รูปเก่าเล่าเรื่อง-เมืองบางกอก 4

[V_Mee]

ถูกต้องแล้วครับคุณ Siamese

ตึกมนุษยนาควิทยาทาน  ซึ่งบรรดาศิษย์ในสมเด็จพระมหาสมณะจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ร่วมกันจัดสร้างอุทิศถวายแก่สมเด็จพระมหาสมณเจ้าพระองค์นั้นเมื่อคราวถวายพระเพลิงพระศพ  ที่น่าแปลกคือเป็นตึกทรงโกธิคที่ไปอยู่ในวัดบวรนิเวศ  ด้านวัดรังศีสุทธาวาส

[เทาชมพู]

มารายงานตัวแล้วครับ  หาข้อมูลได้พอสมควรครับยังขาดแต่รูปถ่ายใกล้เคียงกับของคุณsiameseครับ  น่าที่จะเป็นตึกรับแขกเมืองที่เข้ามาทำสัญญาในสมัยรัชกาลที่4ครับ อาคารทางชวามือเป็นตึกของเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ ส่วนตึกที่เห็นอยู่ข้างโบสถ์เป็นที่พำนักของชาวยุโรปที่มารับราชการอยู่ในสยามขณะนั้นครับ 

คุณณัฐดลโผล่เข้ามาพร้อมด้วยข้อมูลที่ทำให้แตกฮือกันทั้งกระทู้
ตึกรับแขกเมืองเคยมีระบุเอาไว้ในหนังสือรับราชทูตไทยสมัยรัตนโกสินทร์  น่าจะมีชื่อเฉพาะนะคะ

[luanglek]

เอ  จำได้ว่า  ผมเคยเล่าไว้ในกระทู้ตำนาน "พริฏิษ  แฟกฏอรี" นะครับ   

[เพ็ญชมพู]

ใช่ที่เดียวกับตรงนี้หรือเปล่า

พระราชหัตถเลขา

                  สมเด็จพระปรมินทรมหาจุลาลงกรณ  พระจุลจอมเกล้าเจ้าแผ่นดินสยามซึ่งเปนพระเจ้าแผ่นดินใหญ่  ในรัชกาลที่ ๕ ในพระบรมวงษ์  วึ่งได้ประดิษฐานแลดำรงกรุงรัตนโกสินทรมหินทรายุทธยา ณ ประเทศบางกอกนี้
              ขอประกาศให้ไว้แก่ท่านทั้งปวง   ผู้ควรจะได้รู้ความในหนังสือสำคัญนี้ให้ทราบว่า    ตึกที่หลวงสำหรับรับแขกเมืองชาวต่างประเทศ   ซึ่งเรียกว่าบริติชแฟกฏอรี่น่าวัดประยุรวงษาวาศ  ด้านน่าริมแม่น้ำกว้าง  ๒๐  วา  ๒  ศอก   ด้านหลังกว้าง  ๑๙  วา  ๑  ศอก   ด้านเหนือตั้งแต่กำแพงบ้านลงแม่น้ำยาว  ๓๕  วา  ๑  ศอก   มีตึกใหญ่หลังหนึ่ง  ๓  ห้อง  ยาว  ๗  วา  ๒๐  ศอก  ขื่อกว้าง   ๔  วา  เฉลียงรอบกว้าง   ๕  ศอก   มุขน่าชั้นล่างกว้าง   ๙  ศอก   ยาว  ๑๐  ศอก   มุขหลังชั้นล่าง   ๓  ห้อง  ยาว  ๔  วา   ขื่อกว้าง   ๑๐  ศอก   มีเรือนแถวด้านเหนือหลังหนึ่งยาว  ๒๐  วา  ๒  ศอก  ขื่อกว้าง  ๓  วา  ๑  ศอก  เฉลียงกว้าง   ๓  วา  เรือนแถวด้านใต้หลังหนึ่งยาว   ๑๙  วา  ๒  ศอก   ขื่อกว้าง  ๓  วา  ๑  ศอก   เฉลียงกว้าง  ๕  ศอก  ๑ คืบ   ครัวไฟเก่าหลังหนึ่ง  ยาว  ๕  วา  ๑  ศอก   ขื่อกว้าง  ๓  วา  ๑  ศอก   ครัวไฟใหม่หลังหนึ่ง  ยาว  ๕  วา  ขื่อกว้าง  ๓  วา  มีกำแพงน่าบ้าน   ๓  ด้าน   แลกำแพงสกัดหลังหมดเขตรบ้าน  ที่ดินกับตึกกำหนดที่ว่ามานี้   ข้าพเจ้าได้ยอมให้พระยาภาสกรวงษ์อยู่พักอาไศรยมาประมาณ  ๕  ปีแล้ว   บัดนี้พระยาภาสกรวงษ์มีความชอบ  ได้รับราชการข้อสำคัญเปนคุณประโยชน์แก่แผ่นดินเปนอันมาก    ข้าพเจ้ายอมยกที่ตึกดังว่ามาแล้วนั้น  ให้เปนสิทธิ์เปนทรัพย์แก่พระยาภาสกรวงษ์ชั่วลูกหลาน   ตามแต่พระยาภาสกรวงษ์จะปลูกสร้างเปลี่ยนแปลงตามชอบใจ   และจะขายจะยกให้ผู้หนึ่งผู้ใดก็ตามแต่ใจเปนอันพ้นจากแผ่นดินแล้ว     ต่อไปภายน่าพระเจ้าแผ่นดินฤๅท่านผู้มีอำนาจจะต้องประสงค์ที่ตำบลนี้ด้วยเหตุอันหนึ่งอันใด   ก็ขอให้พระยาภาสกรวงษ์ได้รับราคาตามสมควรแก่ที่นั้น   ขออย่าให้ต้องกฎหมายว่า   ควรจะต้องไล่เสียเปล่าๆ   ดังตำราเก่านั้นเลย   จดหมายประกาศนี้  ข้าพเจ้าได้ให้เขียนเปนสอง ฉบับความต้องกันได้ลงตราราชหัดถเลขาของข้าพเจ้าเปนสำคัญ   แลมอบให้พระภาสกรวงษ์ฉบับ  ๑  มอบให้กรมพระนครบาลฉบับ  ๑  ตั้งแต่วัน ๕  แรม ๖  ค่ำ  เดือน  ๙  ปีมะโรงโทศก  ศักราช  ๑๒๔๒  เปนปีที่  ๑๓  เปนวันที่  ๔๓๐๗  ในรัชกาลปัตยุบันนี้

(พระราชหัดถเลขา) สยามินทร์

[Ruamrudee]

แต่ก็น่าคิดและน่าสงสัยเป็นที่สุด เพราะอ่านจากประวัติการสร้างบ้านของสมเด็จเจ้าพระยาแบบฝรั่งนั้น

ได้กล่าวไว้ว่า ท่านมีบ้านแบบฝรั่งหลายหลัง แหม่มแอนนาเมื่อแรกมาถึง ก็มาอาศัยบ้านท่านก่อนจะเข้าพระราชวังค่ะ

สมมติฐานของดิฉันไปตรงกับข้อมูลของคุณ Natadol ได้พอดี

น่าที่จะเป็นตึกรับแขกเมืองที่เข้ามาทำสัญญาในสมัยรัชกาลที่4ครับ อาคารทางชวามือเป็นตึกของเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ ส่วนตึกที่เห็นอยู่ข้างโบสถ์เป็นที่พำนักของชาวยุโรปที่มารับราชการอยู่ในสยามขณะนั้นครับ

หลานลุงศรีสยามเก่งมาก ๆ หาข้อมูลได้จากที่ไหน ช่วยบอกต้นทางด้วยนะคะ ดิฉันสนใจอ่านเรื่องพวกนี้ค่ะ
 
และที่บ้านมี DVD เรือง The King and I ฉบับ Yul Bryner ดูแล้วดูอีกไม่รู้เบื่อ
และจำได้ว่าแหม่มแอนนามาถึง ก็พบท่านสมุหพระกลาโหมบนเรือ และ ถกเถียงเรื่องที่พัก
ซึ่งต้องไปถกเถียงกันต่อกับ The King of Siam จนยอมแพ้ต้องพักในวัง
แต่นั่นคือ นิยาย ของ Margaret Landon ไม่ใช่ เรืองจริงของ Anna

ราชทูตจากตะวันตกน่าจะมีที่พัก หรือ เรือนรับรองที่สมุหพระกลาโหม (เทียบเท่า ร.ม.ต.ต่างประเทศ)
จัดไว้ต้อนรับให้สมศักดิ์ศรี ดังนั้น จึงไม่ใช่สถานที่อะไรที่ต้องเคร่งครัดนัก จึง ตากผ้าเวลาไม่มีแขกมาก็ได้

อาคารรูป Gothic ของคุณ Siamese มักจะไม่เกี่ยวกับโบสถ์ค่ะ นั่นง่ายเกินไป
.......ท่านนิยมให้ย่อยหินค่ะ.........  

[เพ็ญชมพู]

The King and I ฉบับ Yul Brynner  พอให้ได้ระลึกถึง



 

[Ruamrudee]

ขอบคุณ ๆ เพ็ญชมพูค่ะ เพลงในเรื่องนี้เพราะมากนะคะ

มาที่รูปของคุณ Siamese กันต่อดีกว่า  รูปที่ถนนวิ่งตรงเข้าประตูนั้น (รูปที่ 1258) เป็นอาคาร Gothic คนละอาคารกันกับรูปที่มีราวตากผ้านะคะ

รูป 1258 เป็นพรรณาคารค่ะ จะเห็นหลังคาวัดประยูรด้านหลัง มีช่อฟ้าชัดเจน
 แต่ก็เป็นหลักฐานว่า ท่านนิยมอาคารฝรั่ง และตกแต่งแบบฝร่ัง มีโคมไฟรายทาง
แต่ก็มีเรือนพักของคนของท่านทางซ้าย ที่ดูขัดกัน ไม่เรียบร้อยพอจะอวดแขกบ้านแขกเมือง
ตรงนี้ค่ะ คล้าย ๆ กับการปล่อยให้มีราวตากผ้าหน้าตึก Gothic ในรูปริศนา

พรรณาคารสร้างเป็นที่ระลึกถึงคุณหญิงพรรณ ภริยาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์(ช่วง บุนนาค)
ท่านสมเด็จเจ้าพระยาท่านนี้ ที่ติดต่อสมาคมกับฝรั่งมากที่สุด และ ทำกันมาตั้งแต่สมัย ร.3 ด้วยซ้ำ

[Ruamrudee]

ตัดมาจากเวปสกุลบุนนาคค่ะ

บริเวณจวนของสมเด็จเจ้าพระยา ยังเป็นสถานที่พักและรับรองคณะทูตตะวันตก ที่เข้ามาทำสนธิสัญญากับไทย ในพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ ได้กล่าวถึงตึกรับรองที่หน้าวัดประยูรวงศาวาส อันเป็นที่รับรองทูตคนสำคัญเช่น นายเฮนรี่ เบอรนี นายจอห์น ครอเฟิร์ด และเซอร์จอห์น เบาว์ริ่ง เป็นต้น แม้แต่แหม่มแอนนา เลียวโนเวนส์ ครูสอนภาษาอังกฤษ เมื่อแรกมาถึงเคยพักอยู่ในบริเวณบ้านสมเด็จ เจ้าพระยาก่อนจะไปอยู่ที่อื่

ตึกรับรองที่หน้าวัดประยูร คงไม่ใช่อื่นไกล ก็พรรณาคารนี้เอง ส่วน อาคารคล้ายโบสถ์แบบ Gothic น่าจะอยู่ในบริเวณใกล้เคียงกัน

[siamese]

งั้นให้ดูพื้นที่บริเวณอาณาเขตรั้วบ้านเจ้าพระยาทิพกรวงศ์ ด้านขวามือนะครับ ลองช่วงเพ่งพินิจ ดูว่ารั้ว เป็นแบบเดียวกันไหมครับ

[siamese]

คุณ Ruamrudee แม่นมากครับ ภาพนี้เป็นภาพบรรยากาศเมื่อเรือมาจอดที่ฉนวนน้ำหน้าวัดประยุรฯ แล้วค่อยๆเดินเข้าไปยังพรรณาคารอยู่เบื้องหน้า ซึ่งฉนวนน้ำแห่งนี้เจ้านายฝ่ายหญิงท่านสร้างไว้และมีพระบรมราชหัตถเลขาแห่งองค์ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ ยกให้เป็นสิทธิ์ของวัดประยุรฯ ซึ่งพื้นที่ซ้าย ขวาไม่ใช่พื้นที่ของวัด ดังนั้นจึงได้เห็นภาพบรรยากาศของชาวบ้านฝั่งหนึ่ง และตึกขวามือหลังใหญ่ ตั้งอยู่หน้าวัดประยุรฯ ริมแม่น้ำเจ้าพระยา แถมยังตั้งอยู่ในโฉนดที่ดินของทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์อีกด้วย คงเป็นตึกหลวงแน่แท้ครับ

[siamese]

ยิงโฉนดที่ดินให้คุณ คุณ Ruamrudee เรื่องท่าน้ำวัดประยุรฯ และอาคารพรรณาคาร เป็นประตูด้านทิศเหนือของวัด

[natadol]

มาสารภาพครับ.. ผมเอามาจากในเวป เรือนไทยนี่เองครับ.. จากคุณwandee ก๊อก ก๊อก ก๊อก มาทำไม แล้วตามด้วยคุณหลวงเล็กจากพริดิษ แฟคฎอรี่ แล้วข้ามไปอ่านสุดสองทวีป ของจ่าน้อม แล้วก็มาหารูปภาพจากสกุลบุนนาคครับ มามั่นใจก็รูปที่สองที่มีตะเกียงโคมส่องทาง ว่ามาถูกทางแน่ๆ  

[Ruamrudee]

ภาพ 1278 ของคุณ Siamese มองไม่ค่อยชัดค่ะ มีใบไม้ปกคลุมบางส่วน
ทำให้คล้ายกำแพงแบบในรูปที่มีอาคาร Gothic แต่ก็อาจจะเป็นกำแพงเรียบ ๆ ก็ไม้ ไม่แน่ใจค่ะ

เจ้าพระยาทิพากรวงศ์์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค) ไม่มีบุตรธิดา
ถึงแก่พิราลัยตอนต้นแผ่นดินรัชกาล ที่ ๕ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๓ รวมอายุได้ ๕๗ ปี

ปี 2413 เทียบเท่ากับ ค.ศ.1870 ปีเดียวกับภาพปริศนา

ขอเดาอีกทีนะคะ เป็นไปได้ไหมที่สร้า่งอาคาร Gothic ไว้ตั้งศพท่าเจ้าพระยาทิพากรวงศ์?

[เทาชมพู]

"ในราชอาณาจักรสยาม ไม่มีสถานที่ใดที่ชาวเรือนไทยหาไม่พบ"

คำขวัญใหม่ของกระทู้นี้

[srisiam]

หลานลุงศรีสยามเก่งมาก ๆ หาข้อมูลได้จากที่ไหน ช่วยบอกต้นทางด้วยนะคะ ดิฉันสนใจอ่านเรื่องพวกนี้ค่ะ

มีหลานเก่ง....ลุงก็พลอยได้หน้าไปด้วย....ฮิฮิฮิ

ขอสนับสนุนความคิดข้อเสนอของคุณหนูร่วมฤดี....ว่าหากเฉลยภาพปริศนาแล้ว....ขอท่านผู้ร้ได้บอกที่มาของข้อมูลด้วยเพราะจะเกิดประโยชน์เอนกอนันต์แก่ผู้เข้ามาอ่านกระทู้...และยังนำไปสู่สิ่งที่น่ารู้อีกมากมาย....


ดีไหมเอ่ย???

เห็นด้วยกับคำขวัญใหม่ครับ