มาทายภาพบุรุษ และสตรีปริศนากันเถอะ (4)

[เทาชมพู]

ขอจิ้นว่าซ้ายสุดนั้นเธอเป็นอนุเก่าแก่   มีมาก่อนท่านเจ้าคุณจะสมรสกับคุณหญิง    ทำนองเดียวกับแม่ตาอ้น เป็นเมียคุณเปรมมาก่อนแม่พลอย   แต่เธออยู่ในฐานะ "ข้าเก่า"ในบ้าน   ไม่ได้เลื่อนฐานะขึ้น   แม้ว่าเป็นเมียแรก
ธรรมเนียมมีเมียบ่าวมาแต่รุ่นหนุ่ม สะท้อนอยู่ในวรรณคดีไทยบางเรื่องเช่น "ดาหลัง"  พอพระกุมารเติบโตเป็นหนุ่มวัยสิบห้า พระบิดาก็ประทานนางสนมให้  แต่ก็เป็นนางสนมอยู่นั่นแหละ ไม่ใช่พระมเหสี

[siamese]

ถ้าเป็นแม่นมล่ะ 

[เทาชมพู]

โปรดสังเกตว่าเธอห่มสไบจีบ  ไม่ใช่ห่มผ้าห่มเฉยๆอย่างหญิงอื่นที่นั่งพับเพียบอยู่ระดับเดียวกัน
สไบจีบ บอกฐานะสตรีผู้ห่มว่าไม่ใช่ชาวบ้าน หรือบริวารในบ้านขุนนาง

[NAVARAT.C]

ลูกเมียหลวงนี่ ให้นั่งสูงกกว่าเมียน้อย(เอกๆ)อีกเหรอครับ ถ้าไม่ได้มีบุญหนักศักดิ์ใหญ่หล่นทับ

[เทาชมพู]

คุณหญิง(หรือท่านผู้หญิง) คงไม่ยอมให้คุณหนูนั่งกับพื้น ระดับเดียวกับนางเย็นมั้งคะ

[NAVARAT.C]

แปลกที่ไม่มีลูกชายท่านเจ้าคุณเลย

[เทาชมพู]

หนูหัวจุกที่นั่งบนพื้น ชายหรือหญิง หนอ?
อีกคนที่นั่งบนเก้าอี้ตัวขวาสุด เป็นชาย เป็นไปได้ไหมคะ?
ส่วนหนูหัวจุกคนแรก น่าจะเป็นหญิง

[NAVARAT.C]

ผมคิดว่าเด็กหัวจุกทั้งหลาย น่าจะเป็นหลานตาของท่าน

[เทาชมพู]

แล้วลูกเขยไปไหนคะ   ถ้าเป็นหลานตา ใจคอเจ้าคุณตาจะไม่เรียกลูกเขยมาเข้าฉากเชียวหรือ

หรือว่ากุมารากุมารี เป็นพระเจ้าลูกยาเธอและพระเจ้าลูกเธอ
ทำไมนั่งในลำดับที่ไม่ให้ความสำคัญเท่ากับเจ้าคุณและคุณหญิง  เหมือนตัวประกอบฉากรองอันดับสอง
หนูน้อยที่นั่งกับพื้นก็ไม่ได้เป็นเจ้า แน่นอน ทำไมแต่งตัวประมาณเดียวกันเลย

[hobo]

เก้าอี้ 8 ตัว ครบชุด dinner table ขนาดกลางพอดีครับ เด็กผู้ชายที่นั่งพับเพียบคงเพราะความจำเป็น เก้าอี้ไม่พอกระมังครับ

[NAVARAT.C]

ย้ายรูปมาอีกที ขี้เกียจพลิกไปพลิกมา

[NAVARAT.C]

ใช่แล้วครับ เก้าอี้ไม่พอนั่ง พระกุมารองค์เล็กเลยต้องนั่งพื้นไปองค์นึง

และเป็นเหตุที่ไม่เชิญเสด็จพระลูกเขยมาถ่ายรูปด้วย

[NAVARAT.C]

แฟชั่นของผู้หญิงแบบนี้เข้ามาหลังจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯเสด็จกลับประพาสสิงโปร์ เมืองขึ้นอังกฤษ เมื่อถึงงานพระราชพิธีบรมราชาภิเษกครั้งที่ ๒ในปี พ.ศ. ๒๓๑๖ ทรงมีพระราชดำรัสสั่งให้เปลี่ยนเครื่องแต่งตัวผู้หญิงเป็นแบบใหม่ คือให้คงแบบนุ่งจีบอย่างเดิมไว้แต่สำหรับแต่งกับห่มตาดเมื่อเต็มยศใหญ่  โดยปกติให้เลิกนุ่งจีบเปลี่ยนเป็นนุ่งโจงอย่างเดิม  และให้ใส่เสื้อแขนยาวชายเสื้อเพียงบั้นเอว  แล้วห่มสไบแพรเฉียงบ่านอกเสื้อ และให้สวมเกือกบู๊ต กับถุงเท้าหุ้มตลอดน่องด้วย

ในภาพคือเจ้าคุณพระประยูรวงศ์ (แพ บุนนาค) ผู้นำแฟชั่นในยุคนั้น ได้เปลี่ยนทรงผมจากดอกกระทุ่ม มาไว้ยาวเป็นคนแรกอีกด้วย
และโปรดสังเกตุ สุนัขพันธุ์ปั๊กที่นั่งท่าโก้อยู่บนตัก ยุคนี้การเลี้ยงสุนัขสายพันธุ์ยุโรปก็เริ่มเป็นแฟชั่นในรั้วในวังด้วยเช่นกัน

[NAVARAT.C]

ย้อนกลับไปดูรูปปริศนาอีกครั้ง จะเห็นว่าการนั่งของผู้หญิงในภาพ นอกจากจะจัดตามเก้าอี้ที่มีจำนวนจำกัดแล้ว ยังลำดับชั้นตามรองเท้าบู๊ตที่มีสวมและไม่มีสวมอีกด้วย

[ป้าหวัน]

ภาพนี้มาจากหนังสือของคุณไกรฤกษ์ นานา เป็นรูปคณะตามเสด็จรัชกาลที่๕เยือนยุโรปครั้งแรก ดิฉันเชื่อว่าชายคนสูงที่สุดคือคุณตาทวดของดิฉัน แต่อยากขอความกรุณาคณะผู้เชี่ยวชาญแจงให้ทราบว่าใครเป็นใครในภาพ  ขอบคุณค่ะ