ดิฉันอ่านไปอ่านมาแล้วก็งง
(อ้างอิง คห. ๑๒๑) เหตุการณ์ริบราชบาตรที่พระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าคำรบ เล่าประทาน ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช ท่านนำมาถ่ายทอดต่อในหนังสือ
"ท่านเล่าว่าขณะนั้นท่านอายุ ๘ ขวบ นอนหลับอยู่ แล้วตื่นขึ้นตอนดึก เพราะเจ้าพี่จุดไต้จุดไฟทำอะไรกันตึงตัง เหลียวหาคุณแม่ที่นอนอยู่ด้วยตอนหัวค่ำก็หายไปแล้ว ถามหาคุณแม่กับเจ้าพี่ก็ไม่มีใครบอก เพราะทุกองค์กำลังรีบเก็บข้าวของส่วนตัวของท่านลงหีบ เห็นจะเป็นเพราะท่านทรงทราบกันทุกองค์แล้วว่าคุณแม่จะถูกริบราชบาตร ท่านตกใจและคิดถึงคุณแม่ก็เลยนั่งกันแสงอยู่กับที่ แต่ก็ไม่มีใครมาสนใจกับท่าน พอรุ่งเช้าเจ้าพี่ทุกองค์ก็รีบขนของออกจากตำหนักไป ท่านมาทรงทราบภายหลังว่าเข้าไปอยู่ในวังหลวงกันทุกองค์..”
ซึ่งคุณเทาชมพูคำนวณไว้ใน คห. ๑๒๒ ว่า
ถ้าทรงจำเหตุการณ์แม่นสมวัย ๘ ขวบ (ที่นับว่าเฉลียวฉลาดกว่าเด็กวัยเดียวกัน เพราะจำรายละเอียดได้มากขนาดนี้) การริบราชบาตรต้องเกิดขึ้นอีก ๕ ปีต่อมาหลังวิกฤตวังหน้า คือตกราวปลายปี พ.ศ. ๒๔๒๒
ก็แปลว่า มจ. ฉวีวาด หนีไปเขมรใน พ.ศ. ๒๔๒๒ เรียกว่าเรื่องวิกฤตวังหน้าแทบจะถูกชาวบ้านลืมเลือนกันไปหมดแล้วด้วยซ้ำ ไม่เกี่ยวอะไรกันสักนิดเดียว
แต่จากประวัติ มจ. คอยท่า ปราโมช ในหนังสือพิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพ มจ. คอยท่า ปราโมช ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ ๒๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๘๔
http://th.wikisource.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3_%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_%E0%B9%97%E0%B9%90มจ. คอยท่า ปราโมช ได้เสด็จเข้าไปอยู่ในพระบรมมหาราชวัง กับสมเด็จกรมพระยาสุดารัตนราชประยูร ตั้งแต่พระชันษาย่าง ๑๖ ปี
หากอนุมานตามที่ท่านสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ ๑๑ ธันวาคม ๒๔๘๓ คำนวณพระชันษาได้ ๘๔ บริบูรณ์ ท่านน่าจะประสูติ พ.ศ. ๒๓๙๙ ดังนั้นท่านน่าจะเข้าวัง พ.ศ. ๒๔๑๕
ซึ่งก็ไม่สอดคล้องกับเรื่องที่พระองค์เจ้าคำรบเล่าไว้เบื้องต้น เพราะตอนนั้นอย่างน้อย มจ. คอยท่า หรืออาจจะรวมถึง มจ. เมาฬี ปราโมช ซึ่งปรากฏข้อมูลว่าเป็นพนักงานห้องเครื่องต้นในสมัย ร.๕ น่าจะอยู่ในวังหลวงแล้ว
