สมัยรัชกาลที่๔ มีPhotoshopแล้วหรือ?

[NAVARAT.C]

carte de visite  มีขนาดเท่านามบัตรในปัจจุบัน หรือ carte de visite  ๔ใบรวมกันจะมีขนาดเท่า Postcard ๑ใบ

แต่พระบวรฉายาลักษณ์ที่ผมกำลังพูดถึงมีขนาดใหญ่กว่าเท่าตัว คือ๒ใบรวมกันเท่ากับ Postcard ๑ใบ
พูดอีกนัยยะหนึ่ง ใหญ่กว่าcarte de visite ๑เท่า แต่เล็กกว่าPostcard ๑เท่า

ข้างหลังไม่มีตราประทับของฟรันซิส จิตร มีลายมือเขียนตามที่นำมาลงไว้เท่านั้น

[เทาชมพู]

วิกิฝรั่งให้คำอธิบายว่า
The size of a carte de visite is 54.0 mm (2.125 in) × 89 mm (3.5 in) mounted on a card sized 64 mm (2.5 in) × 100 mm (4 in)

[เทาชมพู]

ไปค้นการตกแต่งภาพเก่าในสมัยปลายศตวรรษที่ 19 จนถึงต้นศตวรรษที่ 20 มาให้ดูกันค่ะ

สตรีเจ้าของภาพนี้คือ Marie Corelli  นักเขียนคนโปรดของดิฉัน  ที่คุณประกอบอุตส่าห์ไปหาบ้านเธอที่สแตรทฟอร์ดแล้วไม่เจอ
ไม่เป็นไร ผ่านไปอีกเมื่อไหร่แวะด้วยนะคะ

คอเรลลี่ตอนสาวๆเป็นผู้หญิงสวยน่ารัก ผิวขาว ผมทอง ตาสีฟ้า ตามแบบฉบับที่นิยมกันในอังกฤษ  แฟนหนังสือชื่นชมกันมาก  เธอจึงระแวดระวังกับรูปโฉมเมื่อเธอสูงวัยขึ้น   ในรูปทางซ้ายเกิดขึ้น เมื่อเธอไปถ่ายรูปในห้องภาพแห่งหนึ่งในลอนดอน   พอช่างล้างภาพออกมาส่งให้  ก็กลายเป็นยายแก่   เธอทนไม่ได้กับริ้วรอยบนใบหน้า จึงสั่งให้ช่างจัดการใหม่ ลดอายุลงมาประมาณ 20-30 ปี 
ช่างก็จัดการเสียจนกลายเป็นภาพขวา   อ่อนวัยลงสมใจเธอ

ที่จะตั้งข้อสังเกตก็คือฝีมือช่างภาพลอนดอน ซึ่งก็ต้องฝีมือไม่เบา เพราะคนดังแถมรวยด้วยอย่างคอเรลลี่ย่อมไม่เข้าห้องภาพกระจอกๆ  ดูจากรูปซ้ายคอเรลลี่คงอายุไม่ต่ำกว่า 50  ช่างทำสุดฝีมือได้ขนาดนี้ในยุคก่อนมีโฟโต้ช็อป   มองเห็นชัดว่าหน้าตาในรูปขวาไม่สมจริง   แทบจะกลายเป็นภาพเขียนไปเลยทั้งหน้า
เมื่อมาเทียบกับพระรูปปริศนา  ที่สายยงยศและเครื่องราชฯละเอียดประณีตมาก ต้องซูมเข้าไปจึงเห็น    ฝีมือช่างภาพปริศนาในยุคก่อนมีโฟโต้ช็อปในสิงคโปร์ หรือสยาม  เหนือชั้นกว่าช่างภาพลอนดอนอีกแฮะ

[NAVARAT.C]

เห็นด้วยว่าภาพข้างบนแต่งไม่ยากครับ รอยเหี่ยวย่นบนใบหน้าช่างใช้ภู่กันเล็กๆเกลี่ยสบาย

นั่นคือย่อความที่ได้เรื่องมา ซึ่งโดยสรุปก็คือ ผมเชื่อว่าภาพพระบวรฉายาลักษณ์ฉบับตกแต่งนี่ไม่ใช่ฝีมือของฟรันซิส จิตรกระทำขึ้นเองอย่างแน่นอน และคงไม่มีใครในสยามกระทำขึ้น

เมื่อเป็นเช่นนั้น ก็ต้องเพ่งเล็งไปที่ฝรั่งว่าเป็นผู้กระทำ แต่จะเป็นฝรั่งสิงคโปรหรือฝรั่งเศสเท่านั้น แต่ในพ.ศ.โน้น ฝรั่งชาติอื่นคงไม่มีใครสนใจจะประดิษฐ์ประดอยทำไปเพื่ออะไร

นายแชสเลอร์ฝรั่งสิงคโปรก็ไม่น่าจะใช่ เพราะถ้าใช่ หมอนี่ก็ดังไปแล้วเพราะคงจะไม่ได้รับแต่งภาพเพียงภาพเดียว ไม่ใช่บุคคลสาบสูญขนาดอินทรเนตรก็ยังสอดส่องไปไม่พบร่องรอยฝีมือตะแก

ก็เหลือพวกหนังสือพิมพ์ฝรั่งเศสเท่านั้น เพราะถ้าถามว่าทำไปทำไม ก็คงมีคำตอบ

[NAVARAT.C]

Carte de Visite แบบใหญ่ขนาดครึ่งโปสการ์ดผลิตในฝรั่งเศสใบนี้ นำมาแสดงเพื่อให้เห็นว่าตรายี่ห้อที่ประทับหลังภาพ ไม่จำเป็นต้องแปลว่าช่างภาพของห้องภาพนั้น ได้เดินทางมาสยามเพื่อถ่ายภาพดังกล่าวเอง แต่เขาจะซื้อภาพใครมาอัดขายก็ได้
พระบรมฉายาลักษณ์ภาพนี้ ผู้นำออกประมูลขายใช้คำว่า extremely rare photo หรือหายากสุดๆ แล้วก็จบราคากันแพงมากกกก ตั้ง ๑๕๐๐๐ บาท

LOT NO: 661     Starting: THB 15000   Approx: € 357    
Carte de Visite (CDV) 1868-80, "King Mongkut - Rama IV" Sitting Posture published by "Photograhie Frank - France" original b&w photo size 5.5x9cm. attached on to a thick card size 6.2x10.5cm., reverse printed company's name, extremely rare photo. VF(1)

บัตรรูปภาพ Carte de Visite(CDV) 2411-23 "พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว" ประทับนั่งฉลองพระองค์เต็มยศ ผลิตโดย"Photograhie Frank - France" ด้านหน้าเป็นภาพถ่ายขาว-ดำ ขนาด 5.5x9ซม. ผนึกติดบนกระดาษแข็ง ขนาด 6.2x10.5ซม. ด้านหลังชื่อและที่อยู่บริษัทฯ หายากมาก VF(1)

Auction Result for LOT NO:661:   Sold at THB 15000

[NAVARAT.C]

พระบรมฉายาลักษณ์ชุดนี้ถ่ายในปี๒๔๐๓ หลายปีก่อนหน้าที่พระเจ้านโปเลียนที่๓ จะส่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์มาถวาย ซึ่งหลังจากนั้นก็ทรงฉลองพระองค์ประดับดวงดาราและสายสะพายดังกล่าวถ่ายทำพระบรมฉายาลักษณ์อีกชุดใหญ่ ส่งไปถวายผู้ที่ถวายมา ฝรั่งเศสมีภาพเหล่านั้นครบชุดแล้วมีความจำเป็นอย่างไรที่จะต้องเอาพระบรมฉายาลักษณ์เก่าๆมาตกแต่งเสียจนดูเป็นภาพใหม่อีก

[NAVARAT.C]

คำตอบก็คือ มันเป็นเหตุผลทางการค้าครับ
พ่อค้าย่อมแสวงหาอะไรที่แปลกกว่าที่คนอื่นเขามีกัน มาฉีกตลาดออกไปบ้างเพื่อขายสินค้าของตน แม้จะต้องตกแต่งระดับminor change หรือจะถึงขั้นปลอมแปลงกันก็เอา

ตอนนั้น สยามเพิ่งจะเป็นที่รู้จักและน่าสนใจของชาวฝรั่งเศสหลังจากที่เฮนรี มูโอต์กลับไปเขียนเรื่องราวของสยามและเมืองขึ้น ฝรั่งเศสน่ะได้ญวนไปแล้ว เห็นลาวกับเขมรในภาพของนครวัตที่ว่ากันว่า ต้องเห็นให้ได้สักครั้งหนึ่งก่อนตาย ก็ย่อมอยากได้ และต้องศึกษาสยามซึ่งเป็นผู้ครอบครองในสมัยนั้น

ยิ่งสยามมีกษัตริย์สองพระองค์ในเวลาเดียวกันยิ่งน่าทึ่งเข้าไปใหญ่ ภาษาการตลาดเขาเรียกว่า"มีจุดขาย"  ภาพทั้งกษัตริย์องค์ที่หนึ่งและกษัตริย์องค์ที่สองทรงเครื่องราชย์ของฝรั่งเศส ย่อมมีผู้ต้องการซื้อเก็บไปดูเล่นหรือเป็นของสะสมพอสมควรทีเดียวแน่นอนครับ ชาวปารีสส่วนใหญ่จะไปทราบได้อย่างไรว่าภาพที่เห็นได้ถูกแต่งแต้มอะไรมาบ้าง

[siamese]

ที่หอจดหมายเหตุ ยังมีพระบวรฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าอีกภาพนะครับ ด้านหลังอย่างที่บอกไว้ว่าเป็นตราของฟรานซิส จิตร (ที่มา หนังสือภาพเก่า คุณอเนก)

[NAVARAT.C]

เสียดายเมื่อวานผมไม่ได้ดูภาพนี้ อย่างที่เขาบอก ไม่มีระหัส หวญ.แต่ถ้าได้ระหัสนี้ไปอาจจะได้ดู

ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อ ในฐานข้อมูล มีภาพพระปิ่นเกล้าเพียง๓ภาพเท่านั้น โชคดีมีที่ตามหา๑ภาพ อีก๒ ก็ที่เห็นๆกันจนเบื่อ ภาพที่ทรงประดับดารากลมๆ ไปเที่ยวนี้เขาก็บอกว่าไม่มี

เห็นการทำงานของหอจดหมายเหตุแล้ว คิดว่าถ้าจะให้มีบริการทางอินเทอเน็ตด้วยคงจะห่างไกลความจริงไปมากทีเดียว

[NAVARAT.C]

ดูเนื้อภาพแล้วหยาบเกินไป ไม่น่าจะเป็นภาพที่อัดมาจากกระจก0riginal แต่สำเนามาจากภาพที่ "มิตรจากแดนไกล"ส่งมาให้มากกว่า

[เพ็ญชมพู]

Carte de Visite ภาพเจ้าพระยาศรีพิพัฒน์รัตนราชโกษา (แพ บุนนาค) ราชทูตไปฝรั่งเศสสมัยจักรพรรดินโปเลียนที่ ๓ (บน) และ นายชายบุตรอุปทูต ซึ่งต่อมาคือ พระยาประภากรวงศวรวุฒิภักดี (ชาย บุนนาค) (ล่าง)  พ.ศ. ๒๔๐๔  ขนาด ๖.๔ X ๑๑.๔ เซนติเมตร ฝีมือห้องภาพฝรั่งเศส

ภาพจาก  jgphot.free.fr  

[NAVARAT.C]

เข้ามาแจ้งให้ทราบว่าผมได้ไปหอจดหมายเหตุแห่งชาติอีกครั้งพร้อมระหัสอ้างอิงของคุณหนุ่มรัตนสยาม เพื่อขอดูภาพให้หายข้องใจ หลังจากรออยู่นับชั่วโมง เจ้าหน้าที่บอกว่าที่ช้าเพราะค้นหาอยู่นานกว่าจะพบว่าภาพนั้นถูกส่งไปซ่อมอีกแผนกหนึ่ง ซึ่งเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบวันนี้ไม่มาทำงาน ผมจะต้องไปอีกครั้งหนึ่งวันอื่น

ท่านที่สนใจก็อดทนหน่อยนะครับ ใกล้สรุปได้เต็มทีแล้ว

[NAVARAT.C]

เอาภาพเจ้านายไม่ปรากฏพระนามมาอภินันทนาการ และช่วยประชาสัมพันธ์ให้เค้าหน่อยก็แล้วกัน

ขณะนี้ห้องภาพเก่า ขอจดหมายเหตุแห่งชาติ ท่าวาสุกรี ได้เอาภาพมาจัด Grand Sales ราคาภาพขนาดใหญ่๘x๑๐ก็๒๐บาท  ๕x๗ ๑๐บาท ภาพที่เห็นเป็นขนาดโปสการ์ด ผมซื้อมารูปละ ๕ บาท ใครสนใจก็ไปเลือกซื้อหาได้นะครับ

[siamese]

เข้ามาแจ้งให้ทราบว่าผมได้ไปหอจดหมายเหตุแห่งชาติอีกครั้งพร้อมระหัสอ้างอิงของคุณหนุ่มรัตนสยาม เพื่อขอดูภาพให้หายข้องใจ หลังจากรออยู่นับชั่วโมง เจ้าหน้าที่บอกว่าที่ช้าเพราะค้นหาอยู่นานกว่าจะพบว่าภาพนั้นถูกส่งไปซ่อมอีกแผนกหนึ่ง ซึ่งเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบวันนี้ไม่มาทำงาน ผมจะต้องไปอีกครั้งหนึ่งวันอื่น

ท่านที่สนใจก็อดทนหน่อยนะครับ ใกล้สรุปได้เต็มทีแล้ว

ผมยังรอภาพเหรียญตรากลมๆ มากกว่าครับว่าเป็นเหรียญอะไร 

[NAVARAT.C]

แล้วกันมารอทำไมล่ะ คุณเป็นเซียนทั้งรูปเก่าและเหรียญโบราณก็ช่วยหาซี มากะฟลุ๊กอะไรจากพ้ม

พระบวรฉายาลักษณ์ภาพนั้น แปลกแฮะ หอจดหมายเหตุบอกไม่มี ทั้งๆที่เมื่อเดือนที่แล้วกรมศิลปากรขยายภาพออกมาครึ่งเท่าพระองค์จริงในงานนิทรรศการวังหน้า ผมไปยืนจ้องและถ่ายclose upมาด้วย ก็ได้อย่างที่เห็นแหละครับ จะซื้อจากเวปฝรั่งก็ยังไม่สำเร็จซะที