง
ทางอิสลามใช้การดูดวงจันทร์โดยการสังเกต ว่า "เริ่มเห็น" หรือ "ไม่เห็น" ถือว่าเป็นจันทรคติโดยอ้างอิงเอาที่เป็นจริงเป็นหลัก
แบบไทยนั้นจะผูกเป็นกฎเกณฑ์ตายตัว ข้อดีคือจะกำหนดวันล่วงหน้าได้แน่นอนว่าอีกกี่วัน แต่ก็มีข้อจำกัดเนื่องจากความคลาดเคลื่อน ในวันลอยกระทงบางปี จะเห็นได้อย่างชัดเจนว่าพระจันทร์ท่านไม่เพ็ญครับ

[นนทิรา]

ดิฉันไม่ได้เป็นคริสตศาสนิกชน แต่ทราบคร่าวๆเกี่ยวกับการกำหนดวันอีสเตอร์ดังนี้ค่ะ

วันอาทิตย์อีสเตอร์คือวันอาทิตย์แรกหลังจากวัน Paschul Full Moon ประจำปี ตั้งแต่ค.ศ.325 เป็นต้นมา นักดาราศาสตร์ได้กำหนดให้วัน Paschul Full Moon เป็นวันพระจันทร์เต็มดวงวันแรกหลังจากวันที่ 20 มีนาคม (ซึ่งในปีค.ศ.325 วันที่ 20 มีนาคมเป็นวัน equinox ค่ะ วัน equinox จะเรียกเป็นภาษาไทยอย่างไรดิฉันก็ลืมอีกแล้ว จำไม่ได้ซักที) ดังนั้นตั้งแต่ปีค.ศ.326 เป็นต้นมา วันอาทิตย์อีสเตอร์ก็จะตกอยู่ระหว่างวันที่ 22 มีนาคมและวันที่ 25 เมษายนเสมอค่ะ

ส่วนช่วงระยะเวลา 40 วันก่อน Easter จะเรียกว่า Lent (นับอาทิตย์ละ 6 วันเท่านั้น ไม่นับวันอาทิตย์ เพราะวันอาทิตย์เป็นวันที่พระเยซูฟื้นคืนชีพ) ซึ่งวันแรกของเทศกาล Lent ก็คือวันพุธรับเถ้า (Ash Wednesday) ซึ่งช่วงเวลา Lent นี้จะถือปฏิบัติคล้ายๆกับเข้าพรรษาของไทยคือให้งดสุราของมึนเมาค่ะ เพื่อนๆดิฉันบางคนก็จะงดเบียร์ตลอดเทศกาล Lent นี้ เพราะฉะนั้นหนึ่งวันก่อน Lent เริ่มคือหนึ่งวันก่อน Ash Wednesday ก็จะเป็นเทศกาล Mardi Gras คนก็ดื่มฉลองกันสุดเหวี่ยงเพราะว่าจะต้องงดไปจนกระทั่ง Easter ค่ะ