ไฮโซโบราณ

[เทาชมพู]

การแต่งกายของท่าน ไม่แพ้ชาววังเลยนะคะ    ทันสมัยมากในปัตตานี
ท่านเป็นภรรยาของใครคะ  ดูจากเสื้อผ้าและฉากหลัง  คงเป็นคหปตานีของปัตตานี

[CVT]

การแต่งกายของท่าน ไม่แพ้ชาววังเลยนะคะ    ทันสมัยมากในปัตตานี
ท่านเป็นภรรยาของใครคะ  ดูจากเสื้อผ้าและฉากหลัง  คงเป็นคหปตานีของปัตตานี

บิดาท่านคือหลวงจีนคณานุรักษ์(จูล้าย แซ่ตัน) หัวหน้าชาวจีนเมืองปัตตานี เป็นผู้ที่จัดการรับเสด็จล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ ที่เมืองปัตตานี
และเป็นผู้รับสนองพระราชดำริจัดสร้างศาลาการเปรียญที่วัดตานีนรสโมสร
สามีของท่านคือพระยาพิทักษ์ธรรมสุนทร (กล้าย โกไศยกานนท์) เมื่อครั้งยังเป็นที่หลวงธรรมรัฐธุราธร
นางกุ้ยฮวย ถึงแก่กรรมตั้งแต่อายุยังน้อย เลยไม่ได้เป็นคุณหญิงพระยาพานทองครับ

[เทาชมพู]

 

[นางมารน้อย]

ส่วนการคล้องแพรสะพายทั่วไป    เขาใช้แพรเนื้อนิ่มบาง หรือถ้าไหมก็ไหมบาง  สะพายจากไหล่ซ้ายไปเอวขวา  ดึงให้หย่อนๆอยู่ตรงเอวซ้าย  ไม่ดึงตึงอย่างภาพที่คุณนางมารน้อยหามาให้ดู
ถ้าผ้าเนื้อแข็งจะหย่อนลงมาไม่สวย  ดูกระด้างเกินไป
แพรพวกนี้นิยมสีขาวหรือนวล ยกดอกในตัว สีเข้มก็พอจะมีแต่ไม่นิยมมากเท่าสีอ่อนๆ  ดูเรียบร้อยเป็นผู้ดี   ถ้าเป็นสีฉูดฉาดหรือดอกดวงลายพร้อยจะไปตีกับเสื้อ ถ้าเป็นเสื้อขาวก็พอไหว  แต่ก็ไม่นิยมเท่าแพรสีอ่อนๆซึ่งกลืนกับสีเสื้อค่ะ
แพรสะพายนี้ต้องตรึงด้วยเข็มเครื่องประดับ   ไม่งั้นความบางและลื่นของเนื้อแพรจะทำให้ลื่นหลุดจากบ่า  จึงต้องตรึงเอาไว้หลายแห่ง ทั้งบ่า อกเสื้อและด้านหลังด้วย    เป็นเหตุให้สมัยนั้นนิยมเข็มกลัดเพชรกันมาก  ใครเป็นนางข้าหลวงก็จะได้รับเข็มกลัดพระนามย่อจากเจ้านายให้ตรึงบนแพรสะพาย   บางคนก็มีหลายอัน  ติดตรงนั้นบ้างตรงนี้บ้าง แพรวพราวไปหมดบนเสื้อ  ไม่ปล่อยไว้โล่งๆ หรือมีแต่เข็มกลัดซ่อนปลาย ยังงั้นถือว่าเชย

ขอบพระคุณสำหรับคำอธิบายอย่างละเอียดของอาจารย์เทาชมพูค่ะ

[เพ็ญชมพู]

สายสะพายแพรปักนี้เรียกเป็นทางการว่า แพรห่มเครื่องยศ   คุณจุลลดา ภักดีภูมินทร์หรือม.ล.ศรีฟ้า ลดาวัลย์ เคยอธิบายไว้ตามนี้

"คุณหญิงวินิตา ดิถียนต์ บอกเล่ามาว่าได้เห็นภาพของ คุณหญิงสังวาล อภัยรณฤทธิ์ คุณทวดของเธอ ห่มผ้าแพรปักดอกคล้าย ๆ ปักด้วยดิ้น เมื่อแรกเข้าใจว่าเป็นผ้าห่มธรรมดาทั่วไป แต่ผู้ใหญ่บอกว่าเป็นแพรห่มเครื่องยศ จึงถามมาว่าเคยทราบเรื่องแพรห่มเครื่องยศดังกล่าวหรือไม่-
คำถามนี้ทำให้ต้องค้นเป็นการใหญ่ เพราะเรียนตรง ๆ ว่า เมื่อแรกก็ไม่ทราบเช่นกัน
ปรากฏว่ามีอยู่ในตำนานเครื่องราชอิศริยาภรณ์ จุลจอมเกล้าฝ่ายใน ซึ่งเมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสร้างขึ้น โปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติเครื่องราชอิสริยาภรณ์สำหรับจุลจอมเกล้าฯ ฝ่ายในไว้"

พระราชบัญญัติฯ มาตรา ๑๖ นั้นว่าดังนี้

“มาตรา ๑๖ เครื่องยศสำหรับสมาชิกฝ่ายในนั้น คือ

แพรห่มสีชมภูปักดิ้นเลื่อมลายทอง

ชั้นที่ ๑  ปักเป็นอักษร จ.๓ ตัวไขว้กันเป็นหย่อม กว้าง ๒ นิ้ว มีใบชัยพฤกษ์เป็นแหย่ง ชายผ้ามีรูปตราปฐมจุลจอมเกล้า

ชั้นที่ ๒  ปักลายอย่างเดียวกับที่ ๑ แต่หย่อมกว้างเพียงนิ้วกึ่ง ชายผ้าเป็นรูปตราวิเศษของทุติยจุลจอมเกล้า

ชั้นที่ ๓  ปักเป็นอักษร จ.๓ ตัว เป็นหย่อมกว้างนิ้วหนึ่ง ไม่มีแหย่ง ชายผ้าเป็นรูปดวงตราตติยจุลจอมเกล้า แต่กลางดวงตราเป็น จ.๓ ตัว แทนพระบรมรูป

ชั้นที่ ๔  ปักเป็นหย่อมอย่างชั้นที่ ๒ แต่หย่อมกว้างเพียงกึ่งนิ้ว เป็นดอกรายไป ชายผ้าเป็นรูปดวงตราจตุตถจุลจอมเกล้า แต่ใช้อักษร จ.๓ ตัวแทนพระบรมรูป”

แพรห่มเครื่องยศนี้ในรัชกาลที่ ๕ บางวาระโปรดฯให้ใช้สีขาวได้

เรื่องนี้พบในหนังสือที่ระลึกงานฌาปนกิจศพ นางชิด หุ้มแพร (เอื้อน ลดาวัลย์ ณ อยุธยา) ซึ่งท่านเป็นบุตรีของพระมหาราชครู พราหมณ์พิธีในราชสำนัก

เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับ (ลดาวัลย์) ในรัชกาลที่ ๕ ได้เขียนเล่าประวัติของ นางชิด หุ้มแพร เกี่ยวกับพระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒสัตยาฝ่ายในเอาไว้ว่า

“เมื่อสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๕ นั้น จะมีพระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒสัตยาปีละ ๒ ครั้ง จนตลอดรัชกาล ตามพระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒสัตยานี้ มีพราหมณ์อ่านตำราคำแช่งน้ำ ทั้งฝ่ายหน้าและฝ่ายใน

สำหรับฝ่ายใน ผู้อ่านโองการแช่งน้ำในพระราชพิธี คือ คุณจอมอิ่มซึ่งเป็นป้าแท้ ๆ ของคุณเอื้อนน้องสะใภ้ของข้าพเจ้า คุณจอมอิ่มขึ้นอยู่กับเจ้าคุณพระประยุรวงศ์ ท่านอยู่ในตำหนักเจ้าคุณพระประยุรวงศ์ทีเดียว คุณจอมอิ่มเวลาทำพิธีอ่านโองการ ต้องแต่งขาวทั้งตัว แม้แต่แพรปักที่สำหรับเกียรติยศของเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ก็ต้องใช้ต่วนขาวปักดิ้นเงิน แทนที่จะเป็นสีชมภูปักดิ้นทองตามปกติ”

จากกระทู้ เรื่องสายสะพาย  

[hobo]

เคยเห็นของคุณท้าววรจันทร์ (เจ้าจอมมารดาวาด ในรัชกาลที่ 4) จำได้ว่าคำบรรยายใต้ภาพบอกว่านุ่งเครื่องยศ ประกอบเครื่องราชจุลจอมเกล้าครับ

[เทาชมพู]

ภาพนี้เห็นครึ่งตัวบน  ไม่เห็นผ้านุ่งของท่าน เลยไม่ทราบว่าท่านนุ่งเครื่องยศอย่างไรคะ

มีรูปไฮโซมาให้อีกรูป ประจำวันนี้

สตรีผู้นี้น่าจะเป็นชาววังมาก่อน มีเข็มพระนามเจ้านายติดบนไหล่ซ้ายตรึงแพรสะพายไว้  สวมสร้อยซ้อนกัน ๓ เส้นอย่างน้อย มีสร้อยห้อยล็อกเก็ตแสดงรูปซึ่งน่าจะเป็นพระรูปเจ้านายที่เธอสังกัดอยู่   หรือไม่ก็รูปบรรพชนของเธอเอง  สร้อยเส้นที่สามที่ยาวลงมาเกือบถึงเอวห้อยอะไรบางอย่างเหมือนอักษรย่อ อาจจะพระนามเจ้านาย
สร้อยข้อมือและแหวนแพรวพราวบอกบ่งฐานะไฮโซ
ดูจากดวงหน้า น่าจะเป็นสาวใหญ่แล้ว แต่ไม่มีภาพถ่ายคู่กับสามี   เธออาจจะเป็นสาวโสดชาววัง ก็เป็นได้
ทรงผมยาวรวบเป็นมวย บวกกับเสื้อสองชั้นตัวยาว นุ่งกับผ้าซิ่น เป็นแฟชั่นในยุคพระวรกัญญาปทานเป็นพระคู่หมั้น   จึงคิดว่ารูปนี้ถ่ายประมาณพ.ศ. 2463 หรือเลยกว่านั้นเล็กน้อย

[เทาชมพู]

เป็นสตรีสูงศักดิ์ทางเหนือ  แต่จะเป็นเจ้านายองค์ใด ต้องขอท่านผู้รู้มาอธิบาย   คุณ V_Mee น่าจะจำได้ คุณเพ็ญชมพูน่าจะหาหลักฐานมาประกอบได้นะคะ
ท่อนบนเป็นเสื้อผ้าแบบสตรีทันสมัยชาวกรุง มีเข็มกลัดยาวๆบนแพรสะพายซึ่งอาจเป็นพระนามเจ้านาย  ท่อนล่างเป็นซิ่นตีนจกแบบเหนือ    ท่านไว้ผมยาว  เกล้าผมแบบญี่ปุ่นมีปิ่นเสียบอยู่    เครื่องประดับกายมีโช้คเกอร์รอบคอ  ทันสมัยแบบชาวกรุง

[นางมารน้อย]

เป็นสตรีสูงศักดิ์ทางเหนือ  แต่จะเป็นเจ้านายองค์ใด ต้องขอท่านผู้รู้มาอธิบาย   คุณ V_Mee น่าจะจำได้ คุณเพ็ญชมพูน่าจะหาหลักฐานมาประกอบได้นะคะ
ท่อนบนเป็นเสื้อผ้าแบบสตรีทันสมัยชาวกรุง มีเข็มกลัดยาวๆบนแพรสะพายซึ่งอาจเป็นพระนามเจ้านาย  ท่อนล่างเป็นซิ่นตีนจกแบบเหนือ    ท่านไว้ผมยาว  เกล้าผมแบบญี่ปุ่นมีปิ่นเสียบอยู่    เครื่องประดับกายมีโช้คเกอร์รอบคอ  ทันสมัยแบบชาวกรุง

ซิ่นของท่านเป็นแบบสำนักเจ้าดารารัศมีเลยเชียวค่ะ เอาตัวซิ่นพม่า ลุนตยาอชิกมาต่อกับตีนจกทางเหนือ

[กะออม]

ท่านเป็นข้าหลวงพระราชชายา เจ้าดารารัศมีค่ะ เป็นมารดาคุณหญิงสุภัทรา สิงหลกะ

[เทาชมพู]

ไปหาประวัติคุณหญิงสุภัทรา พบดังนี้ค่ะ
คุณหญิงสุภัทรา เป็นธิดาของมหาเสวกตรี พระยาราชมนตรี (สง่า สิงหลกะ) กับคุณหญิง บุกปั่น มีพี่น้องร่วมสายเลือดเดียวกันคือ นายสนองราชบรรหาร ( ชุบ สิงหลกะ) ชวนเธียร ทักษ์ สิงหลกะและสุมิตรา (สิงหลกะ) สุจริตกุล

ชื่อฟังแปลกมาก ไม่ทราบว่าสะกดผิดหรือเปล่าคะ คุณกะออม

[เพ็ญชมพู]

หนึ่งในนางต้นห้องของพระราชชายา เจ้าดารารัศมี คือ นางสาวบุญปั๋น บุตรสาวของ พญาพิทักษ์เทวี (ตำแหน่งพระพี่เลี้ยงของเจ้าดารารัศมี) พญาพิทักษ์เทวีถวายตัวบุตรสาวกับพระราชชายาฯ ตั้งแต่เด็ก ๆ  เมื่อเจริญวัยแรกรุ่น มีคำเล่าลือจากคนในวังว่านางข้าหลวง ในพระตำหนักของพระราชชายาฯ นั้นงามนัก การแต่งกายก็ดูแปลกตา คือนุ่งผ้าซิ่นและไว้ผมยาว เกล้ามวย

ต่อมานางสาวบุญปั๋นได้พบกันหลวงเทพสมบัติ (สง่า สิงหลกะ) พระราชชายา เจ้าดารารัศมี ทรงอนุญาต มิได้ขัดข้องแต่ประการใด จึงได้ออกเรือนไป มีบุตรธิดารวม ๖ คน คือ  นายสนองราชบรรหาร (ชุบ สิงหลกะ), นายชวน สิงหลกะ, นายทักษ์ สิงหลกะ, นางสุมิตรา สุจริตกุล, นายเธียร สิงหลกะ และคุณหญิงสุภัทรา สิงหลกะ

ต่อมาหลวงเทพสมบัติ (สง่า สิงหลกะ) ได้รับพระราชทานเลื่อนบรรดาศักดิ์ ขึ้นเป็น มหาเสวกตรี พระยาราชมนตรี นางบุญปั๋น จึงได้เป็น คุณหญิงบุญปั๋น สิงหลกะ

ข้อมูลจาก คุณเจ้านายฝ่ายเหนือ  

[กะออม]

 

[เทาชมพู]

 

[เทาชมพู]

ไฮโซท่านต่อไป
น่าจะเป็นคุณนายของฝรั่งคนใดคนหนึ่งที่มาทำงานอยู่ในสยาม มากกว่าจะเป็นภรรยาแหม่มที่หนุ่มไทยพากลับมาจากยุโรป    เพราะลูกน้อยทั้งสองของเธอหน้าตาเป็นฝรั่งเต็มตัว มากกว่าจะเป็นลูกครึ่งไทย
ดูจากการแต่งกาย หนูน้อยทั้งสองน่าจะเป็นเด็กผู้หญิง  แม้เด็กผู้ชายเล็กๆสมัยก่อนนุ่งกระโปรงกัน แต่เสื้อระบายแบบนี้เป็นของเด็กหญิงมากกว่าเด็กชาย  กางเกงเป็ตติโค้ตก็เช่นกัน เป็นของผู้หญิง
หนูน้อยคนโตนั้นยืนวางท่าโก้เชียว

เสื้อผ้าของคุณนายแหม่มอยู่ในยุค early Edwardian ประมาณกลางถึงปลายรัชกาลที่ ๕   รูปนี้น่าจะถ่ายอย่างช้าก็ต้นรัชกาลที่ ๖ ค่ะ