Foreign Office: Consulates, Siam: Letter Books

[pad]

อัปดุลเซนอิชาไบ = Abdul [Hus]sain Aichabhai ไม่ทราบว่ามีใครเห็นด้วยกับกระผมเหรอไม่ครับ

[siamese]

แต่พระนรินราชเสนี กระผมไม่ทราบว่าจะอยู่กระทรวงใด Google search เจอ พระยานรินทรราชเสนี (พร้อม มิตรภักดี) แต่กระผมไม่คิดว่าจะใช่เพราะ ท่านนี้เกิดเมี่อปี 2415 เอกสารที่กระผมทำอยู่นี้คือปี 2419

พระนรินทรราชเสนี (ปั้น) สังกัดกรมพระกลาโหม

[siamese]

ขุนอักษรสมบัติ ในที่นี้ผมใช้คำว่า clerk in Harbour Department

ขุนอักษรสมบัติ สังกัดกรมวัง เป็นเสมียนตรา

[เพ็ญชมพู]

อัปดุลเซนอิชาไบ = Abdul [Hus]sain Aichabhai ไม่ทราบว่ามีใครเห็นด้วยกับกระผมเหรอไม่ครับ

คนเดียวกับอับดุลเจ้าของตึกหน้าวัดเกาะหรือเปล่าหนอ 

[เทาชมพู]

อยากเห็นประโยคเต็มของอับดุลเซน....  เพราะไม่แน่ใจว่า ไบ หรือ ไป ค่ะ

[pad]

เรียน อาจารย์เทาชมพู ครับกระผมจะลองส่งรูปประโยคเต็มๆไปใหม่ครับ แต่เท่าที่เห็น ตัว 'ป' ที่อยู่บรรทัดบน เปรียบเทียบกับ 'บ' ค่อนข้างที่จะไม่เหมือนกันครับ

ขอบคุณๆ Scarlet ที่ช่วย confirm the wording ของ 'Harbour department' ครับ.

คุณเพ็ญชมพู ใช่ครับเป็นคนเดียวกันกับอับดุลเจ้าของตึกหน้าวัดเกาะ 

คุณ Siamese ในเอกสารที่กระผมทำอยู่นี้ ขุนอักษรสมบัติ ทำอยู่ในกรมท่า เพราะ Consul General Mr Knox ส่งเรื่องไปที่กรมท่าถึง ขุนอักษรสมบัติ

ผมเจอบทความในเรือนไทยเขียน โดยคุณ luanglek ใน 'ขุนนางวังหลวงวังหน้าสมัยร.๕ ที่มีราชทินนามพ้องกัน' ใน link นี้ http://www.reurnthai.com/index.php?topic=4287.35;wap2
 
พูดถึง ขุนอักษรสมบัติ ว่าเป็น เสมียนตรากระทรวงการต่างประเทศ.

หรืออาจจะเป็นไปได้หรือไม่ว่าตำแหน่ง ขุนอักษรสมบัติ ใช้กับกระทรวงอื่นก็ได้? 

[siamese]

ตึกหน้าวัดเกาะ ของอับดุลฮุเซน มีเรื่องอันไดหรือ ช่วยบอกเล่าให้ฟังหน่อย

ทั้งนี้ห้องแถวหน้าวัดเกาะ ปรากฎชื่อเรียกแบบไทย ๆ ว่า "แขกมะรุเซน" เป็นเจ้าของตึกแถวให้เช่า นับห้องแล้วได้ ๘ ห้องเป็นตึก

[pad]

คุณ Siamese ครับ ดูเหมือนว่าอัปดุลเซน หรืออัปดุลหุเซน บุคคลผู้นี้เป็นแขกถือสัณชาติอังกฤษ ทำธุระกิจโรงสีข้าว ในกรุงเทพ แกได้ซื้อเรือกลไฟของกรมท่ามา 240,000 บาท เรือ มาตะบัน 100,000 บาท และมีหนี้อีกประมาณ 600,000 บาท. ซึ่งการคัาขายในเรือ สองลำนี้มีแต่ขาดทุน

[pad]

ในขณะเดียวกันอัปดุลฮุเซนได้ให้ของกำนัลให้กับคนไทย(ไม่ทราบว่า จะหมายถึงเงินใต้โต๊ะหรือไม่) อีกเป็นเงินถึง 150,000 บาท. ในบรรดาเจ้าหนี้ มีหลายคน เช่น สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5, เจ้าพระยาศรีพิพัฒ, คุณท้าวศรีทรงบันดาน, พระสาคร, เจ้าคุณหญิงพัน, สเยดอาลี และ นายหนูเป็นต้น.

[pad]

แม้กระทัง คุณพระนายไว (ไม่ทราบว่าจะเป็น จมื่นไวยวรนาถหรือไม่) ในส่วนของคุณพระนายไว พยายามจะฟ้องเอาเรือคืน แต่ กงสุล Knox ไม่ยอม และให้เหตุผลว่าเนื่องจากห้างของอัปดุลเซนถูกล้มละลาย สมบัติทั้งหมดจึงตกเป็นของอังกฤษ.

[pad]

เรื่องอัปดุลเซนถูกล้มละลาย นี้ทำให้ Mr Knox ไม่พอใจอย่างมากถึงกับพูดว่า "คนเมืองนี้เมื่อรู้แน่ว่าเงินของตัวจะสูนก็ร้องพร้อมกันแต่เงินของคนในบังคับอังกฤษสูนไปก็มากก่วาเงินของพวกไทเสียไปเพระคนในบังคับอังกฤษ".

[pad]

ส่วนที่หน้าวัดเกาะ (อาจจะเป็นแห่งเดียวกับที่คุณ Siamese พูดถึงในความเห็นข้างบน) นั้นได้ถูกเลหลังไปเพื่อที่จะได้เอาเงินที่เลหลังได้ไปคืนให้กับพระเจ้าแผ่นดิน เพราะอัปดุลฮุเซนได้จำนำไว้ต่อในหลวง. แต่เงินที่เลหลังนั้นไม่พอเงินที่จะถวายคืนให้กับในหลวง. ดูเหมือนว่าตึกอัปดุลฮุเซนหน้าวัดเกาะนั้นภายหลังได้ถวายให้ในหลวงในปี 1877.

[pad]

ส่วนจดหมายฉบับนี้ เป็นเรื่องเกี่ยวกับการว่าจ้างนายทหารเรืออังกฤษเข้ามารับราชการในเรือรบของสยาม

หลอดกำมิศเนอแอศมิราลติ = Lord Commissioner of Admiralty (ผู้บันชาการกระทรวงทหารเรือ)

ลอดเดอบี = คนนี้น่าจะเป็น Edward Henry Stanley, 15th Earl of Derby Secretary of State for Foreign Affairs http://en.wikipedia.org/wiki/Edward_Stanley,_15th_Earl_of_Derby

เนวาระกาเนอ = Navigator ?

ตรินสะตักเตอ = Inspector ?

ไม่ทราบว่ามีใครเห็นด้วยกับกระผมมั้ยครับสำหรับสองคำหลังที่มีเครื่องหมายถาม 

[pad]

กระผมขอขอบพระคุณ อาจารย์ เทาชมพู และผู้รู้ทุกท่านที่ให้คำแนะนำและต้องขออภัยถ้ากระผมเข้ามาตอบกระทู้ช้าไปเพราะนอกจากงานแปลเอกสารชุดนี้แล้วกระผมกำลังทำ research paper  เกี่ยวกับ สยามในสงครามใลกครั้งที่หนึ่ง สำหรับ Conference ฉลองวันที่ระลึกครบรอบ 100 ปี ของการเกิด สงครามใลกครั้งที่หนึ่ง

[scarlet]

เนวาระกาเนอ = Navigator ?

ตรินสะตักเตอ = Inspector ?

เป็นไปได้ไหมว่าคือ Instructor?
ตำแหน่งทั้งสองนี้ หน้าที่ทับซ้อนกันในบางกรณี
ผู้ตรวจอาจเพียงระบุว่าถูกหรือผิด แต่ปกติจะไม่บอกวิธีแก้ไข แต่ instructor จะให้คำแนะนำด้วย
ความจริง instruct ก็คือสั่งให้ทำนั่นเอง แต่พูดอย่างสุภาพคือแนะนำ