ตำนานของซานตาคลอสเริ่มต้นเมื่อประมาณ ค.ศ. ๓๐๐ ที่เมือง Myra (ปัจจุบันเป็นอยู่ในประเทศตุรกี) มีบิชอปคนหนึ่งนาม Nicholas สามารถชุบชีวิตเด็ก ๓ คนที่ถูกคนฆ่าสัตว์ฆ่าชำแหละเอาเนื้อไปขายที่ตลาด อีกตำนานเกี่ยวกับเจ้าสาวเรื่องมีอยู่ว่าท่านบิชอปเอาเหรียญทองไปโยนให้กับเด็กสาว ๓ คนที่อาจจะไม่ได้แต่งงานเพราะว่าครอบครัวฐานะยากจน จนพ่อมีความคิดจะเอาลูกสาวทั้งสาวคนไปขาย พอมีเหรียญทองแล้วสาวน้อยทั้งสามคนก็มีทุนรอนไปแต่งงานกับหนุ่มที่ตนเองหมายปอง เรื่องเล่าอีกเรื่องหนึ่งคือเมื่อท่านกลับจากการเดินทางไปแสวงบุญทางเรือนั้น ได้เกิดพายุลูกใหญ่กลางทะเล ลูกเรือคนอื่น ๆ ตระหนกตกใจ คิดว่าพายุต้องพัดเรือล่มแน่แท้ แต่ท่าน Nicholas นั้นได้สวดภาวนาถึงพระเจ้าให้เรือรอดพ้นพายุไปได้ แล้วในทันใดพายุก็สงบลง
ตำนานทั้ง ๓ เรื่องนี้ ทำให้ท่านเป็นนักบุญคุ้มครองเด็ก ๆ รวมทั้งเจ้าสาวและ การเดินเรือ ท่านยังเป็นนักบุญประจำเมืองอัมสเตอร์ดัมอีกด้วย เนื่องด้วยอัมสเตอร์อัมเป็นเมืองท่า เมืองที่มีท่าเรือทั้งหลาย รวมทั้งอัมสเตอร์ดัมจึงนับถือท่านเป็นนักบุญประจำเมืองด้วยประการนี้
นักบุญนิโคลัส (Saint Nicholas) นี้แหละคือที่มาของตำนานซานตาคลอสในเวลาต่อมา
ภาพวาดฉากชีวิตของนักบุญนิโคลัสโดยจิตรกรชาวรัสเซียประมาณต้น ค.ศ. ๑๕๐๐ ปัจจุบันอยู่ที่พิพิธภัณฑ์แห่งชาติ สตอกโฮล์ม ประเทศสวีเดน
