เรียนคุณเพ็ญชมพู.....

[เพ็ญชมพู]

อายุท่านถึงปัจจุบัน บวกลบแล้วก็น่าจะอยู่ที่  175-185 ปี

ดูจากอายุแล้ว สงสัยว่าคุณทวดตามความหมายของคุณแอมคือ คุณพ่อของคุณปู่ คุณย่า คุณตา คุณยาย หรือเปล่า  

[ammpere]

    ใช่ค่ะเป็นคุณปู่ของคุณปู่หนูอีกที  จริงๆต้องเรียกอย่างไรไม่แน่ใจแต่ก็เรียกแบบชาวบ้านว่าคุณทวดก็แล้วกัน  เพราะท่านคือบรรพบุรุษ ที่ทำให้หนูอยากศึกษาที่มาของตระกูลตัวเอง

[ammpere]

หนูไปพิพิธภัณฑ์สงขลามาคะ เจอสิ่งนี้ซึ่งน่าจะเป็นของ ของขุนอินทสุรินทร์(ขำ  พิทักษธรรม) และภรรยา นางแดงเทียม  ซึ่งเป็นหลานของขุนพิทักษ์สงคราม (ภู่  พิทักษธรรม) แต่ที่พิพิธภัณฑ์ไม่ได้ใส่นามสกุลให้อาจเกิดจากความผิดพลาดทางข้อมูล  เพราะคุณพ่อ คุณป้า  ต่างก็ยืนยันว่าเคยเห็นตอนเด็กก่อนที่จะรื้อบ้านเรือนไทยออกมาสร้างบ้านหลังใหม่

[ammpere]

ทางภาคใต้เค้าเรียกว่าคุ่ย 

[เพ็ญชมพู]

ใช่ค่ะเป็นคุณปู่ของคุณปู่หนูอีกที  จริงๆต้องเรียกอย่างไรไม่แน่ใจ

บรรพบุรุษที่ต้องการหารายละเอียดคือ "คุณเทียด" ของคุณแอม

ขุนอินทสุรินทร์(ขำ  พิทักษธรรม) และภรรยา นางแดงเทียม  ซึ่งเป็นหลานของขุนพิทักษ์สงคราม (ภู่  พิทักษธรรม)

ขุนอินทสุรินทร์ ต้องนับเป็นคุณปู่ของคุณแอม

มีลำดับการนับญาติดังนี้ คุณเทียด --> คุณทวด --> คุณปู่ --> คุณพ่อ --> คุณแอม --> ลูก --> หลาน --> เหลน --> ลื่อ --> ลืด --> ลืบ

คุณเทียดนับถึงปัจจุบันมีอยู่ประมาณ ๑๗๕-๑๘๕ ปี  ส่วนขุนพิทักษ์สงครามในจดหมายของหลวงอุดมฯ (พ.ศ. ๒๓๘๑-๒๓๘๒) หากขณะนั้นอายุ ๒๕ ปี จนถึงปัจจุบันก็จะมีอายุประมาณ ๒๐๐ ปี นับเป็นรุ่นพ่อของคุณเทียดของคุณแอมได้เลย  

[ammpere]

  ขอบคุณมากคะคุณเพ็ญชมพู ที่ลำดับการนับญาติให้หนู  ได้ความรูเพิ่มขึ้นเลย

[เพ็ญชมพู]

มี "หลวงพิทักษ์สงคราม" อีกท่านหนึ่ง เป็นปลัดเมืองจะนะ มีชื่อเป็นผู้หนึ่งซึ่งเข้าเฝ้ารัชกาลที่ ๔ ครั้งเมื่อเสด็จพระราชดำเนินเมืองนครศรีธรรมราชและเมืองสงขลา เมื่อ จุลศักราช ๑๒๒๑ (พ.ศ. ๒๔๐๒) หรือ ๑๕๕ ปีมาแล้ว

@ ณ วันเดือนสามแรมสิบสี่ค่ำปีมเมียสัมฤทธิศก นายกลั่นมหาดเล็กถือหนังสือพระยาศรีเสาวราชภักดีศรีสมุหพระกระลาโหมฝ่ายพลำพังออกมาฉบับหนึ่ง ในหนังสือนั้นว่าพณหัวเจ้าท่านสมุหพระกระลาโหมมีบัญชาสั่งว่า พระบาทสมเด็จบรมนารถบรมพิตรพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจะเสด็จพระราชดำเนินออกมาประพาศทรงทอดพระเนตรฝ่ายหัวเมืองปากใต้ไปจนถึงเมืองสงขลา กำหนดจะเสด็จพระราชดำเนินมาถึงเมืองนครศรีธรรมราชเมืองสงขลาในเดือนเก้าข้างขึ้นปีมแมเอกศก ให้เจ้าคุณผู้สำเร็จราชการเมืองสงขลามีหนังสือไปหาตัวพระยาแขกหัวเมืองซึ่งขึ้นกับเมืองสงขลา ให้จัดแจงหาของถวายขึ้นมาเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทให้พร้อมกันที่เมืองสงขลาจงทุกเมือง ในหนังสือพระยาศรีเสาวราชภักดีศรีสมุหพระกระลาโหมฝ่ายพลำพังมีเปนหลายประการ

@ ณ วันเดือนสี่ขึ้นเจ็ดค่ำจุลศักราช ๑๒๒๐ ปีมเมียสัมฤทธิศก เจ้าคุณผู้สำเร็จราชการเมืองสงขลา กรมการ จัดแจงเกณฑ์ไพร่ห้าร้อยคนให้หลวงสมบัติภิรมย์ผู้ช่วยราชการเมืองสงขลา นายกลั่นนายกิ่งมหาดเล็ก เปนผู้กำกับตรวจตราดูแล ให้หลวงคิรีสมบัติเปนนายช่าง หลวงเทพนรินทร์อินทรเดชะยกรบัตร เปนแม่กอง หลวงขุนหมื่นคุมไพร่แจกจ่ายกันทำ เข้าสารเบิกจ่ายให้ไพร่ทำงานพระราชวังแหลมซายทั้งนั้น เปนของเจ้าคุณผู้สำเร็จราชการเมืองสงขลาทั้งสิ้น

.......................

@ ณ วันเสาร์เดือนเก้าแรมสิบสี่ค่ำ เพลาเช้าออกท้องพระโรง พระยาเทพวรชุนทูลถวาย นายทัด นายเรือง นายมิ่ง นายพงษ์ นายกิ่ง นายเสือ นายพุ่ม นายเวียง เปนมหาดเล็ก ตรัสถามว่า คนนั้นบุตรใคร หลวงอนุรักษ์ภูเบศร์ ชี้ตัวถวายให้ทรงทราบว่าคนนั้นเปนบุตรคนนั้น ๆ ทุกคนเสร็จแล้วเสด็จขึ้นอยู่ครู่หนึ่งเสด็จออก พระยาสายบุรี พระยายะหริ่ง พระยาตานี พระยารามัน พระยาระแงะ พระยายะลา พระยาหนองจิก แลพระวิเศษวังษา ผู้ช่วยราชการเมืองยะหริ่ง พระจนะ หลวงพิทักษ์สงครามปลัดจนะ นายกล่อมผู้ว่าราชการเมืองเทพา แลตนกูโนะ ตนกูอาสัน ซึ่งพระยาตรังกานูแต่งให้มาเข้าเฝ้าตั้งของถวาย พระยาเทพวรชุนกราบทูลถวายของ พระยาสายบุรี เป๋าทองคำหกเป๋า ทองคำทรายสิบตำลึงแขก พระยายะหริ่ง เป๋าทองคำสามเป๋า กฤชด้ามทองฝักทองเล่ม ๑ ทองคำทรายสิบตำลึงแขก กะรอกเหลืองกรง ๑ พระยาตานี กฤชด้ามทองเล่ม ๑ หนัก ๕ ตำลึง ทองคำทรายสิบตำลึงแขก พระยารามัน ทองคำทรายหนัก ๒๐ ตำลึงแขก เนื้อลายตัวผู้ ๑ ผู้หญิงหัวพริก ๒ คน พระยาระแงะ สมุกทองทำ ๑ เป๋าทองคำเป๋า ๑ ทองคำทราย ๑๐ ตำลึงแขก คนหัวพริกชายหญิง ๒ คน พระยาหนองจิก เป๋าทองคำ ๒ เป๋า ทองคำทรายหนัง ๕ ตำลึง พระยายะลา เป๋าทองคำ ๖ เป๋า ทองคำทรายหนัก ๔ ตำลึง พระวิเศษวังษา ผู้ช่วยราชการเมืองยะหริ่ง เป๋าทองคำ ๒ เป๋า นกเขาชวาขาว ๑ นกเขาใหญ่ลาย ๑ พระจนะทองคำทรายหนัก ๔ ตำลึงคนหัวพริกคน ๑ หลวงพิทักษ์สงคราม ปลัดจนะ ทองคำทรายหนัก ๔ ตำลึง ผ้าขาวยาวแปดสิบศอกสิบพับ นายกล่อมผู้ว่าราชการเมืองเทพา ทองคำทรายหนัก ๒ ตำลึง ผ้าขาวดอกสีต่างกัน ๔ พับ ของพระยาตรังกานู ผ้ายกอย่างแขก ๔ ผืน หอกตอทองเถลิงทองห้าคู่ ไม้เท้าปลายหอก ๕ เล่ม ม้าสีฝ้าย ๒ ม้า เสร็จแล้วทรงพระดำรัสว่าจะเสด็จออกมาเที่ยวทอดพระเนตร ตามหัวเมืองปากใต้ให้สบายพระหฤไทยดอก พวกแขกหัวเมืองมีน้ำใจพาของเข้ามาถวาย ทั้งนี้ก็ขอบใจอยู่.....

จาก ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๕๓ : พงศาวดารเมืองสงขลา ตอนที่ ๒ ฉบับเจ้าพระยาวิเชียรคิรี (บุญสังข์)

คนนี้แหละที่เข้าเค้า พอจะเป็นคุณเทียดของคุณแอมได้  

[เพ็ญชมพู]

มีปริศนามาให้ทาย

พระยารามัน ทองคำทรายหนัก ๒๐ ตำลึงแขก เนื้อลายตัวผู้ ๑ ผู้หญิงหัวพริก ๒ คน พระยาระแงะ สมุกทองทำ ๑ เป๋าทองคำเป๋า ๑ ทองคำทราย ๑๐ ตำลึงแขก คนหัวพริกชายหญิง ๒ คน พระยาหนองจิก เป๋าทองคำ ๒ เป๋า ทองคำทรายหนัก ๕ ตำลึง พระยายะลา เป๋าทองคำ ๖ เป๋า ทองคำทรายหนัก ๔ ตำลึง พระวิเศษวังษา ผู้ช่วยราชการเมืองยะหริ่ง เป๋าทองคำ ๒ เป๋า นกเขาชวาขาว ๑ นกเขาใหญ่ลาย ๑ พระจนะทองคำทรายหนัก ๔ ตำลึง คนหัวพริกคน ๑  

ของถวาย "คนหัวพริก" นั้นหมายถึงใคร 


ป.ล. ตรวจงานภาษาไทย

ขอบคุณมากคะคุณเพ็ญชมพู ที่ลำดับการนับญาติให้หนู  ได้ความรูเพิ่มขึ้นเลย

คำแรกเคยแก้ไข       ควรจำไว้ให้จงดี
คำสองลองดูที         ไม้โทนี้มิควรลืม

[ammpere]

   

[เพ็ญชมพู]

ครั้งเมื่อเสด็จพระราชดำเนินเมืองนครศรีธรรมราชและเมืองสงขลา เมื่อ จุลศักราช ๑๒๒๑ (พ.ศ. ๒๔๐๒) หรือ ๑๕๕ ปีมาแล้ว

พ.ศ. ๒๔๐๒ ปีมะแม พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสหัวเมืองชายทะเลปักษ์ใต้โดยเรือพระที่นั่งกลไฟมณีเมขลา เสด็จขึ้นประพาสเมืองนครศรีธรรมราชก่อนแล้วเสด็จมาถึงเมืองสงขลา วันที่ ๒๐ สิงหาคมตรงกับวันเสาร์ เดือน ๙ แรม ๗ ค่ำ ประทับแรมที่พลับพลาตำบลแหลมทราย ซึ่งเจ้าพระยาสงขลาจัดทำรับเสด็จริมทะเลถึง ๗ ราตรี การจัดรับเสด็จครั้งนี้แข็งแรงยิ่งนัก แต่เฉพาะบริเวณพลับพลาที่ประทับฝ่ายในมีถึง ๒๒ หลังทำอย่างวิจิตร ยังส่วนที่พักของราชบริพารฝ่ายหน้าอีกเป็นอันมาก ประทับแรมอยู่จนวันที่ ๒๘ สิงหาคมจึงได้เสด็จกลับ เป็นประวัติการณ์ที่พระเจ้าแผ่นดินเสด็จออกมาถึงเมืองสงขลาปลายพระราชอาณาจักรฝ่ายใต้เป็นครั้งแรก

เมื่อประทับอยู่เมืองสงขลา พระยากลันตันและท้าวพระยาเมืองแขกเข้ามาเฝ้าเว้นแต่พระยาตรังกานู บอกป่วยให้แต่ศรีตวันกรมการมาแทน เสด็จออกพลับพลารับแขกเมือง  และทรงพระกรุณาโปรดให้มีละครหลวงข้างในแสดงที่โรงในค่ายหลวงให้แขกเมืองดูเป็นการสนุกรื่นเริงทั่วกัน

และได้ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลเป็นอเนกประการ พระราชทานเงินแจกคนชราถึง ๓๘๖๓ คน ๆ ละ ๑ บาท กับพระราชทานบำเหน็จรางวัลแก่ข้าราชการกรมการเมืองอีกเป็นเงิน ๑๒๗ ชั่งเศษ

จาก หนังสือ "พงศาวดารเมืองสงขลา" ภาคที่ ๒ หน้า ๓๕ เรียบเรียงโดยพระยาสวัสดิ์คีรีศรีสมันตราษฎร์นายก (เย็น สุวรรณปัทม)

[ammpere]

 ที่เรียกว่าผู้หญิงหัวพริกในหนังสือนี้ ที่จริงคือแขกดำชาวอาฟริกา เข้าใจ ว่าพวกมลายูที่ออกไปเมกกะ จะไปซื้อเด็ก ๆ คนพวกนี้มาจากพวกแขกอาหรับ จงมัก จะมีแขกดำชาวอาฟริกาอยู่ตามเมืองมลายูไม่ใคร่ขาด แม้จนทุกวันนั้น ที่เอามาถวาย ๕ คน ครั้นนี้เปนเด็ก ๆ ทั้งนั้น ในหนังสือนี้ว่าเปนผู้หญิงทั้ง ๕ คน แต่ที่จริงมีผู้ชายคน ๑ เมื่อเข้ามาอยู่ในกรุงเทพเรียกกันว่า "อ้ายยิ" โตขึ้นได้เปนตำรวจถือมัดหวายนำเสด็จ มาจนในรัชกาลที่ ๕ ที่เปนผู้หญิงนั้นอยู่ในวัง ข้าพเจ้าเคยเห็น แต่พึ่งรู้ว่าเปนคนถวาย ครั้งเสด็จสงขลาเมื่อในรัชกาลที่ ๔ ต่อเมื่อได้อ่านหนังสือเรื่องนี้ สอบถามผู้หลัก ผู้ใหญ่ก็ได้ความสมจริง

[ammpere]

                             มค้นหาเพิ่มเติมจาก
ประชุมพงษาวดาร ภาคที่ ๕๓ พงษาวดารเมืองสงขลา พงษาวดารเมืองนครศรีธรรมราช พงษาวดารเมืองพัทลุง

นางสวิง เสวตะทัต พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายพันตำรวจเอก พระยาอาชญาพิทักษ์ (เกษ สุนทรรัตน์) เมื่อปีมะเมีย พ.ศ. ๒๔๗๓

[เพ็ญชมพู]

^
ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๕๓

ที่เรียกว่าผู้หญิงหัวพริกในหนังสือนี้ ที่จริงคือแขกดำชาวอาฟริกา เข้าใจ ว่าพวกมลายูที่ออกไปเมกกะ จะไปซื้อเด็ก ๆ คนพวกนี้มาจากพวกแขกอาหรับ จงมัก จะมีแขกดำชาวอาฟริกาอยู่ตามเมืองมลายูไม่ใคร่ขาด แม้จนทุกวันนั้น ที่เอามาถวาย ๕ คน ครั้นนี้เปนเด็ก ๆ ทั้งนั้น ในหนังสือนี้ว่าเปนผู้หญิงทั้ง ๕ คน แต่ที่จริงมีผู้ชายคน ๑ เมื่อเข้ามาอยู่ในกรุงเทพเรียกกันว่า "อ้ายยิ" โตขึ้นได้เปนตำรวจถือมัดหวายนำเสด็จ มาจนในรัชกาลที่ ๕ ที่เปนผู้หญิงนั้นอยู่ในวัง ข้าพเจ้าเคยเห็น แต่พึ่งรู้ว่าเปนคนถวาย ครั้งเสด็จสงขลาเมื่อในรัชกาลที่ ๔ ต่อเมื่อได้อ่านหนังสือเรื่องนี้ สอบถามผู้หลัก ผู้ใหญ่ก็ได้ความสมจริง

ข้าพเจ้า ในที่นี้คือ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ข้อความตอนนี้ทำให้เราทราบว่า "ทาสผิวดำ" จากแอฟริกามิใช่มีเฉพาะในยุโรปและอเมริกา ในเมืองไทยเราก็มีเหมือนกัน  

[เพ็ญชมพู]

ขออนุญาตเข้าซอย "หัวพริก" ประเดี๋ยว

ในสมัยรัชกาลที่ ๕ ก็มีการส่งเด็กชายหัวพริกมาจากพัทลุง เด็กคนนี้ไม่ชาวแอฟริกันอย่าง ๕ คนจากสงขลาในสมัยรัชกาลที่ ๔ แต่เป็นคนเผ่า "ซาไก" ที่เราเรียกกันว่า "เงาะป่า"  เรา ๆ ท่าน ๆ คุ้นเด็กคนนี้กันดีในชื่อ "คะนัง"

หัวพริกมีลักษณะอย่างไร มีคำอธิบายไว้ในเรื่อง "สังข์ทอง" พระราชนิพนธ์ในสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

เหลือแต่เงาะป่าทรพล            หน้าตาผิดคนทั้งหลาย
หัวพริกหยิกยุ่งหยาบคาย         ตัวลายคล้ายกันกับเสือปลา

..........................

ถึงหนวดเครารุงรังช่างเป็นไร     เอาแหนบถอนเสียได้ดอกน้องเอ๋ย
หัวพริกหยิกยุ่งอย่าเยาะเย้ย     ถ้าหวีเสยสอยหย่งแล้วคงงาม

ภาพซ้ายคือ "คะนัง" ครั้งเพิ่งออกจากป่า ภาพขวาในบท "เจ้าเงาะ" ในเรื่องสังข์ทอง ไม่ต้องสวมหัวเงาะก็เป็นเงาะได้อย่างสมบูรณ์  

 

[เทาชมพู]

ทำไมผมที่หยิกเป็นขอดยุ่งแบบนี้ถึงเรียกว่า "หัวพริก"
หัวพริกมีลักษณะเป็นอย่างไรคะ

ป.ล. ตอนนี้มีงานนอกเข้ามาจนถึงวันที่ 31  ขออภัยที่จะไม่มีเวลาเข้าเรือนไทย  เดือนหน้าเจอกันค่ะ