จีน-ไทย ในงานศิลปะไทย

[สมชาย]

รัชกาลที่หนึ่งทรงเป็นกษัตริย์นักรบซึ่งย่อมทรงรอบรู้พิชัยสงครามเป็นที่แตกฉาน มิพึงสงสัยอยู่แล้ว  วรรณกรรมจีนก้เข้ามาปรากฏในไทยอยู่ช้านาน แม่ทัพนายกองสมัยอยุธยาก็มีคนจีนอยู่ ยิ่งมิต้องเอ่ยถึงสมัยกรุงธนบุรี ตำราพิชัยสงครามของจีนก็มีให้ศึกษาโดยตรง ทั้งซุนวู่ เง่าคี้ต่างๆซึ่งแพร่หลายมาช้านาน ใยต้องอาศัยนิยายเรื่องสามก๊กเป็นหลักในการทหารอีกเล่า อีกทั้งกลยุทธในสามก๊กนั้นจะต้องมีการกลั่นกรองและวิเคราะห์ออกจากนิยายเสียด้วยจึงจะถือว่าเกิดประโยชน์ต่อชาติบ้านเมือง ซึ่งการนี้หาได้ปรากฏในประวัติศาสตร์เลยไม่ ข้าพเจ้าให้เกิดความกังขายิ่งนัก ขอท่านได้โปรดให้อภัยแก่ข้าพเจ้าด้วยเถิดในการขอให้ท่านทั้งหลายได้โปรดชี้แจงแก่ข้าพเจ้าผู้ดื้อดึงต่อไป

[CrazyHOrse]

การที่ตำราพิชัยสงครามถูกเขียนขึ้นมาได้นั้น ต้องมีผู้รู้อยู่ แต่ที่ต้องเขียนขึ้นมา ก็เพื่อสร้างผู้รู้เพิ่มขึ้น ในแง่ของผู้ปกครองที่ดีนั้น ก็ต้องสร้างทรัพยากรบุคคล เพื่อเป็นกำลังต่อไป ตำราพิชัยสงครามแต่เดิมนั้น ไม่ได้รับการรวบรวมไว้เป็นหมวดหมู่เพื่อการศึกษา ในรัชสมัย ร.๑ นั้น ก็ได้มีการรวบรวมตำราพิชัยสงครามเอาไว้ด้วย การแปลนิยายจีนที่เป็นประโยชน์ในการศึกษาเชิงวิชาการนั้นเป็นเรื่องที่เป็นประโยชน์มาก ไม่เพียงแต่สมัยนั้น แม้แต่สมัยนี้ ตำราต่างประเทศที่แปลเป็นภาษาไทยนั้นถือว่าน้อยมาก รัฐบาลที่ผ่านมา(รวมถึงปัจจุบัน) ยังไม่เคยเห็นความสำคัญ ในเรื่องนี้ กรณีศึกษาที่น่าสนใจคือเรื่องของประเทศญี่ปุ่นที่มีการตั้งสถาบันการแปลตำราวิชาการจากภาษาต่างประเทศอย่างจริงจัง และส่งผลให้การพัฒนาการศึกษาของชาติอยู่ในเกณฑ์ที่ล้ำหน้ามาก
สำหรับกรณีที่ว่า ร.๑ ถึงแม้จะมี "นักการทหาร" ฝีมือเยี่ยมอย่าง "กรมพระราชวังบวรฯ" เป็นขุนศึกคู่พระทัยก็ตาม แต่เชื่อว่า "นักปกครอง" ผู้ชำนาญการเช่นพระองค์ไม่ได้มองข้ามการพัฒนาบุคคลากรทางทหารขึ้นทดแทนครับ

[วรวิชญ]

สมัยอยุธยาหรือรัตนโกสินทร์ตอนต้นนั้น ตำราพิชัยสงครามของไทยเรามีอยู่แล้ว ผู้ที่จะเป็นแม่ทัพจะต้องเรียนเขียนอ่านและท่องจำให้ขึ้นใจ ส่วนสามก๊กนั้นอ่านเพื่อรู้กลศึก กองทัพไทยที่ไปรบกับญวนในเขมรเมื่อสมัยรัชกาลที่สามนั้น ได้ใช้กลศึกในการต่อสู้ เช่น ตอนทิ้งค่ายเพื่อให้ทหารญวนตายใจจนกระทั่งเสียทีถูกเพลิงครอกตายทั้งกองในค่ายร้างซึ่งคล้ายกับเรื่องซุนปินในตอนหนึ่งของพงศาวดารจีนเรื่องเลียดก๊ก
พงศาวดารจีนเรื่องอื่นๆน่าจะเป็นการแปลเพื่ออ่านเล่นครับ สุนทรภู่เมื่อแต่งพระอภัยมณีท่านก็ได้ใช้เรื่องราวในนิยายจีนมาดัดแปลงไว้ด้วยหลายตอน