ชวนค้นชวนคว้า เสริมนิดแต่งหน่อยกับเครื่องแบบทหารบกไทยตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน

[NAVARAT.C]

๙

[NAVARAT.C]

๑๐

[NAVARAT.C]

๑๑

[NAVARAT.C]

๑๒

[NAVARAT.C]

สถานที่อีกแห่งหนึ่งที่ผู้สนใจในเรื่องนี้ไม่น่าจะพลาดไปศึกษาหาชม คือวัดราชบพิธฯอันมีทวารบาลในเครื่องแบบทหารสมัยต้นรัชกาลที่๕ ลงสีตามจริง

[NAVARAT.C]

เสียดาย ในเน็ทยังไม่มีใครรวบรวมไว้อย่างเป็นเรื่องเป็นราว หาได้เพียงสองภาพที่นำมานี้

[Kunlamata]

ขอรายนี้ด้วยนะคะอาจารย์จากสี่แผ่นดินเดอะมิวสิคัลที่พาลูกไปชมปีที่แล้ว

[V_Mee]

เพิ่งเห็นกระทู้นี้ครับ  ขอร่วมวงไพบูลย์ด้วยคนครับ

เครื่องแบบทหารบกเริ่มมีใช้เป็นครั้งแรกในตอนต้นรัชกาลที่ ๕ ที่กรมทหารราบที่ ๑ มหาดเล็กรักษาพระองค์ก่อนครับ  แล้วจึงมีวิวัฒนาการเปลี่ยนแปลงมาเรื่อย  แล้วจึงขยายไปใช้ยังกรมกองทหารต่างๆ
มาว่ากันถึงเครื่องแบบหลักๆ ของกองทัพบกในสมัยรัชกาลที่ ๕ ก่อนเลยครับ
หมวก - มีหมวก ๓ แบบ
แบบที่ ๑ นายพันนายร้อยเป็นหมวกเฮลเม็ตทรงสูงแบบอังกฤษ เหมือนหมวกทหารตำรวจอังกฤษ  แต่เปลี่ยนเป็นสีขาว  มียอดหมวกเครื่องทองรูปแบบแตกต่างกันตามสังกัด  กรมทหารราบที่ ๑ ยอดหมวกเป็นปทุมทรงสูง  เหล่าปืนใหญ่เป็นลูกกรมคล้ายลูกปืนใหญ่  เหล่าอื่นเป็นยอดปทุมแบบเตี้ย  ตราหน้าหมวกเป็นโลหะสีทองรูปลักษณะต่างกันไปตามเหล่า เช่น กรมทหารราบที่ ๑ ตราหน้าหมวกเป็นตราราชวัลลภ  กรมทหารปืนใหญ่เป็นตราอาร์มแผ่นดินเหนือรูปปืนใหญ่  กรมทหารอื่นๆ เป็นตราแผ่นดินบ้าง  ตรากรมยุทธนาธิการ (คล้ายตราอาร์มแผ่นดิน) บ้าง  มีสายรัดคางคาดเป็นโลหะสีทอง  เวลาที่ไม่รัดคางใช้คาดทับบนตัวหมวก  ชั้นนายพลเหมือนนายพันนายร้อย  แต่เพิ่มพู่ขนนกขาวที่ยอดหมวกในเวลาแต่งเต็มยศครึ่งยศ
แบบที่ ๒ หมวกแก็ปทรงหม้อตาลสีเทา (แบบทหารอังกฤษ)  กระบังหน้าสายรัดคางหนังดำ  ติดตราปทุมอุณาโลม (รูปอุณาโลมในกรอบรูปปทุม) ที่หน้าหมวก
แบบที่ ๓ หมวกกันแดดเป็นหมวกเฮลเม็ตสีเทา  ไม่มัมียอดไม่มีตรา ไม่สายรัดคาง

เสื้อ  นายทหารชั้นนายพันนายร้อย เป็นเสื้อทูนิคคอพับ (เหมือนเสื้อราชปะแตนแต่มีตะเช็บรอยต่อเสื้อรอบเอว) สีเทา  ติดดุมทองเกลี้ยงที่อกเสื้อ ๗ ดุม  นายทหารชั้นนายพันนายร้อยคอพับเสื้อเป็นสีหมายเหล่า คือ ราบ - สีแดง  ม้า - ฟ้าหม่น  ปืนใหญ่ - เหลือง  พาหนะ - เลือดหมู  พราน - เขียว  สื่อสาร - เม็ดมะปราง  ช่าง - ดำ ฯลฯ  นายทหารชั้นนายพันมีแถบทองกว้าง ๑ เซนติเมตรพากที่กึ่งกลางตามทางยาวของปกคอเสื้อ  ชั้นนายพลปักดิ้นทองที่รอบคอปกเสื้อ  นายทหารสังกัดกรมรักษาพระองค์เพิ่มขดลวดไหมทองถักรอบปกคอเสื้อ  เหล่าราบรักษาพระองค์เปลี่ยนสีหมายเหล่าเป็นสีน้ำเงินแก่           
ชั้นนายสิบพลทหาร  เสื้อทรงกระสอบ (ปัจจุบันเรียกเสื้อโปโล) แขนยาวสีเทา  มีอินทรธนูแถบผ้าสีตามเหล่าติดตามยาวบ่
ที่ปกคอเสื้อนายทหารพลรบประจำการ  ติดตราพระเกี้ยวเงิน  ผู้ช่วยพลรบติดดอกจันเงิน  นายทหารนอกประจำการไม่ติดเครื่องหมาย

อินทรธนูนายพันนายร้อยพลรบติดตามยาวบ่า  พื้นสีตามเหล่าติดแถบทองกว้าง ๑ เซนติเมตรที่ริมขอบ (เว้นด้านปลายบ่า)  ชั้นนายพันเพิ่มแถบทองเล็กพาดกลางตามทางยาวอีก ๑ แถบ  กึ่งกลางอินทรธนูตืดเลขหมายกรมกองที่สังกัด  มีเครื่องหมายยศเป็นจักรเงินติดที่ปลายอินทรธนู คือ ยศชั้นตรีติด ๑ จักร  ยศชั้นโทคิด ๒ จักรเรียงกันที่ปลายบ่า  ยศชั้นเอกเหมือนชั้นโท  แต่เพิ่มจักรหมายยศอีก ๑ จักรที่ต้นอินทรธนูด้านติดกับคอเสื้อ  นายทหารผู้ช่วยพลรบติดอินทรธนูรูปสี่เหลี่ยมตัดมุมชวางปลายบ่า  สีพื้นและแถบทองหมายชั้นยศเหมือนนายพันนายร้อย  นายทหารชั้นนายพลอินทรธนูเป็นแผ่นทองถักเต็มทั้งแผ่น  ติดเครื่องหมายสังกัดและเครื่องหมายยศเหมือนนายพันนายร้อย  นายทหารที่เป็นราชองครักษ์ติดอักษรพระบรมนามาภิไธยย่อ จ.ป.ร.พระเกี้ยวยอดที่กึ่งกลางอินทรธนูทั้งสองข้าง

เครื่องหมายยศจ่านายสิบและนายสิบเป็นบั้งติดที่เหนือข้อศอกซ้าย  นายสิบตรี ๑ บั้ง  นายสิบโท ๒ บั้ง  นายสิบเอก ๓ บั้ง  จ่านายสิบ ๔ บั้ง

กางเกงสักหลาดหรือผ้าเสิร์ดสีน่ำเงินแก่  ติดแถบสีหมายตามเหล่า  ชั้นนายพันนายร้อยแถบกว้าง ๓ เซนติเมตร  นายสิบพลทหารแถบกว้าง ๑ เซนติเมตร  นายทหารชั้นนายพลติดแถบสีบานเย็นกว้าง ๕ เซนติเมตร

นายทหารสงมรองเท้าสูง (บูท) หรือหุ้มข้อหนังดำมีผ้าพันแข้ง  นายสิบพลทหารพันแข้งสวมหรือไม่สวมรองเท้า

ทหารรักษาพระองค์มีคันชีพ (สายสะพายซองกระสุน) แถบทองหรือแถบหนังตมชั้นยศสะพายเฉียงบ่าซ้าย

นายทหารมีเข็มขัดหนังเหลืองตาดที่เอวและมีสายหนังสะพายซองกระบี่เฉียงบ่าขวา  นายทหารบกกระบี่ฝักเงินผูกพู่กระบี่ไหมทองสำหรับนายทหารชั้นนายร้อยขึ้นไป  และผูกพู่ไหมเหลืองสำหรับจ่านายสิบ   

ที่บรรยายมานี้เป็นเพียงสังเขป  ถ้าจะให้สมบูรณ์ต้องบรรยายกันเป็นเล่มโตเลยละครับ

[V_Mee]

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อทรงเป็นนายร้อยโท สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ นายทหารพิเศษประจำกรมทหารราบที่ ๑ มหาดเล็กรักษาพระองค์ครั้งประทับทรงศึกษาที่ประเทศอังกฤษ  ทรงเครื่องเต็มยศเทา  ฉลองพระองค์ทูนิคสีเทา  พระสนับเพลาสีน้ำเงินแก่แบบขี่ม้า

[V_Mee]

ภาพนี้เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนี พันปีหลวง  ทรงเครื่องปกติขาว

[V_Mee]

พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ซึ่งทรงรับราชการทหารในกรมยุทธนาธิการเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๙
(จากซ้าย)  ๑. นายพลเอก สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร จเรทัพบก และราชองครักษ์พิเศษ  ๒. นายพันเอก สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมขุนพิษณุโลกประชานาถ  ผู้ช่วยผู้บัญชาการกรมยุทธนาธิการ  ๓. นายพันตรี พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าบุรฉัตรไชยากร ผู้ช่วยกรมกลาง  กรมยุทธนาธิการ  ๔. นายพลโท พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นนครไชยศรีสุรเดช ผู้บัญชาการกรมยุทธนาธิการ และราชองครักษ์พิเศษ

[siamese]

ขอส่งภาพทหารหน้าโรงเรียนนายร้อยทหารบก

[V_Mee]

กางเกงในภาพข้างนเรียกว่า กางเกงขาสั้น (ภาษาอังกฤษเรียกกางเกงรูเซีย) เป็นกางเกงไม่มีทรง  ขากางเกงตรงเป็นกระบอก  รัดใต้เข่า  สวมทอปบู๊ทถึงใต้เข่า  หรือพันแข้ง

[V_Mee]

นนายพลเอก พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นนครไชยศรีสุรเดช (จอมพล พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช) ทรงเครื่องปกติขาวนายพลเอก ผู้บัญชาการกรมยุทธนาธิการตอนปลายรัชกาลที่ ๕

[siamese]

เอาชุดใหญ่ไปชม  จากหนังสือการปฏิรูปการทหารไทย