Foreign Office: Consulates, Siam: Letter Books

[pad]

เรียน อาจารย์เทาชมพู
ผมทำงานที่ The National Archives of United Kingdon กระผมมีเรื่องที่จะรบกวนอาจารย์และผู้รู้ทุกท่านในเรือนไทยช่วยเหลือในการแปลเอกสารสมัยรัชกาลที่๕. กล่าวคือกระผมได้อาสาแปลเอกสารชุดนี้ซึ่งมีอยู่สองเล่มเป็นภาษาไทยอยู๋ในช่วง ๑๘๗๖-๑๘๗๘ (2419-2421) เป็นสำเนาที่เขียนโดยคนไทยที่ทำงาน ให้กงสุลของอังกฤษในกรุงเทพและกงสุลใหญ่ในขณะนั้นคือ George Thomas Knox.
ปันหาของการแปลที่กระผมประสบคือตำแหน่งและราชธินนามของบุคลที่มีชื่ออยู่ในเอกสารนี้ และ คำศัพท์ บางคำที่กระผมไม่คุ้น. กระผมไม่ทราบว่าจะเป็นการรบกวนอาจรย์เทาชมพูและผู้รู้ในที่นี้ที่พอจะแน่ะนำกระผมได้หรือไม่.

ขอบพระคุณอาจารย์และผู้รูุ้ทุกท่านมา ณ ที่นี้ด้วยครับ

Pad Kumlertsakul
Reader Adviser
Advice and Records Knowledge
The National Archives, Kew, Richmond, Surrey TW9 4DU
www.nationalarchives.gov.uk

[pad]

[pad]

[เทาชมพู]

จะพยายามช่วยคุณ padค่ะ   คิดว่าท่านผู้รู้อื่นๆในเรือนไทยก็คงเต็มใจช่วยเหมือนกัน เท่าที่จะทำได้
แต่ดิฉันยังไม่ทราบว่าศัพท์ไหนและราชทินนามไหนที่คุณ pad ติดขัด
หน้ากระดาษที่สแกนมาให้ดูข้างบนนี้  ไม่ชัด  อ่านแล้วตาลาย

[siamese]

คำไหนติด ก็ขยายข้อความนั้น ชัด ๆ มาดูกันครับ  

อ่านได้เช่น   ในหลวง  |  ตอบว่าธุระของพระองค์ รับช่วย

[scarlet]

ไม่ทราบว่าคำที่คุณ pad บอกไม่คุ้นตำแหน่ง/ราชทินนามหมายถึง ตัวอย่างเช่น

ในหลวง - King
กรมท่า สมัยก่อนใช้ Harbour Department แต่เห็นตอนนี้ใช้เป็น Marine Department
กลาโหม Defense Ministry
เสมียร (เสมียน) กรมท่า Harbour Department officer
ขุนนางผู้ใหญ่ฝ่ายไทย Thai senior officer (สมัยนั้น คงไม่เรียก Thai government คำว่าThai ก็คือราชการ)

หรือเปล่าครับ เพราะถ้าไม่อยู่ในประเทศไทย จะไม่ทราบความหมาย
ส่วนอีกหลายคำ เดาไม่ออกครับ

ในสมัยร.5 คำว่า Ministry คงใช้กันอยู่ แต่ Department จะเป็นองค์กรเหมือนที่ในปัจจุบันหรือเปล่าไม่ทราบ คำรวมๆที่หมายถึงหน่วยงาน organization แบบยุคนั้น (โครงสร้างองค์กรง่ายๆ) น่าจะเรียก office

[scarlet]

ดูที่ขยาย สมัยนั้นมีคำว่า government ใช้แล้ว อิอิ

[เทาชมพู]

เห็นไหมคะ   ท่านผู้รู้เข้ามากันแล้ว  คุณ pad คงจะใจชื้นขึ้น

ราชทินนามนี้หรือเปล่า

[เพ็ญชมพู]

แรม ๗ ค่ำ เดือน ๕ ถึง เสมียรกราโหม ใจความ ยาณะรังศีรแทนมองอิเปริยงฟอ้งนายพะไดมอญ

เสมียรกราโหม     =   เสมียนกลาโหม
ยาณะรังศีรแทน    =   ณาณรังษี (แทน) คิดว่าน่าจะเป็นราชทินนามของพระสงฆ์
อิเปริยง            =    อีเปรียง
นายพะไดมอญ     =   คนมอญชื่อนายพะได

แรม ๙ ค่ำ เดือน ๕ ถึง เจ้าพฎภ ใจความ ปนัออง ฟอ้งนายน้อยกับเมียแลบุท เมืองพิจิต

เจ้าพฎภ            =     ?
ปนัออง             =   ปันออง
ฟอ้ง                =   ฟ้อง
บุท                 =   บุตร

ป.ล. ที่ทำงานของคุณเผด็จบรรยากาศดีจัง

[siamese]

คำนี้เป็นการเขียนแบบเก่า คือ คำว่า เจ้าพระยา ส่วน ภู คงเป็นชื่อ - เจ้าพระยาภู    - ภูธราภัย (นุช บุญยรัตพันธ์)

[pad]

ขอบพระคุณทุกๆท่านที่ช่วยแนะนำครับ

กรมท่า (Harbour Department) เท่าที่กระผมเข้าใจคือกรมที่ขึ้นอยู่กับกระทรวงการคลัง(ไม่ทราบว่าในสมัยนั้นจะเรียกว่า Department of Treasury ในภาษาอังกฤษได้มั้ยครับ) และรับผิดชอบเกี่ยวกับชาวต่างประเทศใช่หรือไม่ครับ?

พระนายไวย นี่คือคนๆ เดียวกับ จมื่นไวยวรนาถ ใช่หรือไม่?

หลวงทิพอักษร = ตำแหน่งเสมีรยใน กระลาโหม (Department of Defence)

ขุนอักษรสมบัติ = ตำแหน่งเสมีรยใน กรมท่า (Harbour Department)

ขอบพระคุณอีกครั้งครับ

Pad

[scarlet]

ขอบพระคุณทุกๆท่านที่ช่วยแนะนำครับ

กรมท่า (Harbour Department) เท่าที่กระผมเข้าใจคือกรมที่ขึ้นอยู่กับกระทรวงการคลัง(ไม่ทราบว่าในสมัยนั้นจะเรียกว่า Department of Treasury ในภาษาอังกฤษได้มั้ยครับ) และรับผิดชอบเกี่ยวกับชาวต่างประเทศใช่หรือไม่ครับ?

 การคมนาคมในอดีตที่ยังไม่มี land & air transport ใช้ทางน้ำเท่านั้นสำหรับค้าขาย ติดต่อรวมทั้งงานระหว่างประเทศ ต้องใช้ท่าเรือ จึงมีกรมท่าเกิดขึ้นกระมังครับ ต่อมา การเดินทางที่ไม่มีการขนสินค้าปริมาณมากๆใช้ทางอากาศเป็นหลัก หน้าที่ของ Harbour Department ในด้านการทูตจึงลดลง ไปอยู่ที่กระทรวงการต่างประเทศ อย่างไรก็ดี จะเห็นว่าในสมัยร.5 กรมท่ามีบทบาทที่ทูตทุกประเทศจะต้องรู้จัก ใช้คำว่า  Harbour Department คงตรงต่อสภาพความเป็นจริง ผู้อ่านน่าจะเข้าใจ

[pad]

[pad]

ขุนอักษรสมบัติ ในที่นี้ผมใช้คำว่า clerk in Harbour Department

[pad]

แต่พระนรินราชเสนี กระผมไม่ทราบว่าจะอยู่กระทรวงใด Google search เจอ พระยานรินทรราชเสนี (พร้อม มิตรภักดี) แต่กระผมไม่คิดว่าจะใช่เพราะ ท่านนี้เกิดเมี่อปี 2415 เอกสารที่กระผมทำอยู่นี้คือปี 2419