คดีพระปรีชากลการ มโหฬารงานสร้างทางการเมือง

[เพ็ญชมพู]

แนวคิดเรื่อง "ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์" ถูกเน้นให้เห็นชัดขึ้นใน "คำกราบบังคมทูล ร.ศ. ๑๐๓" อันส่งผลให้ชะตาชีวิตท่านพลิกผัน

เนื้อความทั้งหมดอยู่ใน กระทู้ของคุณพวงร้อย ความตอนหนึ่งมีดังนี้

...the establishment of "the law of equality" that would  "guarantee equal justice for all", the institution of a "fair system of taxation", a "gradual phasing-in of universal suffrage", the administrative system based on merit and not birth-right.

...ตั้ง "กฏหมายว่าด้วยความเท่าเทียมกัน" อันจะประกัน "ความเป็นธรรมอย่างเสมอภาคสำหรับทุกคน", การเก็บภาษีอย่างเท่าเทียมกัน, การให้สิทธิในการเลือกตั้งต่อประชาชนโดยค่อยเป็นค่อยไป, และระบบการบริหารบ้านเมืองที่ตั้งอยู่บนความสามารถมิใช่ชาติกำเนิด

[Anna]

กลัวอยู่อย่างเดียว  มันจะกลายเป็นเดี่ยวกระทู้ไปหน่ะซี๊

 รู้สึกท่านเหล่านั้นจะเบื่อมุขผมกันหมดแล้ว

เห็นมั้ยคะว่าเรทติ้งยังแรงดีไม่มีตก อาจารย์เพ็ญฯ อาจารย์เทาฯมาหนับหนุนแล้ว เดี๋ยวท่านอื่นๆก็คงตามมาบ้างละค่ะ

[NAVARAT.C]

แว๊บมาแล้วก็แว๊บไป เหมือนฟ้าแลบกลางฤดูร้อน

[เทาชมพู]

อ้าว ท่านน้อยใจยาซะแล้ว    นักเรียนเข้าแถวด่วน

[NAVARAT.C]

นักเรียนมาเข้าแถวเร็วๆ อาจารย์ใหญ่เสียเวลาจะแว๊บ

เฮ้ออ อ  อ  สงสัยจะป่วยการครับท่านอาจารย์ใหญ่ นักเรียนชิงแว๊บไปก่อนหมดแล้ว

[ประกอบ]

มาครับ

[เพ็ญชมพู]

ในอังกฤษซึ่งไม่มีธรรมเนียมเรียกคนโดยใช้ "คำเหยียด" นำหน้า ด้วยทุกคนมี "ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์" เสมอกัน

รอนักเรียนอังกฤษมายืนยัน 

รอนักเรียนอังกฤษอยู่ทีเดียว 

[NAVARAT.C]

แว๊บไปแล้ว sorry

[ประกอบ]

ต้องมาตอบก่อนท่านอาจารย์ใหญ่กว่าจะน้อยใจ      

ปัจจุบันอังกฤษค่อนข้างเอาจริงเอาจังกับการเหยียดกันมากครับ โดยเฉพาะตามกฏหมาย  เคยอ่านใน reader digest หลายปีมาแล้วบอกว่าอังกฤษเป็นประเทศที่มีสัดส่วนคนต่างสีผิวแต่งงานกันมากกว่าประเทศอื่นๆ ในยุโรป เช่นชายผิวดำแต่งกับสาวผิวขาว  นอกจากนั้นอังกฤษจะมีธรรมเนียมปฏิบัติแบบผู้ดีอยู่จริงๆ  คือมีอะไรก็ชมไว้ก่อน ผู้คนยิ้มแย้มแจ่มใส โอบอ้อมอารีไม่แพ้คนไทย เพียงแต่รายละเอียดปลีกย่อยในการวิธีปฏิบัติต่อกันออกจะแตกต่างกัน

แต่ในเรื่องของชนชั้นนั้น จากประสบการณ์และการสังเกตส่วนตัว ผมคิดว่าแม้แต่ในปัจจุบันในสังคมคนฝรั่งอังกฤษเองยังมีการแบ่งชนชั้นอยู่  การแบ่งชนชั้นนั้นไม่ได้ออกเป็นลักษณะว่าชนชั้นสูงเหยียดชนชั้นล่าง แต่จะออกในลักษณะว่าแต่ละคนจะรู้ว่าตนมีกำพืดในชนชั้นใด ก็จะคงวิธีปฏิบัติแบบชนชั้นนั้นๆ ต่อไป โดยฐานะการเงินรายได้ดูเหมือนไม่ใช่ตัวที่จะบอกชนชั้น และแม้จะไม่แสดงออกตรงๆ แต่เหมือนทุกคนจะรู้สถานะว่าตนอยู่ในชนชั้นใด และแสดงออกถึงชนชั้นของตน

อย่างอาจารย์ที่ปรึกษาผม ชื่อลุงกอร์ดอน พื้นเพเป็นชาวสก็อตลูกชาวเหมืองถ่านหิน แม้ปัจจุบันแกจะเป็น Professor ระดับที่เรียกว่า Distinguished Professor ใหญ่เบ้อเริ่มแล้ว ก็ยังเห็นแกถ่อมตัวอยู่มาก และออกจะไม่ชอบชนชั้นสูงอยู่ไม่น้อย สังเกตจากลูกๆ แกไม่มีใครเข้าเรียนโรงเรียนมัธยมเอกชนราคาแพงพวก public school เลย และพอไปมหาวิทยาลัยแม้คะแนนจะสูงพอไปเข้า OxBridge ได้ ลูกๆ แกก็ไม่เลือกไป ผมถามว่าทำไม แกบอกว่าลูกๆ ไม่ชอบเรื่องชนชั้น  อ้อ แกเป็นพวกไม่เอาสถาบันกษัตริย์อังกฤษด้วย

เพื่อนของครอบครัวอีกคน เป็นคุณยายวัยเกษียณ เคยเป็นครูมาก่อน ความรู้ดีมาก การศึกษาสูง เป็นนักอ่านตัวยงความคิดยังเฉียบแหลมแม้อายุ 80 แล้ว บางครั้งแกมักจะเล่าเรื่องเก่าๆ เกี่ยวกับครอบครัวแกให้ฟัง ก็จะบอกด้วยว่าเป็นครอบครัวของชนชั้นแรงงานเก่า ไม่ใช่พวกผู้ดี ทำให้สังเกตได้อีกว่าระบบความคิดเรื่องชนชั้นยังอยู่ในความคิดคนอังกฤษ  แม้จะไม่มีการพูดหรือแสดงออกตรงๆ คล้ายๆ กับที่คนไทยดูสายสกุลกันในปัจจุบัน ว่านี่เป็นราชสกุลนะ นี่นามสกุลพระราชทานนะ ใครผู้ดีเก่า ใครเศรษฐีใหม่ อะไรทำนองนั้น  พวกชนชั้นสูง หรือชนชั้นที่ต้องการ upgrade เป็นชนชั้นสูง จะดูได้จากวิธีชีวิตบางอย่าง เช่นส่งลูกๆ เข้าเรียนในโรงเรียน public school ที่มีชื่อเสียง  เข้าเรียนต่อ OxBridge อะไรแบบนี้  

ส่วนเรื่องการเหยียดผิว แม้จะไม่มีการแสดงออกตรงๆ แต่ก็ยังเห็นได้ว่ายังมีอยู่มาก โดยเฉพาะคนจนๆ ชีวิตไม่มีอะไร พวกนี่ยิ่งเหยียดมาก  แต่พวกคนมีการศึกษามีความรู้ มักจะสุภาพจนดูไม่ออกว่าเค้ารู้สึกยังไงกับเรา คนยิ่งกระจอกยิ่งเหยียด แต่จากประสบการณ์ส่วนตัว ผมรู้สึกว่าฝรั่งยังกฤษโดยภาพรวม ยุติธรรมและเคารพกฏเกณฑ์กว่าคนไทยอยู่มาก แต่เรื่องแปลกๆ อย่างที่เล่าเรื่องพิธีกร Top Gear ก็มีอยู่ อิหลักอิเหลื่อพิกล

[NAVARAT.C]

ความจริงแล้วทุกชาติมิได้ดีหรือเลวกว่ากันนักในเรื่องการแบ่งชนชั้นระหว่าคนชั้นสูงกับชนชั้นต่ำ คนป่าก็ยังแบ่งเลย อังกฤษนี่แหละตัวดี  ในอเมริกาที่เมื่อก่อน Dogs and Negros are not allowed ในสถานที่ต่างๆของคนขาวนั้น ก็คนอังกฤษข้ามน้ำข้ามทะเลไปตั้งหลักแหล่งที่นั่นทั้งนั้น  สมัยปกครองอาณานิคมอินเดีย อังกฤษทำตัวยิ่งกว่าจ้าวนาย ส่วนคนอินเดียก็พอใจที่จะเป็นผู้รับใช้ที่ดี  คำว่าบ๋อย ที่กลายมาเป็นคำเรียกบริกรตามร้านอาหารหรือสถานบริการนั้น เกิดจากคนอังกฤษจะเรียกคนรับใช้ชาวอินเดียว่า boy ทุกคนไม่ว่าหนุ่มว่าแก่  ผู้หญิงหรือผู้ชาย ในอังกฤษหากด็อกเตอร์ไปเรียกบ๋อยที่นั่นว่า boy แทนที่จะเรียกเขาว่า waiter คงจะโดนเชิดจมูกใส่  แถมมองด้วยหางตาอย่างเหยียดหยามสุดๆ  เผลอๆอาจมีมวยต่อ

ส่วนเรื่องที่เราหาเรื่องมาสลับฉากอภิปรายกันว่า ทำไมท่านทูตแต่แรกเรียกไอ้สำอางกับอีแฟนนี แต่เปลี่ยนtoneไปเรียกแฟนนีเฉยๆนั้น ผมไม่คิดว่าท่านจะคงคิดได้ถึงศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์อันสูงส่งอะไรนั่นหรอกครับ คือว่า ตอนที่ท่านเป็นล่ามนั้น คณะทูตที่มาคงจะใช้คำว่าไอ้สำอางอีแฟนนีกันตลอด  เผลอๆจะเรียกไอ้กงสุลน๊อกซ์ด้วย ท่านก็ทรงติดสมองอยู่ซิครับ

พอส่งหนังสือฉบับนั้นไป  หนังสือตอบที่ทรงได้รับ เราก็ไม่มีโอกาสได้เห็นนะครับ แต่พอเดาได้ว่าพระเจ้าอยู่หัวมิได้ทรงเคียดแค้นในเรื่องนี้  ไม่สู้จะสนพระทัยที่จะเอาเงินคืน อยากให้มันจบๆไปด้วยซ้ำ กรมหมื่นเทววงศ์คงมิได้เรียกไอ้สำอางกับอีแฟนนีกลับมา  แล้วท่านจะไม่เปลี่ยนท่วงทำนองตามได้อย่างไร

[NAVARAT.C]

อย่างอาจารย์ที่ปรึกษาผม ชื่อลุงกอร์ดอน พื้นเพเป็นชาวสก็อตลูกชาวเหมืองถ่านหิน แม้ปัจจุบันแกจะเป็น Professor ระดับที่เรียกว่า Distinguished Professor ใหญ่เบ้อเริ่มแล้ว ก็ยังเห็นแกถ่อมตัวอยู่มาก และออกจะไม่ชอบชนชั้นสูงอยู่ไม่น้อย สังเกตจากลูกๆ แกไม่มีใครเข้าเรียนโรงเรียนมัธยมเอกชนราคาแพงพวก public school เลย และพอไปมหาวิทยาลัยแม้คะแนนจะสูงพอไปเข้า OxBridge ได้ ลูกๆ แกก็ไม่เลือกไป ผมถามว่าทำไม แกบอกว่าลูกๆ ไม่ชอบเรื่องชนชั้น  อ้อ แกเป็นพวกไม่เอาสถาบันกษัตริย์อังกฤษด้วย

คือคนสก็อตส่วนหนึ่งไม่เอากษัตริย์อังกฤษอยู่แล้วครับ ถ้าเป็นกษัตริย์สก๊อตก็คงจะเอา แต่ตอนนี้ไม่รู้จะไปหาที่ไหนส่งเข้าประกวด ก็เลยพาลไม่เอาสถาบันกษัตริย์ไป

แต่คงไปเหมาหมดอย่างนั้นไม่ได้ อาจารย์ผมเป็นชาวสก๊อตเหมือนกัน แต่ไม่ได้คิดอย่างที่ว่า

[เพ็ญชมพู]

ส่วนเรื่องที่เราหาเรื่องมาสลับฉากอภิปรายกันว่า ทำไมท่านทูตแต่แรกเรียกไอ้สำอางกับอีแฟนนี แต่เปลี่ยนtoneไปเรียกแฟนนีเฉยๆนั้น ผมไม่คิดว่าท่านจะคงคิดได้ถึงศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์อันสูงส่งอะไรนั่นหรอกครับ คือว่า ตอนที่ท่านเป็นล่ามนั้น คณะทูตที่มาคงจะใช้คำว่าไอ้สำอางอีแฟนนีกันตลอด  เผลอๆจะเรียกไอ้กงสุลน๊อกซ์ด้วย ท่านก็ทรงติดสมองอยู่ซิครับ

คำที่ท่านทูตใช้เรียกว่า "อ้าย" "อี" นั้น ท่านอ้างคำที่ใช้ในโทรเลขจากท่านเสนาบดี  ซึ่งไม่ใช่เรียกตามอารมณ์แต่เป็นไปตามกฎหมายในรัชกาลที่ ๔

กฎหมายคำนำหน้าชื่อ รัชกาลที่ ๔ จากบล็อกของคุณกัมม์

ประกาศพระราชบัญญัติให้ใช้คำนำหน้าชื่อชนต่าง ๆ

....ตัวแลลูกหมู่ไพร่หลวงมหันตโทษ แลนักโทษที่ไม่มีบรรดาศักดิ์ แลขาดบรรดาศักดิ์แล้ว แลตัวแลลูกหมู่ ทาส เชลย ทั้งปวงมีคำนำหน้าชื่อว่า อ้าย หญิงเช่นชายที่มีคำนำหน้าชื่อว่าอ้ายทั้งปวงนั้น ย่อมมีคำนำหน้าชื่อว่า อี ทั้งสิ้น....

ท่านทูตคงทราบความในกฎหมายนี้อยู่ แต่คงไม่เห็นด้วยตามเหตุผลที่อธิบายข้างต้น จดหมายฉบับต่อมาท่านใช้เรียกชื่อเฉย ๆ

[NAVARAT.C]

ก็ถูกน่ะซีครับ ไม่ได้เรียกตามอารมณ์หรอก แต่ทุกคนชินที่จะเรียกอย่างนั้นโดยปกติ

และจะไปเดาว่าท่านทูตคงจะไม่เห็นด้วยกับกฎหมายฉบับนั้น ก็เดากันไป แล้วหนังสือฉบับก่อนทำไมจึงเรียกเล่า มโนสำนึกยังไม่เกิดหรืออย่างไร
ดังนั้นผมจึงเดาบ้างว่า พอพระเจ้าอยู่หัวท่านเบาลงแล้ว ท่านทูตก็เบาลงบ้าง คำนำหน้านามก็เปลี่ยนได้ด้วยประการฉะนี้

[NAVARAT.C]

ต่อครับ ต่อ
ไอ้สำอางกับอีแฟนนี บัดนั้นกลายเป็นสำอางและแฟนนีเฉยๆไปแล้ว

[NAVARAT.C]

สำหรับท่านที่ไม่ทราบนะครับ ทราบแล้วก็ผ่านไปได้

 “คนสัปเยก” มีชื่อตามภาษาอังกฤษว่า Subject หมายถึง คนในบังคับ เป็นคำเรียกกลุ่มคนที่ได้รับสิทธิพิเศษ เนื่องมาจากการทำหนังสือสัญญาทางพระราชไมตรีระหว่างกรุงสยามกับต่างประเทศ ที่เรียกว่าสญธิสัญญาบาวริ่ง คำว่า สัปเยกนี้เดิมหมายถึง พลเมืองของประเทศของเขาที่ทำสัญญากับกรุงสยาม
ต่อมาคำว่า คนสัปเยก หรือคนในบังคับก็ได้กินความไปถึงคนชาวเอเชียชาติต่างๆ เช่น จีน ญวน แขก มอญ ที่อพยพเข้ามาทำมาหากินอยู่ในกรุงสยาม แต่หวังความคุ้มครองโดยเฉพาะทางศาล จากการได้รับสิทธิพิเศษตามสัญญาทางพระราชไมตรีดังกล่าว จึงได้สมัครเป็นคนในบังคับของประเทศมหาอำนาจ เช่น อังกฤษ ฝรั่งเศส ฮอลันดา อเมริกา เป็นการทำให้อำนาจและอิทธิพลของชาวต่างชาติในกรุงสยามเพิ่มขึ้น มีผลกระทบต่อการปกครองและความมั่นคงของสยามประเทศอย่างยิ่ง รัฐบาลต้องเผชิญกับความยากลำบากทั้งทางด้านการปกครอง การค้าและการศาล ปัญหาคดีความ ปัญหาด้านกฎหมายระหว่างประเทศ เพราะคนในบังคับต่างชาติเมื่อกระทำความผิดก็ไม่ยอมมาขึ้นศาลไทย ไปขึ้นศาลกงสุล กฎหมายไทยจึงไม่สามารถควบคุมคนเหล่านี้ได้

กว่าที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจะแก้ไขปัญหานี้ได้ ก็ต้องปรับปรุงกฎหมายไทยและเปลี่ยนแปลงกระบวนการพิจารณาคดีด้านการศาลให้เป็นที่ยอมรับในระดับสากล  ซึ่งใช้เวลายาวนานมาก

แน่นอนว่าแฟนนี ลูกสาวกงสุลใหญ่อังกฤษ จะต้องเป็น British Subject แน่นอน  ส่วนลูกๆของพระปรีชาไม่น่าจะใช่