พัสตราภรณ์สตรีไทย รัชกาลที่ ๑ ถึงปัจจุบัน

[เทาชมพู]

มีคนขอมาหลังไมค์ ให้ช่วยลงรูปและคำอธิบายแฟชั่นสตรีไทยในแต่ละยุค ตั้งแต่ต้นรัตนโกสินทร์ เพื่อความเข้าใจในการจัดแฟชั่นค่ะ
สมัยรัชกาลที่ 1   ยังไม่มีการถ่ายรูปเกิดขึ้น    ก็คงจะอาศัยได้แต่ภาพวาดผนังโบสถ์ซึ่งกลายแห่งก็ซ่อมแซมที่ชำรุดในระยะหลังๆจนไม่แน่ใจว่าวัดไหนยังหลงเหลือภาพสตรีไทยที่ถูกต้องตามจริงบ้าง
ได้แต่อาศัยความเข้าใจจากหนังสือและบันทึกต่างๆว่า  สตรีไทยสมัยนั้นคงแต่งกายไม่ต่างจากสมัยธนบุรี  เมื่อเกิดศึกสงคราม   ผู้หญิงก็เปลี่ยนทรงผมจาก "ประบ่าอ่าเอี่ยมไร" อย่างสมัยปลายอยุธยามาตัดผมสั้นแบบผู้ชาย  เพื่อปลอมแปลงตัว
เปลี่ยนจากนุ่งจีบ มาเป็นโจงกระเบนแบบชาย เพื่อความรัดกุม
 

[siamese]

ภาพวาดไตรภูมิ ฉบับธนบุรี พศ. ๒๓๑๙ ต้นฉบับเก็บที่ลอนดอน ประเทศอังกฤษ วาดฉากการประสูติของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะเห็นลักษณะการแต่งกายของระดับผู้นำ ระดับนางใน ระดับล่าง

[เทาชมพู]

ภาพข้างบนนี้งามจริงๆ

[เทาชมพู]

ภาพข้างบนนี้แสดงให้เห็นว่าสมัยธนบุรี   ไม่ว่านางในระดับสูงใกล้เจ้านาย  หรือระดับบ่าวไพร่ทำงานพื้นๆ ล้วนไว้ผมสั้น  แต่ยังรักษาเค้าเดิมสมัยอยุธยาคือไรผมที่เป็นวงรอบศีรษะ เหนือหน้าผาก   
การแต่งกายของหญิงสามัญยังคงใช้ผ้าผืนเดียว ถ้าไม่คาดอกก็ห่มสไบ   ท่อนล่างเป็นโจงกระเบนเพื่อความรัดกุมและคล่องแคล่ว
น่าเสียดายที่ภาพนี้ไม่ได้แสดงว่านางในสูงศักดิ์ผู้นั่งประคองพานรอรับพระราชกุมารนั้น นุ่งผ้านุ่งหรือว่าโจงกระเบน

การแต่งกายแบบนี้ยังคงรักษาเป็นประเพณีนิยมต่อมาจนถึงรัชกาลที่ 3 ต่อเนื่องถึงต้นรัชกาลที่ 4    เห็นได้จากพระรูปพระบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้ากินรี  พระราชธิดาในรัชกาลที่ 3   พระรูปนี้ฉายเมื่อพระชันษามากแล้ว ในรัชกาลที่ 4
ทรงห่มสไบแต่ก็มีเสื้อแขนยาวสวมข้างในด้วย มิดชิดเรียบร้อย   ท่อนล่างเป็นโจงกระเบน   ผมตัดสั้นทรงดอกกระทุ่ม

[visitna]

typical  หรือ  routine  dress  ของผู้หญิงธรรมดา    ต้นรัตนโกสินทร์   

[เทาชมพู]

ผมทรงนี้พัฒนามาจากการตัดจุกของเด็กหญิง   เมื่อตัดออก ผมที่เคยยาวขมวดไว้เป็นจุกบนกระหม่อมก็เหลือสั้น  กระจายออกมาเป็นพุ่มบนศีรษะ
ตั้งแต่รัชกาลที่ 1 ถึงรัชกาลที่ 3 

[เทาชมพู]

ส่วนรูปนี้ไม่ว่าจะเป็นเจ้านายสตรีของเขมรหรือไทยก็ตาม    ไว้ผมและการแต่งกายแบบสมัยรัชกาลที่ 4  เรื่อยมาจนต้นรัชกาลที่ 5
แฟชั่นอย่างหนึ่งคือไว้ผมทัด  คือมีเส้นผมยาวๆห้อยอยู่ข้างหู  ยาวลงมาเกือบถึงบ่า    ส่วนด้านบนยังตัดสั้นอยู่เช่นเดิม
เสื้อผ้าก็คือผ้าสไบและโจงกระเบน เช่นเดิม
เครื่องประดับมีเพียบทั้งกำไลมือและกำไลเท้า

[siamese]

ส่วนรูปนี้ไม่ว่าจะเป็นเจ้านายสตรีของเขมรหรือไทยก็ตาม    ไว้ผมและการแต่งกายแบบสมัยรัชกาลที่ 4  เรื่อยมาจนต้นรัชกาลที่ 5
แฟชั่นอย่างหนึ่งคือไว้ผมทัด  คือมีเส้นผมยาวๆห้อยอยู่ข้างหู  ยาวลงมาเกือบถึงบ่า    ส่วนด้านบนยังตัดสั้นอยู่เช่นเดิม
เสื้อผ้าก็คือผ้าสไบและโจงกระเบน เช่นเดิม
เครื่องประดับมีเพียบทั้งกำไลมือและกำไลเท้า

เป็นภาพราชสำนักฝ่ายใน กรุงกัมพูชา เต็มๆ ครับ

[เทาชมพู]

การแต่งกายสมัยรัชกาลที่ 4 จนถึงต้นรัชกาลที่ 5
ห่มจีบ นุ่งโจง  ผมทรงดอกกระทุ่ม   ไว้ผมทัดยาวสองข้างหู

[เทาชมพู]

สตรีทั่วไปยังคงนุ่งโจงกระเบน   แต่ถ้าเป็นในราชสำนัก  การแต่งกายของสตรีสูงศักดิ์ยังแต่งคล้ายกับนางในสมัยอยุธยาตอนปลาย คือห่มสไบและนุ่งผ้าจีบ     ถ้าแต่งเต็มยศก็ห่มผ้าทรงสะพัก อย่างในพระบรมฉายาลักษณ์สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี

[เทาชมพู]

แต่ในรัชกาลที่ 4 นี้เอง ก็เกิดพัสตราภรณ์ใหม่สำหรับหญิงไทยขึ้นมาเป็นครั้งแรก จากอิทธิพลของตะวันตก 
้เป็นเหตุให้หญิงไทยได้นุ่งกระโปรงกันเป็นครั้งแรก   ได้แก่พวก "ทหารหญิงจิงโจ้" ประจำในพระบรมมหาราชวัง   ทหารหญิงพวกนี้ก็หัดจากพวกโขลนดั้งเดิมนั่นเอง

[เทาชมพู]

การแต่งกายสตรีไทยสมัยปลายรัชกาลที่ 4 จนถึงต้นรัชกาลที่ 5  ไม่แตกต่างจากกันนัก
สตรีไทยทั่วไปยังคงนุ่งโจงกระเบน   ไม่ว่าสามัญชนหรือเจ้านาย    สวมเสื้อและมีสไบทับอีกทีหนึ่ง นิยมอัดกลีบสไบแบบพลีต
ในต้นรัชกาลที่ 5  ผมยังตัดสั้นแค่คอ แต่ด้านบนปล่อยให้ยาวขึ้น หวีเสยจากหน้าผากแต่งด้วยขี้ผึ้งให้เรียบอยู่ทรง

[เทาชมพู]

สำหรับสตรีสามัญ  นุ่งผืน ห่มอีกผืน ก็ถือว่าเรียบร้อยพอแล้ว

[siamese]

สำหรับสตรีสามัญ  นุ่งผืน ห่มอีกผืน ก็ถือว่าเรียบร้อยพอแล้ว

บางครั้งก็ไม่ห่ม ผ้าก็มีครับ

[เทาชมพู]

ยังสงสัย
ว่าสาวๆท็อปเลสพวกนี้ถูกจ้างมาโพสเป็นนางแบบนู้ดให้ช่างกล้องฝรั่งหรือเปล่า

เพราะมาดสาวในรูปของคุณหนุ่มสยาม  ตั้งใจโพสอย่างนางแบบมืออาชีพ  ดูการวางแขนวางเท้า ท่าฝรั่งเชียวละค่ะ
ส่วนสาวงามของดิฉัน ก็ตั้งใจให้ถ่าย แต่คงยังอ่อนหัดอยู่ เลยยืนทื่อไปหน่อย