รูปเก่าเล่าเรื่อง-เมืองบางกอก 4

[pierre]

เป็นไปได้มั๊ยคะที่จะไม่ใช่โบสถ์คาทอลิก  หนูคิดไปถึงโบสถ์ไครสต์เชิร์ชอะไรแบบนี้มากกว่า
แอบคิดว่าที่ไม่ใช่โบสถ์คาทอลิกเพราะดูเล็กเกินไป อีกอย่างไม่เห็นมีไม้กางเขนที่ดูเด่นออกมาชัดเจนด้วยน่ะค่ะ
(ติดกับบ้านคนเลยด้วย ดูกันเองไปหน่อยมั้งคะ)  

[siamese]

กำแพง ? ควรเป็นกำแพงแถวป้อมหรือไม่ เพราะว่าถ้าเป็นกำแพงพระนครจะเป็นทรงใบเสมา

หรือ ตามคุณเพ็ญชมพูว่าเป็นแค่กำแพงวัด / กำแพงกันเขตกันเอง

[เทาชมพู]

โบสถ์ไครสเชิร์ชคืออะไรคะ?
ดูในรูปที่คุณศรีสยามขยาย  มองเห็นไม้กางเขนเหนือประตู  และบนยอดโดม ก็หน้าตาเหมือนไม้กางเขนด้วยนะคะ
ในปลายรัชกาลที่ ๔ ต้นรัชกาลที่ ๕ มีฝรั่งอยู่ในสยามไม่ถึง ๑๐๐ คน  ถ้าเอาสองหารก็มีคาทอลิคไม่ถึง ๕๐ คน  บางทีอาจจะสัก ๒๐ ได้ละมัง  คือพวกทูตที่มาประจำในสยาม  อาจมีพ่อค้ามาติดต่อการค้าบ้าง
โบสถ์ขนาดนี้น่าจะพอแล้ว

เพิ่งเห็นคำถามคุณ siamese  
กำแพงเล็กและเตี้ยมากนะคะ  ถ้าสูงขนาดกำแพงเมือง พื้นดินจะต้องดูต่ำกว่านี้   คนถ่าย น่าจะยืนอยู่ประมาณชั้นที่สองของตึก และอยู่ใกล้กำแพงด้วย  

[srisiam]

น่าจะไม่ใช่ไม้กางเขนละครับ....แรกก็เข้าใจเช่นนั้นเหมือนกัน...แต่พอขยายรูปดูแล้ว..ไม่ใช่แน่นอน

ถนนที่สร้าง....ที่เข้าใจว่ากำลังสร้างไม่เสร็จสมบูรณ์ เพราะอีกครึ่งที่ติดกำแพง ยังเป็นดินอยู่
หากสร้างแค่นี้เสร็จสมบูรณ์ ตัวถนนก็น่าจะอยู่กลาง...ไม่ใช่อยู่ติดกระต๊อบซึ่งจะต้องถูกรื้อออกไปเมื่อการก่อสร้างเสร็จสิ้น...
การสร้างถนน(หากวิเคราะห์ถูก)ต้องสร้างที่ละครึ่ง-มิฉะนั้นจะไม่สามารถขนวัสดุก่อสร้าง/คนงาน/อุปกรณ์เข้าออกได้เลยระหว่างที่ยังสร้างไม่เสร็จ

ที่ว่าน่าจะอยู่เจริญกรุง....น่าเป็นไปได้ที่อยู่ช่วงบางรักเพราะแถบนี้เป็นย่านอยู่อาศัยของชาวต่างชาติในยุคนั้น

 

[Ruamrudee]

เอารูปโบสถ์ Christ Church มาให้อาจารย์เทาดูค่ะ มันคล้ายกันเล็กน้อยเท่านั้นเอง

[Ruamrudee]

สิ่งที่มีส่วนคล้ายกัน เปรียบเทียบจากในภาพ จะเห็นความนิยมทำแนวสลับสีดังในภาพ

[Ruamrudee]

น่าคิดว่าที่ไหน เพราะมีอะไรคาบเกี่ยวกันระหว่าง บ้าน(พระยา) วัด  หรือ วัง ?
เจ้าของสถานที่ น่าจะเป็นผู้นิยมศิลปะฝรั่ง สมัย ร.4 มีใครบ้างที่ติดต่อกับฝรั่ง

เสียดายค่ะ Comp ไม่แข็งแรง เข้าเวปหลายแห่งไม่ได้
หาข้อมูลไม่สะดวกเอาเสียเลย

[Ruamrudee]

สำหรับแนวกำแพงเตี้ย ๆ ที่มีคนเอาไม้ไปพาดตากผ้าได้นี้
ท่านเจ้าของภาพเน้นมากเหลือเกินว่า ป้อม หรือ กำแพง ฝั่งธนบุรีมีไหม

เท่าที่เห็น กำแพงในยุดแรก เป็นรูปใบเสมาทั้งสิ้น
จะมีที่เป็นแบบในภาพก็เฉพาะบริเวณป้อม ซึ่งมักจะโค้ง ๆ
แต่ในรูป ไม่ใช่บนป้อม ดูคล้ายจะเป็นกำแพงวัด
ไม่น่าจะเป็นวัง เพราะเตี้ย และไม่ได้รับการเคารพ(เอาผ้าไปตากได้)

วัดที่มีกำแพงลักษณะนี้ มีแต่วัดราชนัดดา แต่มีลายปูนปั้นรูปจักรติดอยู่ด้วย

[เทาชมพู]

เอารูปโบสถ์ Christ Church มาให้อาจารย์เทาดูค่ะ มันคล้ายกันเล็กน้อยเท่านั้นเอง

อ๋อ  โบสถ์คาทอลิค
หน้าต่างประตูโค้งแบบนี้เรียกว่าโกธิค เป็นศิลปะกำเนิดของยุโรป มีมาตั้งแต่ยุคกลาง   โบสถ์คาทอลิคแม้ว่าสร้างสมัยหลังก็มีจำนวนมากที่ยึดแบบนี้
ถ้าเป็นสถานที่ศาสนาของพวกโปรแตสแตนท์อย่างหมอเฮาส์หมอบรัดเลย์ จะไม่สร้างแบบนี้     มักจะเป็นโรงเรือนแบบง่ายๆ ไม่มีการออกแบบประดับประดา
แต่ถ้าไม่ใช่สถานที่ทางศาสนา จะเป็นอะไรได้อีก 

รอคุณร่วมฤดีมาหลายวันแล้วค่ะ   
๑  บ้านคน ไม่น่ามีกำแพงวัดล้อมรอบ   สิ่งก่อสร้างเหมือนโบสถ์ ถ้าใช้อยู่อาศัยน่าจะไม่สะดวกนัก
๒   คุณศรีสยามขยายรูปมาให้ดู  ยอดแหลมบนหลังคาไม่ใช่ไม้กางเขน
๓    พวกติดต่อกับฝรั่งในรัชกาลที่ ๔ ก็พวกบุนนาคละค่ะ   แต่ไม่เคยเห็นหลักฐานว่าสร้างบ้านเหมือนโบสถ์   
   ในรูปยังมีสิ่งก่อสร้างเหมือนกุฏิอีก ๒ หลังด้วยนะคะ
๔     กระต๊อบในรูปนี้ดูขัดกับโบสถ์และกุฏิ อยู่มาก ผ้าผ่อนก็ตากปลิวไสว   ภายในกำแพงนี้มีอะไรที่ดูตามสบายไม่มีระเบียบเคร่งครัดอยู่มาก

[V_Mee]

ลักษณะสำคัญของสถาปัตยกรรมแบบโกฑิคที่ทำเป็นศาสนสถานนั้น  นอกจากองค์ประกอบดังที่ท่านอาจารย์เทาชมพูได้กล่าวถึงแล้ว  ผังพื้นที่ของศาสนสถานนั้นยังจะมีลักษณะเด่นเป็นรูปไม้กางเขน  ลักษณะเด่นนี้คงติดมาถึงหอประชุมโรงเรียนวชิราวุธที่รับแนวคิดหอสวดของพับลิคสกูลในอังกฤษมา  ก็มีผังพื้นที่เป็นรูปไม้กางเขน  แต่มีการประยุกต์ศิลปกรรมไทยเข้าไปจนแทบจะกลืนสถาปัตยกรรมแบบโกธิคซึ่งเป็นโครงสร้างหลักไปเลยทีเดียว

[เทาชมพู]

ด้วยใจที่ยังคิดว่ารูปนี้เป็นโบสถ์คาทอลิค  ไม่ใช่บ้านขุนนางที่สร้างเหมือนโบสถ์ และคิดต่อว่าถ้าเป็นคาทอลิคก็สำหรับศาสนิกชนฝรั่ง มี ๒ ประเทศในสยามยุครัชกาลที่ ๔   คือฝรั่งเศสกับโปรตุเกส    ก็เลยไปหารูปโบสถ์ของทั้งสองประเทศมาเทียบกัน
ความจริงโบสถ์ฝรั่งมีหลายยุค เพราะสร้างกันมาหลายร้อยปี   เลยไปหาต่อว่าสมัยใกล้เคียงกันกับรัชกาลที่ ๔ มีแบบไหน   กับโบสถ์ที่มาสร้างแถวเอเชียเป็นแบบไหน

เคยไปเห็นซากโบสถ์เก่าแก่ของโปรตุเกสที่มาเก๊า   การก่อสร้างยกแผงขึ้นด้านหน้าคล้ายแบบนี้

[เทาชมพู]

ส่วนฝรั่งเศส หาเจอแบบนี้
รูปนี้มองหาไม้กางเขน ไม่เจอ

[Ruamrudee]

อาจารย์เทาชมพูคะ ขออนุญาตแก้ความเข้าใจผิดสักนิดก่อนจะเดินหน้าไปด้วยกันนะคะ

อ๋อ  โบสถ์คาทอลิค

Christ Church ไม่ใช่ Catholic ค่ะ เป็น Anti Catholic ค่ะ นิกาย Anglican ของอังกฤษค่ะ

ถ้าเป็นสถานที่ศาสนาของพวกโปรแตสแตนท์อย่างหมอเฮาส์หมอบรัดเลย์ จะไม่สร้างแบบนี้     มักจะเป็นโรงเรือนแบบง่ายๆ ไม่มีการออกแบบประดับประดา

ศาสนสถานของ Protestant ที่เป็นแบบ Gothic ก็มีค่ะ ไม่ใช่ทุกแห่งจะเป็นโรงเรือนแบบง่าย ๆ
ดูรูป "โบสถ์สืบสัมพันธ์วงศ์" ที่ถนนประมวลเป็นหลักฐานค่ะ
ดิฉันเรียนจบจากโรงเรียนในนิกาย Presbyterian ค่ะ รักโบสถ์นี้มาก

พวกติดต่อกับฝรั่งในรัชกาลที่ ๔ ก็พวกบุนนาคละค่ะ   แต่ไม่เคยเห็นหลักฐานว่าสร้างบ้านเหมือนโบสถ์

พวกบุนนาคนี่แหละ เป็นกลุ่มที่สร้างอาคารเป็นของตนเองแบบ Gothic และแบบฝรั่งมากที่สุดค่ะ ดูรูปพรรณาคารเป็นหลักฐาน ก็คุณ Siamese ผู้เป็น "อัสสัมชนิก" ยังเคยเอารูปที่วัดประยูรมาหลอกให้หลงไปหา โบสถ์Catholic มาคราวหนึ่งแล้ว จำได้ไหมคะ

[เทาชมพู]

ดิฉันอาจเข้าใจผิดเองค่ะ   เพราะที่เคยเห็นมา โบสถ์แบบนี้เป็นของคาทอลิค   แต่ถ้าโปรแตสแตนท์มีแบบนี้ได้เหมือนกันก็แปลว่าต้องขยายเขตการสันนิษฐานให้กว้างขึ้น
มิชชันนารี อเมริกันบอร์ดมาถึงแล้วตั้งแต่ปลายรัชกาลที่ ๔    ต้องไปตามประวัติ  หมอๆเหล่านั้นว่าสร้างโบสถ์ที่ไหน

ถ้าหากว่าไม่ใช่โบสถ์แต่เป็นบ้านหรืออาคารสถานของพวกบุนนาค  ก็ถึงคำถาม
๑  ขุนนางมีกำแพงบ้านแบบนี้หรือ
๒   บ้านหลังนี้สร้างไว้อยู่อาศัยหรือเพื่อทำอะไร
๓    ทำไมมีสิ่งก่อสร้างเหมือนกุฏิอยู่ใกล้ๆ
๔    ทำไมมีกระต๊อบอยู่ติดกัน  และอยู่ข้างหน้าก่อนจะถึงโบสถ์      เรือนบริวารน่าจะอยู่ด้านหลัง

[luanglek]

๑  ขุนนางมีกำแพงบ้านแบบนี้หรือ

ไม่แน่ใจ  แต่จะเป็นกำแพงวังเจ้านายได้หรือไม่  ถ้าเป็นวังเจ้านายชั้นเจ้าฟ้า มีเสมาบนกำแพงวังได้ ถ้าเป็นวังเจ้านายชั้นพระองค์เจ้า ไม่มีเสมาบนกำแพง  (จำไม่ได้ว่าไปอ่านมาแต่หนังสืออะไร)