วัฒนธรรมไทย จีน

[สมชาย]

การเผากระดาษเพื่อการติดสินบนท่านยมบาลนี่ จะเริ่มจากราชวงศ์เช็งได้ไหม  ผมคิดว่าอาจจะเป็นกุศโลบายของแมนจูแสดงให้ชาวจีนเห็นว่าขนาดเทวดายังเห็นแก่เงินทองเลย ชาวจีนก็รับไปเหอะแล้วอย่ามาต่อต้านเลยนะ อะไรทำนองนี้
ท่านกวนอูก็มาเฟื่องเอาระยะที่แมนจูมาเป็นใหญ่ โดยแสดงให้เห็นว่าคำสาบานสำคัญยิ่งนักและการกลบกระแสของท่านงักฮุยไปเลย

[นกข.]

ผมเคยได้ยินคุณ เล่า ชวน หัว ตั้งสมมติฐานนี้ไว้เหมือนกัน ในเรื่องราชวงศ์ชิงของพวกแมนจู จงใจยกกวนอูให้ยิ่งใหญ่ บดบังวีรบุรุษโบราณของชาวฮั่นอย่างงักฮุย นั่นก็เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของคุณเล่า ชวน หัว (แต่คุณเล่า ชวน หัว จำกัดความเห็นของท่านไว้เฉพาะในเรื่องสามก๊ก ไม่ได้พูดโยงไปถึงการเผากระดาษเงินกระดาษทอง)

ส่วนตัวผมยังรู้สึกว่าไม่น่าเกี่ยวกันครับ คลับคล้ายคลับคลาว่า การเผากระดาษเงินกระดาษทอง มีมาไล่ๆ กับธรรมเนียมทำกงเต๊ก และคลับคล้ายคลับคลาต่อไปว่า ธรรมเนียมกงเต๊กนั้นมีมาในเมืองจีนก่อนแมนจูตีจีนได้นาน ดังนั้นจึงไม่น่าจะเป็นอุบายของแมนจูมอมเมาฮั่น ผมยังรู้สึกอยู่ว่าเป็นพื้นฐานธรรมชาติสากลของมนุษย์ทุกชาติทุกภาษา (ตั้งแต่ยังเป็นมนุษย์ถ้ำ) ที่จะสร้างเรื่องชีวิตหลังความตาย เพื่อไขว่คว้าหาความสบายใจและพยายามตอบคำถามว่า ตายแล้วไปไหน ไทยเราก็มีธรรมเนียมเงินปากผี และทางพุทธศาสนาท่านอนุโลมให้มีการทำบุญกรวดน้ำอุทิศส่วนกุศลกันได้ อียิปต์ก็มีเรื่องฟาโรห์ แม้แต่ในจีนเองก่อนยุคชิง ตั้งแต่สมัยจิ๋นซีราชวงศ์ฉินก็มีการสร้างสุสานใหญ่โต มีของใช้ข้าทาสบริวารให้กษัตริย์ที่ตายแล้วเอาไปใช้ต่อในเมืองผี เรื่องเงินที่เผาส่งไปให้ก็เป็นความคิดต่อเนื่องกันจากแนวคิดทำนองนี้

เรื่องช้อน ไทยเรารับจีน หรือรับจากฝรั่ง หรือเรามีเองมาแต่ก่อน (เข้าใจว่าใช้เปลือกหอยในสมัยโน้นๆๆ) คุยต่อไปได้อีกยาวครับ แต่ตะเกียบนี้ของจีนแน่ ว่าที่จริงเดิมแท้ๆ ผมว่าไทยกับแขก (อินเดีย มาเลย์ ชวา...) กินข้าวด้วยวิธีเดียวกัน คือเปิบมือครับ แต่ไทยเปิบได้น่ารักกว่าแขก ตะเกียบมาทีหลัง แต่เราก็รับผสมกลมกลืนเป็นไทยแล้ว ช้อนกับส้อมฝรั่งยิ่งมาทีหลังใหญ่ ในสมัยต้นรัตนโกสินทร์นี่เองแต่ก็ถูกกลืนเป็นไทยสนิทแล้วเหมือนกัน (ในโลกนี้ไม่มีชาติไหนใช้ช้อนฝรั่งคู่กับส้อมฝรั่งแบบที่ไทยฉลาดปรับใช้ - ยกเว้นแต่ชาตินั้นๆ จะเลียนแบบไปจากไทยในสมัยใหม่นี่เอง - ฝรั่งต้นตำรับเขาก็กินมีดกับส้อม)